De Belgische Illustratie. Jaargang 7

Goed geborgen.
(Uit de Kempen.)
door Dr. J. Renier Snieders (Turnhout).
(Vervolg.)

III
Hoe men kennis maakt en trouwt bij de boeren in de Kempen.

Reeds twee jaren rustte oom Simon op het kerkhof; nooit of zelden werd er meer van hem gesproken.

Van de levenden spreekt men gedurig, maar och, waarom zich al veel ophouden met de dooden?

De levenden zijn ons zeer zelden volkomen naar den zin; van een doode integendeel zegt men doorgaans: ‘och, hij had toch een goed hart; ja, hij was toch eigenlijk een braaf man.’

Vanwaar die tegenstrijdigheid? Het antwoord is zeer eenvoudig: in de samenleving benijdt de een den andere; naam, schoonheid, geleerdheid, rijkdom, eer en gezag maken ons jaloersch; of wel de een dwarsboomt den andere in voorkomende omstandigheden, met een bepaald doel, somtijds ook maar om te zeggen; ‘Ziet gij wel dat ik gelijk had?’

Al dat geharrewar van het leven, al die nijd en naijver blaast de dood met haar machtigen adem van ons weg, en iedereen heeft instinktmatig gevoeld, dat wij er volstrekt niets aan toegeven, den doode voortaan ‘een goed hart, een braaf man’ te noemen, dewijl wij van hem toch niets meer te vreezen hebben.

Nu ga ik verder.

Willen wij eens even hier bij Abraham Solm, een boer van het dorp, binnentreden? Het is avond; het licht is ontstoken; Braam zit bij het vuur te rooken; de vrouw stopt kousen; de dochter zit te spinnen.

Op dit oogenblik komt er een marskramer binnen, die, bij ‘een goeden avond’ zijne mand met ellengoederen losmaakt en op den vloer nederzet.

Goeden avond, Braam Solm, sprak hij vriendelijk; hoe gaat het hier zoo al?

Braam nam de lamp in de hand, en verlichtte het aangezicht van den marskramer.

Marc Munter! riep hij; ik ben verdraaid als ik u kende; wat is het lang geleden dat ik u niet meer heb gezien!

- Twee jaren, zei Marc.

- Ja, het is nu twee jaar dat Simon dood is, zeide Braam; kom, ga even zitten.

Een heelen tijd sprak men van wit en zwart, en eindelijk ook van den handel.

Ja, de handel, zei Marc, was toch maar de drijfveer van alles.

Wat hem betrof, iedereen wist dat, toen hij het dorp verliet, Marc Munter wel iets doch niet veel konde bezitten. Nu had hij gedurende slechts twee jaren handel gedreven in tijken, linnen en ellengoederen, en hij zou het onder geen stoelen of banken steken, reeds goede zaken gemaakt en veel geld gewonnen te hebben.

Maar toch ging het denkbeeld van zijn geboortedorp hem nooit uit den geest; ja, waar hij ook was, altijd, ja, altijd dacht hij aan zijne oude buren.

- Zoodat wij nog de hoop hebben, zeide vrouw Solm, Marc Munter nog eens in het dorp voor goed weder te zien?

- Dat zwervend leven van het eene dorp naar het andere, ben ik reeds lang moede, antwoordde Marc; en ofschoon mijne nering goed vooruit gaat, ware ik toch het liefst maar weêr bij mijne oude vrienden; neen, elders heb ik geen aard.

- Kunt gij geen zaken maken hier in het dorp? vroeg Braam.

- Och, neen, antwoordde hij; voor mijn marshandel heb ik eene groote uitgestrektheid, een vijftigtal dorpen, noodig; indien ik geene andere zaken deed, dan hier in het dorp alleen, was ik een arme kerel. Liever wilde ik trouwen en mij weêr op den landbouw toeleggen, iets wat toch beter met mijne gewoonten en opvoeding overeenstemt, dan dat zwervend marskramersleven.

- Ho, ho! zei Braam; dat is goed overlegd; wel trouw dan maar, hoe eerder hoe beter.

- Eer gezegd dan gedaan, er loopt dikwijls al oneindig veel water over het land, voor men daartoe kan geraken; neen, dat gaat zoo gemakkelijk niet.

