De Belgische Illustratie. Jaargang 15

Bloemen op het harde pad.
Door August Snieders.
(Slot.)

Toen het tien ure sloeg, richtte Mijnheer Dedeling zich op - hij had reeds geruimen tijd ongeduldig op zijnen stoel zitten draaien - en zegde losweg:

‘Kom, Monsieur de Capières, wij gaan voor een uurtje naar den club.’

Mijnheer de Capières was tot zijn dienst; Ulrich zegde niet waar hij heen ging en weldra waren moeder en dochter alleen.

‘Die de Capières bevalt mij niet...’ wierp de moeder op; doch de dochter sprak geen woord; hare houding scheen aan de duiden dat die persoon haar onverschillig was.

Heva stond op sprak over gansch andere zaken.

Neen, neen, er bloeiden nog geen bloemen op moeder's hard levenspad - zelfs geen enkele grashalm boorde door de zware korst!

Het leven rondom haar werd immer geheimzinniger; Heva was met hare gedachten en woorden immer in zich besloten; Ulrich leefde elders, evenals zijn vader.

In de laatste dagen vooral was deze laatste ingetogener dan ooit; neen, er waren oogenblikken dat hij erg onrustig was en blijkbaar gefolterd werd.

Wie hem op zekeren avond alleen in zijn kabinet gezien had, zou hem met angst hebben gaê geslagen; hij luisterde naar de minste beweging die zich opdeed, als vreesde hij in zijne eenzaamheid overvallen te worden.

Een, twee, drie dagen verliepen, en die onrust bedaarde; de bittere glimlach rimpelde weer zijne lippen en er was iets helsch in de uitdrukking van zijn wezen toen hij mompelde, maar zacht alsof hij vreesde dat zijne eigen ooren het zouden gehoord hebben: ‘Zij hebben niets gezien, niets...’ en met eene zekere voldoening staarde hij op de kolossale som, die hij onder zijne hand hield, en met het spelen gewonnen had.

Valsch had hij gespeeld, doch niemand had er iets van gemerkt!

De Capières had gelijk gehad, toen hij spottend dacht: ‘hij zal er wel gebruik van maken...’ Mijnheer Dedeling verloor, verloor veel en door het middel aan te wenden, dat de gouverneur hem gegeven had, won hij.

De leermeester stond naast hem; hij alleen bemerkte wat Dedeling deed.

Toen Dedeling van de speeltafel opstond en naast de Capières ging, fluisterde deze hem zacht toe: ‘ik wensch u geluk;’ doch die woorden deden Mijnheer Dedeling huiveren.

Nu waren er reeds drie dagen sedert het gebeurde verloopen en niemand beschuldigde den speler; doch hij was onder de macht van dien helschen toovenaar met tong, strijkstok en vingers.

De Capières had hem onder zijn bedwang en dat gevoelde Mijnheer Dedeling nog te meer, toen zij beiden op zekeren nacht uit het speelhuis kwamen en voortwandelden, terwijl de Capières vertrouwelijk zijnen arm op dien van zijnen gastheer rusten liet.

‘Gij hebt eene tooverachtig schoone dochter, Mijnheer Dedeling,’ ving de Capières aan, terwijl hij de wolken zijner havanna in de ruimte blaasde.

Mijnheer Dedeling zag schuins en met groote oogen op den spreker; hij had zich reeds lang aan iets dergelijks verwacht.

‘Ik heb mij veroorloofd op haar een oog te vestigen, Mijnheer Dedeling,’ ging de gouverneur voort, ‘en ik vlei mij haar niet onverschillig te zijn.’

De vader was onthutst.

‘Ik denk niet dat zij met mij een misplaatst huwelijk zou aangaan. Ik draag een adellijken naam, beschik over fortuin, zooals ik u bewees toen ik u eene portefeuille met bankbiljetten overhandigde, bezit eenige kleine talenten...’

‘Mijnheer de Capières!’

‘... en ik denk wel te doen hare hand te vragen, welke gij mij niet weigeren kunt. Denk er eens op na, Mijnheer Dedeling...’

‘Dat kan niet, Monsieur de Capières, dat kan niet.’

‘Hoe, dat kan niet? Mijn beste Mijnheer Dedeling, dat moet integendeel; het is gansch in uw voordeel,’ en de duivelsche gouverneur boog zich tot bij zijn oor en fluisterde: ‘denk er goed op na, Mijnheer Dedeling, eer ge “neen” zegt. Neen, is een zoo lang en wanklinkend, ja, een zoo kort en liefluidend woord voor u en voor mij.’

Mijnheer Dedeling had zwijgend, zonder een teeken te geven, den gouverneur verlaten en was naar zijne kamer gegaan zonder den bangen indruk te kunnen afschudden, dien de woorden van Capières op hem gemaakt hadden.

‘'t Was of deze eene brandende hand op zijnen schouder gelegd had en dat de wonde, daardoor te weeg gebracht, zich aan zijn hart meedeelde; want dezen avond voor de eerste maal scheen die ijsman te voelen dat hij een hart had.

