Curiositeiten.
een reiziger. - In eene geografische vergadering, te Dordrecht gehouden, deelde professor Veth, een kort verhaal meê over het leven van een zeer weinig gekenden reiziger, Samuel van de Putte. Deze, omstreeks 1696 te Vlissingen geboren, te Leiden gepromoveerd, was tot 1718, raad en schepen in zijne geboortestad. Daarna maakte hij gedurende niet minder dan 27 jaren reizen, vooral in de zuidelijke en in de binnenlanden van Azië, zoo uitgestrekt als misschien nooit eenig Europeaan deed. Eerst vertoefde hij drie jaren in Italië. Zijne reizen begonnen met eilanden van den Griekschen Archipel en strekten zich verder uit over Aleppo, Ispahan, Hindostan, Kotsjin en Ceilon; van daar als mahomedaansch koopman naar den Grooten Mogol. Verder bezocht hij het land Sikkim, dat toen Bramassium genoemd werd, Nepal, Groot-Tibet; ook de rivier Dzambodzjoe was hem beter bekend dan aan menigeen na hem. Te Lhassa schijnt hij zeer bevriend geweest te zijn met den lama, den aardschen vertegenwoordiger van Loedda. Van daar ging hij naar het landschap en het meer Koehoenoor, door het hart van Azië naar Peking. Hoewel twee maal als kristen aan den chineeschen muur afgewezen, gelukte het hem ten derden male als kameeldrijver, met doppen voor de oogen, opdat hunne blauwe kleur zijne afkomst niet verraden zou, er door te dringen.
Door China reisde hij als chineesch mandarijn, en ging eindelijk door Assam en Hindostan naar Dehli, van waar hij in 1743 naar Batavia ging. Weder van hier voor verdere reizen naar Malakka vertrokken, keerde hij echter spoedig daarheen terug, en overleed ten huize tan zijnen vriend Lans, op den 27 sept. 1745. Hij werd op het portugeesch binnenkerkhof begraven.
Tot onherstelbaar verlies voor de wetenschap weid zijn testamentair verzoek, om zijn journaal te verbranden, al te nauwgezet ten uitvoer gebracht. Het eenige dat van zijne aanteekeningen overbleef en door Lans aan zijne familie te Vlissingen werd overgemaakt, zijn 234 stukjes en snippers papier, in het hollandsch met italiaansch, tibetaansch en mongoolsch vermengd besschreven, soms van schetskaartjes verzeld. Naar dit weinige te oordeelen, bezat Van de Putte groote kennis en vaardigheid in de talen der landen die hij bereisde, had eene reinheid van zeden, waarom hij soms als een heilige geëerd werd, en was in den besten zin des woords een groot reiziger, die zelfs in onze eeuw een onsterfelijken naam zou verworven hebben.
Auteursrechtvrij