De Belgische Illustratie. Jaargang 15

Op den boord van den afgrond.
Een spaansche dorpsgeschiedenis.
(Vervolg.)

De herberg stond slechts weinige stappen van de kerk verwijderd. Toen Rosa na het eindigen van den rozenkrans het Godshuis verliet, bleef zij staan en zag uit of zij wellicht voor het venster of in de deur haar man ontwaarde; zij hoopte nog hem mee naar huis te nemen. In de gelagkamer hoorde men groot rumoer en woest getier, Lorenzo vertoonde zich noch voor het venster noch in de deur. Wel zag Rosa de oude vrouw, die tijdens het vrijgezellenleven van Lorenzo zijn huishouding bestuurd had, uit de herberg sluipen; zij droeg een gevulden wijnzak, ten deele onder haren voorschoot verborgen. Deze oude vrouw was in het geheele dorp bekend onder den bijnaam van ‘de Wijnzak’ en deze juist niet zeer fijne naam was haar niet ten onrechte gegeven, want zoowel zij zelve als haar man huldigden in hooge mate het dubbele grondbeginsel, zooveel mogelijk te drinken, doch niet in de kroeg maar thuis; het was dan ook daarom, dat men de oude zeer dikwijls op den heen- of den terugweg met den zak onder den voorschoot te zien kreeg.

Het oude wijf koesterde een diepen haat tegen Rosa; zij was langen tijd in Lorenzo's woning heer en meester geweest en derhalve de vrouw niet genegen, wier optreden haar uit hare betrekking verjaagd had.

‘Zoo! wacht gij op uw man?’ voegde zij Rosa boosaardig lachende toe. ‘Gij kunt er op rekenen, dat gij hem niet voor middernacht te zien krijgt.’

‘Heilige Maria! niet voor middernacht!’ riep de ongelukkige Rosa. ‘Denk toch beter van mijn man! Hij is geen van die lieden, die hunne nachten in de herberg doorbrengen!’ Zij kon zich nog niet voorstellen, dat haar Lorenzo tot de klasse der Menchaca's en eenige anderen van gelijk allooi zou kunnen afdalen.

‘Gij zult zien,’ grinnikte de Wijnzak, ‘of ik mij bedrieg of niet. Zij hebben de kaarten reeds in de hand; met niet minder dan vier kannen per hoofd loopt de zaak niet af, en zijn zij eenmaal goed aan den gang dan staan zij niet meer op voor de burgemeester ze buiten de deur laat werpen.’

‘Zoover laat Lorenzo het niet komen!’ antwoordde Rosa, fier en beleedigd.

‘Stille waters hebben diepe gronden,’ hernam de oude scherp; ‘hij voert thans reeds een taal als Menchaca zelf en schreeuwde het hardste om de kaarten.’

Rosa schaamde zich bijna dood. ‘Gij zult zien, dat hij niet speelt,’ zegde zij en ging op de herberg af met het plan om haren man te halen.

Voor het venster bleef zij staan, daar het haar tegen de borst stootte de afschuwelijke plaats van onordelijkheid en buitensporigheid te betreden. Zij hoorde het volgende gesprek: ‘Het blijft er bij zooals gezegd is. Wie een man is blijft zitten en speelt mee om een paar halve kannen.’

Het was Lorenzo's stem; zij stamelde reeds hoewel hij nog niet veel gedronken kon hebben.

‘Is dat gemeend?’ vroeg Menchaca.

‘Volkomen gemeend! Denkt gij, dat ik er de man naar ben om mij te laten kennen aan een paar realen? Al zou het mij een goudstuk kosten?’

‘Gij zijt een ferme kerel!’ vleide een oude, altijd dronken policie-dienaar; ‘maar gij zijt bevreesd voor uwe vrouw.’

Ik bevreesd voor mijne vrouw? vroeg Lorenzo buiten zich zelven van woede.

‘Ja, ja, gij zijt bevreesd voor haar!’ galmde het geheele nietswaardige gezelschap in koor.

‘Niet voor al de vrouwen van de geheele wereld te samen,’ raasde Lorenzo.

‘Met uitzondering van uwe eigene,’ grijnslachte Menchaca.

‘Mijn eigen vrouw sla ik de tanden uit den mond, als zij het mij te lastig maakt!’

‘Bravo! bravo!’ juichten de drinkebroers.

Rosa voelde geen verbittering bij deze woorden haars mans, doch eene snijdende pijn doorboorde haar hart. Het was de ijdelheid, de dwaze ijdelheid, welke Lorenzo zoo licht van het goede pad afbracht. ‘Komt gij in de herberg?’ vraagden de kameraden, en vast besloten antwoordde Lorenzo: ‘Neen.’ - ‘Loop heen, gij geldwolf!’ heette het, en om te bewijzen, dat hij geen geldwolf was, ging hij.

