Geillustreerd nieuws.
De oorlog in het oosten.
In onze vorige aflevering beloofden wij de onmiddellijke gevolgen van den op 30 juli geleverden slag bij Plevna te zullen geven. Deze zijn, hoewel niet beslissend, voor de Turken nochtans hoogst belangrijk en geven hun zoowel ten zuiden van den Balkan als langs de geheele Donau-linie eene gewenschte verademing, waardoor zij weêr volkomen in staat gesteld worden tot verhaal te komen en zich van den schrik, door den russischen inval teweeg gebracht, te herstellen en aan deze, voor een tijdlang ten minste, paal en perk te stellen.
Wij willen niet spreken van den moreelen invloed door de turksche overwinning veroorzaakt, en hoe Turkije voldingend bewezen heeft, dat de Zieke Man toch nog zoo heel ziek niet is, - maar wij bepalen ons tot de wezenlijke uitkomsten, tot het gebied dor feiten, die overigens belangrijk genoeg zijn, al gedoogden de omstandigheden het niet, dat Osman-pacha het bepaald voordeel onmiddellijk vervolgde.
Een korte terugblik op de stellingen der russische l[e]gers vóór de in de laatste helft van juli ge[lever]de gevechten is noodzakelijk om al de gevolgen er van te kunnen overzien.
Terwijl het russische hoofdleger tot het hart van Bulgarië doorgedrongen en het hoofdkwartier reeds in de oude hoofdstad van Bulgarië, Tirnova, gevestigd was, had generaal Gurko door een stouten.... zooals de uitkomst heeft doen zien, - een al te stouten tocht over den Balkan een gedeelte van Rumelië bezet, Kasanlik, Jeni-Sagra en Eski-Sagra ingenomen en stond hij reeds in de nabijheid van Phillippopel, Adrianopel en Gallipoli bedreigende. De spoorwegverbinding van het noorden met Constantinopel was gestremd, en zelfs de hongaarsche generaal Klapka voorspelde, dat niets de Russen in hun tocht naar de hoofdstad meer kon tegenhouden.
In het noorden bevond de Dobrudscha zich geheel in de macht van generaal Zimmermann; hij hield den geheelen wal van Trajanus met Kustendsji en Tsjernavoda bezet, en terwijl een gedeelte zijner troepen naar Varna oprukte, bevond hij zich met de hoofdmacht in de nabijheid van Silistria. Voeg daarbij dat Nicopolis door de Russen veroverd was en Roestsjoek op het punt stond eveneens door hen belegerd te worden, dan wordt het verklaarbaar, dat zelfs menige specialiteit in militaire aangelegenheden de zaak der Turken als hopeloos beschouwde.
De turksche overwinningen bij Plevna hebben echter een geheelen omkeer in den toestand der oorlogvoerende partijen gebracht.
Door de gebeurtenissen bij Plevna werden de Russen onmiddellijk gedwongen hun plan tot insluiting van Roestsjoek te laten varen. Het was gebiedend noodzakelijk den overwinnenden Osman-pacha een zooveel mogelijk geduchte macht tegenover te stellen. Daarom kregen de troepen, in de nabijheid der genoemde Donau-vesting gestationeerd, onmiddellijk bevel hunne stellingen te velaten, en het leger van baron Krüdener dichter te naderen.
Ook Varna en Silistria hebben voorloopig niets meer van de Russen te vreezen. Na den slag bij Plevna ontving generaal Zimmermann bevel het grootste gedeelte zijner troepen over den Donau te doen teruggaan, teneinde bij Semnitza nogmaals de rivier over te trekken en het hoofdleger in Bulgarië te versterken. Daardoor viel vanzelf het plan in duigen om een aanslag op Varna en Silistria te wagen, en moest de russische generaal met het gedunde overschot zijner troepen zich enkel tot eene verdedigende houding bepalen. Zijne positie is dan ook verre van schitterend. Van twee kanten bedreigd: èn door het legerkorps van den egyptischen prins Hassan, die met 30.000 man uit Varna oprukt, èn door de landingstroepen van het turksche smaldeel in de Zwarte Zee, dat Kustendsji beschoten heeft, was generaal Zimmermann gedwongen deze belangrijke havenstad te verlaten en zich op Tsjernavoda, aan den Donau, terug te trekken.
