De Belgische Illustratie. Jaargang 15

[p. 49]

[Nummer 7]

Onze gravures.

De congreskolom.

Op een der schoonste gedeelten van Brussel, waar de stad een prachtig panorama aanbiedt, verheft zich de Congreskolom, die wij niet moeten beschrijven, dewijl iedereen haar kent en zij in de laatste tijden weinig meer de aandacht trok dan door de berichten in de dagbladen, dat er nu hier dan daar een stuk afbrokkelde. Zoo jong nog en reeds zoo diep versleten!

de congreskolom.

De Congreskolom, waarvan de eerste steen gelegd werd in 1850, en op welke 's konings beeld geplaatst werd in 1859, is het werk van den heer Poelaert, doch wij herinneren ons dat er tijdens den uitgeschreven prijskamp hevige betwistingen ontstonden over den eigendom van zekere aangebrachte sieraden, tusschen den bekroonde en den zoo verdienstelijken Antwerpschen bouwmeester, de heer P. Dens, zijn medestrever.

In februari 1850 werd met vijf stemmen tegen vijf, de prijs van 3000 fr. in verdeeling toegestaan aan de heeren Poelaert en Dens, met bepaling dat zij aan hunne ontwerpen de wijzigingen zouden toebrengen, door den jury aangeduid. Die gewijzigde ontwerpen moesten vóór 1 april van gemeld jaar ingediend zijn.

Een brief, den 24 april, in het Handelsblad verschenen, hekelde als volgt het toekennen van den prijs aan den heer Poelaert, bij uitsluiting van den heer Dens:

‘Volgens de beschryving (die de Independance van de nieuwe ingezonden kolom geeft) heeft de heer Poelaert niet een gewyzigd, meer een om dus te zeggen nieuw plan ingediend. Wy zien er in dat die laureaet ditmaal ook, de schoone en heerlyke gedachte van den heer Dens heeft gehad, de negen provinciën door negen beschermvrouwen zinnebeeldig voor te stellen, met dit enkel verschil, dat er de heer Poelaert eene tiende vrouw, België voorstellende, heeft bygevoegd. Zou hy daer door willen betoonen, dat zyne gedachte niet meer aen de oorspronkelyke gedachte van den heer Dens gelykt?

‘Ik vraeg waer de heer Poelaert in eens dat schitterende denkbeeld haalde, en of gij niet met mij zoudt vermoeden, dat hij gedaan heeft zoo als de kraei met de pauwenveêren? De brusselsche architect had het niet op zijn eerste plan en al heeft hij er een tiende beeld bijgevoegd, ik voor mij gevoel in mijne ziel de overtuiging, dat deze omkroning, de gedachte, de eigendom is en blijft van den heer Dens.

‘Een tweede zaek die ik opmerk in de beschrijving, is, dat de heer Poelaert nu ook vier geniën om zijn voetstuk heeft, even als de Antwerpsche bouwkundige; met dit verschil dat die van den heer Dens alle vier

[p. 50]

in eene majestueuze houding staen, terwijl die van den heer Poelaert van vermoeijenis zijn gaan zitten...’

Voorwaar, dat alles is belangrijk. Het is reeds lang vergeten; maar het mocht niet vergeten blijven voor de geschiedenis der kunst, en men zal het der Illustratie dank weten, dit vergeten geval weer te hebben opgehaald.

De omkransing der provinciën en de vier beelden bevonden zich niet op het eerste plan van den heer Poelaert, maar wel op dat van den heer Dens: op het tweede gewijzigde plan komen zij echter voor en men mag dus aannemen dat het plan van den heer Dens voor iets in die verandering is.

Alea jacta est, de teerling was geworpen: de heer Poelaert werd met de uitvoering belast.

Bij den Vlaming is het werk om zijne fransche opschriften nooit populair geweest, en in eene bui van bittere spot en nijdigheid, dichtte de wilde, opgewondene doch talentvolle Emile Moyson, er een miserere op, die vermaard gebleven is. Salut, zong hij onder ander met komieke sympathie:

Salut kolom van steen en brons,

Fransch zijt ge tot in de ornamenten;

Maar toch, daar is iets aan van ons:

Ge zijt betaald met onze centen.

