De Belgische Illustratie. Jaargang 11

Een avontuur a la baron von Munchhausen.

Ik moest vóór eenige jaren wegens zaken van Galatz haar Odessa reizen en betrad daartoe op een morgen het russische stoomschip ‘Japorojetz.’ Door geen zuchtje bewogen, breidde zich de schoone, blauwe Donau effen als een spiegelvlak uit; onze reis ging zeer voorspoedig en tegen den middag waren wij de plaats onzer bestemming reeds een goed eind genaderd. Even als vele mijner medereizigers, verlangde ik al geruimen tijd naar het warm ontbijt; de slim berekenende hofmeester trachtte ons eelster telkens tevreden te stellen met de toezegging dat bij aankomst te Sulina aan ons verlangen zou voldaan worden. Welk oogmerk hij daarbij had, zal weldra blijken. Eindelijk hield het vaartuig, voor de laatste maal eer het te Odessa komt, stil; rechts, op den eenigzins hoogeren oever, strekt zich het stadje Sulina uit, dat als hand elsplaats niet zonder beteekenis is; een aantal zeil- en stoomschepen worden hier gelost, en ter linkerzijde verheft zich een dam, die tot ver in de zee reikt.

‘Mijne heeren, mag ik u verzoeken aan tafel te gaan, het eten is opgediend;’ met deze woorden noodigde de kellner ons ter eetzaal op het oogenblik dat de boot de Zwarte Zee instoomde. Het laat zich begrijpen dat wij aan deze uitnoodiging onverwijld gevolg gaven, doch het lang verwachte maal zou slechts korten tijd een groot gezelschap vereenigen, en de slimme kok had daarop dan ook gerekend. Weldra toch werd het schip als een bal heen en weêr geslingerd: de golven van den Donau worstelden eenige mijlen ver met die van de zee, zonder zich met de laatsten te kunnen vermengen; ook blies ons, toen wij in noordoostelijke richting stevenden, een tamelijk scherpe wind tegen, zoo dat de ‘Japorojetz’ het hard te verantwoorden had. Het leed niet lang, of de meeste passagiers hadden, bleek van de zeeziekte, de eetzaal verlaten, in welke ten laatste, buiten den hofmeester, den luitenant en den stuurman, niemand meer was dan ik en nog een heer, met wien ik in den loop van den dag kennis had aangek noopt. Deze mijn tochtgenoot was een handelsreiziger; hij had veel gezien en beleefd en wist zijne lotgevallen op zoo kluchtige wijze te vertellen, dat men willens of niet er meê moest lachen. Hij was, in één woord, een zeer aangenaam reisgezel en hij gaf blijk van een ontzaglijken eetlust.

Intusschen werd het weêr onstuimiger, en de kapitein ging dan ook spoedig met zijn luitenant en den stuurman naar het dek, zoo dat ik alleen met mijn nieuwen vriend achter bleef. Wij eindigden eerst rustig ons maal, waarbij mijn makker zich beieverde om de winst van den hofmeester zoo klein mogelijk te doen zijn, hetgeen hem niet slecht gelukte, want hij at inderdaad voor tien.

Eindelijk stonden wij van tafel op om ons, daar de avond reeds gevallen was en het dek wegens den storm alle bekoorlijkheid miste, ter ruste te begeven. Op de russische stoombooten is slechts weinig plaats voor de passagiers, en indien het verkeer maar eenigzins druk is, zijn er niet genoeg hutten. Om die reden waren reeds twee van de drie hutten, welke wij in onze kajuit hadden, bezet toen wij daar binnen traden, lk bemerkte dat mijn reisgezel deswege eenigzins een scheef gezicht zette; hij gaf echter verder geen teekenen van ongenoegen, maar ging naar mijn krib, welke ik reeds des morgens besproken had, om een Lefaucheux te riemen dien ik er op gelegd had.

Nadat hij het geweer opmerkzaam beschouwd en den haan met kennershand beproefd had, zegde hij:

‘Een uitmuntend stuk! Reist gij altijd met vuurwapens?’

