De Belgische Illustratie. Jaargang 14

Waar het papier zoo al toe dient.

(Slot.)

In Californië gebruikt men de vezelen van zekere veelvuldig voorkomende cactussen tot het fabriceeren zoowel van pakpapier als van eene voeringstof voor kleederen. Deze stof kan niet genoeg aanbevolen worden tot het voeren van kleedingstukken voor armoedig gekleede personen bij koud weer, daar zij de lichamelijke warmte binnen het lichaam houdt, zonder de uitwaseming in het minst te belemmeren.

Papieren hoeden en mutsen, vooral dameshoeden, zijn in Amerika reeds vroeger vervaardigd en in de mode gekomen.

Onlangs weêr heeft een Amerikaan patent genomen voor de uitvinding en vervaardiging van beddedekens, uit papier in plaats van uit wol gemaakt. Hij moet de zwarigheid overwonnen hebben, die tot nog toe de vervanging van wollen dekens door dit eenvoudig, maar doelmatig middel tegenhield, namelijk de belemmering der vrije ventilatie bij het gebruik van papieren dekens. De nieuw uitgevonden en gepatenteerde dekens uit zoogenaamde cartaline, gelijk de uitvinder de stof betitelt, moeten licht, zindelijk en even warm zijn als twee wollen dekens, daarbij betrekkelijk goedkoop en duurzaam, zoodat zij, naar de fabrikant hoopt, spoedig het burgerrecht in de huishouding zullen verkrijgen.

Van andere artikelen uit papierstof, zoo als dakpannen, planken, geheele dakbedekkingen enz. maken wij hier slechts ter loops melding; want het is sedert lang bekend dat men het papier waterdicht en vuurvast maken kan. Maar eene nieuwe en doelmatige toepassing doet de Scientific American aan de hand, namelijk het gebruik van zulk papier voor oorkonden, hypotheken, papieren geld enz.

Wanneer men namelijk een mengsel van twee

[p. 20]

deelen gewone papierpap met een deel fijngestooten asbest goed dooreen kneedt en in een sterke oplossing van keukenzout en aluin in de kuip der papiermachine brengt, laat zich daaruit een papier vervaardigen, hetwelk dan nog door een bad van wijngeesthoudende schellakoplossing gehaald wordt, waardoor het sterker, taaier en vuurvast, alsmede volkomen waterdicht wordt, daar de schellak-oplossing het papier zoodanig doordringt, dat men het zelfs bij lang koken geen water meer kan doen opnemen. Het aldus vervaardigde papier neemt ondanks zijn schellakgehalte en ondanks zijne waterdichtheid toch inkt en drukzwartsel aan en is door het asbest zoodanig brandvrij geworden, dat zelfs de inkt er in het vuur niet geheel op verdwijnt. Het is daarom uitstekend geschikt voor wissels, papieren geld, effecten, hypotheken, actiën, oorkonden van allerlei aard, koopmansbrieven, enveloppes enz., en het genoemde amerikaansche blad voorspelt dan ook dit waterdichte en vuurvaste papier een groote toekomst op het gebied van handel en verkeer.

DE VREDE IN GEVAAR, NAAR P. MORAN.

Ook de ruwe stoffen voor de papierfabricatie worden in den laatsten tijd meer en meer vermenigvuldigd; behalve het reeds zoo veelvuldig aangewende esparto-gras, schijnt het roode parelgras, dat in Schotland en Ierland groeit en ook in de schaduwrijke bosschen van Duitschland veel voorkomt, daartoe zeer geschikt te

[p. 21]

zijn. Strooi, biezen, hopranken enz. worden reeds thans bij massa's tot papierpap verwerkt; en eene nieuwe aanwending dezer strooipap in Amerika mag hierbij niet vergeten worden. Verscheidene bladen of vellen dezer pap, zooals zij uit den papiermolen komen, worden in eene chemische oplossing gelegd, waarvan de vezelen doortrokken en geweekt worden; daarna geplet, gedroogd en gehard, ondergaan zij de bewerking eener machine, waaruit zij in de gedaante van een blok voor den dag komen, dat opvallend op hard hout gelijkt, voor water volkomen ondoordringbaar is en op het fraaist gepolitoerd kan worden. Zelfs wanneer men die stof zaagt, moet het moeilijk zijn, ze van wezenlijk hout te onderscheiden.

