De Belgische Illustratie. Jaargang 9

Nathalie.
Eene novelle door Mathilde.

't Stuk werd snel afgespeeld en toen zetten beide virtuosen zich met de twee overigen aan de speeltafel.

‘Wanneer brengt ge uw violoncel weermeê?’ vroeg Vera, die scheen te denken dat Paul tot plicht had haar alleen te amuseeren.

‘Ik heb moeite genoeg gehad zelf hier te komen,’ antwoordde hij lachend, ‘hoe zou ik 't dan gedaan hebben met een violoncel op den rug?’

‘Vera, Vera, wat zijt ge onbescheiden,’ klonk 't weer terechtwijzend van Louise's lippen.

't Meisje bloosde en de vader lachte haar uit. Ondertusschen had Paul rond gegeven en 't spel begon. De kleine Vera speelde dapper meê; zij annonceerde solo op solo, deed de misères van haar papa tot haar grootste pret verliezen en vervroolijkte door haar luiden lach en gekke invallen het ernstiger drietal.

Nadat het spel geëindigd was en Vera, die twintig centen gewonnen had, blijde naar Michel snelde om met hem te overleggen hoe zij dien schat op zou krijgen, dekte Louise de tafel en bracht een klein souper op.

Men sprak over politiek, Vera's oogen begonnen dicht te vallen, Louise zorgde dat ieder goed bediend was en toen het eenvoudige maal afgeloopen was, vroeg Paul haar:

‘Zullen wij u nog hooren van avond?’

‘Als ik u daarmeê beloonen kan voor uw moeilijken tocht, dan met alle genoegen,’ antwoordde zij eenvoudig en zette zich voor de piano.

Zij zong het air de Gr&ce uit het hoofd.

Haar stem was niet bijzonder sterk, maar onweerstaanbaar liefelijk; er waren, tranen in, en 'twas niet mogelijk ongevoelig te blijven als zij smeekend herhaalde ‘Grace, grace.’ Paul, die 'tlied honderdmaal afgezaagd en vervelend genoemd had, kon toch een gevoel van weemoed niet onderdrukken bij haar zoet gezang.

Hij nam afscheid en ging opnieuw langs den eenzamen weg door den scherpen snijdenden wind, maar hij hoorde het loeien van den storm niet, want in zijn ooren weerklonk onophoudelijk dat droevig smeekende ‘Grâce, grace,’ der jonge Poolsche.

III.

Den volgenden morgen, toen Paul aan 't ontbijt kwam, zat zijn moeder, een deftige dame van een der eerste leidsche families reeds op haar gewone plaats bij het theeblad; zijn zusters Margareta en Henriette hadden haar breiwerk reeds in de hand niettegenstaande het vroege uur.

Zijn jongere broer George stond aan het raam.

‘We hebben je gewacht, Paul,’ zeide zijn moeder inschenkende.

‘Zoo, dat spijt me, ma!’ en hij kuste haar.

‘Goeden morgen, Grete en Jet!’

Hij nam plaats en begon te ontbijten.

‘Je goed geamuseerd, he? vroeg George.

‘Wanneer, gisteravond?’

‘Natuurlijk, ik zal je toch niet vragen hoe jij van morgen pret gemaakt hebt?’

‘Zeer goed, dank je voor de belangstelling.’

‘Ge zijt toch niet naar het concert geweest?’ vroeg Henriette, een aardig meisje van even in de twintig. ‘Dan hadt je beloofd mij meê te zullen nemen.’

‘'t Concert ziet hem zoo licht niet meer,’ merkte Margareta een weinig bits op; zij was ouder dan Paul en liet zich hierop wel wat voorstaan, ofschoon zij er anders niet erg op gesteld was met haar leeftijd te pronken.

‘O jé neen, hij gaat liever de Hoogewoerds-poort uit, al is 'tdan nog zoo'n hondenweêr.’

‘Ieder zijn smaak, dunkt mij, nietwaar, George? Jij gaat nu graag met je kameraden om, laat mij nu ook mijne liefhebberij.’

‘Zeker, ik zeg er je ook niets van, maar je zusters zijn wat jaloersch uitgevallen.’