‘Neen,’ was het antwoord, ‘maar ik heb nu mijn jachtroer meêgenomen omdat ik gehoord heb dat er in het zuiden van Rusland zeer veel wild te vinden is; daarbij is er de jacht vrij, en ik ben een groot liefhebber.’

‘Juist als ik!’ riep mijn makker. ‘Theophile Horstner uit Epernay is in de jagerswereld wel bekend, zou ik meenen. Dat is mijn naam, en ik doe in champagne,’ voegde hij er met een sierlijke buiging bij, terwijl hij een adreskaart te voorschijn haalde en mij overhandigde.

Ik gaf hem wederkeerig mijn kaartje, en zoo waren wij in optima forma aan elkander voorgesteld.

‘Ik wensch u veel geluk in Rusland,’ hernam Theophile; ‘ik denk echter niet dat gij het zoo zult treffen als ik: ik heb eens een grauwen beer geschoten.’

‘Een grauwen beer?’ herhaalde ik verwonderd.

‘Ja, ja, een beer van minstens honderd vijftig jaar, met grauwe - maar wat zeg ik, - met bijna sneeuwwitte haren.’

Hij las wellicht twijfel op mijn gezicht, want hij vervolgde:

‘In gansch Bormio en Engaddin is het bekend. Vraag aan den eersten den besten dien gij daar ontmoet: ‘Wie heeft bij u in Bormio een witten beer geschoten?’ en onmiddellijk zal hij u antwoorden: ‘O, dat heeft mijnheer Horstner, de beroemde fransche reiziger, gedaan, die ieder jaar hier komt om ons de gemsen voor den neus weg te schieten. - Maar wilt gij niet gaan slapen?’ vroeg hij schielijk, terwijl hij eenigzins knorrig naar mijn bed zag.

,;Neen, ik moet eerst die historie met den witten beer hooren; daar ben ik nieuwsgierig naar,’ antwoordde ik, daar ik nog geen slaap voelde, terwijl ik mij op den rand van de kooi neêrzette.

‘Zoo als gij verkiest,’ zegde Horstner glimlachend, ‘maar vergun mij eerst, mij een oogenblik te verwijderen.

Een poos later kwam hij terug, en wel met een groote flesch rum in de eene, en twee glazen in de andere hand. De laatsten werden gevuld en onmiddellijk geledigd, want het schommelen der boot nam steeds in hevigheid toe en mijn gezel beweerde dat er geen middel zoo goed was om de zeeziekte te weeren als een matige hoeveelheid van dien drank te gebruiken.

‘Ziezoo,’ sprak hij, de flesch en de glazen onder mijn hoofdkussen bergende, ‘nu kunnen wij er tegen en ga ik u de beloofde geschiedenis verhalen. Op een morgen dan, dat ik nog geen kwartier aan 't jagen was geweest, had ik het geluk gehad een gemsbok op een tamelijk hooge rots binnen schot te krijgen; niet zoodra had ik hem gezien, of hij rolde dood voor mijne voeten neêr, want mijn oog en mijne hand falen nooit; nog nooit heeft een stuk wild bij zijne natuurgenooten er zich op kunnen beroemen, dat ik het gezien had zonder het neêr te schieten. Het was een schoone gemsbok dien ik had buit gemaakt, en ik kon niet nalaten het dier te bewonderen, welks oogen nog na zijn dood als kolen vuur vonkelden. Plotseling dwong mij een onverklaarbaar gevoel mijn oog naar boven te slaan en zie! geen honderd meter boven mij ontwaarde ik eene reusachtige massa, welke ik aanstonds voor den grauwen beer hield waarvan men mij zooveel gruwelijkheden verteld had en wiens wildheid met eene zeldzame kracht moest gepaard gaan. Nu eens heette het dat hij