Als kunststuk is de kolom een zeer schoon werk; men beklimt haar langs een gemakkelijken trap en eens boven, beneden het beeld, op de galerij gekomen, heeft men een prachtig gezicht op de stad en den heuveligen omtrek.

Prentjes-zien.

Wij zijn allen, oud en jong, vrienden van het prentjes-zien en als de kleine nog niet verstaat wat er geschreven of gedrukt is, verstaat hij toch reeds min of meer de kleine beeltenissen; en terwijl zijn groot oog opziet, wijst hij ze met zijn mollig vingerke juichend aan.

Er zijn geïllustreerde boeken, die nooit gelezen worden, maar die, tot dat ze tot op den draad toe versleten zijn, voor de prentjes alleen werden gehouden, en wij denken onder ander met Busken-Huët, dat de oude en rijmelende Cats aan de prentjes zijner folio- en quartouitgaven, grootendeels zijne populariteit te danken heeft.

Een geïllustreerd reisboek is leerzaam; het opent den geest door de rechtstreeksche voorstelling van het tafereel, en zelfs voor vele werken is de illustratie noodig, onmisbaar, tot juiste opheldering van den tekst.

Overigens een geïllustreerd boek blijft altijd nieuw en wordt immer met genoegen ter hand genomen; dat getuigt onze Illustratie, wier jaargangen zooveel bibliotheken versieren en die immer een gezellig vriend blijft, zoo in tekst als in platen.

Een Europeaan in Egypte.

De Europeaan, die in de laatste tijden zich in Egypte bevond, heeft er precies geene rustige en vreedzame dagen doorgebracht. Hij, die niet in tijds de vlucht heeft kunnen nemen, om aan de dolzinnige woede van de Arabieren te ontsnappen, heeft daar, vooral in Alexandrië, oogenblikken beleefd, die wel geschikt waren hem grijze haren te geven. Dr. Schweinfurth, die zich juist in Alexandrië bevond, toen de Europeanen bedreigd werden, heeft daaromtrent eenen brief geschreven aan de dagbladen, die een levendig tafereel ophangt van den doorgestanen toestand.

Niettegenstaande al de gevaren is de reiziger in de binnenlanden van Afrika, te Alexandrië gebleven, en heeft hij ook daar getoond dat zich kloek en stout voordoen, meestal het beste middel is om zich uit een benarden toestand te redden.

Toch zal hij meer dan een avond gedaan hebben wat de Europeaan doet, op plaat 3. De man wapent zich op eene schrikbarende wijze: de tweelooper naast zijn bed, revolver, ponjaard en wat zoo al meer, rechts en links verspreid, gereed om aangevat te worden. Buiten het venster zou men hier met reden het opschrift kunnen plaatsen, dat men aan eenige onzer buitengoederen en kasteelen ziet: ‘hier liggen voetangels, klemmen, wacht u voor schietgeweer.’

Zoetwatersluis te Ismaïlia.

Sedert de maand juni heeft ieder het oog gehad op Egypte en hoofdzakelijk op het kanaal van Suez - dat reuzenwerk onzer eeuw, hetwelk dat deel van Egypte gansch herschapen heeft en van eene dorre zandwoestijn een land van toekomst heeft gemaakt.

Ismaïlia is de belangrijkste statie tusschen Port-Saïd, aan den ingang langs de Middellandsche zee gelegen, en Suez, dat aan den ingang van het kanaal langs den kant der Roode-zee ligt. Het zoetwaterkanaal van Gosen loopt op deze statie uit, en naar onze gravure te oordeelen, zijn de sluiswerken aldaar van een zeker belang.

De groote weldoener van deze landstreek en ook van gansch het handeldrijvend Europa, is in onze oogen zeker Ferdinand de Lesseps, de doorgraver der landengte en die nu nog, in den laatsten oorlog, voor zijn welgelukt reuzenwerk in de bres gesprongen is. De herschepper van Egypte's toestand moeten wij, en vooral op dit oogenblik en te dezer gelegenheid, wat nader leeren kennen.