‘Ik hoop niet, Paul,’ sprak mevrouw Van Rijzen ernstig, ‘dat je 't tot een vaste gewoonte maakt, elken zondagavond bij die vreemde menschen door te brengen. Er zijn jonge meisjes aan huis en dat zou reden kunnen geven tot allerlei gepraat. Enfin! ik wil je vrijheid volstrekt niet beperken, maar ik ken die menschen niet, en ik weet niet of ze wel verdienen...’

‘Laat dat aan mij over, lieve ma! 't Heeft alleen van u afgehangen met de familie Florinsky kennis te maken; toen nicht Truida ze u wilde voorstellen, had u hoofdpijn.’

‘Ik heb geen behoefte aan nieuwe kennissen, ik heb genoeg aan onzen kring.’

‘Zijn ze goed opgevoed, die meisjes?’ vroeg Margareta. ‘Ik kan 't niet helpen, maar als ik van Polen hoor spreken, dan denk ik dadelijk aan wolven en aan een poolschen landdag.’

‘En ik aan de Noordpool,’ lachte Henriette. ‘Ik zou ze wel willen kennen; de jongste vind ik zoo'n aardig ding als ze naast dien ouden knecht met zijn houten been loopt.’

‘Ik meende vroeger, dat hij hun vader was.’

‘En de oudste is een beauté! Als ik haar zie, dan begrijp ik wel waarom Paul er zoo graag komt.’

Paul at zijn ei op en scheen zich niet aan haar te storen.

‘Zij zat gisteren voor mij in de kerk.’

‘Wat had ze een mallen hoed op!’

‘Maar een beeldigen mantel, met pels gevoerd.’

‘En een kalen japon.’

‘Ze draagt het toch met een élégance en een losheid, als ware zij een geboren parisienne.’

‘Haar figuur is veel te lang.’

‘O foei, Grete, hoe kun je dat zeggen, ze is een hoofd kleiner dan gij.’

‘Ik mag haar niet; ze heeft zoo iets kouds over zich.’

‘Dat merk ik niet, dat heb ik nooit gevoeld, maar als dat zoo was, zou Paul al lang bevroren zijn; zeg jongen, hoor je wat Margareta zegt, wat dunkt je er van?’

‘Het zijn hoogst achtenswaardige menschen.’

‘Achtenswaardig, wie is er niet achtenswaardig, maar dat alleen maakt de menschen niet pleizierig, er hoort meer bij.’

‘Zeker hoort er meer bij, en hoe meer iemand u kennen zal, Margareta, hoe meer hij tot die overtuiging zal komen.’

‘Ferm!’ lachten George en Henriette, ‘daar heb je genoeg aan voor van morgen, Greta.’

Margareta werd vuurrood.

‘En ik zeg, dat het niet eens zeker is of die menschen dat zijn, wat gij van hen gelieft te zeggen. Ze kunnen zich soms toetakelen als komedianten, en 't huishouden is zoo ongeregeld mogelijk. Ze houden niet eens een meid, dat houten been moet alles doen, tot zelfs koken, en de dames voeren niets anders uit dan piano spelen, als zij niet met de kaarten of sigaren bezig zijn. Ik vertrouw die lange, zwarte niet met hare treurige oogen, en als ik ma was.....’

‘Zou ik je raden, geen voorbarig en onkristelijk oordeel uit te spreken over menschen en dingen, die je volstrekt niet kent. Wat de dames Florinsky over dag doen, weet ik niet, maar kom er wanneer je wilt, je zult er geen wanorde vinden, geen kaarten of sigaren. Het schijnt, dat je iets tegen die familie hebt, maar ik voor mij zou wel willen, dat ge aan juffrouw Louise een voorbeeld naamt.’

‘Dat moest er nog maar bij komen, dat schepsel!...’

[p. 360]

‘Margrete, maak je toch zoo kwaad niet,’ bracht de moeder er tusschen in, ‘watkunnen die menschen je toch schelen! Ik kon Paul te goed, dan dat ik vermooden kan, hij zich met onfatsoenlijke menschen zou ophouden.’

‘Dank u, mama,’ sprak hij; ‘ik zal uw vertrouwen niet beschamen.’

‘Maar toch kan ik jc niet verbergen, dat ik dien omgang zeer ongaarne zie. Men weet nooit wat voor soort menschen zulke vreemden zijn. Als 't nu nog Franschen of Engelschen waren, maar Polen.....’