[p. 204]

in het dichte bosch een ruiter aangevallen had die, terwijl het woeste dier het paard van den man aan stukken scheurde, in een boom gevlucht was; eenige oogenblikken daarna was echter de ongelukkige, die zich reeds gered waande, zelf ook aan de beurt gekomen, want de beer, die kon klimmen als een eekhorentje, had hem tusschen de takken door achtervolgd en in zijn macht weten te krijgen. Dan weêr zegde men dat de beer, die beter kon zwemmen dan een kapitein Bovton, op een sterk bemand schip dat de Ticino afvaarde, was losgerukt, dat het te vergeefs kogels op zijn huid geregend had, dat hij met een enkelen slag zijner klauwen het vaartuig had omgeworpen en dat hij twee matrozen vermorzeld had, terwijl de overigen niet dan met veel moeite er in gelukt waren te vluchten.

de citer-speler, naar frans defregger.

Dit en nog veel meer had ik gehoord van de daden van het ondier, dat, naar men beweerde, ver over de honderd jaar oud was. Gij zult dus kunnen begrijpen dat ik min of meer huiverde toen ik het daar boven mij elk mijner bewegingen nauwlettend met het oog zag volgen.

Een seconde was mijn blik als het ware beneveld. doch aanstonds herkreeg ik mijne tegenwoordigheid van geest, en kon ik kalm mijn toestand overdenken.

Wat mij eenigermate gerust stelde, was de geduchte dat de beer onder zijn vervolging bij mijn gemsbok zou blijven staan en mij daardoor den tijd laten om aan zijne vreeselijke klauwen te ontkomen. Haastig laadde ik mijn buks met twee kogels en keerde daarna op mijne schreden

[p. 205]

terug, waarbij ik achteruit ging om den grompot voorldurend in het oog te kunnen houden. Ik had echter nauwelijks een paar stappen gedaan, toen ook de beer zijn observatie-post verliet. Hoe klopte mijn hart van blijdschap toen ik bemerkte dat hij niet op mij, maar op den bok het eerst losging. Maar o wee! hij verwaardigde het dier slechts met een vluchtigen, minachtenden blik en keerde zich daarna verder tegen mij. In allerijl liep ik naar het bosch dat Bormio aan mijn oog onttrok. Daar, in de nabijheid van menschen, kon ik misschien redding vinden, dacht ik. Toen ik echter omzag, werd ik tot mijn schrik gewaar, dat het monster geen tachtig stappen meer van mij verwijderd was en mij steeds meer nabij kwam. Het was nu of nooit het oogenblik om te schieten. Ik keerde mij om, legde aan op den kop van mijn vervolger en loste mijn geweer. Te vergeefs! Beide kogels schenen op zijn dikke huid afgeschampt te zijn; niettemin hield hij een wijl stand als overlegde hij bij zich zelven op welke manier hij het best zijn vijand in zijne maoht zou kunnen krijgen. Ik liep weêr op het bosch aan en gij kunt u geen gedacht vormen van de vlugheid die ik daarbij aan den dag legde. Inderdaad, zoo de angst onze krachten verdubbelt, zij vertienvoudigt de losheid onzer beenen. Eindelijk bereikte ik den zoom van het bosch Hebt gij ooit gezien hoe een kat een boom opklautert wanneer een

ons afscheid van den winter.

[p. 206]

hond haar op de hielen zit?’ vroeg hier Theophile, plotseling den draad van zijn verbaal latende varen.

‘Ik heb dat genoegen wel eens gehad,’ gaf ik hem lachend ten antwoord.

‘Volmaakt met dezelfde snelheid klom ik. na mijn geweer weggeworpen te hebben, in den top van den eersten dennenboom den beste die mij voor de hand kwam. Geen kunstenmaker spreidde ooit meer rapheid ten toon dan ik op dien oogenblik bezat. Doch wat baatte mij eigenlijk die vlugheid? Op zijn hoogst zou zij mij twee of drie minuten langer voor den dood behoeden, want het was zeker dat de beer weldra bij mij zou zijn. Maar waar het een strijd om het leven betreft, is elk gedeelte eener minuut van het grootste gewicht, want in dat tijdsverloop kunnen de zaken een geheel anderen loop nemen.

