De Belgische Illustratie. Jaargang 8

Jagers en stroopers.
Novelle van Fr. Schnettler, Pr.
(Vervolg.)

‘Vader, hoor eens, wat is dat?’ riep de kleine Hendrik..... En werkelijk scheen zich iets in de takken te bewegen.

‘Ziet zelf maar,’ zegde de vader, ‘maar maakt geen leven.’ Loerend en stil gingen de knapen v oorwaarts. ‘O, een levende merel!’ riepen beiden als uit één mond. ‘Vader, pak hem, anders vliegt hij wezenlijk weg.’ Een merel had zich met de pooten verstrikt en spartelde heen en weêr, zoodat het loof om hem ruischte als het rad van een watermolen.

‘Vader, dien nemen wij meê en doen hem in de groote vogelkooi, niet waar?’ vroeg de knaap.

De houtvester greep den vogel, zag of hij zich ook gewond had en maakte hem zorgvuldig los.

Het dier beet met den goudgelen snavel om zich heen en zag hen met zijn zwarte oogen recht vergramd aan. De vader bond hem in den linnen zakdoek van den kleine. Zorgvuldig nam deze den gevangene aan om hem niet te bezeeren; uit alle trekken van het kindergezicht sprak onverborgen blijdschap. ‘Vader, als hij nu maar eten wil.’

‘Lijsterbeziën zal hij wel eten. Anders zijn de merels koppige en halsstarrige vogels. Als hij eten wil, zult gij er veel pleizier van hebben, vooral wanneer hij in het voorjaar begint te zingen.’

Zooveel vogels als vandaag had hij in langen tijd niet gevangen. Een groote zwerm was neêrgestreken en bijna in iederen strik spartelde een gevangene. Het was een lust van verre de strikken te beschouwen en de ongelukkige diertjes te zien worstelen. En het waren alle schoone en vette vogels. Overal ruischte en fladderde het in het bosch, en die geluiden waren gemengd met de kort afgebroken tonen der lokvogels.

Het was een waar pleizier voor knapen.

‘Halt, jongens, wacht even,’ riep de houtvester. Hij ging voor. Op eene plaats liep het dicht bosschaagie vlak langs den weg. Een dunne, dorre tak belette den doorgang. Hij was zoo gelegd dat hij bij de minste aanraking moest vallen. Daaraan kan men zien of een strooper in het bosch is. Wie het niet weet, let er niet op en denkt niet dat hij met opzet zoo geplaatst is. Waar het pad langs vochtige, moerassige plaatsen leidde, was het zorgvuldig plat getrapt, zoodat men duidelijk den afdruk van ieder voetspoor kon waarnemen.

De knaap wilde beziën in een strik doen, toen hij bleef staan. ‘Zie eens, vader, zie wat een lief, schoon vogeltje. Het vloog niet eens weg toen ik aankwam.’

‘Dat is een roodborstje. Die zijn zoo tam dat zij 's winters bijna altijd om de houthakkers rondvliegen.’

Het diertje zag met zijne groote, schoone oogen smeekend naar hem op, liet zich gemakkelijk vatten, ja spartelde zelfs niet toen de houtvester het losmaakte.

‘Daar, Frits, laat het vliegen.’

De knaap nam het los in de hand en liet het daarna vliegen. Eerst bleef het vogeltje een wijl rustig zitten en vloog toen in het nabijgelegen bosch. Daar huppelde het, lustig fluitend, rond, alsof er niets gebeurd en geen mensch in de nabijheid was.

‘Vader, zie alweêr een roodborstje. Maar het is dood. Het is waarlijk jammer dat zulke schoone diertjes zich zoo gemakkelijk laten vangen.’ Hij wilde het losmaken.

‘Neen, Hendrik, laat het hangen. Ik heb het er eerst gisteren neêrgehangen.’

‘Waarom, vader? En de strik hangt ook veel te laag over den ouden boomstam.’

‘Daar zal ik marters en vossen meê vangen. Wanneer deze roofdieren eens een vogel te pakken krijgen, loopen zij dag en nacht langs het pad waar de strikken liggen en eten alles op. Nu en dan hang ik hier echter een lokvogeltje; dat halen zij spoedig regelmatig weg en worden wilder.’

‘En terwijl zij zulks doen, schiet gij ze dan dood?

‘Neen, wanneer ik ze zoover heb, leg ik het vangijzer op den stam. Dan hang ik een vogel in den strik boven het ijzer, en wanneer zij weêr iets willen wegstelen, zitten zij vast.’

‘Den Schoonen bruinen marter van het vorig jaar met zijn goudgelen hals en fijne, gladde huid, hebt gij dien ook hier gevangen?’

‘Ja, op dezelfde plaats. De holte in den stam waarin het vangijzer gelegen heeft, kunt gij nog zien.’

Weder hoorde men in de verte het ruischen en schudden der takken.

‘Vader, hoor eens, weer een gevangene.’ Hoe meer nabij hij kwam, des te harder klonk het gedruisch. Daar tusschen door hoorde men een onderdrukt kirren en halfluid krassen in de eiken die verstrooid tusschen het jonge hout stonden.

