De Belgische Illustratie. Jaargang 13

Elk wat wils.
Wenken en raadgevingen door Parvulus.

IV.

‘Salve Salvia Salvatrix; Naturae Conservatrix! Heil u reddende salie, behoudster van het leven!’

Wel, wel wat een geestdrift, en dat voor eene eenvoudige plant!

Zijn we weêr ten tijde der Egyptenaren toen knol en kruid als afgoden werden aangebeden? Ja, beste vriend, ik kan het niet helpen; niet ik heb deze woorden uitgevonden; neen, neen, 't is een authentieke uitroep onzer voorvaderen of liever van de Latijnen en de toenmalige geneesheeren, die zoodanig met onze salie als geneeskruid waren ingenomen, dat zij, op het laatst, in ernst de vraag stelden: hoe het dan toch nog mogelijk was dat iemand sterven kon, die de salie ter zijner beschikking had! Dit was hun onbegrijpelijk, maar ziende dat, ondanks hunne verwondering, de menschheid voortging

[p. 32]

zoo als altijd geboren te worden, te leven en.... te sterven, toen zegden ze eindelijk mistroostig:

Contra Vins mortis
Non est medicamen in hortis;

d.i. Tegen den dood is geen kruid gewassen.

Ofschoon nu de salie zulk een lof en vereering niet in allen deele verdient, is het toch waar, dat hare heilzame werking in vele gevallen verbazing wekt.

Om met eene zaak te beginnen, welke iedereen bekend is: hebt ge een koude gevat, hoe dikwerf en hoe spoedig wordt er niet naar de saliemelk gegrepen. Vroeg naar bed, een kopje of wat van 't heilzame nat, goed gedekt, eens ferm getranspireerd en 's morgens is men zoo goed als genezen. Maar let nu eens op, gij vooral, die kwijnende zieken in huis hebt. Hoe menigmaal heb ik het niet moeten hooren: ‘Och, och, dat transpireeren, dat transpireeren! dat is maar te erg; 't is elken morgen alsof hij uit het water komt; het dringt om zoo te zeggen door het bed; 't beneemt hem al zijne krachten; hij wordt zoo zwak en flauw; was dáár maar eens remedie voor!’ En de arme lijder ziet u met zijne flauwe oogen zoo innig smeekend aan, dat het hart er van inkrimpt. Welnu, gij armen, die bij al uw lijden ook nog deze haast ondraaglijke ellende hebt te lijden, hier hebt gij een even eenvoudig als min kostbaar, even gemakkelijk als om zoo te spreken onfeilbaar middel tegen uw uitputtend transpireeren. Zijt ge rijk, bereid dan, volgens voorschrift van den beroemden Sydenhand, een aftreksel van salie op malaga. Wilt ge goedkooper bediend worden, doe dan een lood salie op een halven liter kokend water, laat het een half uur trekken en doe er dan een half bierglas gesuikerden rooden wijn bij; alle twee uren een half kopje. Nog minder kostbaar en omtrent even goed is de eenvoudige, gewone saliemelk of thee, 's avonds een of twee kopjes koud gedronken. Is het niet vreemd, dat dit kruid ons zoo gemakkelijk aan 't transpireeren brengt bij verkoudheden als anderszins en te gelijker tijd een onovertroffen middel is tegen het uitputtend transpireeren bij nacht? En toch is het zoo; wel heeft men in den laatsten tijd een ander middel gevonden tegen dit ongemak, de stropine namenlijk, maar dit is een gevaarlijk vergif - en met de goede saliemelk komt het er op een kopje een of twee zoo nauw niet aan.

nationale tentoonstelling: Banken- schrijflessenaars voor huisgezinnen en scholen.

Is dit alles? Och neen, nog lang niet; men heeft dikwijls menschen op jaren, die sedert langen tijd geplaagd zijn met zeere beenen, groote etterende, invretende zweeren, vol pijn en stank; voor hen is het volgend eenvoudig heelmiddel: maak met salie en regenwater een goede thee, laat haar koud worden en leg dan omslagen met deze thee bevochtigd op uwe wonden; ge zult eens zien, hoe pijn en vuil verminderen, ja dikwijls in hoe korten tijd uwe wonden zullen genezen.

Nu heb ik nog iets voor de meedertjes of liever voor hare lieve kleinen; die arme schapen lijden dikwijls en zoo erg aan het sprouw; het heele mondje is er ziek van; zij kunnen haast niet meer zuigen en vergaan als sneeuw voor de zon. Nu, beste moeder, maak een weinig salie thee, zonder suiker, als het u belieft, gereed, giet er uwen lieveling nu en dan een eierlepelke van in zijn mondje, en gij zult u verwonderen in hoe korten tijd dit ongemak verholpen is.

Om een extra goed tandpoeder te maken is de salie ook al probaat; neem daarvoor 30 gram fijn gestooten houtskool; 12 gram tot poeder gestooten gedroogde saliebladeren, 1 gram kinapoeder, 2 gram borax en een druppel of zes olie van oranjebloesem, roer dat alles ondereen en gij hebt een tandpoeder onschadelijk, goedkoop, welriekend en deugdelijk, vooral als ge er nog een ½ gram salicylzuur onder wilt doen; dat neemt dan nog alle onaangename reuken weg.

Bij keelontstekingen met zeer drogen vasten hoest, doet saliethee met wat honig en azijn uitstekende diensten als gorgeldrank.

De zoo oude en wijdberoemde Vinaigre des Quatre Voleurs dankt zijne inderdaad werkzame kracht o.a. aan de salie, vermengd met rozemarijn, pepermuntkruid, angelikawortel en nog een paar andere.

Nog veel meer kan ik er u over meêdeelen, doch 't voorgaande dunkt mij reeds interessant genoeg. Verdient dus de salie al niet de overdreven geestdrift der ouden - wáár blijft het, dat zij een compleet magazijn is van allerlei deugdelijke en goede eigenschappen. Salve Salvia!