- In mijnen tijd ging dat van zelf. Toen zei men: ‘hoor eens, Lisbeth, Hanna of Truike, ik wou wel gaarne met u trouwen; zeg nu maar kortaf, ja of neen.’ Gewoonlijk zeiden de meisjes kortaf, ja, en daarmede was de zaak afgedaan. Is dat zoo niet, Claar? voegde hij er bij, met zijn pijp naar zijne vrouw wijzend.

Claar nam haar bril af, legde de stopkous op haar schoot en antwoordde even glimlachend:

- Och, ja; en waarom moeten daarom complimenten gemaakt worden; is dat geen gekheid? Nu, ja, dat is maar gekheid.

- Nu, zoo moet gij ook handelen, Marc, hernam Braam Solm.

- En dat zal ik ook, verduiveld! zei Munter; zeg eens, Metge¹⁾, hij wees met den vinger naar de dochter die bij haar spinnewiel zat, wij zouden een goed paar zijn; wilt gij met mij trouwen? Zeg maar kortaf, ja of neen.

- Ja, maar dat is nu toch wel wat al te kras, zei Braam half lachend.

- Och, hij meent het niet, lachte Metge, terwijl zij haar spinnewiel even stil hield.

- Zou ik het niet meenen? sprak Marc; ja, zeker, 't is echt gemeend, ik ben een deugniet, als ik het niet in de ziel meen.... Zeg maar ja of neen.

- Wie kan daar.zoo maar eensklaps op antwoorden? meende Metge glimlachend.

- Wel, waarom niet? hernam Marc; in uws vaders tijd ging het niet anders.

- Ja, maar toch ging het zoo kras niet, zei Braam half lachend.

- Kom, kom, Metge, 't is maar gekheid van Marc Munter, lachte de moeder.

- Neen, op mijn woord van eerlijk man, 't is volstrekt geen gekheid, hield Marc vol; waarom zou dat, niet gemeend zijn?

Met een langen. schaterlach liep Metge de deur uit.

- Wat zonderlinge meid, zei Braam; waarom gaat zij nu loopen?

- Denkt gij ook misschien, dat men u zal opeten, riep de moeder haar achterna; blijf maar eens op uw spinnewiel zitten.... Zou men niet zeggen dat gij een kind zijt, zoo te gaan loopen als een gekkin?

- 't Is altijd een aardige meid geweest, maar goed in de ziel, lachte de vader.

1) Mechtildis.

[p. 176]

- Nu, wat zegt ge? zei Marc; ik heb nog al geld, en een eerlijk man ben ik ook; of weet er iemand iets op Munter te zeggen?

- Neen, dat niet, Marc, antwoordde Solm; ik ken u van toen gij een kind waart, niet hooger dan mijn lange zondagspijp, die daar voor het venster staat.

- En aan niemand ben ik een roode duit schuldig; zelfs bij den koopman, die mij sedert twee jaren mijn goed levert, is alles aangezuiverd, pochte de marskramer.

- Ja, dat wil ik gelooven, sprak Braam; maar, wat duivel, waarom loopt die meid nu de deur uit?

Zijne vrouw stond op, deed de deur met eene spleet open, en riep:

- Metge! wat is dat nu toch voor gekheid, zoo maar in eens weg te loopen? Kom maar spoedig binnen; het is buiten al veel te koud.... in mijn tijd waren de meisjes heel anders.

- De meisjes hebben altijd gekke kuren in het hoofd, zeide Braam, met het hoofd schuddend.

WENTZEL COEBERGHER.

- Nu, wat zegt ge? hernam Munter al wederom; ik zou wel gaarne uw schoonzoon worden.... Zijn wij geen oude en goede kennissen? Gij waart een vriend van mijn vader, en oom Simon mocht u goed lijden.

- Uw vader heb ik goed gekend en Knokkel was een doorbraaf man, zeide Braam; maar komt die meid nu haast binnen, ja of neen? Heeft dat nu lang genoeg geduurd? Marc Munter spreekt in vollen ernst.

Eindelijk kwam Metge, rood als een dakpan en schaterend van lachen, binnen.

- Ga daar zitten, meid, beval de vader; wees nu eens een oogenblik ernstig zoo als het betaamt.