Niet beter is de stoute tocht van generaal Gurko afgeloopen. Daar de hoofdmacht der Russen bij Plevna door Osman-pacha opgehouden en bedreigd werd, kon het hoofdkwartier den generaal, die met niet meer dan 20 à 30.000 man in Rumelië alleen stond, geen nieuwe troepen toevoeren, zoodat zijne positie, vooral na de aankomst van Suleiman-pacha, die met stoombooten het oorlogsveld aan de montenegrijnsche grenzen verlaten had en te Adrianopel geland was, zeer gevaarlijk werd. Wel behaalde hij in den voormiddag van den 31 juli bij Eski-Sagra eene kortstondige overwinning op de troepen van Reoef-pacha, maar toen hij nog denzelfden dag door Suleimanpacha met versche soldaten opnieuw aangevallen werd, werd hij geslagen, moest Eski-Sagra verlaten en zich noordwaarts terugtrekken.
De gebeurtenissen ten noorden van den Balkan maakten zijne stelling in Rumelië verder onhoudbaar, waardoor hij zich genoodzaakt zag, zich onder voortdurende gevechten meer en meer terug te trekken, Jeni-Sagra en Kasanlik te verlaten en zich in den Schipka-pas zooveel mogelijk te versterken. Geheel Rumelië is thans van de Russen gezuiverd en het gezag der porte alom hersteld.
Men heeft er Osman-pacha een verwijt van gemaakt, het op den 30 juli bij Plevna behaalde voordeel niet vervolgd te hebben; kamersoldaten hebben beweerd, dat de muschir onmiddellijk had moeten doorgaan, met alle macht de Russen vervolgen, ze verstrooien en daarna zich met Mehemed-Ali vereenigen. Met eene kaart voor zich en rustig in zijno kamer gezeten, schijnen zulke plannen heel schoon te zijn en licht uitvoerbaar bovendien; iets anders is het echter, wanneer men zich op het slagveld bevindt en eenige zorg voor de toekomst heeft. Osman-pacha's overwinning was zeker eene volledige, maar men houde in het oog, dat ze bevochten werd achter sterke verschansingen en door geduchte batterijen gedekt. Het kan niet ontkend worden, dat het russische leger onmiddellijk na den slag van Plevna geheel in wanorde gebracht en gedemoraliseerd was, maar het bleef voor Osman-pacha altijd een waagstuk met zijne gansche macht de verschansingen te verlaten en zich met zijne afgematte troepen aan eene vervolging van den vijand te wagen. Daarenboven bezaten de Turken bij Plevna weinig cavalerie, die de Russen op de hielen blijven en hunne hereeniging kon verhinderen. Osman-pacha had dan zijne macht tevens moeten verdeelen, daar de vijand in twee verschillende richtingen afgetrokken was, wat voor hem, met het oog op zijne ongedekte stellingen en de mogelijke aankomst van versche russische troepenkorpsen, zeer noodlottig had kunnen worden. Wij kunnen het dus niet dan goedkeuren, dat de turksche generaal het zekere voordeel voor eene onzekere toekomst verkoos, en door het steeds meer versterken zijner verschanste legerplaats en het aan zich trekken van versterkingen, zijne positie zoo onneembaar mogelijk trachtte te maken. Eerst dan wanneer er mogelijkheid bestaat dat de drie turksche legers, - dat van Osman-pacha, bij Plevna, dat van Mehemed-Ali 'twelk bij Rasgrad staat, en dat van Suleiman-pacha, dat uit het zuiden aanrukt en den Balkan reeds overgetrokken is, - zich kunnen vereenigen, zou de eerste generaal met vrucht den aanval kunnen hernemen en zijne goed versterkte stellingen verlaten.
