De Belgische Illustratie. Jaargang 15

Historische anecdoten.

Erasmus' sterfbed.

Erasmus lag te Bazel op zijn sterfbed, en kreeg het bezoek van drie boekverkoopers, Amerbach, Froben en Episcopius. De geestige schrijver zegde tot hen toen zij binnentraden: ‘Gij zijt gelijk de drie vrienden van Job, uitgenomen dat ik juist geene scheuren in uwe kleeren, noch asch op uwe hoofden zie.’ Maar ook die drie koopliê waren de uitvoerders van Erasmus laatsten wil, en Amerbach was... zijn erfgenaam.

Nog waar.

Koenraad van Beuningen, naast Johan de Wit een der grootste staatsliê van de XVII^e eeuw, weigerde in zijne jonkheid een belangrijk ambt, zeggende dat hij meende tot het vervullen van hetzelve geen voldoende verstand te hebben, waarop hem zijne grootmoeder ontbood en hem in haren hollandschen tongval zegde: ‘Ben je mal, jongen, neem maar aan; je zoudt van je leven niet gelooven met hoe weinig verstand men het land kan regeeren.’ Hoe dikwijls wordt in onzen tijd door eerzuchtige grootmoeders nog hetzelfde gezegd aan kandidaten voor Kamer en Senaat?

Streng oordeel.

Volgens Ens raadde Philips de Goede altijd aan, dat men van de vorsten noch goed noch kwaad zeggen mocht. ‘Zegt gij goed van hen,’ zoo ging hij voort, ‘dan liegt ge en niemand zal u gelooven; zegt gij er kwaad van, dan loopt ge groot gevaar...’ Ja, van erg gehavend te worden. In alle geval is het goed dat het zelf een vorst was, die dat oordeel over vorsten streek.

De stier van den schout.

In Zeeland, zoo vertelt Erasmus, had de stier van den schout de koei van eenen boer gedood. De boer ging voor den schout en vroeg verlof om te mogen spreken, want sprak hij zonder oorlof, dan werd hij van rechtswege in de boete geslagen. ‘Mljn stier,’ zegde de boer, ‘is over de gracht gesprongen en heeft uwe koei gedood; wat moet er gedaan worden?’ - ‘Gij moet mijne koei betalen,’ antwoordde de schout, ‘dat is recht.’ - ‘Mag ik, heer schout, nog een woord zeggen?’ vroeg de boer. - ‘Ja,’ zegde de hoofdman. - ‘Heer schout, ik heb mij missproken; het is uw stier, die mijne koei gedood heeft.’ - ‘O,’ antwoordde de schout, ditmaal uit zijn lood geslagen, ‘o dan is het heel wat anders!’ - ‘Wel neen,’ hervatte de slimme boer, ‘de zaak blijft immers letterlijk hetzelfde en gij hebt een zeer rechtvaardig vonnis geveld’ - ten minste zoo dacht er de boer over; hij vergat misschien dat zelfs de stier van den schout geen ongelijk hebben kan.

Teeken des tijds.

Keizer Karel noemde goede scholen en geregeld loopende uurwerken, twee zekere kenteekens van eene goede stadsregeering. Indien keizer Karel in onze dagen terugkwam, zou hij vele regeeringen in die twee punten in gebreke vinden.