[p. 28]

De Capières boezemde hem afschuw in; hij was op zekere oogenblikken letterlijk bang voor hem; hij begreep dat hij in de handen van een schurk gevallen was, en die schurk vroeg hem de hand ziiner dochter!

Daartegen verzette zich zijn rang, zijn stand....

gevangen, naar n. gysis.

Die kerel beweerde wel van adel te zijn; doch wie zegt u dat ook die bewering geen bedrog is zooals zijne eerlijkheid?

Voor de eerste maal gevoelde Mijnheer Dedeling zich alleen; in deze gewichtige oogenblikken had hij hulp en raad moeten kunnen inwinnen; doch er was een hinderpaal om iemand in zijn geheim toe te laten - zijn eigen misdrijf.

Een oogenblik zweefde het beeld zijner vrouw voor zijnen geest; doch hij deed eene koortsige beweging, als om die beeldtenis te ontwijken.

Er werd geklopt; Mijnheer Dedeling staarde met wijd opengespalkte oogen naar de deur, zonder ‘binnen’ te zeggen. Wie zou het zijn? Capières misschien, die reeds het antwoord op zijne vraag kwam halen?

Nog eens werd er geklopt. Mijnheer Dedeling stond op en ging behoedzaam de deur openen en daar stond Mevrouw voor hem....

Van bleek werd Dedeling's gelaat een oogenblik hoog rood; hij was beschaamd een gevoel van welwillendheid voor die vrouw te ontwaren, die hij immer, en zoo diep, miskend had.

Ditmaal sprak zij geen woord, niet omdat zij zich niet meer wilde bukken, zooals op den avond dat zij van het feest kwam, maar omdat het spraakgeluid haar ontbrak.

De oogen der moeder stonden echter vol tranen en dat sprak voor haar.

‘Kom binnen,’ zegde Mijnheer Dedeling.

Had het zonnestraaltje eindelijk op den ijsklomp geschenen? In alle geval Mevrouw's hart klopte en zij voelde 't, de arme brave! dat die woorden ‘kom binnen’ bloemen waren, die op het harde levenspad ontloken.

Wat had zij weinig noodig om gelukkig te zijn!

Mijnheer Dedeling sloot de deur, en wees, even als of hij eene vreemde in huis ontving, Mevrouw eenen stoel aan om plaats te nemen.

‘Vergeef me, als ik u nogmaals stooren kom,’ zegde zij; ‘maar ik moet als moeder mijn plicht doen tot het einde toe. Ik wil mij, als ik hier boven voor den rechterstoel verschijn, niets te verwijten hebben....’

De koele man had weer een lichte, doch schier onmerkbare glimlach op het wezen.

‘Gij moet, Mijnheer Dedeling, gij moet dien de Capières uit uw huis verwijderen,’ zegde Mevrouw plotseling, en alsof hetgeen in haar woelde er met geweld uit worstelde. ‘Die man legt op uwe dochter aan...’

‘Ik weet het.’

‘Gij weet het en gij duldt dit?’ zegde Mevrouw en richtte zich op.

‘Neen,’ gaf Mijnheer Dedeling ten antwoord, ‘neen, en toch...’ - en hij aarzelde voort te gaan; hij was verlegen, staarde op de tafel en bedekte, door de uitgespreide hand, de pijnlijke uitdrukking, die zich in dat oogenblik op zijn wezen afteekende.

Die verlegenheid ontging Mevrouw niet.

‘Wat zoudt gij doen, Mevrouw, indien ge in mijne plaats waart?’ hervatte de echtgenoot.

‘Ik wees hem de deur uit.’

‘Onmogelijk.’

‘Hoe onmogelijk? Is zijne zending bij Ulrich dan niet voleindigd? Wat heeft hij nog in ons huis te vertoeven? Is hij niet betaald? O, Dedeling, gij hebt uw kind lief en gij zoudt het nog langer aan de helsche verloksels van dien duivel bloot stellen? Heva is niet onverschillig voor hem en met haar gesloten karakter is, bij verder oogensluiting, een vreesselijke slag te vreezen!’

‘Ik weet het; doch ik kan niet...’

Die woorden ‘ik kan niet’ sprak Dedeling op een koortsachtigen, inwendig gefolterden toon uit; 't was als een smartkreet, die de pijnbank aan eenen gemartelde moet ontwrongen hebben. Hij ging naar het venster, bleef daar staan en hield den rug naar zijne vrouw gekeerd.

‘Ik kan u niet alles zeggen...’ hervatte Dedeling.

‘Dat begrijp ik,’ gaf Mevrouw ten antwoord; ‘wij leefden immer vreemd voor elkander en hebben elkander nooit vertrouwelijk toegesproken. Ik maak u dit niet tot verwijt, Dedeling; doch ik begrijp dat gij nu iemand mist aan wien gij uwe levensmoeielijkheid zoudt willen toevertrouwen...’

Mijnheer Dedeling zweeg en bewaarde dezelfde houding.

‘Ik vraag u echter niet naar de geheimen tusschen u en dien vreemdeling; doch welke deze ook mochten zijn, het belang van uwe dochter, uw naam, eer en stand dienen boven alles gesteld te worden.’

