De Belgische Illustratie. Jaargang 11

Parijs en de wereldtentoonstelling.

VII.

Na ons bezoek aan de Notre-Dame bevonden we ons wederom op het ruime plein voor de kathedraal. Wij beschouwden nogmaals den statigen gevel van het Godshuis en onze blik gleed langs de massieve torens naar boven, tot de hooge galerijen, waar wij reeds een aantal bezoekers zich zagen bewegen, als pygmeën op een reuzengevaarte.

‘Thans naar boven, daar, in de blauwe lucht!’ riep de notaris een weinig opgewonden en begeerig om het heerlijk vergezicht te genieten, waarvan hij zooveel had hooren spreken.

‘Naar boven, dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan,’ meende de ingenieur; ‘zoo wij vogels waren - à la bonne heure, doch houd het mij ten goede, neef, gij hebt al zeer weinig van die gevederde luchtbewoners.’

‘Tut, tut, het zou wat!’ hernam mijn zwaarlijvige landgenoot, ‘heb ik niet bravement de vermoeienissen doorstaan van onze tentoonstellingstochten; heb ik niet kloekmoedig weerstand geboden aan den lust om mij van die verleidelijke rolstoelen te bedienen? Gij hebt wel een gering denkbeeld van mijn vaardigheid en vlugheid, neef.’

‘Het Champ de Mars wordt met geene vier honderd treden beklommen zooals de torens der Notre-Dame; daar gij het echter zoo begeert - en avant!’

‘En avant!’ jubelde de notaris, blijde eene gelegenheid te hebben om zijn neef een proefje te geven van zijne vaardigheid in de moeielijke klimkunst.

We ontvingen ons permissiekaartje beneden aan de trap, en terwijl de ingenieur en de ondergeteekende nog bezig waren hunne tien sous neêr te tellen, vloog de notaris in zijn ongeduld reeds de trap op. Een uitroep van de vrouw, met het innen van het entreegeld belast, stuitte hem echter in zijn vaart. ‘Monsieur, monsieur!’ had zij geroepen, en toen de notaris halt hield, voegde zij er welwillend bij:

‘Wanneer ik u een goeden raad mag geven, ga dan niet te snel; ik verzeker u dat het hoog is, mijnheer.’

‘Is dat alles?’ bromde de notaris, gelukkig echter in het Hollandsch, zoodat de goede vrouw niet verstaan kon hoe ondankbaar haar welgemeende raad opgenomen werd. Deze had in elk geval het practisch gevolg, dat mijn landgenoot zijn onstuimige vaart gematigd had; niet zooveel echter of hij bleef ons verscheidene treden voor, want hij scheen het er op gesteld te hebben den lagen dunk van zijn neef schitterend te loochenstraffen.

Na een kleine honderd treden geklommen te hebben, begon de ijver van den voortvarenden notaris echter te verflauwen, althans de ruimte tusschen hem en den hem volgenden ingenieur was reeds zoozeer ingekrompen, dat deze genoodzaakt werd zijn gang te vertragen, wilde hij zijn neef niet onder den voet loopen. Toch hield mijn waardige landgenoot nog dapper vol en dacht hij aan geen rusten.

Weêr ging het een vijftigtal treden hooger, doch op de wijze van een in de hoogte geworpen bal, die telkens meer onder den invloed van de zwaartekracht der aarde komt. Op eens bleef hij bot staan, zoodat de ingenieur onzacht met hem in aanraking kwam.

‘Pas op, neef, een carambolage is op deze hoogte minder raadzaam, ga toch voort, mijn waarde, wij zijn nog niet halfweg; - of laten uwe krachten u reeds in den steek?’

‘Volstrekt niet, neef,’ was het heldhaftige antwoord, ‘ik wilde u slechts opmerkzaam maken, dat de treden duivels afgesleten zijn.’

‘Wat dat aangaat, zulks is geen wonder, na zes eeuwen gediend te hebben; wie weet hoeveel millioenen voorgangers wij gehad hebben en ieder bezoeker schuurt op zijn beurt toch een stofje van deze zandsteentrappen af.’

[p. 12]

Na deze merkwaardige samenspraak vervolgde de notaris weêr den weg... een vijftigtal treden hoogstens. Toen hield hij ten tweeden maal halt.

‘Wilt gij er ons opmerkzaam op maken, dat wij thans halverwege gekomen zijn?’ spotte de onverbiddelijke Franschman.

