Waar het papier zoo al toe dient.
Het papierverbruik is sedert eene halve eeuw tot eene verwonderlijke hoogte gestegen, en de buitengewone navraag is de aanleiding geworden tot het opzoeken van alle mogelijke materialen, waaruit het kan vervaardigd worden; want papierstof en afgewerkt papier moeten tegenwoordig in de nijverheid als surrogaat voor een aantal andere zaken dienst doen.
Uit Amerika zijn in de laatsten tijd niet alleen papieren servetten en zakdoeken, maar ook papieren brood- en fruitschalen, mandjes enz. en onlangs zelfs vaten uit stroopapier voor meel, suiker, grutten en andere drooge waren tot ons gekomen, gelijk de Amerikanen overigens in alle nieuwe uitvindingen haantje de voorste zijn.
De vaten van stroo- of pakpapier worden door eene fabriek te New-York afgeleverd en op de volgende manier vervaardigd: de papierpap wordt aan eene ontzaglijke hydraulische drukking blootgesteld, tot de platen op de vereischte dikte gebracht zijn, vervolgens in vormen geperst, daarop aan de einden afgesneden, en eindelijk in een stoomdroogtoestel gedroogd. Zijn ten slotte de wanden gladgeschuurd, dan heeft men vaten, die door hunne lichtheid, duurzaamheid, goedkoopheid en nauwkeurige sluiting, welke het doorstuiven van meel enz. bij het vervoer volkomen belet, veel voor hebben op de gewone, uit week hout vervaardigde tonnen; te meer daar alles machinaal geschiedt en de duigen steeds van dezelfde grootte zijn zoodat zij volkomen in elkaar passen.
Eene andere aanwending van het papier is het gebruik daarvan tot bekleeding der bodems van ijzeren schepen, om deze voor de inwerking van het zeewater en voor de langzame verwoestingen der weekdieren, paalwormen en woekerplanten te beschermen. Dit resultaat, waarnaar men verscheidene jaren gezocht heeft, is vooral mogelijk geworden door de ontdekking eener passende waterdichte lijm; en het beplakken van scheepsbodems van ijzeren vaartuigen met waterdicht papier is een uitstekend middel gebleken tegen het zoogenaamd ‘vuil worden’ van die deelen, welke steeds onder water zijn.
Ook wielen voor spoorwegwaggons, uit papier vervaardigd, komen in den laatsten tijd in Noord-Amerika meer en meer in gebruik en moeten veel op de gewone van gegoten ijzer voor hebben. Om ze te vervaardigen wordt het papier in schijven gesneden ter grootte van het rad, de dikte van den band er afgerekend, vervolgens aan sterke drukking blootgesteld en in den band geperst, waarna het rad door middel van ijzeren bouten, die in het papier dringen, binnen den band vastgemaakt wordt. Deze wielen moeten zich door groote duurzaamheid en lichtheid, alsmeê door taaiheid en kracht van weêrstand tegen drukking boven die van gegoten ijzer onderscheiden.
Bij het telegraafwezen komt het papier meer en meer in gebruik tot bekleeding en tot isolator voor telegraafdraden. Men overdekt namelijk de telegraafdraden, ter bescherming tegen mechanische of chemische beschadigingen, met eene laag waterdichte en bederfwerend gemaakte papiermassa, die tegelijk den draad electrisch isoleert en voor verbuiging enz. behoedt.
Bij den hofbouw wordt het papier met goed gevolg aangewend ter bescherming der planten tegen vorst en zon. Met een gordijn van oud dagbladenpapier kan men perzik- abrikoze- en vijgeboomen of wijnstokken, die tegen schuttingen groeien, gedurende den bloeitijd tegen nachtvorst of regen beveiligen of den bloei vertragen; in broeikassen en oranjerieën kan men de matten door gordijnen van gegomd papier vervangen.
Eindeloos inderdaad schijnen de toepassingen, die men in verschillende takken van nijverheid van het zoogenaamde papier maché maakt. Het gebruik daarvan tot ornamenten aan gebouwen is sinds lang bekend; evenzoo dat tot goten en buizen. In den laatsten tijd vervaardigt een firma te Breslau schoorsteenen en kachelpijpen van papier, die lichter, duurzamer en goedkooper dan de metalen en niet aan roest onderhevig zijn. Vóór de papierpap hier in vormen wordt geperst, behandelt men ze natuurlijk eerst dermate met scheikundige stoffen, dat zij onbrandbaar en vuurvast wordt. Ook in de schrijnwerkerij doet het geperst papier tegenwoordig dienst en levert schilderijlijsten, ornamenten, oplegsels voor meubelen enz., die het snij- en beeldwerk vervangen, alle soorten van vernis, verf of politoer aannemen en bij goedkoope meubelen veel aangewend worden.
Wanneer het papier bij het meubileeren onzer woningen allengs zulk eene aanzienlijke rol speelt, kan het ons niet verwonderen, dat zulks ook in de kleeding het geval gaat worden. De fabricatie van papieren linnengoed, zoo als boorden, manchetten, halfhemdjes enz. neemt van jaar tot jaar grootere verhoudingen aan. Nog voor weinige jaren was in Japan het papier het algemeene, zoo niet het eenige materiaal voor zakdoeken en bestond uit een fijne, doorzichtige, dunne soort van plantenpapier, dat echter een behoorlijken graad van taaiheid had. De papieren zakdoeken komen thans, tegelijk met de papieren servetten, in Californië in voege. Schoenzoolen van bordpapier zijn in China en Japan reeds sedert eeuwen in gebruik en doen thans in de Vereenigde Staten den zoolen van gevulcaniseerd caoutchouc eene geduchte concurrentie aan. Pantoffels en valiezen van papier zijn insgelijks amerikaansche nouveautés.
(Slot volgt.)
Auteursrechtvrij