DE DORPSSECRETARIS, NAAR FRANZ MEERTS.

Deze gewichtige uitvinding heeft reeds eene volslagen omwenteling in het amerikaansche bouwwezen te weeg gebracht en zal waarschijnlijk de verwoesting van de bosschen der Nieuwe Wereld eenigszins tegenhouden. In San Francisco worden uit het nieuwe materiaal pakvaten en eemers gemaakt, die, daar zij dagelijks bij honderden machinaal vervaardigd worden, veel goedkooper zijn dan die van gewoon hout.

Doch maakt men tegenwoordig van papier hout, er wordt ook omgekeerd van hout papier gemaakt. Het gebruik van hout voor de papierfabricatie en vooral van zacht hout als dat van populieren, espen, wilgen, enz. is bekend en neemt van jaar tot jaar grootere verhoudingen

[p. 22]

aan, vooral in Noorwegen en in de duitsche Alpen en middelgebergten. Deze nijverheid verslindt jaarlijks ontzaglijke hoeveelheden hout, dat aldus in duizenden vaten papierpap voor de papierfabrieken veranderd wordt. Die pap wordt in Duitschland reeds weêr tot andere doeleinden dan de vervaardiging van papier aangewend. Zoo heeft men onlangs proeven genomen om de potlooden met papier in plaats van met hout te omkleeden. Het papier wordt tot dat doel in eene vettige vloeistoi gedompeld en zoolang om de grafietkern gewikkeld, tot dit de vereischte dikte heeft. Nadat de bekleeding gedroogd is, wordt zij gekleurd en gelijkt dan sprekend op een potlood van gewoon cederhout.

Uit dezelfde stof, waaraan men nog eenige minerale bestanddeelen toevoegt, worden ook bas-reliefs en andere ornementen geperst, die als stukadoorwerk tot versiering van plafonds en andere dekoratieve doeleinden gebezigd worden en zich met uitstekend gevolg laten vergulden, kleuren of als hout vernissen.

Het verbruik aan drukpapier alleen voor de dagbladen is tegenwoordig werkelijk ontzaglijk en beloopt in eene week duizenden centenaars; ja, als men het blad voor blad naast elkaar op den grond uitspreidde, zou men iedere maand genoeg hebben, om er het gebied van een aanzienlijken staat meê te bedekken.

Rekent men daarbij nog het verbruik aan schrijf-, brief-, pak- en behangsel-papier, alsmeê het velerhande luxe-papier, dan krijgt men een massa, zoo ontzaglijk, dat het haast niet te begrijpen is waar al de grondstoffen daartoe van daan moeten komen.

De omvang der tegenwoordige papierfabricatie kwam op de laatste parijsche wereldtentoonstelling ten duidelijkste uit; want daar hadden niet minder dan vijf honderd vijf en dertig fabrieken, waaronder de aanzienlijkste firma's uit Duitschland, Oostenrijk, Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Nederland, Denemarken, Zweden, Italië, Zwitserland en de Vereenigde Staten hunne producten ter bezichtiging gesteld.

Behalve alle soorten van druk- en schrijfpapier, waren daar in afzonderlijke afdeelingen papieren voor behangsel, gordijnen en andere doeleinden te zien, en tevens was de geschiktheid van het papier tot meer algemeene toepassing aangetoond door een geheel papieren huis met tafels, stoelen, meubels, lichtkronen enz. alles van papier.

Verhalen de geschiedonderzoekers en oudheidkundigen ons van een steenen en een bronzen tijdperk, en zingen de dichters ons van een gouden eeuw, dan mag onze eeuw voorzeker wel de papieren eeuw genoemd worden.