De Belgische Illustratie. Jaargang 9

Eene reis naar Marpingen.
II.
(Vervolg.)

Gaven wij in de vorige afleveringen van de Belgische Illustratie eene algemeene schets van de verschijningen te Marpingen, thans willen wij een aanvang maken met de beschrijving onzer reis naar en van ons - helaas! maar al te kort verblijf in het dorp, over welks bewoners God, door bemiddeling zijner gezegende Moeder, gedurende het jaar 1876 zooveel genade heeft doen neêrdalen.

Voor een paar weken begaven wij ons - onze teekenaar en de schrijver dezer regelen - op een schoonen maandagmorgen van Nijmegen af op reis. Volgens onze afspraak was dit de plaats onzer bijeenkomst, daar wij van verschillende richting moesten komen. Wanneer het ons te doen ware geweest om de schoonheden der romantische duitsche Rijnstreken te bewonderen, zouden wij ongetwijfeld per stoomboot den Rijn opgevaren zijn, maar het was winter, als wanneer de beschouwing der natuur met licht begrijpbare hinderpalen gepaard gaat, en ten andere, ons hoofd- of, juister misschien, ons eenig doel was Marpingen, en in de stemming, waarin wij verkeerden, zouden wij de schoonheden der Rijnstreek en de treffende religieuse, oudheid- en bouwkundige merkwaardigheden van Xanten, Keulen, Remagen enz. maar hah genoten hebben. Wij zouden kortheidshalve per spoor reizen en namen dus eenvoudig een plaatskaartje naar Trier.

Wanneer we niet zoo verlangend geweest waren Marpingen zoo spoedig mogelijk te bereiken, zouden we ongetwijfeld spijt gevoeld hebben over ons besluit om per spoor te reizen. Dit vervoermiddel toch, hoeveel het ook vóór heeft boven elk ander wat de snelheid der reizen betreft, en hoezeer 't eene voortreffelijke illustratie geeft op het engelsche: Time ist money, is toch weinig geschikt om ons bekend te maken met de landstreek, welke wij doorreizen of er ons slechts een flauw denkbeeld van te geven. Alles, wei- en bouwland, bergen en dalen, bruggen en stroomen, voert het ons met gelijkmatige snelheid voorbij, en nauwelijks hebben wij even ons oog gevestigd op een schilderachtig gezichtspunt, een romantische heuvelenreeks of eene heerlijk gelegen stad, of ijlings is alles - rots, heuvel, stad - voor het oog verdwenen en altijd weêr gaat de trein voort, snel als de tijd, en in omgekeerde verhouding van dien welken hij er toe besteedt. Zelfs het aanknoopen van kennismaking, het voeren van een meer dan alledaagsch gesprek gedurende de reis wordt door den spoprtrein moeielijk gemaakt, en aan het opdoen van kennis van het menschelijk hart of karakter valt in het geheel niet te denken. Niet alleen de snelheid der reis verhindert zulks, maar ook de gedurige afwisseling van reisgezelschap, daar men bij elk station geheel nieuwe gezichten ziet, 'tgcen ongetwijfeld de verscheidenheid zeer in de hand werkt, maar tevens de moeielijkheid heeft den tijd niet te kunnen vinden om met zijne reisgenooten in nadere kennismaking te geraken.

Ik moet echter bekennen, dat ik gedurende deze reis aan dit alles zeer weinig dacht. Marpingen en zijne wonderen hielden mijn geest geheel bezig, met mijn reisgenoot besprak ik onze voornemens, onze plannen en ik hield mij volstrekt niet met de andere personen, die in denzelfden waggon zaten, bezig. De schemering begon reeds te vallen en Trier was niet verre meer.

Alvorens de oude bisschopsstad te bereiken, zouden wij echter nog ongevraagd en ongewenscht met onze reisgenooten in discussie moeten komen; een der reizigers, die vlak tegen ons over zat en eerst in de voorlaatste statie in den trein gekomen was, had ons al een heele poos zitten te beloeren en, hoewel wij natuurlijk neêrduitsch spraken, scheen hij met belangstelling ons gesprek te volgen.