De echtgenoot zweeg nog altijd. Hij had Mevrouw niet weggestooten, zooals weleer - en dat weinige was voor haar reeds een geluk, eene zoete voldoening. Meer vroeg zij op dit oogenblik niet.

‘Ja, gij hebt gelijk,’ morde Dedeling en toen hij zich omwendde, teekende zich eene vreesselijke uitdrukking op zijn wezen af ‘ik zou op dezen oogenblik iemand moeten vinden... Ik begrijp nu, dat ik veel ongelijk jegens u heb...’

Mevrouw boog het hoofd en verborg de weenende oogen achter de handen.

O ja, daar groeien bloemen, zelfs op het

[p. 29]

hardste pad! Zij gevoelde het op dit oogenblik; zij heeft er de overtuiging van!

Er was een oogenblik geweest, dat echter minder lang geduurd had dan een bliksemflits, dat Mijnheer Dedeling zijn gemoed voor zijne vrouw zou hebben uitgestort, doch die opflikkering van recht en meelijden was spoedig voorbij, en hij verlangde alleen te zijn, alleen met zijn geheim, dat hem als een duivel bij de keel hield en hem als verwurgde.

‘Laat mij nu een oogenblik alleen,’ zegde hij; doch er was niets in van den toon, dien de ijsman vroeger aansloeg.

Mevrouw aarzelde heen te gaan.

‘Ik wilde’ zegde zij, ‘ik wilde zoo gaarne u van dienst zijn, al moest het met mijn hartebloed.’

de kamer van den sterrenkijker.

Die woorden troffen Mijnheer Dedeling; hij was misschien tot eene halve bekentenis gekomen, indien er niet plotseling afleiding ontstaan ware; er klonk als een schot van een vuurwapen.

Een hevig en driftig gedruisch liet zich weldra beneden hooren; verwarde stemmen verhieven zich luider en luider en bonzend naderde iemand het vertrek, waar de beide echtgenooten zich bevonden.

Ulrich stormde inderdaad bleek en ontzet binnen en riep:

‘De policie... de policie!’

Eene hevige trilling beving bij die woorden Mijnheer Dedeling en hij zakte als van den bliksem getroffen op eenen stoel neer.

‘De Capières is aangehouden,’ hervatte de zoon, ‘en op hetzelfde oogenblik heeft hij zich een revolverschot door den kop gejaagd!’

[p. 30]

‘Dood?’ mompelde Mijnheer Dedeling en zag zijnen zoon met wijd opengespalkte oogen aan.

‘Ja, dood....’

‘Ik ben gered!’ mompelde de vader, en de echtgenoot greep de hand van Mevrouw en druke ze koortsig; 't was de eerste maal in zijn huwelijksleven dat dit gebeurde.

Beneden in het spreekkabinet lag het lijk van den duivelbekoorder, met verbrijzelden schedel; het bloed was rechts en links op vloer en behangsel gespat en teekende zwartroode lijnen op het bleek gelaat, dat nog altijd iets satansch in de uitdrukking behouden had.

‘Vervloekte schurk,’ morde de vreemde detective, die bij het lijk stond; ‘ziedaar twee jaren dat ik den valschmunter achter de hielen zit en nu ik eindelijk de hand op zijn gebrandmerkte schouders leg, springt hij met een stouten wip de eeuwigheid in.’

Mijnheer Dedeling, leunende op zijnen zoon, waggelde bevend, als een veroordeelde naar beneden om het lijk te verkennen.

‘Wie was die man?’ vroeg hij met eene bibberende stem, aan den policie-man.

‘Hij was een Rus, zijn naam is Djulki, 't was een oude galeiboef; hij maakte vroeger valsche bankbiljetten, valsch geschrift, speelde valsch en zou, ware het in zijne macht geweest, den goeden God zelf hebben bedrogen. Die kerel is met alle misdaden bemorst.’

‘Vreesselijk,’ mompelde Mijnheer Dedeling en waggelde weer den trap op, om het gezicht van den zelfmoordenaar te ontwijken.

Toen hij de kamer zijner echtgenoote binnentrad, zag hij Heva, de koude Heva, weenend in de armen harer moeder liggen en hij hoorde voor 't eerst van zijn leven woorden van liefde uit den mond van het ‘lieve standbeeld,’ zooals men haar noemde.

Het geheim was begraven; want alleen de dooden spreken niet, en nooit vroeg Mevrouw aan Mijnheer Dedeling naar eenige opheldering ten dezen opzichte.

Mijnheer Dedeling bleef de gevierde en geachte man van voorheen.....

Evenmin vroeg de moeder naar den noodlottigen invloed, dien de schurk op Ulrich had uitgeoefend, of welke gevoelens Heva bestormd hadden voor dien avonturier, wiens weg door het huis aan gansch de familie zoo noodlottig had kunnen worden.

Ja, ja, op het hardste pad groeien soms nog bloemen, en dat herhaalde Mevrouw Dedeling: hare dochter had geweend en haar gekust, Ulrich had haar ‘lieve moeder’ genoemd, en haar echtgenoot had haar bij haren voornaam genoemd.

Och, dat alleen waren reeds bloemen genoeg!