De Belgische Illustratie. Jaargang 9

[p. 48]

Mozaiek.

Een electro-magnetisch contrôle-uur werk.

Hieronder geven wij eene afbeelding van een nieuw uitgevonden contrôle-uurwerk, dat door middel van den electrischen stroom werkt. Vooral voor groote werkplaatsen, hotels en inrichtingen, waar eene voortdurende contrôle veel geld zou kosten, is dit toestel onmisbaar, daar het met juistheid den tijd doet kennen hoelang een bediende of knecht op een kamer of in een lokaal werkzaam is geweest.

Het geheel bestaat uit een houten kas, waarin een gewoon uurwerk is aangebracht, voorzien van evenveel magneten met toebehooren als er plaatsen zijn die gecontroleerd moeten worden.

De wijzerplaait van het uurwerk is een papieren schijf die men dagelijks moet verwisselen en om de twaalf uren geheel omdraaien. Op deze schijf zijn cirkels getrokken die er evenveel ringen uitmaken als er plaatsen zijn die gecontroleerd moeten worden; door stralen zijn die ringen in bogen van vijf minuten verdeeld, zoodat men de minuten zeer gemakkelijk kan berekenen. Zoodra nu de electrische stroom in werking wordt gesteld, trekken de magneten der klok de plaatjes aan; deze plaatjes zijn vastgemaakt aan het uiteinde van eenen hefboom, die aan het andere uiteinde voorzien is van een metalen stift, waarmee op de wijzerplaat, ten gevolge der beweging van de aantrekking der plaatjes, een teeken wordt gemaakt. Het sluiten of het in werking stellen van den electrischen stroom geschiedt door op eenen knop te drukken, die op alle plaatsen welke gecontroleerd moeten worden, aanwezig is.

Nemen wij nu eens aan, dat het uurwerk voor een hotel ingericht is. Met elk vertrek op iedere verdieping staan twee ringen van de papieren schijf in verbinding; zoodra nu een kamerdeur geopend wordt komt er een teeken op den eersten ring te staan, en wordt zij gesloten, dan verschijnt een zelfde teeken op den tweeden. Uit den afstand van die twee punten is het gemakkelijk na te gaan, hoeveel tijd de bediende noodig heeft gehad om de kamer in orde te brengen.

Een barbaarsche indische gewoonte.

Onder de gruwzame gebruiken welke nog tegenwoordig in Indië voorkomen, kan met recht ook de volgende, tot nu toe weinig bekende godsdienstige plechtigheid gerangschikt worden. De afgod Yayanath wordt uit eene bepaalde houtsoort vervaardigd en elke drie jaar vernieuwd. Tot dit doel zoekt men in het bosch een boom uit op welks takken nog nooit een roofvogel gezeten heeft. Zoodra de ingewijden zulk een boom, welken zij aan zeker kenteeken kunnen kennen, hebben gevonden, wordt hij geveld en door de priesters gezegend. Is de afgod gereed, dan wordt hij naar den tempel gedragen door een man, die deze plechtigheid niet mag overleven. Nog vóór het jaar ten einde is, moet hij de wereld verlaten hebben en slechts in de wijze van zijn dood heeft hij vrije keuze, 't ls hoogst waarschijnlijk dat zich voor die eervolle taak niet veel liefhebbers zullen aanbieden.

Het dynamiet als middel tegen de phlyloxera.

In Oostenrijk heeft men onlangs proeven genomen met dynamiet, ten einde den bodem der wijnbergen losser te maken. Men boorde gaten in den grond ter diepte van 3 meters en op behoorlijken afstand der planten, opdat de wortels niet zouden beschadigd worden. In die gaten legde men kleine hoeveelheden dynamiet, welke men liet ontploffen en waardoor de grond eenigszins werd opgeheven en los genoeg om het regenwator gemakkelijker in den bodem te doen doordringen. In zooverre kunnen de genomen proeven dus als gelukt worden beschouwd, maar er moet nog eene andere en veel gewichtiger ontdekking uit voortgekomen zijn; na de proeven bemerkte men, dat de zoo gevreesde phylloxera (druifluis), die in de laatste jaren in de wijngaarden zulke ontzaglijke verwoestingen heeft aangericht, geheel verdwenen was.

Mocht de opgedane ondervinding proefhoudend zijn, dan zou het dynamiet voor vele streken van ons werelddeel een wezenlijke weldaad kunnen worden.

het electro-magnetisch contrôle-uurwerk.

De scholen van Jeddo.