Ik had opgemerkt, dat zich nu en dan een sarkastische lach op zijn gelaat vertoonde, terwijl hij zich meer dan eens onrustig op zijne bank bewoog. Eindelijk scheen hij het niet langer meer te kunnen uithouden en spotlachend riep hij uit:

‘De heeren gaan naar Marpingen, misschien wel om van de een of andere ziekte genezen te worden, misschien ook om vergiffenis te krijgen van hunne zonden; nu, wat mij aangaat, ik wensch u veel succes!’

Deze woorden waren in het duitsch uitgesproken, de opmerkzaamheid der vier of vijf overige reisgenooten was daardoor onmiddellijk op ons gevestigd; ook ik keek eenigszins verbaasd op; ik wilde den onbeschaamden indringer niet te woord staan, en door mijn zwijgen en dat van mijn reisgenoot aangemoedigd, liet hij er op volgen:

‘Ik kan de heeren verzekeren, dat zij in het beroemde Marpingen veel belangrijks zullen zien en er veel van mirakelen zullen te hooren krijgen. Het is er alles even interessant.’

Aller oogen waren op ons gevestigd; geen plan hebbende om met den brutalen spotter in gesprek te treden, wilde ik hem na zijn nieuwen uitval toch niet geheel onbeantwoord laten; ik zeide dus zoo bedaard mogelijk:

‘Inderdaad, mijnheer heeft goed geraden: wij gaan naar Marpingen om daar nadere inlichtingen in te winnen betreffende de mirakelen, die plaats hebben gehad. In Holland hebben wij intusschen reeds van één groot mirakel gehoord, dat door aller getuigenis bevestigd wordt. Ook gij gelooft er aan, mijnheer!’

‘Ik, mijnheer? Gij drijft den spot met mij: men moet Hollander zijn om te denken dat een Culturkampfer aan wonderen zou kunnen ge-

[p. 156]

looven. Mag ik u intusschen vragen welk vreeselijk mirakel gij bedoelt, mijnheer?’

‘Zeer gaarne, mijnheer de Culturkampfer; het grootste en onbetwistbaarste wonder van alles is wel, dat de beroemde Culturkampf hare slachtoffers heeft moeten loslaten - iets wat zij hoogst zelden doet. Pastoor Neureuter, de drie kinderen uit Marpingen.......’

‘Mijnheer!’ onderbrak mij de Culturkampfer, rood van toorn en ergernis - en zich tot zijnereisgenooten wendende - ‘weest mijne getuigen, mijne heeren.......’

Op eens scheen de spreker echter de spotlachende gezichten om zich heen op te merken, wat hem blijkbaar afschrikte, want half brommend, half vloekend wierp hij zich achterover in het kussen van zijn zetel, zonder zijnen uitroep te vervolgen. Waren mijne medereizigers katholieken of ergerde hen de onbeschaamdheid van den reiziger, die naar het uiterlijke te oordeelen een commisvoyageur was? Ik weet het niet, want ik dacht het raadzaam het dispuut op zulk een gladde, voor mijne veiligheid ' misschien gevaarlijke baan niet voort te zetten, en spoedig hadden wij aan de statie te Trier onze medereizigers voor goed uit het oog verloren.

een postkantoor te tanger, naar j.f. hodgson.

Wij brachten te Trier den nacht bij een onzer vrienden door, die maar half tevreden scheen toen wij hem het doel onzer reis meêdeelden. Hij sprak ons van dreigende gevaren en van het nemen van voorzorgen en het in acht nemen der grootst mogelijke omzichtigheid. Wij deelden echter het gevoelen van onzen vriend in't geheel niet, doch om hem gerust te stellen, beloofden wij hem omtrent de twee laatste punten zijn

[p. 157]

raad zooveel mogelijk te volgen, en toen den volgenden dag, dinsdag, de zon nauwelijks aan den hemel stond, namen wij afscheid van onzen trierschen gastheer en spoorden wij welgemoed naar St.-Wendel, op ongeveer twee urenafstands van Marpingen gelegen.

