De Belgische Illustratie. Jaargang 8

[p. 25]

[Nummer 4]

Michel-Angelo.

Sommigen voegen achter dien naam dien van Buonarrotti, doch wij zullen dezen ter zijde laten, aangezien de beroemde man, met eene drievoudige kroon versierd - die van schilder, beeldhouwer en bouwmeester - enkel onder den bovengenoemden bekend is.

MICHEL-ANGELO.

Michel-Angelo, uit den alouden stam der graven van Canossa, werd in het kasteel van Capresa, op het grondgebied van Arrezzo, den 6. maart 1474 geboren. In den aanvang werd hij door zijn vader, podestaat van Capresa, tot de burgerlijke ambten bestemd; doch de zucht tot al wat de schoone kunsten betrof was in hem wakker, en hij teekende ondanks alle vaderlijke vermaningen.

Op zijn 14^e jaar trad hij onder de leiding van een destijds beroemd schilder, Dominicus Ghirlandaio. Zijn vooruitgang was zoo groot, dat hij zijnen meester weldra achter zich liet, en deze bekende naïef dat hij overtroffen was. Zoo toegevend was echter een zijner medeleerlingen niet, Torregiano genaamd. Deze, afgunstig over de voorkeur die Michel-Angelo van Laurentius de Medicis genoot, zocht eens twist met hem en maakte zich, door de eeuwen heen, bekend, niet als kunstenaar, maar als vuistslager Immers, hij sloeg den jongen Michel-Angelo den neus in stukken, hetgeen hem voor zijn leven dit deel zijns aangezichts verminkte.

In de beeldhouwersschool opgenomen, onderscheidde Michel-Angelo zich dermate, dat het hoofd van het huis der Medicis hem tot zich riep, hem aan zijnen persoon verbond, hem in zijn paleis deed wonen en als een zijner eigene kinderen behandelde. Zijn beschermer stierf den 8. april 1492, en in 1494 moest de familie de Medicis Florencië verlaten.

Michel Angelo begaf zich naar Venetië en Bologna, en studeerde middelerwijl grondig de ontleedkunst. In gemelde steden maakte hij eenige heiligenbeelden, en ook den slapenden Cupido, die voor een antiek beeld door den kardinaal de Saint-George aangekocht werd. Het bedrog werd echter ontdekt en de prins der Kerk zond een zijner edellieden naar Florencië, werwaarts de kunstenaar zich andermaal begeven had.

Men verdacht Michel-Angelo het werk gewrocht te hebben, en het schijnt dat hij zich verried door met de pen die zoo beroemd geworden hand te schetsen, welke graaf Caylus door de gravure heeft vermenigvuldigd. Hoe het zij, het vertelsel moge waar zijn of niet, Michel-Augelo werd naar Rome geroepen, waar hij zich door voortreffelijke marmerwerken onderscheidde.

De kunstenaar was te dien tijde vijf en twintig jaar oud. Zijne vrienden riepen hem naar Florencië, waar hij het prachtige beeld van David be telde, dat nog roemrijk bekend is, doch door de kenners beschouwd wordt als missende wat warmte en bezieling. Wat het echter kenmerkt, is de anatomische wetenschap, welke er zelfs prachtig in doorstraalt.

Destijds maakte Michel-Angelo ook de karton de oorlog van Pisa, een meesterstuk, dat verloren is gegaan, doch door Benvenuto Cellini hooger in kunstwaarde geschat werd dan de fresco's der sixtijnsche kapel. Julius II had den pauselijken troon beklommen; de roem van Michel-Angelo was hem bekend en de Paus riep dan ook den genialen man tot zich.

Te Rome werd hem de voltooiing opgedragen van de basiliek van St.-Pieter, die door Bramante begonnen was. 't Schijnt echter dat de

[p. 26]

kunstenaar en Julius II, niet altijd overeenstemden, want Michel-Angelo verliet heimelijk Rome en keerde slechts naar de pauselijke hoofdstad terug met den titel van afgezant, hem verleend door de Florentijnsche republiek. Hij ontmoette Julius II te Bologna, en bezegelde de verzoening door het bronzen beeld van zijnen beschermer te maken, welk prachtig kunststuk echter door het volk in stukken werd geslagen, en van deze, door den hertog van Ferrara gekocht, werd een kanon gegoten. Helaas!....

In 1508 vond men Michel-Angelo te Rome. De jonge Raphaël was bezig met de zalen van het Vaticaan te versieren. Michel-Angelo werd schilder, en de door hem uitgevoerde tafereelen wedijveren in pracht en rijkdom van kleuren met die van Raphaël.

Onder de regeering van Leo X leverde de kunstenaar niet veel, deze Paus zond hem naar de mijnen van Carrara en Serovezza, en 't is slechts toen, na Adriaan VI, een andere Medicis, Clemens VII, den troon beklommen had, dat de beeldhouwer-schilder-bouwmeester tot een roemvolle werkzaamheid terugkeerde. Van dien tijd dagteekenen een aantal prachtige beeldhouw- en bouwwerken van dien meester.

Onder de regeering van Paulus III schilderde Michel-Angelo het laatste oordeel, welk tafereel een der zijwanden van de sixtijnsche kapel bedekt, en hield zich bezig met den koepel van St. Pieter. De schilderij werd op Kersmis 1541 voor het publiek zichtbaar; de kunstenaar was toen 67 jaar oud! De koepel werd door hem voltooid, of ten minste men volgde daarin het door hem voorgeschreven plan.

Michel-Angelo was op 't laatst van zijn leven met blindheid geslagen en stierf den 17. februari 1563 in den ouderdom van 89 jaren. Zijn testament was kort en bondig: ‘Ik geef mijne ziel aan God, mijn lichaam aan de aarde, mijne bezittingen aan mijne naaste bloedverwanten.’

Rome en Florencië betwistten elkander zijn stoffelijk overschot. Het werd des nachts naar laatstgenoemde stad overgebracht en daar, in de kerk van het H. Kruis, met koninklijke pracht ter aarde besteld. Bij de verschillende geesteshoedanigheden, welke Michel-Angelo kenmerkten, moet men nog de poëzie voegen. Zijne dichtstukken, veelal der markiezin de Pescara toegewijd, vormen een bundel.