Osman-pacha deed dus wat hij had kunnen doen, dat is, terwijl het hoofdleger na de overwinning van den 30 juli zijne stellingen bleef innemen, zond hij eenige bataljons bashibazoeks den vluchtenden vijand achterna, 'tgeen inderdaad tot gevolg had, dat de Russen, die zich in hunne eigene stellingen niet meer veilig dachten, zich tot Bulgarini aan de Osmarivier terugtrokken, waar baron Krüdener en later ook grootvorst Nicolaas hun hoofdkwartier moesten opslaan.
Wij denken het niet ondienstig op deze plaats een overzicht te geven van de russische strijdkrachten in Europa en de plaats waar zij opgesteld zijn, te meer daar het in 't plan der Russen schijnt te liggen, al hunne macht bij Plevna te vereenigen, om daar een grooten slag te slaan en aldus te pogen het verloren terrein te herwinnen.
De Russen bezitten in Europa tien legerkorpsen, waarbij nog het bulgaarsche legioen en de rumeensche strijdkrachten moeten gevoegd worden, terwijl ook de garde gemobiliseerd is en door het oproepen van de landweer nog vier andere legerkorpsen vrij zullen komen. Van deze troepen stonden kortelings tegenover Osman-pacha het 4e en 9e legerkorps, drie cavalerie-divisiën, eene divisie van het 5e en 11e legerkorps en 10.000 man Rumeniërs, in het geheel 70 à 80.000 man. Men moet echter in aanmerking nemen, dat deze legermacht dagelijks belangrijke versterkingen ontvangt en ook de garde reeds op weg is, zoodat men het effectief van het leger van baron Krüdener veilig op 100.000 man kan stellen, een getal dat nog voor vermeerdering vatbaar is. Terwijl baron Krüdener gezegd wordt over deze legermacht het opperbevel te voeren, is het inderdaad grootvorst Nicolaas, die de leiding der operatiën op zich heeft genomen.
Bij Bjela bevindt zich het gewezen Roestsjoekleger, dat zich nader bij de russische linie van aftocht geplaatst heeft en uit het 12e en 13e en een gedeelte van het 11e legerkorps, benevens twee cavalerie-divisiën, te samen 60.000 man, bestaat.
In Tirnova staat generaal Radetsky met 40.000 man, terwijl verschillende divisiën tusschen deze stad en Osman-Bazar geplaatst zijn. Hierbij moeten nog gevoegd worden eenige divisiën onder generaal Zimmermann in de Dobrudscha, de bezetting van Nicopolis en het legerkops van generaal Gurko in de Schipka-pas, dat minstens tot 12.000 man gesmolten is.
Een blik op de kaart doet zien, dat de zwakste zijde van de russische linie tusschen Bjela en den noordelijken voet van den Balkan gelegen is, daar eene beslissende overwinning van Osman-pacha of zijne vereeniging met Mehemed-Ali de legermacht der Russen in tweeën snijdt, waardoor niet alleen generaal Gurko verloren zou zijn, maar ook de bij Tirnova staande legerkorpsen groot gevaar zouden loopen; vandaar dat de Russen zich bij Plevna zooveel mogelijk versterken en zij zelfs drie weken na hun eerste belangrijke neêrlaag niets gedaan hebben om de geleden neêrlaag uit te wisschen. Het eenige gevecht van eenig belang is den 7 augustus bij Lovatz geleverd, waar de Russen, na een mislukten aanval van 5000 man geregelde en ongeregelde turksche soldaten, met 8 bataljons infanterie en 8 escadrons cavalerie een storm op het versterkte Lovatz beproefden. Daar Osman-pacha echter tijdig door bashi-bazoeks van den russischen aanval onderricht was, zond hij in allerijl 5 bataljons versterking naar Lovatz, waar een hevige strijd ontstond, die andermaal ongelukkig voor de Russen afliep; niet alleen toch werden al hunne stormloopen afgeslagen, maar toen de Turken tegen den avond een uitval deden, moesten de eersten zich met een verlies van 1000 dooden en gewonden terugtrekken en hebben zij sedert den strijd niet meer hervat.
Auteursrechtvrij