Onderweg beraadslaagden wij of wij te St.-Wendel een rijtuig zouden nemen, dan of wij den afstand tusschen beide plaatsen te voet zouden afleggen. Mijn reisgenoot, de teekenaar, was voor het laatste en daar het op een enkelen dag niet aankwam (zoo meenden wij althans) besloten wij er toe, zoodat wij, na ons te St.-Wendel in de herberg van zekeren Thoney wat verfrischt en eenige inlichtingen ingewonnen te hebben, tegen den middag den weg naar het bevoorrechte dorp insloegen.

de overstrooming in nederland.
Gezicht op den Westerpolder bij Ulrum (provincie Groningen).

Het weêr was heerlijk en de omstreek verrukkelijk schoon, al was het in het hartje van den winter; groen waren nog de weiden en daar de landweg door boomen noch struikgewas omzoomd was, hadden wij bij den glans der heldere winterzon een vrij en onbelemmerd uitzicht op de bekoorlijke streek, slechts begrensd door de smaragdgroene bergen in het verschiet.

Den geheelen weg langs hadden wij geen enkele ontmoeting van eenig belang; alleen een paar boerinnen die wij ontmoetten en naar

Gezicht op het drooge dok te antwerpen.
de overstrooming in belgië.

Gezicht op den rupel by Boom.

gevecht bij matamoros (mexico).

[p. 158]

nieuws uit het dorp vroegen, zagen ons eenigzins bang aan en verklaarden, dat er nog altijd gendarmen in en rondom het dorp aanwezig waren. Nu hadden wij wel naar het dorp, maar niet naar pruisische gendarmen gevraagd, maar het ontvangen antwoord was ons eene aanwijzing, dat onze kennis uit Trier wel eens gelijk hebben kon. Het spreekt echter van zelf dat wij ons door dit geval niet lieten ontmoedigen en slechts aan het genoegen dachten weldra dat Marpingen, waarvan de geheele wereld sprak, te zullen zien.

Langs een schilderachtigen, maar zeer lastigen zijweg kwamen wij weldra in een bosch, waar wij een aantal mannen en vrouwen in vromen eerbied het schoone Wees Gegroet hoorden bidden. Waar men zulk een gebed met luider stemme hoort opzeggen, moet wel den laatsten sprankel van vrees verdwijnen, en zwijgend en met ontbloot hoofd gingen wij de vrome bedevaartgangers voorbij. Weldra kwamen wij op een bergvlakte, waar een heerlijk gezicht ons verraste. In de verte vertoonden zich de heerlijk groene bergen, wier toppen door den glans der ondergaande zon verguld werden; beneden ons lag, bij de schemering van den vallenden avond, in een verrukkelijk dat het dorp Marpingen in een halven cirkel, rechts door het op een heuvel gelegen kerkhof, links door het Hürtelwald begrensd. De aanblik was aangrijpend en mijn reisgezel was zoo verrukt, dat hij onmiddellijk potlood en schetsboek wilde grijpen; ik beduidde hem echter, dat de avond reeds begon te vallen en dat wij in elk geval de volgende dagen tijd genoeg zouden over hebben om alles op ons gemak op te nemen. Hij liet zich overreden en zoo vervolgden wij onzen weg.

Nauwelijks waren wij echter het bergvlak afgedaald, of daar zagen wij twee gendarmen op en neêr wandelen. Het plotseling gezicht der pruisische pickelhaube was een onaangename verrassing voor ons; wij zagen elkander veelbeteekenend aan, en toen zij ons naderden, klopte mijn hart toch wel iets sneller dan gewoonlijk. Zij gingen ons echter stilzwijgend voorbij en wij gevoelden er ons niet weinig verlicht over: wij dachten ter goeder trouw dat wij van hen af waren, maar hadden buiten den waard, of liever, buiten het wantrouwen der pruisische policie gerekend. Geen tien stappen hadden wij verder afgelegd, toen zij ons achterop kwamen en ons met barsche stem een halt toeriepen. Hoe weinig gesticht wij ook over dat onwelkome en verdachte oponthoud waren, wij moesten van den nood eene deugd maken en gehoorzamen. Toen de gendarmen bij ons waren, ontstond het volgende laconieke gesprek:

‘Wie zijt gij, heeren?’

