Geillustreerd nieuws.
De oorlog in het oosten.
De gouvernementen der groote mogendheden hebben met het oog op den oorlog hunne onzijdigheids-verklaringen afgelegd: Engeland, Frankrijk, Duitschland, Oostenrijk en Italië zullen dus niet in den strijd tusschenbeide komen..... zoolang hunne belangen niet door den loop der gebeurtenissen bedreigd worden. Maar dat dit, ondanks de voorloopige onzijdigheidsverklaring, wel eens veranderen kan, blijkt uit de toebereidselen, welke door de verschillende regeeringen gemaakt worden om, zooals het gezegd wordt, op alle gebeurlijkheden voorbereid te zijn. Oostenrijk verkeert in een zeer netelige positie: door het bekende drie-keizersverbond gedeeltelijk aan Rusland gebonden, kan het Ruslands overwinningen in Turkije niet dan ongaarne zien, vooral met het oog op de Hongaren, die onverborgen hun haat voor de Russen en hunne sympathie voor de Turken aan den dag leggen. Het kan dan ook zeer goed den een of anderen dag gedwongen worden om, als eene demonstratie tegen zijne oostelijke naburen, een gedeelte van Turkije met zijne troepen te bezetten. Duitschland versterkt zijne garnizoenen zoowel langs de oostenrijksche als langs de fransche grenzen, natuurlijk als voorzorgmaatregel; Engeland zendt een geduchte vloot naar de turksche wateren en maakt alles in gereedheid, om zoo spoedig mogelijk landingstroepen naar het oorlogsterrein te kunnen overbrengen, wanneer de nood aan den man komt. Italië vlamt op Trente en Triëst, en alleen Frankrijk zoekt zich zoo goed mogelijk buiten het gedrang te houden, maar kan eveneens door den stroom meêgevoerd worden.
Op deze wijze blijven dus, met uitzondering van Rusland, alle groote mogendheden onzijdig - maar het is eene onzijdigheid tot nader order.
Intusschen is de strijd begonnen, zoowel te land als ter zee, en al heeft het begin van den oorlog niets beslissends opgeleverd, zoo zullen wij toch, aan onze belofte getrouw, de legers van hun eerste optreden af volgen en dus beginnen met het begin.
In onze vorige aflevering stipten wij aan, dat de strijd langs twee zijden te gelijk zou ontbranden: in Klein-Azië en in het schiereiland van den Balkan. Het is altijd 't doel der russische staatkunde geweest, tusschen de Zwarte en Kaspische Zee zijne grenzen zoover mogelijk naar het zuiden uit te breiden. Terwijl voor dertig jaar het Kaukasus-gebergte de russische zuidergrens vormde, bevindt zich thans een uitgestrekt gebied, de provincie Trans-Kaukasië in de macht van Rusland. Het is natuurlijk dat dit land ook thans niets onbeproefd zal laten, om zijn grondgebied in deze streken nog meer te vergrooten, Terwijl de andere mogendheden Ruslands uitbreiding der grenzen in Europa vermoedelijk zullen verhinderen, kunnen zij voor Klein-Azië minder bezwaren hebben; hier zal de russische staatkunde dus de vrucht moeten vinden voor de ontzaglijke opofferingen in manschappen en geld, die de oorlog kosten zal.
Gemakkelijk zal het den Russen echter niet vallen Klein-Azië te veroveren. De turksche grens wordt door een aantal goed gewapende en stevig versterkte vestingen beveiligd, van welke sommige, zooals Batum en Kars, eene aanzienlijke bezetting hebben. Wij zeiden reeds, dat Turkije in deze landstreek 80.000 man heeft staan; alleen Kars, tegenover de russische stad Alexandropolis gelegen en de sleutel van Klein-Azië genaamd, heeft eene bezetting van 32.000 man met 289 stuks vesting- en 66 stuks veldgeschut, waaronder zich een groot aantal kruppkanonnen bevinden.
Rusland kan er niet aan denken diep het land in te dringen, zonder de turksche vestingen veroverd of ten minste door insluiting onschadelijk gemaakt te hebben. Mochten de mahomedaansche stammen in Trans-Kaukasië tot een opstand komen, wat niet onmogelijk gedacht wordt, dan zou het russische leger in Klein-Azië; zonder het bezit van Kars, Batum enz., het grootste gevaar kunnen loopen. Dit verklaart dan ook genoegzaam de weinige vorderingen die de Russen in deze streken maken. Reeds den 24 april, dus op den dag der oorlogsverklaring, rukten zij in twee kolonnen over de grenzen, dien dag en de volgende dagen vielen er kleine schermutselingen voor, bij welke, in elk geval onbeduidende ontmoetingen, beide partijen zich het voordeel toeëigenden. Gewichtigs is er dus nog niets voorgevallen, alleen zijn de Russen de niet onbeduidende vesting Bajesid binnengerukt, die door het 1700 man sterke turksche garnizoen verlaten was. Een officieel bericht van het ministerie van oorlog geeft als de reden van de vertraging der krijgsbedrijven op den slechten staat der wegen, die door veel regen onbruikbaar zijn geworden.
