De Belgische Illustratie. Jaargang 15

Evangeline.
Door Henry Wadsworth Longfellow.
(Vervolg.)

IV.

Heerlijk is het beeld van dien ouden notaris, nog recht van leest, maar wien ‘de vlokken van zilveren hair, als de zilveren vloszij der maïs’ op de schouders golfden, en wiens oog achter den hoornen bril: ‘van wijsheid’ blonk. Hij was kinderlijk van hart, vriend van kinderen, wien hij de legenden van het dorp en van het vroegere vaderland vertelde. Kalm, betrouwend en rustig was hij als hij sprak over de bedreigingen der Engelschen, wel verschillend van den smid, die geen betrouwen had in de nieuwe meesters.

Doch hij, Le Blanc, zag hooger en wist dat er een rechtvaardige God was, die op tijd Zijne straffende hand deed gevoelen en de onschuld glansrijk uitschijnen. Dáárom vertelde hij den smid van het koperen beeld der gerechtigheid, dat in eene stad der oudheid was opgericht en waarin de vogelen nestelden. Nu werd er in die stad een kostbaar kleinood gestolen; eene nederige dienstmeid werd van den diefstal verdacht en tot den strop verwezen; doch toen haar onschuldige geest ten hemel gestegen was, berstte boven de stad een woedend orkaan los; bliksems sloegen het beeld aan stukken en wierpen de schalen der gerechtigheid naar beneden en in de holten van een dezer schalen, in het nest eener ekster, vond men tusschen strooi en veeren, het lang vermistte kleinood...

De onschuld was gewroken!

De smid zweeg en

Even zoo als in den winter de damp

op de ruiten tot ijs vriest,

Waren nu al zijne gedachten

in lijnen geteekend op 't voorhoofd.

De acte van huwelijk werd geteekend en men dacht niet meer aan de engelsche verdrukkers. Toen het negen sloeg en allen waren weggegaan, verviel de hoeve in rust, en lieflijk was het kamerken van Evangeline, in 't welk de zuivere maneschijn zijne stralen wierp, maar nog lieflijker was het omdat het meisje zoo gelukkig was. Had zij geweten dat ginds omleeg in den boogert, haar verloofde de oogen naar het vensterke ophief!...

V.

Den volgenden dag was het feest in Grand-Pré, ten gevolge der verloving; doch vooral in den boogert van Benedict Lafontaine, waar Michel, de speelman, met zijn vroolijk wezen, de snaren klinken deed en de maat klopte met zijnen holleblok, terwijl de vlugge paartjes vroolijk dansten.

Eensklaps roffelde de trom en riep de mannen bijeen in de kerk; doch de vrouwen bleven wachten op het kerkhof, want de wacht, van de engelsche schepen gekomen, sloot de deur toen de mannen binnen waren - en dáár verkondigde men in naam van den koning, dat alle goed was aangeslagen, dat alle bewoners van Grand-Pré gevangenen waren en zij naar elders zouden vervoerd worden.

Dat bericht viel tusschen de menigte gelijk een doodelijke slag van den hagel in 't koren en in de ruiten; een slag, die 't zonlicht bluscht, het riet van de daken wervelend rondslingert; 't loeiende vee van angst vluchten doet, terwijl het angstig hollend zijne schutting tot splinters slaat. Eene poos hadden de boeren in stomme verbazing verzonken gestaan, en dan was een gehuil van toorn en weedom uit hunne kloeke borsten opgestegen.

Tevergeefs wilden zij naar buiten. De vervloeking weergalmde in 't huis des gebeds, en boven allen verhief zich met woede Basile, de hoefsmid; doch de priester kwam op de trappen des altaars en bracht de dreigenden en vloekenden tot bedaren. Hij wees op den lijdenden Zaligmaker aan het kruis, die eenmaal bad: ‘Vader, vergeef het hun,’ en allen baden eindelijk snikkend mee het ‘Vader, vergeef het hun!’ en toen kwam het uur van de vespers, de kaarsen bestraalden het altaar en men bad deemoedig en onderworpen het ‘Ave Maria.’

