De Belgische Illustratie. Jaargang 8

Antwerpen in brand.
Tafereelen uit den Jare 1576;
door August Snieders.
(Vervolg.)

Wij verlaten, versterkt in onze hoop opzichtens Antwerpen, het gezelschap bij den gouverneur en keeren naar het kasteel terug; doch ditmaal dringen wij door tot in de kamer, welke wij de Roda, don Sancho en del Torro, op het einde van het voorgaande hoofdstuk, zagen binnentreden.

De kamer had geenszins dat vroolijke karakter, hetwelk wij in die des gouverneurs opmerkten; dit kwam hoofdzakelijk daaruit voort, dat zolder, eikenhouten paneelen, wanden, deuren, stoelen en tafels, dat al de voorwerpen aldaar, dezelfde donkerbruine kleur hadden. Boven de tafel hing een verguld ijzeren kroonkandelaar, met verschillende oliebekken; het vuur in den haard wierp een helderen glans door de kamer.

In een der hoeken bij het vuur, en in een grooten leuningstoel, zat zijne Excellentie de Roda, een man met grijzen sikkebaard, breed voorhoofd, beenderig gelaat, donker gloeiende oogen, welke door zwart grauwe, lange wenkbrauwen waren overschaduwd.

Stoutmoedigheid, vastberadenheid en list spraken uit de trekken van dien man; bij den eersten oogslag, dien men op hem wierp, moest men niet meer verwonderd zijn over de aanmatiging van het oppergezag, 't geen door de partij der Staten zoo hoog en zoo euvel werd opgenomen. Men las het op zijn uiterlijk, die man wist wel wat hij deed; hij stapte gerust en vertrouwend op het ingeslagen pad voorwaarts.

In eene sterke vesting genesteld, waar de knapste officier van 's konings leger, don Sancho d'Avila, het bevel voerde; verzekerd dat de muitelingen van rechts en links zouden opdagen om het garnizoen te versterken; wel wetende dat zijne rapporten te Madrid meer ingang zouden vinden dan die van den gouverneur der stad, gekend als een vijand der spaansche troepen, had Jeronimo de Roda gewis wel redenen om zeker te zijn, en men zal begrijpen dat een glimp van zelfvertrouwen op zijn gelaat doorschemerde.

De man, van wien wij spreken, was in een zijden tabbaard, dien hij over een keurig fluweelen kleed droeg, gehuld; een kapje met goud doorstikt, dekte het achterste gedeelte van het hoofd, hetwelk zich boven een fijn geplooiden kraag bewoog. Met den elleboog rustte hij op de leuning van den stoel en met de kin op zijne band, die bleek en fijn uit de witte manchetten te voorschijn kwam; aan den wijsvinger, die tegen de wang opstak, prijkte een kostbare steen met wapen.

Tegenover hem zat don Sancho, een mager man, met grove trekken, gebronsde gelaatskleur, opgestreken knevel, korte haren, puntigen sikkebaard, groot, doch verstandig oog; de hoed met hanenveêr, cocquarde geheeten, rustte ietwat schuinsch op het hoofd. Het kleedsel was echt spaansch en niet zonder sierlijkheid. Aan een breeden bandelier met gouden sieraden, hing een lang rapier met stalen gevest; doch dit wapen stond nu tusschen de uitgestrekte beenen van don Sancho, en zijne twee krachtige en gespierde handen rustten boven op den knop; die houding alleen kenmerkte den soldaat.

De derde persoon, in de kamer aanwezig, kennen wij; hij zit op dit oogenblik aan tafel en schrijft: del Torro vervulde, in die geheimzinnige bijeenkomst, het ambt van sekretaris. Hij schreef een brief aan de oproerlingen van Aalst, om hen over verschillende omstandigheden in te lichten. Eensklaps hield de schrijver op en zag bedenkelijk naar de Roda.

‘Welnu?’ zegde deze laatste.

‘Ik zou aan uwe Excellentie eene kleine opmerking willen maken.....’

‘En die is?....’

‘Ik zou denken, als mij zulks toegelaten is, dat het beter ware in den brief niets op te nemen betrekkelijk het oogenblik, waarop wij meenen den aanslag te kunnen wagen: verba volant, scripta manent.’

‘Gij hebt misschien gelijk, laat dit dus terzijde. Men zal een vertrouwd persoon zenden, die hen mondelings zal weten in te lichten.’

‘Overigens,’ viel don Sancho in, ‘indien men te Aalst scherpe ooren heeft en toeluistert, zal men zeer goed het kanongedommel hooren en op dit laatste afmarcheeren.’

