De Belgische Illustratie. Jaargang 9

Nathalie.
Eene novelle door Mathilde.
(Vervolg.)

Bij 't gedruisch, dat Michels houten been maakte, richtte zij het hoofd op en toen ze Paul ontwaarde, scheen zij te ontstellen.

Zij moest bitter geweend hebben, of liever het nog doen, want haar gelaat was nat van tranen. Ze streek snel met den zakdoek langs de oogen. Paul stond geheel bedremmeld, maar zij kwam naar hem toe en zeide vriendelijk:

‘U overvalt mij, mijnheer Van Rijzen; ik was een weinig onder den indruk van oude herinneringen geraakt; 't is zeker op verzoek van Vera, dat u hier komt; ze is wel wat onbescheiden, vrees ik!’

‘O, volstrekt niet, freule! 't Is mij een genoegen u van dienst te kunnen zijn!’

‘Waarlijk? Dat doet u eer aan; weinige, vooral jonge menschen zijn gaarne de hovelingen van onttroonde vorsten.’

Ze zei dit met een schaduw van een glimlach op eenigzins moederlijken toon, zooals zij het gewoonlijk deed, wanneer zij tegen Vera sprak.

‘Ik zal Vera even roepen,’ sprak zij, ‘dan kunnen wij met de compositie beginnen.’

En zij verliet het vertrek.

Paul naderde haar werktafelke; bij haar naaidooske zag hij een klein crucifiks liggen en daar naast den gouden ketting, dien Louise altijd droeg. Een medaillon hing er aan, dat nu geopend was; aan de eene zijde zag men het portret eener dame, in wie Paul haar moeder meende te herkennen, want haar trekken geleken veel op die van Louise; het andere stelde een jong, knap mensch voor, met donkere oogen en baard. Een fijne, zachte lok van vlasblond haar was er om heen gevlochten en een kleine, gladde ring was aan den ketting vastgemaakt.

‘Nu begrijp ik hare tranen en verdriet,’ dacht Paul; ‘die heer is zeker een dappere Pool geweest, haar verloofde, die gesneuveld is of naar Siberië verbannen.’

‘Neen,’ dacht hij een poos later, ‘dat geloof ik niet. Als hij naar Siberië verbannen was, zie ik Louise er toe in staat haar hand voorgoed in de zijne te leggen en hem als vrouw te volgen, maar hij is zeker dood! En die vlasblonde vlecht dan? Van hem kon die niet zijn; misschien van Vera toen ze nog klein was. Die ring is stellig de trouwring van haar moeder geweest. Welke treurige herinneringen! Geen wonder, dat ze in tranen uitbarst, maar in dat kruis zoekt zij haar troost.’

Daar hoorde hij Vera de trappen afsnellen en ijlings verwijderde hij zich van het tafelke en ging Voor de piano staan.

‘Wat ben ik blij dat u gekomen is,’ juichte zij, ‘morgen zou 't niet meer klaar zijn gekomen; denk toch eens aan: 't is morgen al vrijdag! We zullen dadelijk beginnen, Louise komt oogenblikkelijk!’

Inderdaad verscheen de oudste zuster een poosje later, nadat zij de sporen van tranen eenigzins had weggewasschen.

‘We moeten niet te hard spelen en zingen,’ zei Vera ‘anders wordt papa wakker.’

Louise schudde treurig het hoofd.

‘Papa wordt zoo spoedig niet wakker. Ik maak mij ongerust over papa, mijnheer Van Rijzen; vroeger sliep hij nooit meer dan 's nachts zes uren en nu dommelt hij ieder oogenblik in.’

‘Kom, kom, Lodoïska, slapen is gezond! Ge zijt een ongerust moederke en anders niet,’ zeide Vera met een helderen lach.

‘Het getuigt van verzwakking; gelooft gij dat ook niet, mijnheer?’

‘Me dunkt, freule, dat de graaf nog zeer sterk en gezond is.’

‘Sterk? En ik moet hem bij elke wandeling ondersteunen.’

‘Dat komt van de rheumatiek,’ troostte Vera.

‘Helaas! ik vrees, dat het voorloopers zijn van.......’

‘Foei, Lodoïska, 't is al erg genoeg dat mijnheer Paul u met zulke leelijke roode oogen ziet; wilt ge mij nu ook aan het weenen hebben?’

De gravin glimlachte.

‘Laat ons alles aan den lieven God overlaten,’ sprak zij, ‘en dan maar het beste hopen. Zullen we nu beginnen, mijnheer Van Rijzen?’

