De Belgische Illustratie. Jaargang 10

Geïllustreerde reisschetsen.

VII.
Van Innsprück naar Munchen.

Hoever zijn zij van ons verwijderd de tijden, toen de reiziger zich, na den vermoeienden tocht langs het ongebaande voetpad, gelukkig rekende toegelaten te worden aan den schralen disch, gehuisvest te zijn onder het nederige dak van een eenvoudigen boer en bij diens haard den zwaren reiszak af te leggen! Nu zijn het paleizen die ons ontvangen, waar de verfijning en de weelde der hedendaagsche samenleving ten toppunt is gevoerd.

Voor 't eerst van mijn leven was ik, toen het rijtuig voor ons hotel stilhield, inderdaad verheugd een zoon der negentiende eeuw te zijn, want niet alleen dat ik mij zeer vermoeid gevoelde, maar ook mijn eetlust was tot zulk een hoogte geklommen, dat ik er hoofdpijn van had. Na een goed middagmaal zochten wij spoedig onze kamers op, en zelfs de ratelende donderslagen van het onweêr konden mij niet uit den slaap houden.

Den volgenden morgen was het vroeg dag voor ons, daar wij met den eersten trein naar Munchen wilden vertrekken en dus een spoorwegtocht van acht uren af te leggen hadden.

Het weêr was schoon geworden en na het onweêr blonk de lucht helder en doorschijnend; er waren zelfs geen morgendampen zichtbaar. Kruiden en heesters hieven weêr blijmoedig de stengels omhoog en ontplooiden bevallig hunne bloemen, welker geuren zij gaarne aan den adem van het zachte morgenkoeltje toevertrouwden. Mijn oog rustte met welbehagen op de vreedzame ruïne van het kasteel van Ambras, dat, ofschoon op bijna een uur afstands van de stad gelegen, in de lucht zoo helder blonk, alsof zijne witte verweerde muren van zuiver zilver waren.

Er was weinig drukte aan de statie te bespeuren, ten gevolge waarvan wij een afzonderlijken waggon kregen, wat ons hoogst aangenaam was, dewijl wij nu ongestoord konden praten.

Weldra opende de professor dan ook het gesprek met eene lofrede op koning Lodewijk van Beieren, dien hij den duitschen Hadriaan noemde.

‘Ja,’ vervolgde hij, ‘koning Lodewijk heeft zich door zijne bemoeiingen, om het volk door kunst te beschaven, eene plaats verworven naast de grootste vorsten van vroegere eeuwen. Vele monarchen van onzen tijd huldigen het grondbeginsel, dat barbaarsche volken gemakkelijker te regeeren zijn dan beschaafde; zij haten daarom den vooruitgang, en elk licht, dat zijne stralen onder het volk verspreidt, doven zij uit.’

‘Dat is geen compliment voor de vorsten van onzen tijd, mijnheer de professor,’ zeide de kapelaan lachend.

‘Maar toch zeer natuurlijk,’ merkte de student op. ‘Laat de volken maar eens op een rij de revue passeeren, dan zult gij zien, dat zij, die het meest aanspraak maken op hunne ontwikkeling, het diepst gezonken zijn in het barbarism der vorige eeuwen.’

‘Hoe zoo?’ vroeg Herr Oncle.

‘Wel, gij zult mij toch moeten toegeven, dat de Pruisen, die zich na den fransch-duitschen oorlog voortdurend beroemen de geestigste natie der wereld te zijn, met al hunne geestigheid dieper dan ooit onder den duim zitten van een man, dien zij meer vreezen dan beminnen.’

De professor werd boos, doch meende met een student niet te mogen redetwisten. Hij vervolgde dan ook, zonder op de aanmerking van onzen reismakker te antwoorden:

‘Koning Lodewijk beminde de kunst niet om haar zelve, maar om haar hoogste en edelste doel. Hij riep haar op, om de geschiedschrijver der duitsche natie te zijn, om haren roem in onsterfelijke monumenten te verheerlijken en richtte deze onder het volk op, om het te verheffen en grootsche gedachten bij de menigte wakker te roepen.’

‘Een grootsche gedachte, heer professor, doch welke nooit bereikt zal worden,’ zeide de

[p. 116]

kapelaan. ‘Ik voor mij ben van oordeel, dat het aankweeken en vormen van dergelijk kunstgevoel geleidelijk moet gaan, dat men het volk eerst moet leeren wat kunst is, alvorens men het op hare resultaten opmerkzaam maakt.’

‘Zie eens aan,’ vervolgde hij; ‘reeds vele tientallen jaren tobt en bazelt men over volksontwikkeling, doch hoeveel nieuwe geslachten sedert zijn opgerezen, allen gelijken op elkaar als twee druppelen water; want gij zult het toch geen ontwikkeling, en minstens geen kunstontwikkeling noemen, dat de tegenwoordige werkman bij voorbeeld meer over machines weet te praten dan zijn overgrootvader.’

‘In 't geheel niet,’ was het antwoord, ‘maar dat is de schuld niet van onze volksbeschavers. Indien slechts zij, die invloed op het volk bezitten, wilden meêwerken, zou men de vruchten van den gezamentlijken arbeid spoediger zien dan gij schijnt te denken.’

Of het een steek onder water moest zijn, weet ik niet, doch de student, die waarschijnlijk slechts op eene gelegenheid wachtte om zijn Herr Oncle een spellensteek toe te dienen, antwoordde:

‘Zeer waar, maar die samenwerking zal wel een ijdele wensch blijven, zoolang men het oneens is over het ware karakter der kunst; de meeste zoogenaamde volksbeschavers toch hebben de kunst tot een eeredienst willen maken, alleen omdat zij het Katholicism haatten, 'twelk, zooals zij beweren, doodend is voor elk kunstgevoel, en dat hebben wij in Italië anders ondervonden, niet waar, oom?’