De schrijver, nieuwe inlichtingen bekomen hebbende, zette zijn werk voort en reikte, toen de brief voltooid was, denzelve aan de Roda over. Deze las hem kalm, nadenkend en zonder dat een glimp op zijn aangezicht de gevoelens, die hem inwendig beroerden, kwam verraden. Stilzwijgend reikte hij het schrift aan don Sancho over, die integendeel onmiddellijk door gebaarden met hoofd en hand, door uitroepingen van allen aard, zijne hooge tevredenheid over den inhoud te kennen gaf.

‘Alzoo zijn de zaken langs de zijde van Aalst en Lier in orde, en de pogingen van dien gekken de Champaigney verijdeld,’ zegde don Sancho. ‘De beste verstandhouding heerscht tusschen ons; doch nu de stad, waar het gezag van uwe Excellentie nog altijd miskend wordt?’

Een glimlach van minachting verwrong de lippen van de Roda, en als medelijden hebbende met die tegenkanting, trok hij de schouders op.

‘Eens zullen zij weten, dat onze genadige heer en meester, de koning en de groot-kommandeur, mij gemachtigd hebben dit gezag op mij te nemen,’ liet de Roda er koel, doch bitter op volgen. ‘Ik ben het hoofd van den raad, en indien de Antwerpenaars mij zulks willen betwisten, zal ik hen leeren: die niet hooren wil, moet voelen.’

‘'t Zij zoo,’ lachte don Sancho; ‘wij hebben de macht voor ons en dit is voldoende!’ En als kwam een goed en aangenaam vooruitzicht hem op dat oogenblik streelen, wreef hij zich lachend de handen. ‘Senor del Torro,’ hervatte hij, ‘wat nieuws over de werking tusschen de duitsche huurtroepen?’

‘Geloof mij, heer kastelein, de meeste dezer troepen zijn voor ons. De overste Van den Ende is voor onze zaak gewonnen; hij zal zich, wat er ook beslist worde, aan onze zijde scharen.’

‘Ja, zonder twijfel, evenals de kolonels Frondsberg, Frosweiller, Polweiler; maar wij moeten zorgen dat de tegenstand in de stad zoo gering

[p. 24]

mogelijk zij, en juist daarom zou von Eberstein moeten te winnen zijn. Dat vervloekt huwelijk, dat die..... koppelaarster van een Gattarina heeft weten te klinken!’

‘Moeielijk, recht moeielijk,’ mompelde de Roda, en staarde peinzend in de wiegelende vlammen. ‘De Staten zullen troepen herwaarts zenden, om het garnizoen te versterken en zelfs te trachten het kasteel te overrompelen. Dit echter zijn soldeniers, die tegen de onzen niet bestand zijn, vooral niet als zij niet door de Duitschers worden ondersteund. De gilden zijn evenmin erg te vreezen, wat dunkt u daarvan, kommandant?’

‘Als de burger voor huis en haard vecht, is hij een zeer boosaardig dier.....’ antwoordde don Sancho mijmerend; ‘doch uwe Excellentie heeft gelijk; als de troepen van graaf von Eberstein aan onze zijde stonden, zouden wij met eenige oorvegen rechts en links te geven, de straten spoedig zuiver keeren en niet te lang van de plundering worden teruggehouden.’

‘Maar een weinig weêrstand wettigt altijd de plundering.....’ wierp de Roda op.

Del Torro knikte, terwijl hij aan de punt der ganzenveêr knabbelde. Toen niemand voortsprak, zeide hij:

‘Indien uwe Excellentie mij toelaat, zal ik zeggen, dat hare opmerking zeer juist is, doch dat die tegenstand nooit zal ontbreken. Immers, de burgers zullen hier en daar een schot wagen op onze troepen, en één enkel schot - zelfs desnoodig geen enkel - zou de plundering wettigen; alles toont immers aan, dat de stad in oproer verkeert.’

De hopman grimlachte, bij het uitspreken dier laatstewoorden, zooals alleen een duivel lachen zou.

‘Wij zeggen dus, dat de tegenstand zoo gering mogelijk moet gemaakt worden!’ zegde de Roda.

‘Met den luitenant van von Eberstein, Moussenham, is niets aan te vangen,’ liet er don Sancho op volgen; ‘met den kolonel zelf....’

‘Met den kolonel evenmin,’ onderbrak de Roda.

‘Mag ik uwe Excellentie opmerken....’ zegde del Torro altijd knabbelend, ‘dat het tegendeel wel waarheid kon zijn.’

‘Dwaasheid!’ riep de kastelein. ‘Sedert dat verwenschte huwelijk, tusschen zijn kaalrattigen neef en de rijke dochter van Sedgraves, laat hij zich door dat wijvenvolk bij den neus leiden, Indien ik de gelegenheid vind, zal ik die juffer Sedgraves en die duivelsche Gattarina eene duchtige geeseling toedienen! Geloof me, die twee vrouwen zijn zeer gevaarlijke werktuigen.’

