Voor den berg van barmhartigheid.
Welke naam men ook aan die instelling geve, die van berg van barmhartigheid is de oorspronkelijke. Zooals bekend is, werden deze banken het eerst opgericht in Italië en heeten vandaar ook wel lombards - naar de Lombarden - met het liefdadig doel de armen tegen een zeer matigen intrest kleine geldsommen voor te schieten. Het kristelijk doel dezer instellingen is echter door verloop van tijden geheel verloren gegaan, en ook de intresten zijn zoodanig gestegen, dat er van liefdadigheid geen sprake meer kan zijn.
Toch blijven zij nog altijd de toevlucht van den arme, die er dikwijls de meest onmisbare kleedingstukken heenbrengt, om met de spoedig weêr verteerde penningen zijn ellendig bestaan te rekken, in de hoop dat later de hulp zal komen opdagen, welke hij zoo zeer noodig heeft.
Het is echter niet altijd de hulpbehoevende die aldaar zijne bezittingen tot geld komt maken. De verkwister, die van den eenen dag in den anderen leeft; de achtelooze, die de waarde van het geld niet kent; de dronkaard, de speler en meer anderen, die aan een of andere drift verslaafd zijn, zien in de Bergen van Barmhartigheid eene tijdelijke redding en maken er druk gebruik van, ofschoon zij zich ten slotte geheel en al ruïneeren. Voor zulken is eene bank van leening de pest en soms nog erger, daar zij gewoonlijk anderen in hun val meêslepen.
Onze gravure geeft een aanschouwelijk beeld van een lombard. De oude vrouw en de beide vrouwen van jongeren leeftijd, die voor de deur staan te wachten, dragen wellicht alles wat waarde heeft bij zich, om het te verwisselen voor klinkende munt, en ook de oude met zijn grijzen baard brengt het eenig genoegen, dat zijn leven nog opvroolijkt, zijne viool, naar de bank, wie weet door welke dringende omstandigheden daartoe aangezet, doch ook wie weet door welke hartstochten daartoe geleid.
Dat alles neemt niet weg dat het tafereel van Induno eene compositie is vol leven en waarheid, waarvan men met recht mag zeggen dat het een volle greep is in het dagelijksche leven.