De compositie was spoedig gereed en Paul nam afscheid van de beide dames met de vaste belofte, dat hij zorgen zou voor den goeden afloop der uitvoering.

V.

Des zondagsavonds had Paul bedankt voor een uitnoodiging bij eene familie-partij, alleen om zijne poolsche vrienden niet teleur te stellen. Vroeger dan gewoonlijk deed Michel hem open.

De oude was in feestkleeding en als hij zich zoo op straat gewaagd had, dan zou hij nog meer dan anders het gejouw en gelach der straatjongens uitgelokt hebben.

De gang was met dennetakken versierd en hij werd in 't zoogenaamde salon ontvangen. De beide meisjes waren in de nationale kleederdracht; vooral Louise kleedde de korte rok, de twee lange, afhangende vlechten en het vierkante hoofdtooisel schilderachtig goed.

Ze zag er blozender uit dan anders; haar lach was zelfs opgeruimd; zij had een poolsch gebak voor haar vader gereed gemaakt en zijn stoel versierd; Vera was opgewonden van genoegen.

‘Daar komt papa,’ riep zij en vloog hem te gemoet.

Glimlachend trad de graaf binnen.

Ook Paul viel 't op, dat hij er bleek en verzwakt uitzag; aandoening lag op zijn gelaat bij 't zien der feestelijke toebereidselen.

‘Ik zou meenen in ons slot van Gastrowo te zijn,’ sprak hij vroolijk.

Louise liet hem op zijn gemak bij het haardvuur zitten in den versierden leunstoel en sloeg een plaid om zijn knieën.

‘Dank u, kind-lief! God zegene u! En wat heeft mijn kleine Vera nu voor haren vader gedaan?’

Blozend bracht de kleine een paar door haar zelf geborduurde pantoffels.

‘En heeft zij die zonder uwe hulp gemaakt, zuster Louise? Wel, wel, wat wordt zij toch knap nu ze geen andere gouvernante meer heeft dan haar oudste zuster! Hoe vriendelijk van u, mijnheer Paul, dat gij gekomen zijt om met ons feest te vieren. Zeg me nu, hoe vindt ge mijne Polinnen?"

Paul betuigde zijne bewondering.

‘Dat ik mijn dolman en mijn klapka niet voor den dag haalde; maar wat is er nu, kleine deugniet! Mag mijnheer Paul niet met papa spreken?’

Louise was naar buiten gegaan.

Vera wenkte Paul haar te volgen en de graaf zag hen verwonderd na.

Daar werd de deur der huiskamor geopend en een lief tooneel vertoonde zich aan 's grijsaards oog. Vera zat voor de piano; Louise stond naast haar. Zij had een vlag in de hand en verborg alzoo de wel wat minder bevallige figuur van Paul achter zijn violoncel.

Toen begon zij met hare melodieuze stem de eerste strofen van het volkslied.

't Was een klacht van het rampzalige land, die allengs overging in eene bedreiging, om eindelijk te eindigen in een oproeping vol geestdrift en vuur.

Met van aandoening vochtige oogen had Florinsky de eerste tonen aangehoord. Louise zag hem bezorgd aan.

Eerst sloeg hij de maat en neuriede meê, maar toen viel zijn hand allengs neêr, zijn hoofd zakte op de borst. De slaap had hem weêr overvallen. Vera speelde vol vuur door en bekommerde er zich niet over of zij nu en dan groote fouten maakte.

Paul merkte alles, en toen het lied geëindigd was, vloog Louise naar haar vader toe en kuste hem wakker, vóórdat Vera iets vermoeden kon.

‘Heerlijk, kinderen, heerlijk!’ zeide hij; ‘en dat mijn Vera zoo prachtig spelen kan! Ik dacht dat ik in Polen was, dat wij streden voor de vrijheid van ons geloof en van ons volk! Hoe vindt ge die melodie, mijnheer Paul? En zou een natie, die nog geëlectriseerd kan worden door zulke tonen, geen hoop hebben vroeg of laat verlost te worden van zijn slavernij?’

‘Wie kan daaraan twijfelen? God is immers rechtvaardig!’

‘Ik zal 't wel niet meer beleven mijn vaderland vrij te zien, en Louise misschien ook niet; maar gij, mijn kleine Vera, wie weet, of gij niet eens hofdame wordt van de toekomstige poolsche koningin.’

‘Dat wil ik niet,’ antwoordde de kleine ernstig; ‘ik verlang niet terug te gaan naar Polen. Nederland is een veel schooner land dan die kale vlakte.’