‘Dat maakt ze juist interessant,’ zei Grete; ‘ik vind die zwarte, hoe heot ze ook, Louise? niet mooi, die andere wordt knappor.’

Paul stond op. Margareta zag hem met een knorrigen blik na.

de machine-gramme, tot voortbrenging van electrisch licht.

‘Dat geeft nog een engagement,’ zeide zij, nadat hij de kamer uit was.

‘Daarvoor Den ik met Dang, hernam hare moeder; ‘één ding vrees ik, dat Paul met zijn goed hart zich in geldelijke verwikkelingen steekt; bij zulk volk vindt men gewoonlijk platte zakken.’

‘Natuurlijk, wie weet, hoeveel hij niet reeds kwijt is. Dat spelen zal ook wel tot wat anders dienen, dan om zich te ontspannen.’

Mevrouw Van Rijzen dacht even na.

‘Wat kan ik er aan doen? Paul is te oud dan dat ik al zijn wegen zou kunnen nagaan. Een ding alleen troost me, namenlijk dat zij goede katholieken schijnen.’

‘O ja, ma,’ riep de goedhartige Henriette, ‘eiken morgen om halfacht zijn ze in de Mis, en 't is toch een heele wandeling van hun huis naar de kerk.’

Margareta haalde de schouders op.

‘Dat hoort misschien tot hun gewoonten, en men kan er weinig op aan; ik voor mij, wenschte dat zij allen in Siberië waren, in plaats van hier. Ik voorzie nog veel onaangenaamheden van dat volk. Paul is heel veranderd, nadat hij ze kent.’

IV.

Eenige dagen later liep Paul van Rijzen langs een der voornaamste straten, toen hij plotseling achter zich hoorde roepen:

‘Mijnheer Paul! mijnheer Paul!’

Hij zag om en bemerkte vlak achter zich de kleine Vera en een eind achter haar den ouden Michel, die een korf aan den arm droeg en inkoopen scheen gedaan te hebben.

Vera moest hem altijd vergezellen als hij in de stad kwam, want niemand kon de taal, die hij sprak, verstaan.

't Meisje greep dadelijk de hann van den jongen advocaat en huppelde naast hem voort.

‘Wat ben ik blij dat ik u ontmoet,’ zeide zij vroolijk; ‘ik moest u spreken en ik kon niet wachten tot zondag, want dan is 't juist de dag. Wij hebben uwe hulp noodig; Louise zegt wel dat het niet zoo is, maar ik mérk toch dat het anders onmogelijk gaan zal.’

‘Maar wat is er dan, Vera?’

‘Wilt ge ons helpen?’

‘Als ik het kan, zeker.’

‘En zult ge papa er niets van zeggen?’

‘Maar nu maakt ge me ongerust. Ge wilt me toch niet in een samenzwering betrekken?’

‘Ja, zoo wat, Michel weet er alles van; zullen we hem even wachten? hij kan zoo moeilijk voort.’

Ze bleven even staan, totdat de oude met zijn houten been nader kwam en toen gingen zij met hun drieën voort.

‘Nu zal ik 't zeggen,’ zei Vera geheimzinnig. ‘Verbeeld u, 't is zondag Sint-Stanislas, papa's naamdag, en nu zouden we zoo gaarne hem willen verrassen met een kleine muziekuitvoering; Louise kan een poolsch volkslied heel uit het hoofd zingen en zij kan het ook wel accompagneeren op de piano, maar dan doe ik niet meê, en ik zou toch zoo gaarne er bij willen wezen. Nu heeft Louise al dikwijls geprobeerd om de melodie op psrpier te zetten, maar het gaat niet; papa is altijd thuis en zij kan er niet vlug meê voort.’

‘En moet ik het nu doen?’

‘Ja, als u van middag of morgen even bij Louise aankomen wilt, dan zal zij u wel de melodie geven en dan...... en dan, ik speel nog niet sterk gonoeg: als u zondag komen wil met de violoncel? O, wat zou dat heerlijk zijn!’

Vera's oogen schitterden van genoegen.

