De Belgische Illustratie. Jaargang 10

De Fransche omwenteling.

VIII.

Al deze gebeurtenissen waren niet in staat geweest Parijs tot bedaren te brengen, ja, het liet zich aanzien, dat de opstand door het wapenen en bataljonsgewijze indeelen der burgers zich eerst ging inrichten. Het indeelen der stad in zoovele kiesdistricten had reeds het aanzijn gegeven aan de clubs, die haren heilloozen werkkring reeds hadden aangevangen en zoovele onnoembare jammeren over Frankrijk en de hoofdstad zouden brengen. Reeds was Danton bezig in de club der Cordeliers zijne longen te oofenen, opdat hem later de rol van demagoog gemakkelijker zoude afgaan. Deze kiesdistricten of clubs begonnen reeds eigenmachtig op te treden en zich als policie der stad op te werpen. Personen, die verdacht waren de nieuwe beweging niet te zijn toegedaan, werden door hunne gevolmachtigden gevangen genomen, uit hunne huizen gehaald, des noods uit hunne bedden gelicht, om in de een of andere gevangenis de uitspraak van het volksgericht af te wachten. De gevangenissen begonnen ten gevolge hiervan dan ook reeds eene talrijke bevolking te krijgen, terwijl de adel en bloem van Parijs zich hier verdragen moest met gemeene misdadigers, in één woord, met het uitschot der stad.

Naast deze clubs waren het vooral de dagbladen, die Parijs voorbereidden voor de bloeden moordtooneelen, welke de omwenteling in haar gevolg zoude voeren. Terwijl Camille Desmoulins door zijne bloeddorstige geestigheden den parijzer esprit streelde en hem om zoo te zeggen verzoende met de gruwelen en ongerechtigheden, die er iederen dag plaats grepen, wist de kwaadaardige paardendokter Marat, door zijne opstokende taal en lage verdachtmakingen, de booze driften van het gemeen op te winden en tot razernij te doen ontbranden. Marat spaarde niemand of niets en zelfs de Nationale Vergadering, die zich toch duchtig genoeg geweerd had, moest menig verwijt van lauwheid en flauwheid van hem hooren, zoodat men nu en dan verplicht was hem voor een poos achter slot en grendel onschadelijk te maken.

Geheel Parijs was in een soort Forum of Pnyx, wanneer wij deze woorden hierdoor niet ontwijden, herschapen. Ieder vak, ieder ambacht had zijn eigen plaats van bijeenkomst; herbergjongens, soldaten, schoenmakers, timmerlieden, metselaars, allen hadden hunne afzonderlijke pleinen of zalen met spreektribunes, waar men op ieder uur van den dag kon bijeenkomen, om over de duurte der tijden en de onmenschelijkheid der aristocraten, die van alles de schuld droegen, te klagen.

Lafayette zocht met zijne nationale garde zooveel mogelijk orde in deze wanorde te houden, al gelukte hem dit ook maar half. Met al zijne populariteit kon hij maar niet beletten, dat het gemeen zich tot dictator der stad opwierp en besluiten en plannen doordreef, welke hij als eerlijk man, die hij nog altijd was, moest verfoeien. De toestand werd nog verergerd door de duurte en het broodsgebrek, die in de stad heerschten; het koren was niet alleen aanmerkelijk in prijs gestegen, maar ook zoo schaarsch, dat er ernstig gevaar bestond voor een hongersnood. De bakkerswinkels werden letterlijk van den morgen tot den avond

[p. 132]

te boven. Ik wil hier een enkel staaltje van den officieelen gidstoon van den oud-gediende leveren:

‘Hier ziet ge de slaapkamer van Z.M. De gouden boordsels der gordijnen, het borduursel en de galons hebben niet minder dan 800.000 gulden gekost, gelijk vermeld staat in de rekeningen, gevonden onder de nagelaten papieren van Z.M.’

‘Voor 800.000 gulden galon. 't Is om er gek van te worden!’ riep de student, en inderdaad, men moet die kostbare slaapkamer zien om er zich een denkbeeld van te kunnen vormen. Het goud is geheel zwart geworden en slechts enkele borduursels op de dekens vertoonen nog den schitterenden glans van het edele metaal, waarvan zij gewerkt zijn.