- Luister, Metge, sprak Marc; wij kennen elkaâr van ouds; gij zijt altijd goed voor mij geweest, en vriendelijk ook; ik wil met u trouwen.... 't is gemeend, of hebt gij geen zin?

- Och, kom, ik trouw met niemand, antwoordde Metge; wat zouden de menschen zeggen?...

- En waarom zoudt gij niet trouwen? onderbrak de vader; en wat zegt gij daar, wat de menschen zouden zeggen?

- Wie heeft daar zaken mede? vroeg vrouw Solm; en waarom zoudt gij niet trouwen? Ja, waarom niet?

- Daarom niet, antwoordde Metge; och, alles kan ik dan toch zoo niet zeggen.

- Of hebt gij ook een oog op dien langen Wapper; gij weet wien ik bedoel? vroeg Braam.

- Vader maakt altijd gekheid, lachte Metge.

- Een doodarme jongen, die.... maar Marc Munter, dat is iets anders.

- Rijk ben ik wel niet, zegde Marc, maar heb toch een fraaie duit gewonnen?

Hij trok een linnen zakje uit, maakte de dunne kempen koord los, waarmede het was toegebonden, en schudde den inhoud op de tafel. Bijna de helft van het tafelblad lag met goudstukken bedekt.

- Eerlijk geld met leuren gewonnen, zei Marc; en nog ziet gij heel mijn rijkdom niet; ik bezit nog viermaal meer.

Braam Solm en ook zijne vrouw waren recht gesprongen en staarden met verbazing op dat glinsterend goud.

Nu, een of twee handvollen gouds is ook eene heele zeldzaamheid bij den eenvoudigen landbouwer.

- Nu, wat zegt ge? vroeg Marc voor de zesde maal.

- Mijne toestemming hebt gij, antwoordde Braam.

- De mijne ook, voegde de vrouw er bij; wat zegt gij er van, Metge?

- Nu, als Marc dan niet anders wil, antwoordde het meisje, terwijl het gloeiend rood der dakpan weêr op haar aangezicht verscheen.

- Top, alles afgedaan! riep Braam.

- Top! zei Marc, terwijl hij zijn toekomenden schoonvader een zwaren slag in de hand gaf, als hadde hij hem eenvoudig een melkkoe afgekocht.

- Kom, vrouw, geef een glaasje brandewijn, zei Braam; daar, Marc, laat ons eens opstoppen.

En hij reikte hem zijn tabaksdoos over.

Terwijl Marc zijn glas tegen dat van Metge stiet en haar gezondheid wenschte, nam Braam wederom het woord:

- Nu alles is afgesproken, moet gij de zaken maar kort en bondig afwerken; van lanterfanten houd ik niet, binnen een maand kunt gij zorgen dat gij getrouwd zijt... Zoo deed ik ook in mijnen tijd.

- Morgen huur ik de Moersteê, zei Marc.

- Is die te huur? vroeg Braam; eene goede winning, goed land en vooral uitstekende weiden. Nu, Marc, veel geven, kan ik niet; ik heb een slecht jaar gehad, maar toch geef ik Metge twee mijner beste melkkoeien meê; zoo toch kan ik de meid, die ik lief heb, niet.buiten de deur zetten.

- Een paar bedden met toebehooren kunnen wij ook missen, voegde de vrouw er bij.

- Het overige zal ik zelf koopen, zeide Marc; en laat de boel dan maar draaien.

- Wel ja, meende de vrouw.

- Kort werk, goed werk, meende haar man.

- En wat zullen de buren zeggen? sprak Metge met een langen zucht.

Een maand na dien merkwaardigen avond, trouwde Marc Munter met Metge van Braam Solm.

Het tooneel is naar het leven geschetst.

Komt het echter den lezer vreemd voor dat in menig heidorp, zaken van zoo groot gewicht op dergelijke wijze worden afgedaan, zeker is het ook, dat de eenvoudige landlieden niet begrijpen, hoe men in de steden om al die dingen zoo veel beweging kan maken.

Wat kan een boer zijn oogen wijd open zetten en zich vermaken, wanneer men hem verhaalt, wat al plichtplegingen van engagementen, entrées, visietkaartjes, wederzijdsche geschenken, soirées, diners, enz. in de hooge wereld in gebruik zijn, eer men eindelijk en ten laatste getrouwd is.

(Wordt vervolgd.)