De Belgische Illustratie. Jaargang 14

Onze gravures.

Het lustverblijf van den koning van Portugal.

Op een der hoogste toppen van het Cintra-gebergte in Portugal verheft zich het kasteel Pena, een der bekoorlijkste vorstelijke verblijven van Europa. Het is gebouwd door koning Ferdinand van Saksen-Coburg-Gotha, den vader van den tegenwoordigen koning Don Luiz en den neef van den eersten koning van België. Deze vorst heeft het op eigen kosten en onder zijne leiding doen optrekken met dien uitgelezen smaak, welke hem den bijnaam van koning-kunstenaar bezorgd heeft.

Ter plaatse, waar thans het kasteel gelegen is, stond vroeger een klooster van Hieronymieten, dat door koning Manuel in de zestiende eeuw en wel onder de volgende merkwaardige omstandigheden gebouwd werd.

Koning Manuel had, zoo als de geschiedenis verhaalt, eene groote voorliefde voor de aardrijkskundige wetenschappen en gebruikte al zijne schatten en zijnen invloed tot aanmoediging der groote ontdekkingsreizen, die gedurende zijne regeering door portugeesche zeevaarders ondernomen werden. Terwijl de beroemde Vasco de Gama, die het eerst langs

INGANG VAN HET KASTEEL PENA.

[p. 190]

de Kaap de Goede Hoop tot Indië doordrong, op zijne ontdekkingstochten uit was, besteeg hij niet zelden den hoogen, met een groen tapijt bedekten top van het Cintra-gebergte, waar een aantal witte huizen als zoovele arendsnesten tegen den bergwand leunen, en overschouwde van daar de wijde zee, om te zien of Vasco's vloot ook aan den gezichteinder opdammerde. Hij stelde in diens welslagen zoo veel belang, dat hij eens de gelofte aflegde op dit punt eene prachtige kerk ter eere der H. Maagd te bouwen, wanneer de moedige zeevaarder zegevierend van zijn tocht terug keerde.

De wensch des konings werd vervuld en nu verrees ook op den hoogen bergtop, die de getuige zijner hoop en verlangens geweest was, de prachtige kerk en het klooster van Belem en daarnevens een gasthuis voor dezelfde monniken, wien hij het schoone kloostergebouw geschonken had.

Toen nu in deze eeuw ae kloostergoederen in Portugal als nationaal eigendom verkocht werden, kocht koning Ferdinand het prachtig klooster van Belem en verving het door het tegenwoordige lustslot, een waardig sieraad voor de streek, die door de bekoorlijkste punten van Zwitserland niet overtroffen wordt en zelfs eenmaal lord Byron in verrukking bracht. Inderdaad is de eerste zang van Childe Harold, dat bewonderenswaardig gedicht, waarin de engelsche lord het kleine portugeesche volk durfde bespotten, dat zijn bloed stortte voor de belangen der engelsche politiek, aan de schoonheden van het Cintra-gebergte gewijd, en schildert er ons een tafereel van, waarin men de geestdriftige meesterhand van den dichter herkent.

Het kasteel Pena is met groote en prachtige tuinen omringd, waar tot verbazing der europeesche natuurkundigen, al de boomen der wereld, van den noorschen denneboom af tot den palmboom der keerkringen toe, onder den vrijen hemel hunne bladerkronen ten toon spreiden.

Deze vorstelijke residentie, welker bevallige en ranke torentjes zich tegen den verren gezichteinder afteekenen, is in den stijl der renaissance opgetrokken. Maar de portugeesche renaissance draagt een geheel ander karakter dan de italiaansche, en in Portugal geeft men dezen bouwstijl den naam van manuelaanschen stijl, naar koning Manuel, den grootsten portugeeschen bouwer der zestiende eeuw. Het is eene vermenging van de gothiek met de klassieke vormen, die aan de gebouwen een eigenaardig, oorspronkelijk en bekoorlijk stempel geeft.

In dezen manuelaanschen stijl is het kasteel Pena gebouwd, en door zijn fijn en grillig beeldhouwwerk en zijne vensternissen, wier vorm de letter M nabootst en alzoo het geheele werk met de handteekening van koning Manuel stempelt, herinnert het aan de schoonste monumenten van de portugeesche bouwkunst in de zestiende eeuw. De hoofdingang, op onze tweede gravure afgebeeld, is een der merkwaardigste staaltjes van dien half-gothieken, half-klassieken, bevalligen bastaardstijl.

Monseigneur Michael Felix Korum.