‘Reizigers.’

‘Welk is het doel uwer reis?’

‘Marpingen.’

Dit antwoord had een oogslag van verstandhouding tusschen de beide gendarmen ten gevolge, toen begon de ondervraging opnieuw.

‘Wat voert u naar Marpipgen?’

‘De merkwaardigheden der plaats te bezien.’ Dit voorzichtig en ontwijkend antwoord scheen mijne ondervragers eenigszins van hun stuk te brengen, want een wijl zwegen zij; maar daarna klonk het op gebiedenden toon:

‘Uwe papieren?’

Wij waren op het geval bedacht geweest en toonden het gevraagde. Of de beide Pruisen bij het schemerdonker de overgereikte bewijzen nog lezen konden, weet ik niet, maar zij zagen ze toch in en gaven ze terug, zeggende: ‘Alles in orde!’

Er was een steen van ons hart gewenteld: die snorrebaarden waren dan toch precies geen menscheneters en onze vriend uit Trier had zich en ons noodeloos bang gemaakt. Welgemoed stapten wij dus voort en kwamen in het dorp waar wij een betrekkelijk aanzienlijk huis aantroffen, dat blijkens het opschrift de herberg was. Na de vermoeienissen van den dag was dit onze aangewezen plaats; wij stapten er binnen, om ons door een glas bier en een voedzaam maal te verkwikken en er voor eenigen tijd onzen intrek te nemen. De waard, Thome genaamd, ontving ons vriendelijk, verzekerde dat het logies er uitmuntend was, even als zijn goede wil, en bracht ons op ons verzoek een glas bier. Er bevonden zich een zestal boeren in de gelagkamer, die ons verbaasd en eenigszins wantrouwend aanzagen en de oogen op ons gericht hielden, toen wij ons aan een tafel in hunne nabijheid neêrzetten. Het was natuurlijk ons doel met de Marpinger boeren in gesprek te treden, en om hun vertrouwen te winnen, vertelden wij, dat wij Hollanders en medewerkers van een katholiek tijdschrift in Nederland waren, en dat het ons doel was zooveel mogelijk bijzonderheden te verzamelen omtrent de wondervolle verschijningen van Onze Lieve Yrouw te Marpingen. Tot mijn spijt had onze mededeeling niet de gewenschte uitwerking, en toen ik, dit merkende, hun vroeg of zij dan niet aan de verschijningen van de Moeder Gods geloofden, antwoordde mij een der oudste boeren:

‘O, jawel, mijnheer, maar alle vreemdelingen, die zulks beweren, spreken daarom de waarheid nog niet. Hebt gij nooit van den Ier Von Hiilleseem hooren spreken, mijnheer?’

Thans begreep ik het wantrouwen der boeren; ik antwoordde dus haastig, dat ik in Holland veel over hem had hooren spreken en dat het onwaardig gedrag van den berlijnschen policieeommissaris algemeen verfoeid werd. Of dit antwoord mij in de gunst der boeren zou gebracht hebben, kon ik niet beslissen, want op dat oogenblik traden onze twee gendarmen van het bergvlak de gelagkamer binnen, en onmiddellijk begonnen de boeren over het weêr en den oogst te praten. Daar de beide gendarmen dien avond de herberg niet meer verlieten - zij waren bij Thome ingekwartierd - hadden wij geen gelegenheid nadere bijzonderheden te vernemen en besloten wij maar vroeg naar bed te gaan, om des anderendaags onze schade in te halen.

(Wordt vervolgd.)