In Rumenië en aan de oevers van den Donau hebben de Russen eveneens met het ongunstige weêr te kampen, geheele landstreken zijn overstroomd en de Donau is zoozeer gezwollen, dat er van het slaan van bruggen en het overtrekken der rivier voorloopig geen sprake zijn kan. Intusschen hebben de eerste divisiënvan het russische zuiderleger langs den Donau tusschen Braïla en Ismaïl post gevat en komen er voortdurend versterkingen aan. Tegenover deze punten ligt aan den rechteroever der rivier de Dobrudscha, eenè onherbergzame en moerassige vlakte, waarlangs de Russen bij vroegere oorlogen meermalen Turkije zijn binnengedrongen. Het vermoeden ligt dus voor de hand, dat het russische leger van hier uit den tocht door 's vijands land ondernemen zal, en wezenlijk treffen de Russen alle voorbereidende maatregelen, om Braïla, Galatz en Ismaïl te versterken en er den overtocht over de grensrivier te beproeven. Reeds hebben zij per spoor een aantal kanonneerbooten aangevoerd die, in den Donau overgebracht, bestemd zijn om de turksche monitors op een afstand te houden. Van Braïla tot den mond van den Donau zijn torpedo's gelegd, alsook een dubbele rij van dezelfde gevaarlijke vernielingswerktuigen over de geheele breedte der rivier tegenover Galatz, teneinde de vijandelijke oorlogsbodems bij het slaan eener brug op eerbiedigen afstand te houden. De vaart op den Donau is voor de onzijdige schepen geheel gesloten, en de rivier zal dus een tijd lang alleen de oorlogsvaan op zijn wateren zien wapperen.
De turksche monitors blijven intusschen niet werkeloos; reeds hebben zij Braïla gebombardeerd en een paar rumeensche oorlogsbodems weggenomen. Met het oog op den overtocht der Russen bij Galatz, zijn de turksche strijdkrachten van af de meer westwaarts gelegen vestingen aan den Donau naar de Dobrudscha opgerukt, doch hebben voldoende bezetting in Widdin, Nicopolis, Roestsjoek en Silistria gelaten, daar het nog altijd mogelijk blijft, dat het gros van het russische leger ook op eene andere plaats beproeven zal bruggen over de rivier te leggen. In elk geval moeten de Russen, alvorens zij Bulgarië dieper willen indringen, de Donau-vestingen eerst òf met een genoegzame macht insluiten òf veroveren. Zonder die voorzorgen zou een tocht door Turkije eene roekelooze onderneming zijn, welke bij eene mogelijke neêrlaag van het russische leger de schromelijkste gevolgen zou kunnen hebben. De oorlog dreigt dus van langen duur te worden en de Russen zullen nog veel te doen hebben eer ze het Balkan-gebergte bereiken.
Ter zee beheerscht de turksche vloot de wateren en kusten. Abdul-Azis’ voorliefde voor prachtige schepen en dure monitors schijnt alzoo nog vruchten te zullen dragen. De turksche vlootvoogd, Hobart-pacha heeft zich sterk gemaakt, met zijne Donau-monitors den overgang van het russische leger over dien stroom te zullen beletten; of de admiraal, toen hij voor den sultan deze verklaring aflegde, eenigszins onder den indruk verkeerde van een tamelijk romantischen tocht, dien hij een paar dagen te voren volbracht had, willen wij niet beslissen. Deze is in elk geval merkwaardig genoeg om hem hier in te lasschen.
De turksche admiraal bevond zich met zijn monitor Bethymo voor Roestsjoek toen hij het bericht ontving, dat de Russen Galatz bezet hadden. Naar Constantinopel geroepen, versmaadde hij het den open weg over land te nemen en besloot, ondanks de russische batterijen langs den oever, met zijn monitor de rivier af te zakken. Na de noodige voorzorgen genomen en de lichten op het schip uitgedoofd te hebben, stoomde Hobart-pacha gedurende den nacht de russische strandbatterijen langs. De vijand was echter op zijne hoede; plotseling werd er van den oever een vuurpijl opgelaten en de russische lichtkogels verspreidden hun onwelkom licht over den stroom. De vlootvoogd vervolgde echter te midden van het vuur der russische batterijen onverschrokken zijn tocht, geraakte buiten het bereik der vijandelijke kogels en deed toen tot afscheid een granaat uit zijn 40ponds Armstrongkanon in het russische kamp werpen, die dan ook midden in het vijandelijk legerkamp uit elkander sloeg.
Deze romantische tocht van hun admiraal zal er ongetwijfeld niet weinig toe bijdragen, om den moed der turksche zeelieden aan te wakkeren.
In de Zwarte Zee kruisen de turksche smaldeelen en houden de russische kusten in voortdurende onrust. De stad Poti, aan de Oostkust, heeft reeds een bezoek van hen ontvangen en is gedeeltelijk door het bombardement vernield, terwijl Odessa, Ruslands gewichtigste zeehaven in het zuiden, thans aan de beurt ligt. Of de turksche schepen op den duur veel nadeel aan de russische kustplaatsen zullen kunnen toebrengen moet nog blijken, daar overal strandbatterijen opgericht en torpedo's gelegd zijn. vooral van de laatste vernielingswerktuigen hebben de Russen groote verwachtingen, en werkelijk hebben zij reeds hun eerste proefstuk afgelegd, al hebben zij hun doel ditmaal voorbijgestreefd. Een engelsch vaartuig namelijk, dat zonder de noodige voorzorgsmaatregelen genomen te hebben, de haven Kertsch, aan de Straat van Jenikale, tusschen de Zwarte Zee en de Zee van Azof, trachtte binnen te loopen, kwam met een der voor de haven gelegen torpedo's in aanraking en werd geheel en al vernield; de lading ging verloren en de geheele bemanning kwam bij dit ongeval om het leven.
Dit voorval bewijst, dat de strijd tusschen de reusachtige oorlogschepen en de kleine torpedo's in dezen oorlog zeer belangwekkend kan worden.
Auteursrechtvrij
