De Belgische Illustratie. Jaargang 13

Iets over vuurtorens.
Naar aanleiding van een bezoek aan den vuurtoren te Westkapelle op het eiland walcheren.

II.

Het volkrijke dorpke Westkapelle, gelegen aan de uiterste punt van het eiland Walcheren, wordt tegen de Noordzee beschermd door den beroemden zeedijk, welke reeds in 1540 werd begonnen en waaraan thans nog jaarlijks schatten besteed worden, om hem bestand te doen zijn tegen den fellen golfslag, die zijne flanken bij slormweêr beukt.

Van dezen dijk gezien gelijkt het dorpke sprekend op eene uitgezette doos neurenberger speelgoed, en naarmate men het nadert wordt deze indruk er niet beter op, dewijl zelfs de dorpskerk een hutje mag genoemd werden in vergelijking met de middelmatige gebouwen van onze steden.

Nog eene andere omstandigheid komt dezen indruk versterken. Toen ik het dorp bezocht, was het een gewone werkdag, zoo dat de weinige levende wezens, die ik op straat aantrof, uit kinderen bestonden. De dorpsgewoonte nu, welke men ook elders dan in Zeeland vindt, steekt de kinderen in een pak kleeren van den zelfden vorm en van de zelfde stof als hunne grootvaders en vaders, hunne grootmoeders en moeders dragen en voor Zeeland mag ik er bijvoegen, als hunne voorouders van voor eeuwen gedragen hebben, zoo dat die kleine Zeeuwtjes mij niet oneigenaardig voorkwamen als de heeren van die Lilliputsche huiskens welker bouw echter meer modern is, dan men van een visschersdorp zou verwachten.

Een enkel gebouw echter beheerscht al de anderen, namelijk de stompe toren der in 1831 afgebrande kerk, en een blik daarop overtuigt u, dat het de gezegde vuurtoren is, het doel van den tocht. Het 44 meter hoog gelegen platform wordt bekroond door een glazen koepeltje, waarin men onmiddellijk den lichtgevenden lantaarn bemerkt, die 's avonds van uit Vlissingen gezien, het voorkomen heeft van een nieuw vurig hemellichaam, dat een ongekenden lichtgloed verspreidt.

De spiraalvormige trap opklimmende, die naar het koepeltje leidt, ontmoet men onderweg verschillende kamerkens of liever magazijntjes voor het onderhoud van het licht. Vaten met olie, kasten met lampenglazen, alsmeê eene reservelamp vormen den inhoud van deze magazijntjes Zij bieden voor den vreemdeling dan ook weinig bezienswaardigs aan, evenmin als de toren zelf iets bijzonders is. Men klimt dus hooger en hooger tot men het platform bereikt, waarop zich het glazen koepeltje bevindt, waarin de lantaarn staat. De gravure geeft een denkbeeld van de inrichting van dit koepeltje.

Wie onbekend is met de inrichting van een vuurtoren. moet verbaasd staan over de hoogst eenvoudige lamp, die er het middelpunt van uitmaakt, en welke toch ten doel heeft haar lichtstralen zoo ver zeewaarts te zenden, dat zij den zeelieden den weg wijst naar de kust; want een oningewijde komt zoo onmiddellijk

[p. 132]

niet op het denkbeeld dat de kristallen als segmenten gebogen cirkels, die trapsgewijze boven elkaar liggen en te zamen den vorm van een koepeltje hebben, de hoofdelementen van den vuurtoren zijn. Toch wordt men door de schittering dezer kristallen als het ware verblind en gelijkt het geheel op een kamer welker wanden uit fonkelende diamanten bestaan.

een gedenkteeken voor de fransche soldaten te brussel.

De bewaker van den toren verhaalde, dat de lamp een licht eerste klasse was, doch niet alzoo de toren, die slechts 44 meters hoog is. Ten gevolge daarvan is het licht slechts zes uren ver in zee zichtbaar, maar voldoende voor deze kuststreek. Op den dijk zelf staat nog een tweede lichttoren, geheel van ijzer, die veel kleiner licht heeft, maar door de hoogte waarop hij staat, bijna evenver zichtbaar van de zeezijde.

Elke kust heeft dan ook haar gordel van kustlichten, welke tot drie of vier opklimt. De verst zichtbare of de torens die een licht eerste klasse hebben en welker lamp uit vier pitten bestaat, dienen hoofdzakelijk om den zeelieden aan te toonen, dat het land in zicht is. De zeeman weet dan, dat hij voorzichtig moet zijn, dewijl het juist in de nabijheid van het land is, dat de scheepvaart met de grootste gevaren bedreigd wordt. Geen enkel schip nadert dan ook bij nacht de kust, of de kapitein heeft zich door het zien van het kustlicht verzekerd, waar hij zich met zijn schip bevindt.

Wanneer de zeeman dezen eersten lichtgordel is binnen getreden, ontmoet hij weldra een tweeden, bestaande uit kustlichten van de tweede of derde klasse, met lampen van drie of twee pitten en welke ten doel hebben deschepen opmerkzaam te maken op de rotsen en zandbanken, waarmeê dikwijls de kust bezaaid is. De kleine vuurtoren op den dijk te Westkapelle waarschuwt de scheepskapiteins dan ook zoowel voor de enkele banken als voor de ver in zee uitloopende zeeweringen, die daar tot bescherming van den dijk zijn aangelegd en wezenlijk grootsch mogen genoemd worden.

gezicht op panama.

[p. 133]

Dichter nabij de kust duiden weêr kleinere lichten, die uit gewone lantaarns bestaan de plaats aan van den ingang eener haven of van de ree, waar het schip eene veilige plaats kan vinden. Het zal wel voor iedereen duidelijk zijn dat de lichtgordels der kusten het gevaar eener stranding veel verminderd hebben; dat er evenwel zoo veel strandingen plaats hebben is alleen te wijten aan het woeste weêr, waartegen de kunst niets vermag.

de weezen, naar jozef israëls.

De verzorging van een vuurtoren is dus eene zaak van het hoogste belang, en degenen, die met dit werk belast zijn, moeten zeer vertrouwde lieden zijn en tevens de kunst verstaan om alle defecten, die aan hun lamp mochten komen, te verhelpen. Van hen hangt toch wellicht het behoud of het verlies van vele menschenlevens af, dewijl elke zeekapitein daarin evenveel vertrouwen stelt als in zijn onfeilbaar kompas. Indien bij voorbeeld de lantaarn van het kustlicht is uitgedoofd of niet voldoende brandt en hij het dus niet of niet op den afstand, welke hem bekend is, bemerkt, rekent hij er op, nog niet zoo dicht de kust te zijn genaderd, en zoodoende zou zijn schip op eene bank kunnen loopen of tegen eene onder water liggende rots kunnen stooten, hetwelk den ondergang van schip en manschap ten gevolge zou kunnen hebben. Wel is waar heeft elk schip, dat aan land komt, een loods van die kuststreek aan boord, maar ook

[p. 134]

deze houdt zoowel rekening met het kustlicht als met de gevaarlijke punten, of liever hij berekent uit den afstand van het licht waar de gevaarlijke plaatsen zijn, welke vermeden moeten worden.