De arme vrouw wist, dat het zijne ijdelheid zou streelen, wanneer hij kon toonen niet onder haren invloed te staan, en zij begreep te recht, dat hij in de tegenwoordige omstandigheid in staat was uit ijdelheid de hand tegen haar op te heffen, en zij verwijderde zich derhalve met langzame stappen van de herberg om huiswaarts te keeren. Toen zij echter voorbij de openstaande kerkdeur kwam en een oogslag op het Mariabeeld wierp, rees de gedachte bij haar op, dat zij wel is waar in haar recht was zich niet aan eene ruwe behandeling van haren man bloot te stellen, maar ook de heilige plicht op haar rustte den echtgenoot aan dat hol des verderfs te ontrukken, alvorens hij geheel en al de bezinning verloor en zich aan de bespotting zijner dorpsgenooten prijsgaf, ja, zich misschien zelfs aan eenig misdrijf schuldig maakte.

Zij droogde heimelijk de tranen af, die uit hare oogen droppelden en keerde met vasten stap naar de herberg terug.

‘Lorenzo!’ riep zij vriendelijk, terwijl zij voor het raam staan bleef.

‘Wat verlangt gij?’ vroeg Lorenzo, zich aan het geopende venster vertoonende.

‘Ik heb u iets te zeggen!’

Lorenzo kwam naar buiten maar eenigzins waggelende, hoeveel moeite hij zich ook gaf, om vast op zijne beenen te staan.

‘Ga met mij naar huis!’ smeekte zij.

‘Als wij gegeten hebben, kom ik.’

‘Hoe, Lorenzo! gij zult toch met mij thuis het avondeten gebruiken, hoop ik?’

[p. 51]

‘Dat kan niet zijn, mijn liefste. Alzoo tot weerziens! of wilt gij met mij naar binnen gaan, en ook eens een slok nemen?’

Met deze woorden keerde Lorenzo zijne vrouw den rug toe, terwijl intusschen Menchaca en zijne kornuiten voor het venster verschenen waren.

Rosa herinnerde zich het spreekwoord dat een leugen om bestwil veel waard is en weinig kost. Zij nam in haren angst dit middel te baat en zegde:

‘Lorenzo, kom! ik gevoel mij zoo ziek en moet spoedig gaan liggen.’

‘Wat deert u?’

‘Ik weet niet wat het is, maar ik gevoel mij ziek.’

‘Ga dan naar huis en zet een tas kruidenthee.’

‘Ga met mij mee, want ik vrees dat ik niet zonder hulp over den vonder zal kunnen gaan, zoo draait mij alles voor de oogen.’

De drommel hale dat vrouwvolk! morde Lorenzo, naderde echter zijne vrouw en scheen inderdaad voornemens met haar naar huis te gaan; maar zijne gezellen voor het venster berstten in een uitbundig gelach uit en joelden in een wild koor: ‘Lang leven de teerminnende echtgenooten!’

Lorenzo lichtte zijn zwaar hoofd met moeite op en zag hen dreigend aan.

‘Zijt gij wederom bevreesd voor den pantoffel?’ riep Menchaca op uitdagenden, sarrenden toon.

‘Ik.... bevreesd?’ schreeuwde Lorenzo, woedend de vuisten ballende.

‘Mijn lieve, goede Lorenzo,’ vleide Rosa teeder, ‘geef geen acht op de schimpredenen van die lieden, maar ga met mij mee, want ik ben inderdaad zeer ongesteld.’

‘Sterf dan maar, en mogen honderd duizend duivels u halen!’ brulde Lorenzo, rukte zich met een woesten stoot van haar los en ijlde onder de daverende toejuichingen van zijne makkers de kroeg weder binnen.

Rosa zweeg; maar zij kon hare tranen niet meer weerhouden. Snikkende nam zij den terugweg aan. Toen zij wederom voorbij de openstaande maar thans ledige kerk kwam en de flauwe schemering van de Godslamp voor het hoogaltaar gewaar werd, trad zij nogmaals het tempeltje binnen en bleef er eenigen tijd bidden.

Een hart vol oprecht geloof en een kerk met het Allerheiligste zegepralen ook over de bitterste smarten. Toen Rosa de kerk weer verliet, had zij geen tranen meer in de oogen, wel echter berusting in het hart en hoop in de ziel.

