verkeer. Sedert lang houden zich daarom de geleerden bezig met het zoeken naar een middel, dat als roer bij dat luchtschip dienst kan doen. In Engeland gaat men bij die onderzoekingen voornamelijk uit van het feit, dat men, ter hoogte van 3000 voet in den dampkring gekomen, drie verschillende luchtstroomen waarneemt, zoo dat men, door den ballon te laten rijzen of dalen, in een dezer luchtstroomen kan trachten te komen. De Franschen pogen meer bijzonder langs mechanischen weg tot hetzelfde doel te geraken, en hebben reeds menige verbetering op dit gebied uitgedacht, nu eens door den stoom en dan door de electriciteit te hulp te roepen. Die krachten namelijk tracht men dienstbaar te maken, om tegenwind en andere hinderpalen, die de vaart van het luchtschip bemoeielijken, te overwinnen. Het geldt hier altijd nog maar proeven, doch wanneer men bedenkt, hoe snel in den laatsten tijd sommige uitvindingen, als bij voorbeeld de telephoon, tot een bewonderens waardigen graad van volkomenheid zijn gebracht, twijfelt men niet aan de mogelijkheid dat die proeven weldra tot een gunstig resultaat zullen leiden. Het nadeel van een stoombeweger voor een luchtballon is vooral het gevaar van brand en in de tweede plaats de vermindering der brandstof, die aanvankelijk als ballast kan dienst doen. De gevolgen van dit verminderen van het gewicht aan ballast kunnen alleen worden vermeden door telkens gas te laten ontsnappen.
NESTEN VAN EEN TROEPIAAL, SNIJDER- EN WEVERVOGEL.
Met het oog op al die bezwaren heeft de bekende parijsche luchtvaarder Gaston Tissandier een electrischen beweger voor luchtballons uitgedacht en daarvoor patent genomen. De beweger is in zekeren zin een bestendige ballast; het gewicht is slechts gering en komt bijna niet in aanmerking in vergelijking van de diensten, die hij kan bewijzen. Deze uitvinding heeft op de laatste electrische tentoonstelling te Parijs algemeen de aandacht getrokken en de goedkeuring van deskundigen weggedragen, zoo dat men de proeven, welke binnen kort met het nieuwe werktuig zullen genomen worden, met belangstelling tegemoet ziet.
Per luchtballon over het kanaal. - Is men er eenmaal in gelukt den ballon naar goedvinden te besturen, dan zal wellicht de tijd niet ver meer af zijn, dat men aan de bestaande spoorweg- en stoombootdiensten ook geregelde luchtballondiensten toevoegt. In het Aquarium te Londen heeft dezer dagen reeds eene vergadering van luchtvaarders plaats gehad, waarop het plan besproken werd een geregelden luchtballondienst tusschen Engeland en het vasteland in te richten. Zoodoende zal de tunnelspoorweg, dien men bezig is tusschen Dover en Calais aan te leggen, bijna overbodig worden.
Eene noordpool-expeditie met luchtballons. - Het lijkt wel of we hier den titel van een der romans van Jules Verne afschreven, zoo ongeloofelijk klinkt het, en toch geldt het hier geen fantastische inbeelding, maar een plan, dat in allen ernst is opgevat en wezenlijk tot uitvoering schijnt te zullen komen. De treurige afloop der meeste Noordpooltochten, die tot heden te scheep ondernomen werden, heeft een ondernemend en waagziek Engelschman op het denkbeeld gebracht eene dergelijke expeditie met behulp van luchtballons te beproeven. Commodore Cheyne van de engelsche marine en luitenant Schwatka van de vloot der Vereenigde Staten hebben zich verbonden tot dat doel eene som van 8000 dollars bijeen te brengen en de noodige plannen te ontwerpen. Vindt hun voorstel bijval, dan zal eerlang van uit St. Patricks Bay, ongeveer 490 engelsche mijlen van de Noordpool, een eskader luchtschepen den tocht aanvaarden. Voorloopig zou men te St. Patricks Bay observatieposten oprichten, die telegraphisch met elkander verbonden worden, en er toestellen tot vervaardiging van gas en verdere benoodigdheden heenbrengen. Heeft men daar eindelijk de windstroomen bestudeerd en is alles voor de onderneming in orde, dan zullen in juni 1883 drie ballons, elk door drie personen bediend, bij bestendigen zuidenwind de reis naar de Noordpool maken, waartoe de ballons niet meer dan 24 uren tijds zullen noodig hebben. Door middel van een gemakkelijk af te winden draad zal elk der ballons telegraphisch met haar station in verbinding blijven en verder voor 51 dagen levensmiddelen aan boord voeren.
