Nuttige wenken en opmerkingen over land- en tuinbouw.
Bemesting.
Een en ander over steenkoolasch. - Overal zijn de kachels weêr voor den dag gehaald. Groote hoeveelheden steenkolen worden dagelijks allerwegen verbrand en groot is de massa steenkoolasch, welke thans weêr door verbranding ontstaat. Steenkoolasch wordt in ons land nog overal beschouwd als eene stof, welke men liever kwijt dan rijk is. Dat steenkoolasch zou kunnen dienen tot verbetering van akkers en hovingen, dat men ze zou kunnen gebruiken tot bemesting van den grond, - dit schijnt nog door weinigen gedacht, door nog minderen beproefd te zijn geworden; ja, velen schijnen in den waan te verkeeren, dat deze asch zelfs schadelijk in de aarde is. En toch is steenkoolasch, behalve dat zij tot voeding der planten kan meêwerken, bij uitnemendheid geschikt om sommige bouwlanden en hovingen duurzaam te verbeteren, de natuurlijke gesteldheid van den bodem te wijzigen en te veranderen, en op deze manier reeds den plantengroei ten goede te komen. Eenige regelen over deze stof, hare eigenschappen, haar gebruik en hare behandeling zullen den lezer daarom welkom zijn.
Steenkoolasch dan heeft vooreerst een groot vermogen om water op te slorpen en dit te behouden; zij is, zooals men dit wel eens noemt, eeen zeer vochthoudende stof. Door deze eigenschap is zij dan ook zeer geschikt om drooge, hoog gelegen akkers en hovingen, waaraan een groot deel van België zoo rijk is, vochtiger te maken en vochtiger te houden ten gunste van den plantengroei. Steenkoolasch echter is tevens uit haren aard zeer los, hare deeltjes bezitten weinig samenhang en toonen weinig geneigdheid om aan elkander te kleven. Deze hoedanigheid maakt haar niet alleen geschikt tot verbetering van drooge gronden, maar ook tot wijziging en verandering van die vaste, harde en stijve grondsoorten, welke in het dagelijksch leven als zoo genaamde pannige grondsoorten bekend zijn. De steenkoolasch heeft dus door deze twee eigenschappen het vermogen om drooge gronden vochtig, vaste gronden los te maken; het plantenvoedsel, dat zich in drooge gronden bevindt, wordt door haar toedoen beter ontleed en in den toestand gebracht, waarin het door de worteltjes der planten kan opgenomen worden, - stijve gronden worden onder bijvoeging van steenkoolasch toegankelijk voor lucht en warmte, de beide groote factoren voor een gezonden plantengroei.
Maar niet alleen bezit deze stof de eigenschappen, welke vereischt worden om de natuurlijke gesteldheid des bodems te veranderen, haar plantenvoedend vermogen is ook door talrijke proeven, meest alle in het buitenland genomen, voldoende bewezen. Een aardappelveld, enkel met zuivere steenkoolasch bemest, bracht niet alleen evenveel aardappelen op als een ander veld van gelijke grootte en hoedanigheid, dat met stalmest was bemest, doch de geteelde aardappelen waren ook grooter en beter. Rogge en haver, gezaaid in gewone bloempotten met zuivere steenkoolasch gevuld, ontkiemden spoedig, groeiden welig op en leverden in den oogsttijd volle aren en pluimen met groote en blanke korrels, zwaar en lang stroo. Zelfs sommige bloemen schijnen veel van deze stof als bemesting te houden. Zwakke en ziekelijke geraniums bijv. werden sterk en gezond, zoodra ik ze uit den pot in een hoop steenkoolasch verplant had. Gezonde geraniums, in den pot met deze asch bemest, kregen bij mij zware stengels en zeer groote, donkergroene blaêren, maar gaven, juist doer die grootere ontwikkeling van stengels en blaêren waarschijnlijk, minder bloemen. Stamrozen en jonge fruitboomen, welke in de kuilen, waarin men ze bij de verplanting plaatste, wat steenkoolasch vonden, sloegen spoediger aan en wiesen frisscher op dan andere, die deze stof in de plantgaten misten. Uit deze weinige voorbeelden biijkt duidelijk, dat steenkoolasch nuttiger kan gebruikt worden dan tot heden het geval is en dat het niet te berekenen is, hoeveel waarde er door het verwaarloozen dezer asch verloren gaat. Wil men ze echter gebruiken, dan is het noodig ze gedurende den winter droog te bewaren en ze, vóór men ze in de aarde brengt, te zuiveren van de uitgebrande steentjes, welke er zich vaak in bevinden. Men kan dit laatste evenwel gemakkelijk verrichten met eene zeef van plaatijzer of zwaar blek gemaakt, die iedere smid of blekslager vervaardigen kan tegen een geringen prijs.