Eenige uren later heerschte er een diepe stilte in het gansche dal, welke slechts onderbroken werd door het bruisen van de beek, welke door een zware regenbui van dien morgen sterk gezwollen was of soms door het geblaf van een hond. Van tijd tot tijd ontsloot zich een venster in Lorenzo's woning; eene vrouw vertoonde er zich voor, stak er het hoofd buiten en luisterde opmerkzaam of zij in de verte geen stemmen of voetstappen hoorde; maar blijkbaar telkens in hare verwachting teleurgesteld, deed zij het langzaam weer toe.

Vergeefs wachtte Rosa op haren man. Toen de klok van de Maria-kerk met doffe slagen het uur van middernacht verkondigde, vertoonde zij zich voor de twintigste maal voor het venster; zij meende aan gene zijde van den vonder over de beek stappen te hooren; plotseling hielden zij echter op en er verliepen verscheidene minuten, waarin haar angstig luisterend oor niets meer vernam: alles bleef stil. ‘Mijn God!’ riep de beangstigde vrouw uit, ‘reik hem Uwe heilige, almachtige hand, en bewaar hem voor alle ongeluk!’ Zij nam in allerijl een brandend stuk hout uit het vuur, verliet het huis en vloog naar de beek: zij mocht vreezen, dat haar man in de duisternis bij het overgaan van den hoogen smallen brug zonder leuning in het snelstroomende water gestort ware.

De brug genaderd zijnde, trad Rosa verschrikt een paar stappen terug.

Bij het schijnsel van den fakkel, dien zij in de hand zwaaide, ontwaarde zij een donkere massa, veel overeenkomst hebbende met een kruipend dier, welke zich langzaam over den vonder voortsleepte en dicht voor Rosa's voeten op den grond plompte. Met veel moeite richtte de massa zich half op en Rosa herkende haren man. Het instinkt van het zelfbehoud, hetwelk de dieren niet verlaat, was ook in den armen Lorenzo in zijn verachtelijken toestand levendig gebleven. Zij gevoelde innig medelijden met hem en hare mond vond slechts woorden van liefde, terwijl zij hem naar huis leidde en daar de noodige hulp verleende.

Als Rosa den volgenden morgen vroeg aan de bron kwam, om haren eemer te vullen, trof zij er wederom ‘de Wijnzak’ aan.

‘Gisteravond heeft uw man u terdege uitgeborsteld, naar ik hoor,’ voegde het oude wijf haar spottend toe.

‘Ik bid u, spreek zoo niet,’ antwoordde Rosa zacht; ‘mijn man is onbekwaam iemand te mishandelen, en het allerminst zijne eigene vrouw.’

‘Nu ja, maar hij heeft u toch met minachting behandeld en ruw van zich afgestooten.’

‘Daaraan had ik zelf schuld door mijn verkeerde handelwijze; menige andere vrouw zou in dezelfde omstandigheden veel slechter weggekomen zijn.’

‘En vandaag moet dat volle wijnvat zijn roes uitslapen, niet waar?’

Rosa verzocht van verdere boosaardige aanmerkingen verschoond te blijven en hiermee nam het gesprek een einde.

Toen zij thuis kwam, stonden verscheidene boeren uit de omliggende dorpen voor de deur der smidse, om hunne landbouwgereedschappen en werktuigen te doen herstellen.

‘Wat doet het mij leed, dat gij den langen weg te vergeefs gemaakt heb,’ klaagde Rosa. ‘De arme Lorenzo is zoo ziek!’

‘Dat spijt ons zeer,’ antwoordden de boeren medelijdend; ‘wat deert hem? Is er gevaar bij?’

‘Dat juist niet; hij is gisteren vroeg in den regen doornat geworden en heeft daardoor een zware konde gevat.’

‘Welnu! dan moet hij een paar dagen het bed houden en eenige glazen warmen wijn drinken. Wij wenschen uw man een spoedig herstel en over eenige dagen komen wij terug.’

De klanten gingen heen en Rosa, verheugd het gebeurde zoo goed mogelijk verborgen gehouden te hebben, trad voor het bed van haren man.

‘Wacht! lieve,’ sprak zij, ‘ik zal een tas sterken bouillon voor u gereedmaken, dat zal uw maag voor het ontbijt sterken.’

Lorenzo dacht het van schaamte te besterven bij de gedachte aan zijne gedraging jegens zijne vrouw en de edele handelwijze van haar tegenover hem. Hij gevoelde behoefte haar uit den grond zijns harten om vergiffenis te smeeken doch zijne ijdelheid belette hem dit. Hij vergenoegde zich, bij zich zelven een heiligen eed te zweeren, dat hij nooit weer in zijn oud gebrek zou hervallen.

(Wordt vervolgd.)