De Belgische Illustratie. Jaargang 14

Onze gravures.

De boom is gesloten.

Het verkeer over den landweg is voor een oogenblik gestremd. Aan weerszijden van de spoorbaan heeft de wachter reeds eenige minuten geleden de boomen neêrgelaten om voetgangers en voerlieden te waarschuwen dat de overtocht niet meer veilig is. Niemand waagt zich dan ook binnen het hek, dan alleen de man, die met het roode vlagske aan den machinist moet beduiden dat de baan vrij is, en ja, er is er nog een zoo vermetel. Het is een hond of liever een hondje, dat met luid keffen zich tegen het bonzen en stampen van het snorrend gevaarte schijnt te willen verzetten.

Meisjes wuiven den machinist met hun zakdoek toe; een oude vrouw houdt hare handen voor de ooren en denkt misschien bij het zien van de locomotief aan den goeden ouden tijd toen zulke, in haar oog, helsche machines nog niet bestonden.

Had de schilder naar wiens paneel onze gravure is vervaardigd wel een schooner contrast kunnen uitdenken?

Er is nog een boot in zee.

Ieder land, iedere hemelstreek bedreigt hare bewoners met bijzondere gevaren. Bergstortingen en lawinen zijn de schrikbeelden der bergvolken; verzengende hitte en vergiftige winden brengen het leven van den Bedoeïen, den zoon der woestijn, in gevaar, en de zee met hare stormen en overstroomingen kan elken dag, ieder uur voor de bewoners onzer kusten noodlottig worden. Uit het gevaarlijke en moeitevolle leven van de laatsten biedt onze gravure een treffend tafereel.

‘Er is nog een boot in zee!’ Deze angstkreet weêrklonk op een stormachtigen avond door de straten van een visschersdorp aan de kust der Noordzee. De visschers waren des morgens bij kalme zee uitgezeild, en met den besten moed bezield, was de kleine vloot in zee gestoken. In den loop van den dag waren de visschers, naar gelang van de vangst of van elks persoonlijke behoeften, één voor één terug gekeerd; maar inmiddels was plotseling de wind omgeslagen; de zee had hare witte koppen opgestoken, de golven gingen hoog en de vaart door de branding was eensklaps uiterst gevaarlijk geworden.

Onmiddellijk wendden die booten, welke zich nog in zee bevonden, den steven, en de bemanning trachtte met omzichtig beleid de veilige kust te bereiken. Slechts ééne boot bleef achterwege.

Middelerwijl viel de avond in, het werd allengs donkerder, en de oudste visscher, de binnen geloopen booten tellende, zegde hoofdschud dend: ‘Er is nog een boot in zee.’ Jochem van Duin dobbert nog met zijn schuit in den stikdonkeren nacht op de onstuimige zee, en wie weet of de storm hem niet op eene gevaarlijke zandbank kan werpen. Vergeefs tracht hij den juisten koers te houden. De nacht is te donker. Elke minuut verhoogt het gevaar!

Er moet raad geschaft worden, en dat onmiddellijk! Nu, de zeeman is aan snel handelen gewoon; want de voortdurende kamp met de elementen heeft hem vastberadenheid en voortvarendheid geleerd. Op den top van een hoogen mast, diep in het oeverzand geplant, wordt eene hel flikkerende vlam ontstoken. Die geïmproviseerde lichtbaak is de eenige redding van het scheepje, dat daar op de woelige baren rondzwalkt, en wanneer de visscher, die het bestuurt, een ervaren zeeman en zijne boot zeewaardig is, dan hoeft men er niet aan te wanhopen, of weldra rust hij veilig in de armen van de zijnen.

In de armen van de zijnen! Ook op ons aangrijpend tafereel ontwaart men naast de visschers, die kalm hun plicht doen, eene angstig uitziende vrouw, een sidderend kind, die op den echtgenoot en vader wachten. Moge hij, op den gloed van het kustvuur afgaande, spoedig terugkeeren op den veiligen oever, aan het kloppende hart van vrouw en kind, onder het beschermende dak der met stroo gedekte, eenvoudige hut!

Een meesterwerk van Rubens.

Onze gravure, genomen naar de schilderij van het antwerpsch museum, is een echte Rubens en bezit in gloed al de eigenaardigheden van den meester. God de Vader met het lijk van zijn goddelijken Zoon op den schoot, waarboven de H. Geest zweelt, alsmede de beide engelen, die, met de lijdens-teekens in de handen, ter weerszijden staan te treuren, zijn krachtig en treffend weêrgegeven. Doch houdt men op elke figuur afzonderlijk te beschouwen en heeft men meer oog voor het geheel, dan toont zich de macht van het genie in al hare grootheid. In dat geheel vindt men het hemelsche weêr, dat het godsdienstig oog zoo wonderlijk aandoet; men vergeet dat Rubens in zijne figuren realistisch is en men ziet eene symboliek der lijdensgeschiedenis van den Man van Smarte, die zoowel het hart als den geest op 't diepste treft.

Wat deze schilderij bijzondere waarde geeft is de houding van het verkorte linkerbeen van den Zaligmaker. Zeggen wij ten slotte dat zij is voortreffelijk gecopiëerd door de Peinture-Bogaerts.