ONZE LIEVE VROUW VAN SUBIACO, NAAR EENE SCHILDERIJ VAN BENOIST.

‘De heeren zullen nog wel meer verbaasd staan in onze schatkamers,’ zeide de gids, ons daarheen voerende, ‘want al de stukken daarvan zijn behoorlijk onderhouden en worden nog jaarlijks opnieuw schoongemaakt.’

De zoogenaamde schatkamers bestonden uit eene kamer met eene achterkamer, waarin zich een drietal kassen bevonden, die de schatten bevatten. Door hunne glazen deuren kan men den inhoud zien.

De gids had gelijk, zulk een rijkdom laat zich zelfs niet denken.

Ik zal alleen de voornaamste voorwerpen

[p. 133]

opnoemen, daar eene uitvoerige beschrijving te veel plaats zou vragen. Het eerst waar ons oog op viel, en dat door zijne grootte boven de andere voorwerpen uitstak, was eene groep van St.-Joris met den draak. De figuur van den ridder is van goud, het paard van agaat met eene gouden schabrak en de draak van jaspis, terwijl bovendien het geheel bezaaid is met peerlen en diamanten. Verder vindt men er de kostbare kroon van Frederik V van de Paltz, welke in 1620 in den slag van Praag werd buit gemaakt, de kronen van keizer Hendrik den Heilige en van zijne gemalin Kunegonde van het jaar 1010, den grooten blauwen diamant, die tot de juweelen der beiersche kroon behoort, de paltzische peerl, die van nature half wit en half zwart is, enz.

EEN TELEGRAAF ZONDER DRAAD.

De kostbaarheden welke daar tentoongesteld liggen zijn niet te schatten, en wilde men de geschiedenis nagaan van alle voorwerpen, er zou niet zoo veel aan ontbreken om deze tot de geschiedenis van Duitschland te maken.

‘Het is een echt duitsch museum van antiquiteiten, welker weerga men in Duitschland te vergeefs zal zoeken,’ zeide de kapelaan; ‘zijn rijkdom treft u, en gij hebt daar redenen voor, doch laat ons de kapel bezoeken en gij zult nog meer verbaasd staan.’

De oud-gediende volgde dien wenk en spoedig traden we de kapel binnen.

Pracht, kostbaarheid en glans wedieveren daar met elkaar om den voorrang, en waren onze oogen door de schatkamer niet verblind, we zouden een kreet nauwelijks hebben kunnen inhouden. De kapel schittert van goud, zilver, peerlen en gesteenten; de vloer is ingelegd met jaspis en amethist, de zoldering met lapis lazuli, de muren met mozaïek. De orgelpijpen zijn van zilver; verschillende beelden van gedreven zilver met gouden versierselen, waarin de kostbaarste diamanten flonkeren, prijken op het hoofdaltaar, dat zelf een meesterstuk is van beeldhouwwerk. Zulk eene kapel kan niet voor het publiek bestemd zijn, daar zelfs een onvoorzichtige voetstap er overgroote schade kan veroorzaken.

De professor, die zeer weinig met den katholieken eeredienst op had, ontkende luidop de waarde van zulk een luisterrijken tempel, en

ROODHUIDEN OP JACHT.

[p. 134]

gebergte, op te zoeken, ondergingen zij menige duchtige neêrlaag, hetgeen echter voor de regeering der Unie telkens een nieuwe aanleiding was, om ook de vreedzame stammen te onderdrukken en hun grondgebied in beslag te nemen.

De Yankees beweren, dat het onmogelijk is met de Roodhuiden in vrede te leven en dus de uitroeiing, of ten minste de geheele verdrijving der indiaansche stammen, een noodzakelijk kwaad geworden is. Zij vergeten echter, dat de Roodhuiden de oorspronkelijke bewoners en dus de rechtmatige bezitters van het land zijn; doch behalve dat, bewijst het voorbeeld van het naburige Canada, dat blanken en Roodhuiden zich zeer goed met elkander verdragen kunnen, wanneer de eersten hun overmacht niet te zeer doen gevoelen en met vredelievende bedoelingen bezield zijn. In Canada leven de Indianen rustig en vreedzaam naast de Engelschen, ja, betoonen zich jegens hen zeer dankbaar voor de genoten bescherming en de welwillendheid, waarmede zij behandeld worden.