‘Foei, foei, Vera, mag ik 't nu wel aanhooren, dat ge zooveel kwaads zegt van ons ongelukkig vaderland, 'twelk ge straks nog zoo lief hebt bezongen?’

‘O, papa, vergeef mij!’ en ze viel hem om den hals; ‘u weet wel, dat ik Polen niet bedoel; ik kan Polen niet uitstaan, omdat er zooveel Russen zijn, en u weet, ik haat de Russen, die leelijke, booze Russen.’

‘O; Vera,’ zeide Louise ernstig, ‘Vera, dat moogt ge niet doen. Haten mag een Kristen niemand.’

‘Niemand, niemand, ja, er zijn er toch wel, die ik.....’

‘Beklaag, niet waar? Zeg dat liever.’

‘De Russen beklagen? Hoort ge, papa, wat Louise van mij wil? Ik moet de Russen beklagen!’

‘Ja, de beul is meer te beklagen dan de martelaar.’

‘Kom, twist nu maar niet op mijn feestdag,

[p. 368]

engelkes. Louise heeft gelijk, Vera mag niemand onkristelijk haten, maar ik voor mij geloof, dat mijn kleine meid de wreedheid der Russen haat, en niet hen persoonlijk. Is 't zoo niet, Vera?’

‘Juist, papa, ik geloof wel, dat het zoo is, maar toch, ik wil hier in Nederland blijven, al was het maar alleen, omdat ik hier nooit van Siberië hoor spreken en ik nooit een Rus zie.’

Louise stond op om iets te halen; zij zag er kalm en bedaard uit als gewoonlijk, maar toch meende Paul iets als een wolk van smart over haar voorhoofd te zien trekken; toen ze echter terugkwam was die wolk verdwenen.

Zij was dien avond bij zonder levendig; haar oog bleef onophoudelijk op het gelaat haars vaders gericht; zij scheen te vreezen, dat hij weêr in zijn dofheid zou hervallen.

't Gelukte haar hem wakker te houden, ofschoon nu en dan zijne oogen zich sloten en hij onmiddellijk daarop glimlachend zijn lange grijze haren schudde.

Paul ging vroeg heen, hij wilde nog op de familie partij verschijnen.

Tegen hare gewoonte geleidde Louise hem naar de voordeur.

‘Heb ik geen reden bezorgd te zijn over papa?’ vroeg zij. ‘Terwijl wij aan het zingen waren overviel hem de slaap, en als ik me niet zoo opgewonden had om hem wakker te houden, dan was het later weêr gebeurd.’

‘Hebt ge reeds een dokter over zijn toestand geraadpleegd?’

‘Nog niet, ik ken er hier geen.’

‘Wilt ge, dat ik onzen familie-geneesheer er over spreke?’

‘O, mijnheer Van Rijzen, wat zou ik u dankbaar wezen!’

‘Dat is niet noodig, freule. Het zal eene geruststelling voor u zijn eens met hem te spreken, om te weten wat gij doen moet voor zijn bestwil.’

‘En zou 't papa niet verontrusten, als hij onverwacht en ongeroepen kwam?’

‘Hij zal het eene overdreven bezorgdheid van u vinden.’

‘Welnu, dat hij dan morgen lcome. Ik verga van ongerustheid. Verbeeld u toch, we hebben niemand meer op aarde dan hem, niemand.’

En hare schoone oogen stonden vol tranen.

‘God zal hem nog vele jaren sparen, freule!’ troostte Paul diep ontroerd en nam afscheid.

VI.

Een paar maanden zijn verloopen; nu en dan komt een straal van de lentezon dringen tusschen de gordijnen- der huiskamer van de poolsche ballingen en streelt daar het eerbiedwaardig hoofd van graaf Florinsky.

Hij ligt achterover in zijn grooten leunstoel; zijn gelaat is krijtwit, zijne oogen zijn bijna altijd gesloten en zijn handen, die op de knieën rusten, schijnen bleek en doorzichtig als die van een wassen beeld.

De ziekte had in die weinige maanden haar sloopingswerk verricht.

Louise had goed gezien, een verval van krachten bracht langzaam, doch zeker, zijn verzwakt, door vermoeinissen en verdriet afgebeuld lichaam naar het graf, en noch de onvermoeide zorgen der beide meisjes, noch de trouwe oppassing van den goeden Michel, noch de dagelijksche bezoeken van den bekwamen dokter, of de lalrijke versterkende middelen, welke Paul den zieke bracht, vermochten iets om den loop der ziekte te stuiten.