‘Stil,’ zeî de houtvester zacht. ‘Gaat niet verder! Hoort, daar zijn meerkollen. Zal ik er eens een schieten?’

Hij nam de buks van zijne schouders en spande den haan.

‘Vader,’ zeide de kleine Hendrik zacht en het hartje klopte hem hoorbaar van blijde verwachting, ‘dat zijn zulke groote vogels met schoone blauwe veêren aan de vleugels. Herman Smidt heeft er een; dien heeft hij tam gemaakt en fluiten geleerd. Wanneer men hem kwaad maakt, zet hij zijn kuif op, bijt iemand in den vinger en ziet er met zijn helm zoo nijdig uit als was hij een gendarm.’

‘Houd u stil. Ik zal zien of ik er een kan vangen, zij schaden den strikken toch al genoeg. Wanneer zij een vogel gevangen zien, fluks zijn zij er bij en eten het arme beest zijn hersens en kop af, terwijl zij de rest uitzuigen. Wanneer zij maar weten waar strikken zijn, dan liggen zij als roovers op de loer.’

Het kirren en krassen nam gedurig toe. Eikels en blaêren regende het van de boomen; men kon echter wegens het dichte en hooge struikgewas de kruin niet zien.

‘Frits, tracht den vogel zoo na mogelijk te komen, neem dan een jongen lokvogel en schud dezen dat het den schijn heeft alsof hij in strikken spartelt.’

De knaap deed het. De anders zoo slimme vogels lieten zich door den buit die daar spartelde, verlokken. In een oogwenk waren er één, twee, drie bij den lokvogel die in den strik hing. De gevangene, een merel, kreet het uit van schrik en spartelde heen en weêr.

[p. 328]

Schuw zagen de roofridders nog eens om, maar het knalde reeds. Twee lagen dood op den grond, de anderen vlogen onder luid gekras ijlings voort.

Twee meerkollen met bonte veêren waren buit, twee merels konden zij meênemen, de vangst nog nooit zoo goed uitgevallen, wat wilden de knapen meer om zich te verheugen? De blauwe veêren der vogels staken zij spoedig op hunne klakken.

Zij gingen verder. Men moest spoed maken om 's middags weêr thuis te zijn. Het pad leidde door een vlakte. De houtvester bleef staan. Een man was nog niet lang geleden langs het pad door de vlakte gegaan. De jagers en boschwachters van den omtrek kende, hij tamelijk goed aan hun spoor; dit echter was geheel onbekend. En wie heeft sedert gisteren bij zulk slecht weêr hier in dit afgelegen bosch iets te maken gehad?

DE REUZENMACHIEN VAN DE TENTOONSTELLING VAN PHILADELPHIA.

Hij liet de knapen langs den gewonen weg verder voortgaan, en ging zelf het spoor na. Dat was in den weeken moerasgrond niet moeielijk. Nauwelijks had hij vijftig schreden afgelegd, of hij bleef staan; een eigenaardige lucht verbreidde zich rondom hem. Hij ging verder en vond in een dicht elzenbosch de ingewanden van een pas opengesneden reebok. Een jager had het dier niet geveld, dat wist hij, en dit werd nog duidelijker door de oneigenaardige wijze van opensnijden. Alzoo tot hiertoe, tot in de nabijheid van het dorp waagden zich stroopers.

In zich zelven morrende en halfluid pratende, bezag hij nog eens het spoor, het aantal, de grootte der schoennagels. Hij had de gewoonte hard op te denken wanneer hij in een opgewonden stemming was; zijn ergernis gaf zich in woorden en gebaren lucht. Hij volgde de knapen. Met het vroolijk en leerzaam geklap was het gedaan. Van zijne ontdekking zegde hij echter niets, om ze niet bang te maken en ze den moed te benemen alleen in het bosch en tusschen de strikken te gaan.

Werktuigelijk maakte hij de overige vogels los, en stak ze bij de anderen in het wijde net van zijn tesch. De vreugde over de goede vangst was geheel bedorven door deze ontdekking. Reeds jaren had hij dezen Schoonen reebok gekend, hem steeds als een oudbekende gegroet en nu steelt zoo'n schurk hem juist voor zijn neus weg.

Het was middag toen zij het bosch uitkwamen.

Van de oude, eerbiedwaardige dorpskerk luidde de klok het Angelus

De arbeiders op het veld ontblootten hunne hoofden; de arbeid rustte tot zoolang. - Dan spanden zij de paarden uit. De klok riep niet alleen tot het gebed, zij noodigde ook tot het middageten.

Ook Johan, de jonge boer, verliet met zijn sterken ‘bruinen’ den akker om eens te zien wat moeder voor lekkers gekookt had. Al voortgaande floot hij een vroolijk deuntje alsof de arbeid slechts uitspanning voor hem geweest was. Toen hij langs de woning van den houtvester ging, floot hij nog harder en lustiger, liet de zweep er flink tusschen door knallen en wendde het oog niet van het keukenvenster af.

