[Nummer 40]
De nieuwe sultan.
De toestand van den ‘zieken man’ had de wereld sedert lang bezig gehouden en vruchteloos naar eene uitkomst in dien samenloop van tegenstrijdige omstandigheden doen zoeken, zonder dat de oplossing van het vraagstuk opdaagde. Op zekeren morgen bracht een drieregelig telegram de tijding aan dat de oude sultan, met al zijne vrouwelijke en mannelijke knaagdieren aan den eenen kant waren gezet en men Amurat V tot sultan geproklameerd had. Gansch die ommekeer maakte inderdaad al weinig meer gedruisch in de wereld, dan dat de deurwaarder in onze buurt verwekken zou wanneer hij een gefailleerde, een slechten betaler doet verhuizen.
DE NIEUWE SULTAN.
En 't was een slechte betaler die onttroonde sultan, en daarenboven een schandalig verkwister. Dom en barbaarsch, had hij niet de minste notitie van de kunst van regeeren; hij schatte zijn volk minder dan zijne paarden, honden en olifanten, preste willekeurig schattingen af, tastte ongenadig in de schatkist, leende, knoeide, morste met het geld zijner onderdanen - en zoo heer zoo knecht!
Men kan zich daarvan een klein denkbeeld maken, als men zich herinnert dat de vrouwen en bedienden van het serail of vrouwenhuis, een gansch leger uitmaakten en dat de 1200 dames, alleen aan geraspten suiker, 400.000 fr. verteerden! De turksche natie werd dagelijks armer en tevens dommer; want als hij, de sultan, millioenen besteedde voor het onderhoud van leeuwen, tiegers, honden en vrouwen, dan had hij geen duit over voor het onderwijs zijner geliefde onderdanen.
De sultan werd dan ook, gewis met gemeenzaam overleg van eenige europeesche mogendheid, uit den weg geruimd, en ofschoon de heeren dokters verklaren dat de man zich gezelfmoord heeft, denken wij dat men hem kortweg naar de andere wereld heeft gezonden een zeer gekend en ook zeer afdo[e]nd middel in Turkije, waar het leven van een mensch omtrent zoo hoog in waarde staat als een krijtstreep aan den balk: men gaat er met den natten vinger over en..... basta.
Amurat V, neef des onttroonden worstelaars - want deze laatste hield er van, zoodra zijn eerste minister in het paleis kwam om hem over staatszaken te onderhouden, het opperkleed uit te schieten en eene worsteling op het tapijt met hem aan te vangen en hem soms letterlijk en uit enkel pleizier, af te ranselen - Amurat V leefde zeer afgezonderd, in eene soort van gevangenis, omdat hij de afgunst van de sefailbewoners had gaande gemaakt, toen de ministers hem het sultanschap kwamen opdragen en de minister van oorlog doodeenvoudig den oude....... bedankte en expedieerde.
De hervormingen, welke men hem voorschreef, heeft hij aangenomen; hij was overigens genegen alles aan te nemen wat men hem voorhield, dewijl hij van al die voorschriften waarschijnlijk het fijne woord niet zal begrepen hebben: - het vrouwenhuis, de twee- en viervoetige knaagdieren, welke het serail opvulden, zou hij daar laten; de verkwistingen staken; in de politiek eene meer europeesche richting aannemen; vrijheden verleenen aan de kristenbevolking, enz.
Zullen die maatregels het turksche rijk van den afgrond, naar welke het overhelt, redden? In geenen deele. Turkije moet vallen, en des te eerder vallen nu het europeesche element zich meer en meer indringt. Dat rijk is een balk
Auteursrechtvrij