GENTSCHE TENTOONSTELLING VAN 1877. - DE BOKKINGVROUW, NAAR HENRI BOURCE.

Oom zag zuur, neef knikte ons zegevierend toe, terwijl de architect luid zijne instemming betuigde.

Wij waren ondertusschen Jenbach genaderd, waar het schoone Achendal een aanvang neemt, dat zijne schoonheid ontleent aan het breede donkerblauwe Achenmeer. We hadden op onze reis meer dan eens met de zee kennisgemaakt, zoodat eene watervlakte niets nieuws meer voor ons kon zijn, ten minste dit meende ik. Hoe verbaasd stond ik echter, toen het Achenmeer daar vlak voor ons lag!

Een prachtig landgezicht vereenigd met een watergezicht! Aan onze voeten rollen de kabbelende golfkens op het land; op de golven drijven kleine booten ons voorbij, en op den achtergrond een oever, zoo bekoorlijk schoon, als we nog ooit een landschap gezien hadden. De zonneschijf schiet hare gloeiende stralen op het watervlak en verandert het meer in een bekken met vloeibaar goud, dat de zonderlingste kleurenmengeling aaneemt. Een wolk verbergt de zon voor het oog en de gouden vloeistof

[p. 117]

verandert in azuur en vertoont op hare oppervlakte de weerspiegeling van de nijdige wolk, die op hare beurt met gouden randen is omzoomd.

De lichteffecten van dit meer, zooals wij ze zagen, waren voor ons allen nieuw en wij verweten den trein de snelheid, waarmeê hij ons langs die bekoorlijke oevers sleepte.

‘Zie,’ zoo opende de student opnieuw het gesprek, ‘zulk een landschap moet men te voet doortrekken om ervan te genieten.’

‘Ja, Beieren is een schoon land,’ bemerkte de professor, ‘jammer maar dat dit niet in alle opzichten kan gezegd worden, want, om slechts iets te noemen, de ligging van Munchen, de beiersche hoofdstad, is zoo eentoonig, dat gij er u over verbazen zult.’

‘Dat is zoo,’ antwoordde de kapelaan, ‘doch de stad zelve vergoedt alles. Ik heb Munchen altijd vergeleken bij eene oasis der woestijn, maar oasen zijn immers altijd plaatsen, welke iedereen aantrekken.’

‘Aan elk land ontbreekt iets,’ zeide de student, ‘en wat er aan Beieren mocht ontbreken, de aard van het volk kan tot model gesteld worden voor vele andere landen.’

‘Dat kan ik zoo gemakkelijk niet toegeven,’ bemerkte de professor. ‘Ik ben een Beier, doch allesbehalve behebt met den beierschen volksaard, door u geroemd, en denk er mij grooter om.’

HET KASTEEL VAN SEMIRAMIS TE VAN.

‘Hoe zoo?’

‘Wel, ons volk bezit nog te veel vooroordeelen, het hangt nog te veel met hart en ziel aan oude gebruiken en heeft afkeer van al het nieuwe. Zie slechts onze Kamer van Afgevaardigden, die door het volk gekozen wordt.’

‘Uwe Kamer?’ zeide de kapelaan. ‘Wel, mijnheer de professor, geheel het buitenland is daaromtrent één in zijn oordeel, dat deze het gezond verstand in Beieren vertegenwoordigt! Wij hebben te Rome het geluk gehad met baron Von Loë kennis te maken, een uwer uitstekendste landgenooten, en ik kan u verzekeren, dat onze achting voor zijn vaderland door zijne kennismaking is toegenomen.’

‘Wel zeker,’ zeide de architect, voor 't eerst aan een politiek gesprek deelnemende, ‘en het is juist deze, die mij de overtuiging heeft doen krijgen, dat uwe achteruit zijnde landgenooten het in hunne zoogenaamde domheid bij het rechte eind hebben. Het Beiersche volk is in merg en been katholiek, het haat dus Pruisen met zijn Culturkampf en Mei-wetten, en indien ik mij niet bedrieg, hebt gij het oog op den onwil van het Beiersche volk omtrent de nieuwigheden, welke van die zijde komen.’

‘Juist,’ was het antwoord,

DE SEQUOYA GIGANTIA IN CALIFORNIË.

[p. 118]

‘doch de koning heeft het anders begrepen en zal zijn ministerie tegenover de Kamer wel blijven steunen.’

‘Er blijft hem geen keus over,’ zeide de student, ‘want Von Bismarck zou hem op de vingers tikken, indien hij aan de stem van het volk gehoor gaf.’

Het was gelukkig, dat de trein juist door den tunnel bij Brialegg reed, waardoor het gesprek gestaakt werd, want de student was dien dag tamelijk onaangenaam voor den professor.

Weldra naderden we Kufstein met hare sterke muren en reden nu door een bergachtig oord, hier en daar bekroond door een hoogen alleenstaanden bergreus. Zooals de professor ons gezegd had, kon de streek geen aanspraak maken op schoonheid, want zelfs de helling van het Keizergebergte is kaal en onooglijk.

Dit was ons een teeken dat we de beiersche hoofdstad naderden, en ofschoon we hier en daar, o.a. voorbij Rosenheim, liefelijke landgezichten voor ons hadden, was de vlakte, waarin Munchen is gelegen, bepaald eentoonig.

Niemand had dan ook nog lust het gesprek te hervatten, zoodat we in eene onaangename stemming het station van Munchen bereikten en in het hotel de Vier Jahreszeiten onzen intrek namen.

(Wordt vervolgd.)