In de hoofdstad van Japan zijn tegenwoordig 12.000 leerlingen, die zich met de studie der Europeesche talen bezig houden; 1200 hunner leeren het Fransch, 2000 het Duitsch en 8000 het Engelsch.

Papier-kruit.

In Engeland is kort geleden een papier-kruit uitgevonden, dat volgens den uitvinder zou bestemd zijn om het buskruit te vervangen. Dit papier, met eene scheikundige zelfstandigheid doortrokken, welke uit verschillende brandbare en ontplofbare stoffen bestaat, wordt in den vorm van een kardoes gerold naar de begeerde lengte en dikte. Men zegt, dat de fabricatie van dat papier geen enkel gevaar oplevert: het kan alleen ontploffen wanneer het met vuur in aanraking komt; het laat daarenboven geen beslag achter in de wanden van het kanon, geeft minder rook en wordt niet zoo spoedig klammig als het buskruit.

De proeven welke men met het papier-kruit genomen heeft, hebben zeer voldoende resultaten opgeleverd. De schoten met deze zelfstandigheid hadden meer klacht en de kogels drongen dieper door dan wanneer men buskruit gebruikte.

De uitvinder hoopt zijn papier-kruit goedkooper te kunnen leveren dan het gewone buskruit.

Eene grondstof voor havana-sigaren.

Bijna ieder stoomschip dat de reis van New-York naar Havana maakt, neemt honderden balen bruin stroopapier meê. In den beginne begreep men niet waartoe al dat papier moest dienen, maar spoedig vernam men, dat dit pakpapier zelf ingepakt werd, en wel in de ‘echte Havana-sigaren,’ waarvoor het uitnemend geschikt schijnt te zijn, wanneer het van tabaksnat doortrokken is. In de sigaren is dit papier niet van de tabaksbladeren te onderscheiden en het laat eveneens een schoone witte asch na.

Een nieuwe wasfabrikant.

In het gebergte van Yunan en Sj-tschwang, in het zuidwesten van China heeft men voor eenigen tijd een insect ontdekt, dat een voortreffelijke was oplevert. Dit diertje, 'twelk den wetenschappelijken naam van coccus sinensis draagt, bracht men op daartoe ingerichte planten in een warmer luchtstreek over. De nesten dezer insecten vervoerde men in groote korven, en daar dit met groote snelheid moest geschieden, opdat de dieren onderweg niet zouden sterven, legden de dragers soms 30 à 40 uren achter elkander af. De nieuwe wasfabrikanten zijn zeer ieverige arbeiders en de hoedanigheid van hun product doet in niets voor de was onzer bieën onder.

De spoorwegen in de Vereenigde-Staten.

Er is eene belangrijke statistiek openbaar gemaakt omtrent de spoorwegen in de Vereenigde-Staten. In den loop van het vorige jaar zijn de spoorweglijnen vermeerderd met 2035 mijlen, tegen 1940 mijlen in 1874 en 3941 mijlen in 1873. In 1860 bedroeg de geheele lengte der spoorwegen 30.635 mijlen, thans bedraagt zij 74.658 mijlen. In 1868 had men ééne mijl op 905 inwoners, op het laatst van 1875 was de vooruitgang aanzienlijk en wel ééne mijl op 591 inwoners.

Wekelijksche productie te Birmingham.

Een engelsch blad schat 'tgeen de fabrieken van Birmingham wekelijks afleveren op het volgende: 14 millioen stalen pennen, 6000 ijzeren ledikanten, 7000 vuurwapenen, 300 millioen nagels, 100 millioen knoopen, 1000 zadels, 5 millioen stuks koperen en bronzen munt, 20.000 brillen, 6 ton (1 Eng. ton is 1000 kilogram) snuisterijen, voor meer dan 700.000 francs verwerkte edelgesteenten, 4000 Engelsche mijlen ijzerdraad, 10 ton spelden, 5 ton haarspelden, 130.000 gros houtschroeven, 500 ton krammen, enz., 50 ton slaghoedjes, 40 ton nieuwzilver, 1000 dozijn vuurschermen en 3500 blaasbalgen.

Deze voorwerpen worden naar alle deelen der bekende wereld verzonden.

Het verbruik van beiersch bier.

In 1875 werden in Beieren niet mmder dan 13 millioen hektoliters bier gebrouwen, dat den Staat aan belasting 20 millioen mark (24 millioen franes) opbracht. De uitvoer bedroeg 600.000 hektoliters, zoodat het inlandsch verbruik in 1875 niet minder dan 12.400.000 hektoliters of gemiddeld 200 liters per inwoner heeft bedragen.