De Belgische Illustratie. Jaargang 11

Godelieveken.
Eene vlaamsche legende.

I.

Het was Kersnacht in een dorpje van het Kempenland, en daarbij was het bitter koud. De naakte boomen waren bedekt met ijzel; de sneeuw overdekte de daken en het veld met eene dikke laag, doch de lucht was helder en de maan scheen lief op de spits van het kerktorentje, terwijl het kerkgebouw tusschen de huizen in het duister lag.

Er heerschte nog eene diepe stilte in het vreedzaam gehucht, doch nauwelijks had de klok driemaal geslagen of men zag een flauw licht in eene der woningen bij de kerk flikkeren.

Een oogenblik daarna verscheen de koster en men zag zijn schaduwbeeld tusschen de zwarte kruisen van het kerkhof doorgaan. De sneeuw kraakte onder zijne voeten en de sleutels rammelden in zijne hand. Wat klinkt het minste geluid scherp en hol in de nachtelijke stilte!

Men hoorde den sleutel krassen over het sleutelgat, er in vallen na het geluid van tik, tak, tik, de kerkdeur krakend openen, en met een dof geluid weder toevallen. Daarna heerschte weder stilte, doch het duurde niet lang of men zag op eens het loofwerk der kruisboogvensters zwart afsteken tegen een geheimzinnig licht dat er nu binnen het kerkje scheen.

Weldra hoorde men doffe klanken; het was de koster die den torentrap beklom, en eensklaps galmde het klokkengelui in den stillen nacht.

Nu zag men spoedig in alle woningen het licht door de vensters schijnen; het geblaf der bandhonden liet zich in de verte hooren, en het openen van ramen en deuren kondigde het ontwaken van de dorpsbewoners aan.

O! hoe indrukwekkend is die schoone Kersnacht. Ja, het is een der schoonste Kerkfeesten voor het kristelijk gevoel, maar vooral was die Kersnacht schoon voor het dorp dat wij beschrijven, want alle leden van die kerkelijk e gemeente hadden vergiffenis hunner zonden bekomen, en trokken het bruiloftskleed aan om aan de Tafel des Heeren te verschijnen.

Nu zag men den pastoor de voetstappen van den koster volgen door de sneeuw; hij was een bejaard man met eerwaardig gelaat; zijne grijze haarlokken werden door de maan beschenen en glinsterden als zilver; tevredenheid straalde op zijn aangezicht.

Langzamerhand verschenen de zwarte gedaanten der kerkgangers in de straat van het dorp. Zij stapten voorzichtig, met het hoofd gebogen en in den kraag gedoken, door de dikke sneeuw.

De voetstappen waren nauwelijks hoorbaar. Alleen hoorde men van tijd tot tijd de opeen gepakte sneeuw van de blokken stampen. De vrouwen waren met het hoofd in de kap verscholen, en bedekten mond en neus met hunne voorschoten tegen de snerpende koude.

Vriendelijk was de groet dien zij elkander toeriepen; men hoorde goeden morgen wenschen aan den burgemeester, doctor, ontvanger, secretaris, brouwer, mulder enz.

In de velden zag men de pachters met vrouwen, kinderen en dienstboden door de ongebaande wegen kerkwaarts gaan.

Hoe schoon lag nu het dorpje tusschen de hooge boomen, die de schaduw hunner kale takken over het witte sneeuwveld uitspreidden! Hoe lief scheen nu de maan op het kerkje en op de daken der huizen, als eene herinnering aan dien schoonen nacht die ons het licht van het Kristendom bracht!

II.

Op een kleinen afstand van het dorp lag eene hoeve, bekend onder den naam van Heihoef, welke bewoond werd door pachter Goovert. Deze had een talrijk huisgezin dat door braafheid en godvreezendheid overal in de gemeente geacht werd.

Ook daar was men bezig zich gereed te maken voor de Kersnachtmis. Alle de leden der familie en ook de dienstboden stonden gereed in zondagsgewaad om te vertrekken, doch het jongste kind, Godelieveke genaamd, een knaapje van twaalf jaren moest te huis blijven; het arme kind was sinds twee maanden door de koorts aangetast, en zat in een wollen deken gewikkeld bij het vuur te weenen.

[p. 291]

Zijn gezichtje was bleek en mager door de langdurige ziekte. ‘Ach, moeder,’ snikte het jongske, ‘moet ik nu alleen op dit schoone feest thuis blijven, terwijl allen in het dorp den lieven Jesus zullen zien. Mag ik dan, al ben ik ziek, het lieve kindje niet gaan bezoeken? Och, lieve moeder, laat mij meêgaan.’