Daarenboven heeft de ondervinding geleerd, dat de Roodhuiden voor de europeesche beschaving niet onvatbaar zijn, vooral wanneer ze door het Kristendom tot de beschaving gebracht worden. Waar de katholieke missionarissen door de regeering in hun edel bekeeringswerk niet belemmerd werden, wisten ze spoedig rijke vruchten voor hun apostolischen arbeid te oogsten: door de overredende taal en wellicht nog meer door het verheven voorbeeld hunner deugden gesticht, en van de voortreffelijkheid van den kristelijken godsdienst overtuigd, boden zij zich in massa aan om gedoopt te worden, en eenmaal Kristen zijnde, was het eene gemakkelijke taak hunne zeden te verzachten en hen voor onze beschaving toegankelijk te maken.

De tactiek van de regeering der Unie heeft echter niet ten doel de verkristelijking der arme Indianen, zij wil hunne volkomen uitroeiing, zoo onbeschaamd uitgedrukt door de New-York-Herald, het invloedrijkste blad der Vereenigde Staten, wanneer het schrijft: ‘Generaal Sheridan behoort met het geheele leger der Unie naar het grondgebied der Indianen te gaan; hij blijve er, tot de laatste der Roodhuiden zich in zijne macht bevindt. Eerst dan zullen wij een duurzamen vrede genieten. Het land eischt het, slechts dat kan het volk bevredigen.’

De telegraaf is ongetwijfeld een van de vernuftigste en vooral van de nuttigste toepassingen der electriciteit. Snel als de gedachte vliegt het geschreven woord langs den ijzeren draad door zeeën en landen, om in één ondeelbaar tijdstip de reis om de aarde te maken. Toch is het laatste woord over deze schoone uitvinding nog niet gesproken. Onze lezers kennen reeds de uitwerking van de tegenwoordig zooveel geruchtmakende telephon of spreek-telegraaf en hoe dit werktuig het geluid tot op de verste afstanden overbrengt, waardoor personen, die uren ver van elkander verwijderd zijn, een regelmatig gesprek met elkander voeren kunnen. In Amerika heeft men onlangs proeven genomen, om de electriciteit ook zonder draad te doen voortplanten en wel door middel der gewone dampkringslucht.

De beroemde Amerikaan Franklin liet zijn vlieger op, om de geleiding der electriciteit, die zich in de lucht verzamelde, te bestudeeren; een ander amerikaansch geleerde, professor Loomis, heeft kort geleden proeven genomen met een tweetal vliegers, eveneens met het doel om de uitwerking der electriciteit na te gaan. De gewone koord was door koperdraad vervangen, terwijl de vliegers van ijzeren punten of pinnen voorzien waren. De professor kwam tot verwonderlijke uitkomsten.

Het koperdraad der beide vliegers werd met electrische toestellen, zooals ze bij de gewone telegraaf gebruikt worden, in verbinding gebracht, en de electrische stroom, langs den koperdraad opklimmende, werd door de dampkringslucht van den eenen vlieger naar den anderen geleid, zoodat men ook zonder onafgebroken draad en met de lucht tot geleider van het eene station naar het andere telegraphische depêches kon wisselen. Herhaalde proeven hebben echter bewezen, dat de luchtgeleiding niet bij alle weersgesteldheid voldoende is om den stroom sterk genoeg te doen zijn tot wisseling van depêches.

Ondanks deze hinderpaal is het nut der luchttelegraaf nochtans niet te ontkennen. In een onzer vorige afleveringen gaven wij eene beschrijving der militaire telegraaf van Trouvé; hoe doelmatig ook, kunnen er toch omstandigheden voorkomen, dat de noodzakelijke telegraaflijn niet kan gelegd worden. Blijkt de luchttelegraaf practisch te zijn, dan wordt de kabel onnoodig en kan men tot op een aanmerkelijken afstand seinen geven; volgens een amerikaansch tijdschrift plant de electriciteit zich tot op 16 kilometers afstands voort.