Bij het kaarslicht.
Van Schendel - waarvan een Franschman eens zegde, terwijl hij dezes naam erg verfranschte: van Schandelle, qui ne peint que des chandelles - heeft zich door zijne tafereelen met kaarslicht, een verdienstelijken naam verworven. De kunstenaar had de stoffelijke uitvoering in zijne schilderijen, tot op een hoogen graad gebracht. De schijn en weêrschijn van het licht op de rondstaande figuren en andere voorwerpen, waren met eene ontegensprekelijke waarheid weêrgegeven.
Vooral de schijn van het vrije, of achter een geölied papier verborgen kaarslicht, op groenten, bloemen, visch, fruit of anderszins was meer dan eens voortreffelijk. Niet minder opmerkelijk was het kontrast, dat de kunstenaar meer dan eens maalde, van het besproken kaarslicht met het maanlicht, dat hij verder, tooverachtig inderdaad, op de daken der huizen, in de stadsgracht of op de daar rond geplaatste ijzeren leuning tintelen deed.
Hoe bekwam die schilder een zoo hoogen trap van waarheid, in de laatste jaren van zijnen loopbaan. Wij hebben dat niet te onderzoeken. Sommigen beweren dat hij zich hierin geholpen zag door allerhande kunstmatige middeltjes. Heeft men dit verspreid om de kunstwaarde der schilderijen te verminderen, dan is men hierin, ten minste bij ons, niet gelukt. Het geeft ons weinig hoedanig de kunstenaar is te werk gegaan, wanneer de uitslag slechts aan het doel beantwoordt.
Wat men met meer recht aan Van Schendel kon ten laste leggen, was de eentonigheid zijner onderwerpen. 't Was alsof hij niets over had voor de gedachte, voor het ideé en alles aan de uitvoering opofferde. Als men ééne schilderij van Van Schendel gezien had, kende men ze allen; men behoefde slechts de bijhoorigheden van fruit en groenten, in visch of wild te veranderen en vice-versa, en men had gansch den kring der onderwerpen van den kunstenaar doorloopen.
Wat al onderwerpen zijn echter bij kaarslicht te behandelen! Ons dunkt dat in dit vak, de onderwerpen als veel belangwekkender, omdat zij mysterieuser zijn, kunnen beschouwd worden, dan wel die in het open daglicht gekozen. Van Schendel was echter geen dichter, geen dramatieker zoo als wij dit verstaan: daar waar hij zulks gewaagd heeft te zijn, is hij mislukt. Hij was een trouw kopist der natuur.
Auteursrechtvrij