‘Halverwege eerst!’ zuchtte de notaris verschrikt; ‘maar zal er aan dat geklim dan nooit een einde komen? Het lijkt wel of we den toren van Babylon opgaan.’

‘En avant, neef!’ beval de ingenieur, zonder de opmerking zijns neefs te beantwoorden.

‘Maar kijk eens naar boven, hoe donker en smal de trap wordt; dat is waarlijk geen doen voor een fatsoenlijk mensch.’

gezicht op de spoorbaan in de bergen van pensylvanië.

Inderdaad, de binnenbouw van den toren die tot heden, hoewel spaarzaam, verlicht was door luchtgaten en kleine kruisvensters, begon er al donkerder en donkerder uit te zien; spoedig konden wij de kleur der trappen niet meer onderscheiden en naar omhoog ziende, blikte eene bijna volslagen e duisternis ons tegen.

‘Maar gij zijt vermoeid, neef,’ meende de Franschman; ‘ga even zitten om uit te blazen.’

‘Merci,’ klonk het korte antwoord - en op nieuw klom hij de trap op en de duisternis tegen.

Welk eene tegenstelling echter met het debut, toen mijn landsman vlug en met zooveel zelfvertrou-

[p. 13]

wen naar boven gestegen was; voor ons uit ging thans een hijgend en steunend gevaarte; de voeten sleepten en schoven over de treden met dat eigenaardig geluid, 'twelk den uitersten graad van afmatting aanduidt. Toch ging het nog vooruit en zoo naderden wij eindelijk een kruisraam, dat ons weder een weinig licht bezorgde.

‘Gij hebt het geducht warm, neef,’ sprak weêr de plaagzieke ingenieur; ‘van de zon kan zulks echter niet komen, want het is hier zoo donker als in de catacomben van Rome.’

Mijn zwaarlijvige landgenoot scheen het inderdaad bijzonder warm te hebben, want het zweet liep tappelings langs zijn voorhoofd, en minus het stof zag hij er weêr uit als toen wij in den spoortrein naar Parijs stoomden. De notaris hijgde als een dorpsschooljongen, die zijn straf ontloopend, langs veld en weg door den meester achtervolgd wordt.

Wij hielden eenige minuten rust, maar beneden ons het geluid van voetstappen vernemende, begonnen wij op nieuw onzen tocht naar boven, zoodat wij ons spoedig weder in de duisternis bevonden.

wereldtentoonstelling te parijs. - de toren bij het zweedsch paviljoen.

‘Houd de leuning goed vast, neef!’ schreeuwde de Franschman tot zijn waggelenden bloedverwant; ‘denk er aan, dat een val ook ons zou meêsleepen.’

Al ging het klimmen niet vlug van de hand, het ging toch beter dan ik na de laatste ondervindingen gemeend had; zonder horten of stooten kwamen wij weêr een goed eind ver, of liever hoog, zoodat ik meende, dat we zonder verdere vertraging ons einddoel zouden bereiken. Het bleek echter, dat dit zoo niet zijn mocht, want op het onverwachtst hield onze voorganger op het donkerste en smalste gedeelte van de trap stil, roepende:

‘Bij den duivel, dat is niet om vol te houden; ik ben letterlijk op, - ik blijf hier.’

Dit zeggende liet de notaris zich op een der treden neêrvallen en scheen besloten zijne rustplaats niet meer te verlaten.

‘Wordt ge dol, neef!’ schreeuwde de ingenieur; ‘ge verspert langs beide zijden den doorgang; hoor, beneden ons komen nieuwe bezoekers. Courage, man, nog een vijftig treden en we zijn er!’

‘Geen stap meer,’ kermde de vermoeide; ‘ik ben verpletterd, kapot.’ En de man bleef stokstijf op zijn steenen zetel zitten.

‘Op, neef, op!’ klonk nogmaals de aansporing van den Franschman, die reeds stemmen baneden zich vernam.

wereldtentoonstelling te parijs. - egyptisch paviljoen.

[p. 14]

‘Mijn hoofd, mijn arm hoofd!’ schreeuwde mijn landsman plotseling met een pijnlijken kreet, en op hetzelfde oogenblik had er op de pikdonkere trap een onbeschrijfelijk tooneel van verwarring plaats.