Intusschen wachtte Evangeline haar vader aan het avondmaal. Niemand kwam en het meisje ging naar de kerk en rondspiedende, riep zij sidderend: ‘Gabriel!’

doch er kwam uit de graven der dooden,

Noch uit het somberder graf

van de levenden, teeken noch antwoord.

Langzaam keerde zij weer naar de hoeve terug; het vuur van den haard was uitgedoofd en in de halve duisternis spookten schrikgestalten. 's Nachts alleen in haar kamerke, luisterde zij naar het kletteren van den regen en zag zij den bliksem vallen op het verwelkende loof van den treurwilg voor haar venster,

en de donder verkondde

Haar dat God in den hemel

de wereld regeert, die Hij voortbracht.

Toen stond helder het verhaal

Van des Hemels gerechtigheid voor haar.

VI.

Vier dagen later voerden 's morgens vroeg de Acadische vrouwen den huisraad naar het zeestrand. De trek-os trok den wagen en de bannelingen wierpen nog een laatsten blik op hunne verbeurd verklaarde woning.

Op den oever lag, in wilde mengeling, de aangevoerde huisraad, toen de trom weer geroerd en de kerkdeur ontsloten werd. Weenend kwamen de mannen buiten en traden het pad op dat naar den oever leidt. De jeugd ging vooruit maar allen zongen een hymne tot het H. Hart, smeekend om geduld, onderwerping en sterkte, en zelfs de vogelen, in den zonneschijn en boven hunne hoofden, zongen mede, ‘als ruischten er stemmen van geesten, lang reeds de aarde ontvloden, en nu met hun hulpe de bannelingen omzwevend.’

Halverwege het strand wachtte Evangeline. Gabriel's bleek gelaat trof haar en zij weende nu ook, legde het lokkig hoofd tegen zijnen schouder en sprak hem woorden van troost toe. Haar vader trad nader. Wat was hij veranderd! Zij sloot hem in haar armen en fluisterde woorden van liefde.

De booten voeren af en aan; men lette niet op wie weggevoerd werd; vrouwen waren gescheiden van hunne mans, kinderen strekten op het strand de armkens naar hunne wegvarende moeders uit. Gabriël en Basile waren op twee verschillende vaartuigen en op het strand dwaalde nog Evangeline met haren vader in wanhoop.

En toen het avond geworden was, verliet het vee in Grand-Pré de weiden en stond loeiend voor het hekken, vruchteloos wachtend naar de stem en de hand der melkster.

Stilte suisde in de straten;

geen klepel die 't Angelus klepte;

Weg was de blauwende wolk op de daken

en 't licht in de vensters.

Aan 't strand legerden de bannelingen bij de vuren, en de priester ging rond troost brengend, zooals hij eens deed te Grand-Pré, en zoo stond hij diep bewogen stil bij den ouden pachter, legde de hand op het lokkig hoofd van 't meisje, hief den weenenden blik tot de sterren, die ginds boven hunne hoofden glansten, ontoegankelijk voor het lijden der aarde - en

Toen zat hij zwijgend naast haar

en zij schreiden te samen in stilte.

VII

Eensklaps steeg een verschrikkelijke vuurgloed boven de daken van het dorpken op; zuilen van rook, met flitsende vlammen vereenigd, verhieven zich, en toen de wind de rookwolken wegjoeg en de vlam alleen meester was, zag men den brand en allen jammerden: ‘Ach, nooit zien wij ze weer, onze huizen!’

Luide begonnen op eens

de hanen der hoeven te kraaien,

Wanende dat nu de daagraad aanbrak.