‘Neen, Godelieveke,’ antwoordde de moeder op zoeten toon, ‘de nacht is te koud; gij zoudt het met den dood bekoopen; blijf hier stillekens in het hoekske van den baard zitten en stook maar een goed vuur. Ook hier zal het kindeken Jesus op u neêrzien, en het zal u zegenen, omdat gij het bemint.’

‘Och moeder, lieve moeder,’ hernam Godelieveke op droeven toon, ‘nu zal ik ook die schoone liedekens niet kunnen hooren, die men dezen nacht in de kerk zingt. Och! ik zal mij warm kleeden, laat mij toch meêgaan.’

‘Neen,’ zegde toen vader Goovert met tranen in de oogen; ‘neen, Godelieveke, wees verstandig, gij zijt te zwak om in dit nachtelijk uur door de koude te gaan, bid hier uw gebedekens en blijf bij het vuur; over een uur komen wij allen terug.’

Nu riep het kind schreiende: ‘Vader en moeder, zegt dan aan onzen lieven Heer dat het arme Godelieveke niet ter kerke kan gaan.’

‘Ja,’ zegde de vader aangedaan, ‘dat zal ik,’ en zij verlieten allen met tranen in de oogen de woning.

Godelieveke zat nu treurig in het vuur te turen en sluimerde spoedig in. Hij droomde van de hemelgaarde, en de liefelijke engelenzang streelde zijn gehoor; hij gevoelde geene ziekte meer, want hij dreef op engelen-wieken en juichte tot lof van God.

Maar op eens ontwaakte hij uit zijn zachten slaap door het geblaf van den bandhond, en hij hoorde aan de deur kloppen. Het was een lief stemmeken, dat hem van buiten toeriep: ‘Doe open in den naam des Heeren, die dezen nacht een kindje geworden is.’

Godelieveke sprong op, ijlde naar de deur, en toen hij deze geopend had, stond er een lief kindeke voor hem. Heldere stralen omgloorden zijn gezichtje, een glimlach speelde om zijne lippen, het beefde van koude als een riet, het kon geen woordje spreken en het wilde om voedsel vragen maar konde niet; ja, het had moeite om met zijne verkleumde leden binnen te gaan.

Godelieveke nam het kindje bij de hand en bracht het op zijne plaats bij den haard. ‘Warm u wat, lief broertje,’ zegde hij, en hij dekte het met zijne warme deken. Hij gaf het lekkernij en speelde met het lieve kind dat hem vriendelijk toelachte, doch zijne lippen niet konde bewegen, en hem dankte zoo goed het konde.

Godelieveke was opgetogen van blijdschap; hij voelde geene ziekte meer, hij klemde zich aan het kindje vast, maar, o jammer, op eens was het verdwenen en de arme Godlief liep treurende rond om het te zoeken.

III.

Het arme kind ging nu weemoedig in zijn dekentje gewikkeld bij het vuur zitten. Weldra blafte de hond weêr, en hoorde hij de doffe stappen der huisgenooten naderen, die uit de kerk terug kwamen.

Bij het binnentreden bemerkten de ouders dat het kind ontsteld was, en toen zij hem de reden daarvan vroegen, begon het te verhalen dat er een kindje aan de deur had geklopt.

‘O lieve vader en moeder,’ sprak de kleine knaap, ‘ik heb het kindje binnen gelaten, het leed zooveel armoede, het had honger, dorst en koude, het had straaltjes om zijn hoofdje. O het was zoo lief. Ik heb het met mijn dekentje gedekt, ik heb het bij het vuur geplaatst. Ik heb het eten en drinken gegeven. Och! ik was zoo gelukkig in zijn gezelschap. Ik voelde geen ziekte meer en als ik het spelende wilde omhel zen, was het verdwenen.’

De vader drukte het lieve knaapje vol liefde aan zijn hart en zegde:

‘Gij hebt wel gedaan, Godelieveken, doe altijd zoo, als gij het leed kunt verzachten. Het was Jesus die bij u was, maar treur niet, want Hij zal altijd bij u zijn als gij de armen bijstaat, daar Hij gezegd heeft: Zoo dikwijls gij dat aan eenen van deze mijner geringste broeders gedaan hebt, hebt gij het mij gedaan.’

Eene zachte schemering kwam nu de maan vervangen, en het zonneke begon reeds aan de lucht te blozen, toen twee arme kinderen uit het dorp naar de hoef waren gekomen. Zij zongen met heldere stemmekens voor het venster:

Tusschen os en ezel
Slaap, lief kindelijn,
Om uw kribbe zweven
Duizend Engelijn,
Tusschen moeders armen,
Slaap, lief kindelijn
Tusschen roos en lelie
Zal uw hoofdje zijn.

Godelieveken luisterde met verrukking naar het liedeke, en de wenschen van het kind waren vervuld.

Antwerpen.

A.M. Oomen.