De oorzaak daarvan was de volgende: behalve de van beneden aanrukkende bezoekers, waren anderen van de tegenovergestelde richting in aantocht; de duisternis maakte het onmogelijk deze laatsten te zien en de rustende notaris was evenmin opgemerkt, zoodat de voet van een der van de hoogte komende personen in onzachte aanraking kwam met het hoofd van mijn armen landgenoot. De eerste, misschien ook de tweede, zou naar beneden gestort zijn, zoo de ingenieur hem niet in zijne armen had opgevangen; van den weêrstuit trad ook ik eene schrede terug en mijn hak kwam daardoor terecht op de laars van mijn achterman, die op zijne beurt evenmin een uitroep kon weêrhouden. De verwarring was grenzenloos en leverde ook in dit opzicht een beeld op van Babels torenbouw, zoodat men uitroepen, verwenschingen en vloeken in alle talen en dialecten vernam. Al die lieden, welke misschien een oogenblik te voren zonder onderscheid het Fransch als hunne tijdelijke spreektaal gebruikten, gaven in dit kritiek oogenblik allen hun gemoed in hunne moedertaal lucht, zoodat het Hollandsch zich kruiste met het Spaansch, het Fransch met het Engelsch.

Bij al die verwarring waren wij in volslagen duisternis gehuld, 'tgeen misschien gelukkig was voor den rampzaligen notaris, die onder den druk van den persoon boven en beneden zich de jammerlijkste verzuchtingen slaakte, en behalve zijn bewustzijn van aan alles de schuld te zijn, tevens een uiterst belachelijke figuur maakte. De omstandigheid, dat de ingenieur vast op zijn beenen stond, redde ons allen voor grootere onheilen, en de heerschende duisternis behoedde den notaris voor de welverdiende verwijtingen van de verschillende talen sprekende bezoekers. Thans liep alles betrekkelijk goed af, de voorste bovenbezoeker geraakte weêr in het evenwicht en de notaris op de been, waarna ieder met inschikken en dringen zijn weg kon vervolgen. Daar de eigenlijke aanleiding van het ongeval evenals de trap in het duister gehuld bleef, kwam mijn landgenoot met een paar lichte kneuzingen en den uitgestanen schrik vrij. Ondanks zijne afmatting was hem echter de lust vergaan om zich nog op de trap neêr te zetten, en landden wij zonder verdere ongevallen op de bovenste galerij van den toren der Notre-Dame aan, waar mijn landsman zich onmiddellijk op een der zich daar bevindende stoelen liet neêrvallen.

Ik weet niet wat de uitgeputte notaris op dit oogenblik dacht en voelde, maar mij deed de aanblik, dien ik van de hooge galerij genoot, al de uitgestane vermoeienissen vergeten. Waar ik het oog wendde, overal strekte zich eene onafzienbare zee van huizen uit - een zonderlinge aanblik voor wie geene wereldstad bewoont. De Seine kronkelt zich als een grijsgroen lint door die huizen-massa's en deelt Parijs in twee groote helften; oostwaarts, ver over huizen en paleizen heen, schittert het grauwwitte kerkhof Père-Lachaise, met zijne tallooze monumenten, amphitheatersgewijze op eene hoogte aangelegd; ten zuiden verheft zich het Panthéon met zijn machtigen dom en het paleis van het Luxemburg, begrensd door zijn heerlijken tuin, - eene groene oase tusschen een wereld van huizen. Naar het westen glanst de vergulde koepel van het Hôtel des Invalides in den zonneschijn, en de onmetelijke gebouwen op het Marsveld schijnen in een doos van Neurenberger speelgoed gevat te kunnen worden; meer in de nabijheid staart het oog op de massieve gebouwen van het Louvre, het Palais-Royal en de gapende ruïnen van de Tuilerieën, waartegen de weelderige tuin zonderling afsteekt. Ver, ver in het verschiet strekt zich het overheerlijke Bois de Boulogne uit met zijne schoone meren en breede lanen, en geheel op den achtergrond schijnt de Mont-Valérien, die geduchte reus onder de moderne vestingwerken, van zijne hoogte de gansche stad te beheerschen.

Die aanblik is heerlijk, grootsch, maar hoe huiveringwekkend moet in 1871 het gezicht geweest zijn van den toren der Notre-Dame, toen de Commune in Parijs hare bacchanaliën vierde en de gansche wereldstad in een zee van vuur scheen gehuld. 't Geen de wachter van den toren ons daaromtrent verhaalde, deelen wij in de volgende aflevering mede.

J.A.V.