‘Nog vóór Paschen,’ had de dokter gezegd, ‘zal alles afgeloopen zijn.’

‘En wat moet er van zijne dochters worden?’ vroeg Paul zich bezorgd af.

gezicht op batum.

Indien hij de stom van zijn hart volgde, dan wist hij wel, wat voor besluit te nemen.

Hij bekende het zich zelven nog niet, maar de zachte verschijning der jonge poolsche maakte hoe langer hoe meer indruk op hem; hij achtte en beminde den ouden edelman hoog, maar was het niet vooral, omdat Louise zoo innig aan hem gehecht was?

En nu zouden beiden als weezen onverzorgd achterblijven, en als hij wilde, dan kon hij haar een thuis bereiden, een onbezorgde toekomst aanbieden.

Maar twee redenen hielden hem terug.

Hij vreesde de tegenwerpingen zijner familie en een weigering van Louise zelve. Onwillekeurig had zij zich door haar houding op een grooten afstand van den jongen advocaat geplaatst; zij behandelde hem vriendelijk, als een veel jongeren broeder, maar 't scheen of nooit nog de gedachte, dat hij iets meer voor haar worden kon, in haar geest was opgekomen.

Op zekeren morgen kwam Margareta op zijn kantoor.

‘Ik moet u spreken,’ sprak zij plechtstatig.

‘Nu, ik luister.’

‘Gif zijt onze oudste broeder, Paul, en daarom hebben we ons gewend, u te beschouwen als onzen natuurlijken beschermer, onze kroon, onze.....’

‘Ja, ja, dat weet ik al lang, maar waarop wilt ge nu eigenlijk neêrkomen?’

‘O, ik weet wel, dat ik u verveel, dat ik niet zoo lief praten kan als uwe poolsche vriendin, maar ik moet het u toch opmerken wat de menschen zeggen van uw vriendschap tot dat volk.’

‘Zou 't u niet mogelijk zijn, wat liefderijker te spreken, Margareta?’

‘Dat moest er nog maar bij komen. Ik ben oprecht, dat weet ge wel, en ik zeg alles zooals ik het meen.’

‘Des te erger voor wie u hooren moet, en van wien ge niet veel goeds denkt.’

‘Iedereen heeft den mond vol over u.... over uw engagement met die Florinsky.’

‘Mijn engagement, Margareta? Was het maar zoo ver!’

‘En zal dat gebeuren?’

‘Hoop het voor mijn geluk, Margareta!’

‘O, Paul, dat is toch te erg! Bedenk, dat dit een nagel zou zijn aan mama's doodkist. Zoo'n vreemde schoondochter, zoo'n wonderlijk creatuurmethaar pelzen hoed en soldatenmantel.’

‘Schoone hinderpalen voor een huwelijk!’

‘En niemand weet, vanwaar ze komen.’

‘En hun graventitel dan?’

‘O ja, zoo'n kalen adel! Wie leeft daarvan? Als ge met dat mensch trouwt, zal niemand van uw vrienden u ooit meer aanzien.’

‘Dat pleit niet voor hunne vriendschap.’

‘En mama zal hare toestemming altijd weigeren.’

‘Maar, Margareta, wat draaft ge toch door! Is er dan eenig vooruitzicht op een huwelijk tusschen mij en de gravin Louise?’

‘Geen vooruitzicht? Dan handelt gij zeer leelijk door den naam van dat meisje in opspraak te brengen.’

‘Omdat ik haar zieken vader bezoek?’

‘En hem alle mogelijke fijne dranken en versnaperingen stuur. Ja, ja, ik weet alles! Wat geeft ge ons op onze verjaardagen? Vodden, niets anders. En wie weet wat ge zooal de Hooge Woerdspoort uitdraagt?’

‘Laat dat toch aan mij over!’

‘En ge zoudt niet van plan zijn dat meisje te trouwen?’

‘Meent ge, dat freule Florinsky een armen advocaat als ik zou willen hebben? Zij, die kiezen kan onder den hoogsten poolschen adel?’

‘Schoone adel! Bah, dan liever een gewoon meisje van onzen stand dan zoo'n freule! Wees toch voorzichtig, Paul! Ik heb dat alles vooruit gezien en waarschuwde mama bij tijds. Ge steekt u in een wespennest; ge zult uw eigen ongeluk niet kunnen overzien.’

Paul stond driftig op, nam zijn hoed en snelde naar buiten, de straat op.

Hij was juist van plan geweest een bezoek bij zijn vrienden te brengen; nu stond zijn voornemen nog vaster.

(Wordt vervolgd.)