De Belgische Illustratie. Jaargang 11

Eene welriekende industrie.

Wanneer men in den bloeitijd der bloemen langs de velden wandelt en zich het hart verkwikt aan het altijd schoone gezicht der kleuren, waarmede het landschap overgoten is, en men de heerlijkste geuren inademt, hoeveel schooner schijnt ons dan de aarde toe dan in den tijd, waarin ijs en sneeuw zich alom uitspreidt en een koude wind het laatste groene grasscheutje belet te groeien.

Het is feest in de natuur, alles verblijdt en verheugt zich, en in het bruiloftskleed, dat zich de aarde omhangen heeft, pronken de schoonste en welriekendste bloemen der lente. De mensch, voor wien als koning der schepping deze bruiloft is aangericht, heeft dan ook daarvan partij weten te trekken en de balsemgeuren opgezameld. om ze zijnen natuurgenooten in de meer noordelijke landen aan te bieden.

Vooral het zuiden van Frankrijk en de gezegende kusten van de Middellandsche Zee. waar een zacht klimaat den plantengroei buitengewoon begunstigt, moest zich de aandacht wel op deze schatten vestigen en het denkbeeld doen ontsaan, om ze tot eene bron van welvaart en voorspoed te doen worden van het land, dat er meê gezegend was.

In de omstreken van Nizza, Grasse en Cannes verbouwt men dan ook geen graan of wijn, maar men beplant aldaar den bodem met rozen, viooltjes en jasmijnen. Gedurende het geheele jaar zijn duizenden handen bezig de kostbare bloemen te vergaren. Reeds in maart begint de oogst en wel met de viooltjes en narcissen; in mei en juni komen de rozen en oranjebloesems en bladeren aan de beurt; in juli volgen de resida's, rozemarijns, jasmijnen, lavendels en geraniums, tot eindelijk in October en november de oogst met de accacia's eindigt.

Om onzen lezers een denkbeeld te geven van de hoeveelheid bloemen, welke in genoemde streken gekweekt worden, zullen we eenige cijfers aanhalen. Grasse, Cannes en de omliggende dorpen brengen jaarlijks gemiddeld 40.000 kilo rozen, 50.000 kilo jasmijnen en evenveel oranjebloesem en blaêren op; daarbij levert Cannes nog omstreeks 17.000 kilo accacia's op en Nizza 25.000 kilo viooltjes. Voorzeker, een voorraad, voldoende om de geheele wereld in een goeden reuk te brengen!

De arbeid bepaalt zich natuurlijkerwijze niet bij zaaien en oogsten, want wil hij rente opleveren, dan moeten de verzamelde bloemengeuren overgebracht worden op oliën, pommades, zeep, alcoolisch en ander water en meer andere zaken, die men nu eenmaal niet anders dan geparfumeerd kent.

Grasse alleen brengt dan ook jaarlijks niet minder dan 150.000 kilo pommade in den handel en dit is nog slechts een gedeelte van de opbrengst, welke dit bevoorrecht land aan zijne bewoners schenkt, want ook de hoeveelheden geparfumeerde wateren en fijne etherische oliën, welke daar gewonnen worden, zijn buitengewoon groot. De 500.000 liters oranjewater, welke jaarlijks gemaakt worden, vermeerderen de inkomsten belangrijk, terwijl daarenboven in Grasse en Cannes de fabricatie van 4000 liters lavendelolie, 450 petitgrain-olie, behalve nog de andere fijne oliën aan honderden menschen werk geven.

Het fabriceeren van reukwateren vordert echter meer arbeid en overleg, want de alcool, waarmeê de bloemengeuren moeten vermengd worden, is even vluchtig als de geuren zelven. De parfumeur moet daarbij nog de kunst verstaan, om door menging van verschillende geuren een reukwerk te maken, dat zich door iets karakteristieks van alle andere onderscheidt of, zooals men dat noemt, een zeker bouquet heeft, en hiertoe behoort veel ondervinding.

Wel hebben speculanten op de zucht van het publiek om steeds iets nieuws te hebben, reukwateren gemaakt, waarbij de namen goed moesten maken, wat er aan het blijvend geurige ontbrak, zooals bij de parfumeriën, die den naam dragen van frou-frou, pensez-à-moi enz. het geval was, doch deze houden niet lang stand en veroordeelen na een kort bestaan zich zelven.

De beste parfumerie is nog altijd het extrait aux violettes de Parme, ofschoon ook zijn naam eene mystificatie is. De mystificatie is echter zeer gering, want al zijn de daartoe gebruikte viooltjes ook niet te Parma gegroeid, zij overtreffen in geur toch alle andere. Het wordt gemaakt uit de bloesempommade en zoolang gezuiverd en verwerkt, tot de geur zijne bekende sterkte heeft; bij deze verwerking wordt het bekende muskus gebruikt, welks reuk door sommigen zoo verafschuwd en door anderen zoo gaarne opgesnoven wordt.

Behalve het muskus gebruikt men voor het samenstellen van de beste reukwateren nog vele etherische oliën, waaronder de turksche rozenolie eene eerste plaats inneemt, om hare kostbaarheid. Vóór het uitbreken van den russisch-turkschen oorlog betaalde men voor een liter rozenolie ruim 5000 fr.. terwijl na den afloop van den oorlog de prijs tot 1600 fr. steeg. De oorzaak daarvan moet gezocht worden in de verwoestingen, welke in Bosnië zijn aangericht. De rozenvelden te Kazanlik, Eski- en Jeni-Sagra, die alle markten van olie voorzagen, zijn geheel verwoest en de bevolking, die zich met dezen arbeid bezig hield, verjaagd. Welk eene schade deze verwoesting dit ongelukkig land berokkend heeft, kan men nagaan, als men weet dat in 1877 slechts 1000 liters en in 1869 meer dan 3000 liters rozenolie van daar uitgevoerd werd.

Voor het maken van geparfumeerde zeep worden uitsluitend geparfumeerde oliën gebruikt, en de vele soorten, welke men daarvan kent, heeft men grootendeels te danken aan de vindingrijkheid der Fransche fabrikanten, die dan ook met hunne waar de markten der geheele wereld beheerschen. Wel heeft men gepoogd met namaaksels invloed uit te oefenen op de kolossale fabricatie in Frankrijk, doch evenals dit met de reukwateren het geval is, levert de nagemaakte zeep spoedig zelve het bewijs, dat zij niet uit fransche handen is gekomen, door haar geur geheel en al te verliezen.