‘Voorzeker, kolonel von Eberstein is een zwak, ellendig zwak man,’ zegde del Torro; ‘maar wie het laatste invloed op hem uitoefent, doet hem niet zelden juist het tegenovergestelde plegen, van hetgeen hij den vorigen dag instemde. Een goed maal en een lekkere teug claret zijn daartoe zeer machtige hulpmiddelen.’

‘Ge hebt een volledig plan, del Torro, ik ben er zeker van!’ wierp de Roda op en staarde sterk naar de satanische figuur van den hopman.

‘O, iets zeer eenvoudig!’ gaf deze ten antwoord.

‘Spreek!’

DE OPHIOPHAGUS.

‘Kolonel von Eberstein heeft een sterke achterdocht jegens het kasteel opgevat, sedert zijne Duitschers in de nabijheid de wacht optrokken, en wij deze laatsten door spaansche troepen wilden vervangen. Dat was, veroorloof mij dit te zeggen, eene fout. Eene tweede was de poging welke men aanwendde, om hem in de stad aan te houden en in het kasteel te doen opsluiten. Dat heeft den kolonel klepschuw gemaakt en het vertrouwen jegens ons gebroken, en daarvan maakt nu deels de heer de Champaigney gebruik, om hem aan zijne zijde te kluisteren.’

‘Goed, en nu?’

‘Men moet dat vertrouwen herstellen....’

‘Op welke wijze?’

‘Door bemiddeling der duitsche kolonels; zij alléén vermogen dit. Kolonel von Eberstein is een man, die zich lichtvaardig door landgenooten laat meêslepen, vooral als er gefeestmaald, gedronken en gedobbeld wordt - en, geloof mij, een aandeel in den buit is hem juist niet onverschillig.’

‘Verder?’

‘Ik zie de mogelijkheid in, om een door zijne Excellentie opgesteld stuk, in een nacht van slemperij, door graaf von Eberstein te doen teekenen en bezweren.’

‘Heerlijk denkbeeld!’ riep de Roda. ‘Wat zegt gij er van, don Sancho?’

‘Ik denk dat het moeielijk zijn zal, hem onder den tooverstaf van zijne toekomstige nicht uit te houden.’

‘En toch is mijn plan zeer mogelijk in de uitvoering,’ hervatte del Torro.

‘Ten minste te beproeven!’ viel de Roda in. ‘Kunt ge mij eene in dien zin opgestelde overeenkomst voorleggen?’

De hopman knikte den ondervrager toe.

‘Doch alles eischt spoed,’ ging Jeronimo de Roda voort; ‘wij hebben geen halfuur te verliezen. Daar valt mij een gelukkig denkbeeld in: gij zit hier in eene voortreffelijke kamer, het vuur brandt lekker, don Sancho zal u eene kan wijn doen geven en gij schrijft nog dezen avond die overeenkomst, opdat ik ze morgen vroeg leze en eindelijk naga, of del Torro nogmaals een zoo practisch man is als wij gewoon zijn te denken.’

De hopman boog zich en de twee personen waren op het punt heen te gaan Op den dorpel keerde de Roda zich om en zegde:

‘Hebt ge tijdingen uit de stad, del Torro?’

‘Ik heb er geene.’

‘Slaapt die Burk dan, of heeft hij zijn ziel aan de Staatschen versjacheld?’

‘Ik zal hem in persoon gaan vinden, Excellentie.’

De twee personen hadden het vertrek verlaten, terwijl del Torro voor het vuur staan bleef, alsof hij het in hem opgekomen plan nog wilde doen rijpen. Zijn donkerkleurig gelaat, door den vuurgloed bestraald, de vlam die in zijn glimmend borstkuras weêrkaatste en het stalen gevest zijns sabels vurig maakte, gaven aan dien man een recht duivelsch uiterlijk.

‘Het stuk moet geschreven zijn in de spaansche taal,’ mompelde hij, ‘dewijl graaf von Eberstein deze niet zeer goed machtig is; het moet daarenboven niet geschreven zijn in den kamp- of veldstijl; wat kort en duidelijk is, zou door den graaf kunnen begrepen worden.... Laat ons denken dat het zijne Excellentie de Roda is, die dit stuk in zijn kabinet opstelt. Dan ten minste, de wijn het zijne bijdragende, zal de kolonel teekenen en zweren, zonder juist te weten wat hij teekent en wat hij zweert... Ha! 't is een heerlijk plan! Het slaat daarenboven al de plannen der Sedgraves en Champaigney's in duigen!’

(Wordt vervolgd.)