Per luchtballon over den atlantischen oceaan. - Eene luchtreis naar de Pool is voorzeker eene onderneming van belang; doch een ander amerikaansch luchtreiziger, zekere Samuel King, heeft nog veel grooter plannen. Hij wil een ballon vervaardigen, waarmeê men de reis van Amerika naar Europa maken kan, en tracht daarvoor te New-York en Philadelphia de noodige gelden bijeen te brengen.
Natuurlijk zou het een ballon van geheel bijzondere constructie moeten zijn. Hij zou een inhoud hebben van honderd duizend kubieke voeten en van caoutchouc gemaakt worden, waardoor het gas onmogelijk kan heendringen. Dit zou den ballon in staat stellen vier of zes dagen onderweg te blijven, wat voor een gewonen ballon onmogelijk is, daar die altijd aan het vervliegen van het gas is blootgesteld.
De uitvinder twijfelt er natuurlijk niet aan. dat hij gelukken zal, maar zal toch eerst eenige proefreizen boven het amerikaansche vasteland maken, alvorens hij zich boven den Atlantischen Oceaan waagt - een verstandige voorzorg niet alleen in het belang zijner eigen veiligheid, maar ook met het oog op het succes zijner onderneming; want het is niet aan te nemen, dat de heer King liefhebbers voor zijn nieuw communicatie-middel zal vinden, alvorens de deugdelijkheid er van proefondervindelijk bewezen is.
Een instrument om het gesproken woord te fixeeren. - De talrijke mechanische werktuigen, die dagelijks worden uitgevonden, zullen per slot van rekening nog allen handarbeid overbodig maken. Ziehier thans een instrument, dat den snelschrijver kan vervangen. Het is door den Weener ingenieur Gentilli dezer dagen aan de Leipziger universiteit voor een talrijk auditorium vertoond, en de proeven, die men er daar meê genomen heeft, schijnen het werktuig inderdaad eene toekomst te voorspellen.
De heer Gentilli begon zijne voordracht met aan te toonen hoeveel voordeelen zulk een instrument zou aanbieden, daar het werk van den snelschrijver, al kan dit ook door snelschrijfmachines vergemakkelijkt worden, altijd nog van zijn denken en willen afhankelijk is.
Vervolgens helderde hij zijn werktuig door proeven op. Het bestaat uit eene combinatie van fijne hefboompjes, die op de verschillende deelen van lippen en tong komen 1e rusten, alsmeê uit fijne vleugeltjes, die voor de neusgaten zweven. De spreker neemt dit werktuig in den mond; de bewegingen zijner spraakorga nen brengen de hefboomkens en vleugeltjes in beweging, die op hunne beurt een aantal schrijfstiften in zes evenwijdig loopende lijnen doen werken op eene strook papier, die hetzij met de hand, hetzij door een uurwerk voortgeschoven wordt. Naar gelang bij het uitspreken der klinkers en medeklinkers dit of dat deel der spraakorganen meer of minder sterk bewogen wordt, of naar gelang door den neus lucht wordt uitgeademd, komen er natuurlijk verschillende figuren op het papier, en daar het werktuig die bewegingen volkomen juist weêrgeeft, zoo dat dezelfde klank altijd door hetzelfde teeken wordt voorgesteld, is het niet moeilijk uit die teekens weder de gesproken rede te lezen.
Door dit instrument wordt alzoo de stenographie het gemeengoed van ieder, die zich de moeite wil geven de verschillende teekens, die het werktuig voortbrengt, te leeren onderscheiden.
Auteursrechtvrij