‘'t Zou voor papa zoo'n verrassing wezen. Hij kon zich dan verbeelden, dat we weêr in Warschau waren. Och, mijnheer Paul, zeg dan van ja! Ik heb van morgen in de kerk zoo gebeden, dat ik u ontmoeten zou: een oogenblik dacht ik er aan om bij u te bellen, maar toen ik voorbij uw ramen kwam, zag ik eene dame, eene heele lange, met twee groote krullen. Is dat uwe zuster of uwe vrouw? O Heer, daar is zij!’

Werkelijk kwam Margarota met eene vriendin hen voorbij. Het tweetal zag er allesbehalve voornaam uit: Michel goleek in zijn kalen utriformfrak met half uitgerafelde nestels en zijn gedeukte berenmuts meer op een gewezen kermisgast dan op den lakei van een graaf, en Vera, in hare veel te korte, verschoten kleeren, had niets van een freule.

Margareta werd rood van ergernis, toen zij haar oud'sten broeder in zulk gezelschap zag. De dame, die aan hare zijde ging, had haar mama evenals zij zelve gaarne aan Paul tot gade toegewensche, ze was rijk en van deftige familie; wat zou zij van hem denken, 't was toch wat al te erg, dat Paul met zulk volk op klaarlichten dag op straat ging.

‘Moeten die ondersteuning hebben uit 't een of ander fonds?’ vroeg de dame minachtend, toen ze hen voorbij waren.

‘Och, Jeanne, Paul is zoo'n door en door goedhartige jongen; hij zou uit medelijden de gekste dingen doen.’

‘Lieve hemel, dat hij zoo'n poedelige meid de hand wil geven.’

‘Och, 't is niets dan goedheid.’

‘Als 't de oudste nog was, die ziet er fatsoennjKer uit.

‘O foei, hoe kunt ge dat zeggen; maar daar bemoeit hij zich niet meê.’

Paul gevoelde zich echter volstrekt niet verlegen door die ontmoeting; hij had de dames beleefd gegroet en zette toen de wandeling voort.

‘Dus verlangt uwe zuster mijne hulp bij die compositie?’

‘Zij eigenlijk niet, maar ik vrees dat het ons nooit zal gelukken, als u ons niet helpt. Elken middag gaat papa met Louise wandelen, dan kan ik studeeren; maar zij is nooit alleen thuis; met mij kan papa niet wandelen, ik ben te klein, ik kan hem den arm niet geven. Komt u dan van middag, als papa op zijn studeerkamer is?’

‘Het zal van middag niet gaan. Ik verwacht iemand met het spoor, maar morgen zeker.’

‘Zou het dan niet te laat worden?’

‘Zeker niet, ik zal u overmorgen vroeg het stuk zenden.’

‘En komt u dan ook met de violoncel?’

‘Ik zal eens zien. Nu moet ik hier binnen. Tot morgen, Vera! Houd u goed, Michel!’

Vera sprong vroolijk aan de hand van den ouden knecht, want alleen loopen deed zij niet gaarne en ze bekommerde zich weinig om de straatjongens, die hen achterna schreeuwden.

Paul werd teleurgesteld; zijn fast kwam niet en daar hij ien middag vrij was, besloot hij naar de Florinsky's te gaan.

Hij voelde een ware hoogachting voor den edelen grijsaard met zijne strenge begrippen van plicht en deugd; aan de kleine Vera, die zoo ongekunsteld en levendig met hem omging, was hij gehecht geraakt.

En Louise?

Wat hij voor haar voelde, kon hij moeilijk onder woorden brengen. Zij was steeds even vriendelijk en zorgvol, even zacht en treurig, haar gestalte had iets statigs, dat eerbied inboezemde; haar stem sprak zoo aandoénlijk van geleden smarten en verdienen hoop, haar godsvrucht was zoo beminlijk en oprecht, dat Paul langzamerhand tegen haar begon op te zien als tegen een hooger wezen.

Hij kwam op het buitenhuis.

Michel maakte als gewoonlijk de deur open. De graaf sliep; juffrouw Vera werkte boven op haar slaapkamerke, en de gravin (zoo noemde Michel Louise altijd) was in de huiskamer. Zonder hem aan te dienen, bracht de oude knecht hem naar binnen; Louise zat voor het raam met den rug naar hem gekeerd te naaien.

(Wordt vervolgd.)