Het was een heugelijke gebeurtenis voor de Katholieken in het bisdom van Trier toen zij op den 22^en september 1881 den bisschoppelijken zetel, die onder den invloed van den Culturkampf sedert vijf jaren had ledig gestaan, vervuld zagen door Z.D.H. Dr. Michael Felix Korum, uit wiens leven wij de volgende bijzonderheden kunnen mededeelen.

Mgr. Korum werd den 2^en november 1840 te Wiecherschweier uit eenvoudige ouders geboren. Zij hadden, weinig bemiddeld als zij waren, het kind die opleiding niet kunnen geven, overeenkomstig zijne hooge roeping; maar zij gaven hem eene opvoeding waarbij het zaad van godsdienst en deugd in het jeugdig hart kon ontkiemen en welig opschieten.

In het jaar 1864 hield een jong theologant aan een geopend graf eene lijkrede. Het was Michael Felix Korum. Hij riep een gevoelvol woord van dank en laatst vaarwel toe aan zijn weldoener, die hem in de gelegenheid had gesteld zijne eerste opleiding in den geestelijken stand te genieten. Pastoor Eck had den knaap tot zich genomen en hem zijn eerste studën laten voltooien in het gymnasium te Kolmar, waarheen zich toen ook de familie van den jeugdigen student begaf.

De schitterende manier waarop hij hier zijne studiën in 1860 ten einde bracht, was hem eene aanbeveling om die kosteloos in het Jesuïetencollege te Inspruck voort te zetten en te voltooien, zoodat hij den 22^en december 1865 in het seminarie te Straatsburg tot priester werd gewijd.

Zijn bisschop benoemde hem onmiddellijk tot professor in de philosophie aan gemeld seminarie, en toen het seminarie naar Zillesheim werd verlegd, bleef Dr. Korum ook daar de philosophie aan het klein seminarie doceeren en werd te gelijker tijd benoemd tot professor in de dogmatiek en exegese aan het groot seminarie.

Toen in 1872 de Jesuïetenorde uit de duitsche rijkslanden werd verdreven, werd Dr. Korum aan de domkerk te Straatsburg geplaatst. Had hij de orde gedurende zeven jaren door zijn onderwijs schitterende diensten bewezen, thans zou het blijken wat Dr. Korum onder Gods zegen als zielzorger vermocht. Naar zijne predikatiën stroomden rijk en arm en zelfs andersdenkenden zag men in menigte in de domkerk te Straatsburg als Dr. Korum het woord voerde. Zijn arbeid in den biechtstoel werd van dag tot dag omvangrijker en onder zijne leiding werden verschillende congregaties en vereenigingen opgericht, de eerste om de jeugd aan godsdienst en Kerk nauwer te verbinden, de tweede om den nood der armen te lenigen.

Binnen korten tijd was de priester door allen gekend, geëerd en bemind, en werd den 30^en october 1880 bij het overlijden van den ZEerw. pater Spitz, pastoor der domkerk, in diens plaats tot herder der parochie benoemd.

Hoe waardig Dr. Korum zijn waardigen voorganger heeft opgevolgd, wordt duidelijk bewezen door de algemeene verslagenheid, welke onder zijne kinderen heerschte toen hun zielenherder door onzen H. Vader werd benoemd tot bisschop te Trier.

Tweemaal was Dr. Korum reeds tot ae bisschoppelijke waardigheid geroepen, en tweemaal had hij zich ootmoedig aan die verheffing onttrokken; maar ten slotte heeft hij aan den nadrukkelijken wil des Heiligen Vaders geen weêrstand meer mogen bieden en werd den 14^en augustus in de kerk Trinità dei Monti door Z. Em. den kardinaal-vicaris Monacco-la-Valetta tot bisschop gewijd.

Met gejubel heeft de katholieke bevolking haren bisschop ontvangen, en met vreugde, met geloof en vertrouwen gedachten zij de schoone, merkwaardige woorden, die de herder bij zijne intrede sprak: ‘Van nu af aan behoor ik geheel aan het bisdom van Trier. Het is de bruid, die de Heer mij heeft toegezegd, ik schenk haar mijn trouw, mijne liefde, mijn hart. Gelijk een bruidegom, volgens het gebod des Heeren, zijne bruid moet liefhebben, zoo zal ik mij verbonden gevoelen aan dit diocees.’ Met hoop en vertrouwen zagen 203 parochiën, in dit bisdom, van hun priesters beroofd, de maatregelen te gemoet, welke de herder zou nemen tot herstel van zoovele wonden, door de kerkvervolging geslagen.

Moge Z.D.H. Dr. Michael Felix Korum onder Gods zegen en de bescherming van den Heiligen Apostolischen Stoel, in zijne edele pogingen slagen, om die parochiën volgens zijne belofte hulp en troost te bieden.