Daar was de beer den boom genaderd; hij volgde mij van tak tot tak, doch klauterde zoo traag zoo langzaam, als ware hij zeker van zijn prooi en als wilde hij er zijn tijd over doen, om zijn slachtoffer des te meer te kwellen. Ik zag hoe hij voorzichtig den eenen poot voor den anderen op de vooruitstekende takken zette, en ik berekende met angst en vertwijfeling hoeveel minuten ik nog te leven had! Onwillekeurig haalde ik mijn snuifdoos, een groot ouderwetsch familiestuk, uit mijn zak om een snuifje te nemen.

Dat was een gelukkige inval, want snuif scherpt het denkvermogen meer dan iets, zoo als gij weet. Nauwelijks had ik het prikkelend kruid opgesnuifd, of daar schoot mij een onbetaalbare gedachte door den geest - sinds dat gewichtig oogenblik vereer ik dan ook de snuif als de redder mijns levens.’

En de heer Theophile Horstner bracht een wezenlijke reuzen-snuifdoos te voorschijn, gebruikte met onbeschrijfelijk genot een snuifje, nadat hij er mij ook een had aangeboden, liet twee glaasjes rum door zijn keel loopen om van de koude rilling te bekomen, die de herinnering aan de verschrikkelijke gebeurtenis door zijne leden deed varen, en ging daarna aldus voort:

‘Ja, aan de snuif heb ik het behoud mijns leven te danken. Ik kwam op het gedacht om den grauwen bullebak door middel van snuif te verblinden, hetgeen ik des te gemakkelijker kon doen daar ik boven den beer en buiten het bereik zijner tanden op een tak zat. Ik schudde dus den palm mijner rechterhand vol snuif, hield mij met de linker aan een tak vast, boog met het geheele lijf voorover - een halsbrekende toer, die echter volkomen gelukte - en wierp toen mijn vervolger de snuif in het rechteroog. Brommend, ja brullend wreef de beer het met een zijner voorpooten uit, nadat hij de klauwen had ingetrokken, juist zoo als een kat doet wanneer zij met haar toilet bezig is. Zonder tijd te verliezen, herhaalde ik de proef met de voortvarendheid der vertwijfeling, en in een omzien had ik mijn vijand ook van het gebruik van zijn linkeroog beroofd. Thans zocht de beer mij niet meer te vervolgen, maar wreef zich met een woedend gebrul nu in het eene dan in het andere oog. Ik had den slag echter nog niet gewonnen, want ik moest, om op den grond te komen, mijn tegenstander passeeren, en van eene hoogte van zestig voet neêr springen, dat was al te gewaagd. Ik besloot, den beer een derde snuifje toe te dienen, ten gevolge waarvan hij hoe langer hoe harder begon te brullen en den kop woedend heen en weêr schudde. Nu nog een snuifje - en, verbeeld u! ik had 't geluk het juist in den snuit van het blinde dier te laten vallen. Het schuurde met den kop tegen de takken en plotseling deed zich een soort ontploffing hooren die den boom zoodanig deed schudden dat ik er bijna afviel. De beer had geniesd.

De overwonneling beproefde nu naar beneden te klauteren, doch daar hij dit blindelings moest doen, ging het slechts zeer langzaam, en reeds de tweede tak waar hij op stapte, was te zwak om hem te dragen, zoo dat hij onder een hevig gekraak op den grond stortte. Hij richtte zich hier weder op, en een oogenblik vreesde ik dat hij den aanval hernieuwen zou. Het bleek mij echter dat hij slechts opgestaan was om eens goed te kunnen uitniezen en uitblazen. Ondertusschen herkreeg ik geheel mijne tegenwoordigheid van geest en maakte ik mij zijn niesvlaag ten nutte om mij even snel van den boom te laten schuiven als ik er in geklommen was. Ik vond mijn geweer ongeschonden op het gras liggen. Ik laadde bliksemsnel elken loop met twee kogels, en op hetzelfde oogenblik dat ik de percussies wilde opzetten, weêrgalmde de lucht op nieuw van een donderend gedruisch. De beer was weêr aan 't niezen geraakt. Ik liet hem echter den tijd niet om tot bedaren te komen, want reeds zat in zijn kop de lading mijner twee geweerloopen. Gij kunt wel denken dat ik hem den genadeslag gegeven had. Als door den bliksem getroffen, plofte hij dood neder.