Een donderend gerucht steeg op toen ‘de paarden en rundren stallen en kooien verbraken en hollende stoven zij de wei door.’ De oude man zag en hoorde 't en stortte roerloos van zijnen stoel... De priester beurde het hoofd van den doode op, en naast hem zonk het meisje bewusteloos op de knieën.

Aan den oever der zee graafde men een graf, in de hoop den doode later op gewijden grond te kunnen neerleggen.

En als de stem van den priester

het Requiem las voor den doode,

Hoor! met een treurigen klank,

als de stem van een groote gemeente,

Antwoordde plechtig de zee

en mengde 't gebruisch in den lijkdienst.

VIII.

In den tweeden zang zijn wij vele jaren ouder; de Acadiërs zijn wijd en zijd verstrooid. Zij zwerven rond aan de bevroren meiren van 't noorden, gelijk in de heete Savanaas. Evangeline dwaalt om, zoekend heur Gabriël en daar waar zij kwam, was hij jaren geleden gezien; doch nu vernam zij: hij was met Basile, den hoefsmid, naar de verre prairieën getogen en coureurs des bois waren zij geworden.

Doch waarom hem gevolgd, lief meisje, waarom uw hand niet gegeven aan Tiste Le Blanc, den zoon van den notaris, die u al zoo ‘eindloos lang’ bemind heeft? En zij antwoorde:

Neen, ik kan niet; waarhenen

mijn harte gegaan is, daar volgt ook

Onafscheidelijk mijn hand het

en nergens anders - geloof mij.

De priester gaf haar gelijk en zegde zalvend:

.....zwijg toch

Van eene verstorvene liefde:

de liefde kan nimmer versterven.....

Wat aan de bronne is ontvloeid

vloeit weder terug naar de bronne.

Oefen geduld, en vervul gij uwe taak

die het werk is der liefde.

Lijden en zwijgen is schoon

en zwijgend te dulden is godlijk!

Vaar met uw arbeid van liefde

dan voort, tot uw hart is gelouterd

Krachtiger, reiner, volmaakter

voor 't rijk der heemlen.

Die taal bemoedigde Evangeline en zij dwaalde voort en voort, en jaren en jaren.

IX.

Wij vinden haar weêr op een vaartuig, dat, zinkens toe vol, door Acadische roeiers voortgestuwd, de wateren van den Mississipi doorkliefde; zij gingen, de arme ballingen, door eigen rampen en hetzelfde geloof vereenigd, een nieuw vaderland zoeken in Oplousas prairieën. Met hen was de oude pastoor.

Bij dage dreven zij voort in de weelderige

[p. 175]

natuur, waar het eeuwig zomer is, waar de bloeiende en sappige vruchten rijpten, waar de breede cipressen en palmen hun koel lommer verspreidden. Heerlijke natuur, door den dichter met al de rijke kleuren van zijn goddelijk palet, geschilderd!

In al die zwerftochten was de dochter des pachters onvermoeid, want zij zag immer een visioen dat oprees voor haar oogen, een geest die, vooral als de maan haar zacht licht uitgoot, haar wenkte.

Gabriël had voor heur geest

gezweefd door dees scheemrende bogen,

En al nader en nader

bracht telkens hem ieder riemslag.

Op de plecht van de boot stond een roeier die den horen blies, als een teeken voor anderen, die even als zij te middernacht langs de wateren dreven. De toon klonk en herklonk en gaf tongen aan het boschland; honderden echo's stierven weg op het watervlak, in de bosschen, op den oever; doch geen stemme antwoordde. Soms zong ook des nachts het bootsvolk de liederen van Acadië....

Eindelijk lagen voor hen de meiren van Atchafalaya, 't land der blanke lelies, der lotus met gouden kroone, der magnolia-bloesems en rozen - en onder de zilverige wilgen van Wachita werd eindelijk de dregge uitgeworpen en legden de ballingen zich moei en mat op het gras te rusten - en ook Evangeline sliep.

(Wordt vervolgd.)