Weinig schreden achter hem kwam de houtvester Buchholz met zijn beide knapen aan. Gramschap en ergenis hadden een wolk over zijn anders zoo helder en open voorhoofd getrokken. Peinzend en overleggend ging hij verder. Hij was in zijn geest met den brutalen strooper bezig, die den reebok geschoten had.

Doch wat zag hij daar? Hetzelfde voetspoor dat hij zoo even in het bosch gevonden had. Hier was geen misverstand mogelijk - dezelfde grootte, hetzelfde aantal schoennagels. Hij ziet op - voor hem uit gaat de jonge boer en werpt een vriendelijken groet naar zijn huis.

Ja, de ingedrukte voetsporen hier op den weg zijn van hem en aldus is de jonge boer toch een strooper? Reeds een half jaar had hij gezocht om hiervan zekerheid te krijgen, nu echter, nu hij de ontdekking gedaan heeft, schrikt hij er voor terug.

Een stroom van gedachten bestormde hem. Zijn eigen dochter had een goed oog op dezen strooper, dat was duidelijk. Ieder woord, iedere ontmoeting der jongelieden, alles waarop hij vroeger geen acht had geslagen, kwam hem nu helder voor den geest en verkreeg duidelijke omtrekken; het was zeker, tusschen hen bestond verstandhouding. Maar even zeker was het voor hem dat een strooper nooit zijn dochter ten altaar zou voeren. ‘Liever wil ik,....’ hij schrikte terug voor de gedachte, maar zijn hand greep onwillekeurig het geweer vaster.

Mistroostig ging hij het huis binnen. Reeds bij het binnenkomen en het afleggen van geweer en tesch konden de huisgenooten zijn misnoegdheid opmerken.

Het gezicht toonde duidelijk dat de zon daar binnen niet scheen. - En zoo was het ook, alles wat hem bewoog of opwekte, las men in zijn trekken en gebaren, in zijn doen en laten. Over de zaak sprak hij echter geen woord, maar men kon het hem toch aanzien dat iets niet bij hem in orde was.

Hoe iemand een strooper werd.

En was de jonge boer werkelijk een strooper? zoo vraagt misschien menig lezer. Ik kan er niet recht wijs uit worden en geloof het ook niet. De jager en de houtvester konden er ook niet uit wijs worden, hoezeer zij ook spionneerden; zij geloofden het echter toch. Evenwel had Johan werkelijk dit rampzalig bedrijf ter hand genomen, dat reeds menigeen in ellende gestort, maar nog niemand geluk en welvaart heeft aangebracht.

De oude boer, zijn vader, was een groot liefhebber van de jacht. - Een prachtige buks benevens tesch hing altijd in de zijkamer te pronk en menig herten- en reeëngewei sierde nog den wand en getuigde van zijn jachtgeluk. In 1848, toen de jacht voor het algemeen open werd gesteld en nog eenigen tijd later toen reeds lang voor herten, reeën, hazen en vossen gewone toestanden waren ngetreden, was hij een der aanvoerders, waar het gold een veldtocht tegen het wild te ondernemen. - Iedereen kan in het gebergte een buks of geweer hanteeren. In afdeelingen van twintig tot dertig man trokken de boeren met alle mogelijke jachtgeweren uit, zoodat het den schijn had alsof zij een arsenaal geplunderd hadden. Heele dagen en nachten bleven zij in het bosch, en schoon zij ook meer rundvleesch en spek meê in het bosch namen dan herten- of reebouten er uit brachten, toch bleven zij opgewekt en vroolijk, zorgden er voornamelijk voor dat zij in het bosch aan niets gebrek hadden, en thans nog springt hun het hart in het lijf op wanneer men ze aan dezen tijd herinnert.

Toen orde en kalmte waren terug gekeerd, legde de koorts zich neêr en nadat de schoone wildvoorraad bijna tot het laatste hert gedood was, kwam er van zelf een einde aan het pleizier. Zoo ging het onzen boer ook - zijn schoon jachtgeweer hing rustig aan den wand en werd slechts eens per jaar er af genomen, op Magdalena-dag, voor het vogelschieten.

Zijn lust en liefde voor het jachtvermaak had zijn zoon Johan geheel van hem overgeërfd. Dat hij als knaap reeds soldaat speelde en iederen hollen sleutel afvijlde en tot een geweer vervormde; dat hij eiken klosjes doorboorde en er kleine kanonnen van maakte en daardoor heel veel kruit verschoot; dat hij, grooter geworden, zich een geweer met dubbelen loop aanschafte, op iederen boom aanlegde, maar ook iederen boom voorbijschoot, dat zal hem niemand kwalijk nemen die zelf ook eens jongen geweest is en zijn kunst als kanonnier beproefd heeft.

Dit alles diende echter slechts om zijn aangeboren lust tot schieten en jagen op te wekken en aan te kweeken. Zijne trouwe medehulp bij al die jongensstreken was de jager Kamper, toen ter tijd nog koeherder op de boerderij. Erger was het dat deze hem er toe verleidde, zijnen vader eenige dozijnen slaghoedjes en menig handvol kruit uit den grooten kruithoorn met ingesneden bloemen te ontstelen.

(Wordt vervolgd.)