Een ander zou hiermeê zijn verhaal eindigen, doch ik heb de waarheid lief. Zoolang inspanning en gejaagdheid mijne krachten aangezet hadden, was al mijne kloekheid mij bijgebleven; nu echter deed de gedachte aan het doorgestane gevaar mijn hoofd duizelen, en ik viel bewusteloos neêr als een zenuwachtig, vertroeteld meisje. Ik kwam echter weldra bij. Tot mijn vreugde waren er in mijn veldflesch nog een paar glazen goeden cognac, die ik achtereen uitdronk. Ik was weêr frisch en gezond, maar ik durfde toch niet langer op de plaats vertoeven, daar de beer mogelijk nog een makker in de buurt had. Ik zocht mijn gemsbok op, laadde hem op mijn schouders en snelde toen naar Bormio terug, van waar ik eenige menschen uitzond om mijn beer te halen. En wat denkt gij wel, dat de hotelhouder bij wien ik logeerde mij voor het dier, zoo als het was, met huid en haar betaald heeft? Niet minder dan vijftien honderd franken, en bovendien werd ik algemeen geroemd als de man die de omstreken van een sinds onheuglijke tijden gevreesd monster verlost had.’.

Hier zweeg mijn reisgenoot en nam met een zegepralend en blik de flesch rum om het overschot van den inhoud naar binnen te slaan; vervolgens trok hij met een ruk het deken over zich heen en strekte zich toen in zijn volle lengte op het bed uit, zoo dat ik, daar het nog al smal was, bijna er af tuimelde. En te gelijk liet hij een geronk hooren zoo als de grauwe beer niet in staat zou zijn geweest voort te brengen.

Onwillekeurig moest ik om mij zelven lachen dat ik mij zoo door mijn reisgenoot, wiens avontuur sterk rook naar een dergelijk van den humorist von Munchhausen, had laten beetnemen. Maar daar viel niets aan te verhelpen, want ik zou Vergeefsche moeite gedaan hebben zoo ik Horstner had willen wakker maken. Ik besloot daarom op het dek te gaan wandelen. De storm was gaan liggen, en rustig doorkliefde de ‘Japorojetz’ de nu bijna spiegelgladde Zwarte Zee.

Terwijl ik zoo heen en weêr liep, ontmoette ik den kapitein.

‘Zijt gij niet wel, dat gij hier op het dek zijt?’ vroeg hij.

Ik vertelde hem hetgeen er tusschen mij en den dapperen Theophile Horstner was voorgevallen.

‘Wel, dat is kluchtig,’ zegde hij lachend, toen ik uitgesproken had; ‘maar weet gij wat, gij kunt mijn bed krijgen, want ik ga toch niet meer slapen. Binnen vier uren zijn wij in Odessa en ik heb nog veel vóór onze aankomst te doen. Wees echter op uw hoede indien het toeval u weêr met dezen navolger van Münchhausen doet samentreffen om niet meer argeloos het oor te leenen aan zijne vertellingen. Gij hebt nu ondervonden welke strekking zij hebben.’

En terwijl hij mij naar zijn kabinet leidde, vervolgde hij:

‘De man is niets anders dan een comediant die ieder jaar een uitstapje naar Rusland maakt. Hij doet zijn vak wel oer aan, want gij zijt reeds de derde dien hij, bij mijn weten, zoo heeft beet gehad. Dit is, geloof ik, altijd het middel dat hij te baat neemt wanneer hij niet bijtijds een kooi heeft kunnen bespreken. Nu, de beste rust.’

Dat ik die weldra vond, zal men licht begrijpen.