De Belgische Illustratie. Jaargang 6

[p. 297]

[Nummer 38]

Alexander II, keizer aller Russen.

Het is de gewoonte bij de levensbeschrijvers der vorsten, niet alleen het kwade en het nadeelige te verduiken, maar ook het goede hunner personen in een zoo schitterend daglicht te stellen, dat. wij inderdaad zonden gelooven eene soort van godheid voor ons te hebben.

alexander ii, keizer aller russen.

Wij hebben allen eerbied voor hen die regeeren; doch wij zien, rechtuit gesproken, op de tegenwoordige tronen, zoo min groote genieën, als heiligen. Wel integendeel - voegen wij er, niet zonder een gevoel van weemoed, bij. Waarom zouden wij dan dien huicheltoon aannemen, welke als eene strenge mode vereischt wordt, en die wij nu andermaal op den czaar van Eusland zien toegepast worden?

Wij hebben de overtuiging niet dat die vorst zoo oneindig veel goede hoedanigheden bezit, en zonder overtuiging schrijven, zou ons, in onze eigen oogen, vernederen. Wij ontkennen hem echter al die schitterende hoedanigheden niet maar het valt niet in onzen geest enkel domweg na te schrijven wat anderen hebben uitgebazuind.

Onze lezers moeten zich dan ook tevreden stellen met eenige korte aanteekeningen over dezen machtigen alleenheerscher, die op dit oogenblik, door zijne reizen in Europa, de aandacht der staatsmannen en der gapers trekt - van de eersten, om 't geen er diep verborgen ligt in zijne tochten; van de tweeden, om 't geen er uiterlijk klinkt en blinkt in hem.

Alexander II is geboren den 17 april 1818. Er was voor hem weinig kans om eens keizer te worden, doch in 1825 volgde zijn vader Nicolaas, Alexander I op, aangezien de tweede broeder afzeg van zijne rechten op den troon.

De moeder van Alexander was de zuster van Frederik-Wilhelm IV van Pruisen; een zijner eerste leermeesters was de dichter Joukowski, die hem misschien onbloedige lauweren wilde doen rapen, terwijl zijn vader hem, integendeel, zooals het bij de meeste vorstenzonen het geval is, leerde dat de eenige lauweren, eenen prins waardig, die zijn met menschenbloed bemorst.

Bij hem werd de russische wijze van het uithuwelijken van eenen prins niet gevolgd; men deed geene rij duitsche prinsesjes naar St. Petersburg komen, om daar als het ware het revue te passeeren; de prins vond, op reis zijnde, te Hessen-Darmstadt, een der meisjes van den daar regeerenden vorst naar zijnen zin, en trouwde haar in 1841.

[p. 298]

Ter gelegenheid van dit huwelijk heeft men, in zekeren zin, het vertelsel van Asschepoetstertje hermaakt. De groothertog van Hessen-Darmstadt, Ludwig II, had drie dochters, waarvan er eene, prinses Maria, juist niet in geur van liefde bij den wel wat zonderlingen vader stond.

Toen de jonge kroonprins aan het hof van dit vorstje kwam, toonde dit wel zijne twee dochters, maar niet de derde, welke zoo wat de verstootelinge was en meestal in de afgelegen vertrekken van het paleis leefde.

Alexander zag haar echter, en het was juist de verstootene, welke hij tot zijne gezellin verkoos en die hij bestemde, om eens den troon van Peter de Groote te beklimmen.

Wij herinneren ons wel, dat, voor vele jaren, de dagbladen zich met die bijzonderheid uit het leven van Alexander II hebben bezig gehouden, doch of ze nu juist daarom authentiek is, zullen wij niet beslissen.

Alexander besteeg den troon in 1855.

Een aantal administratieve hervormingen werden, tijdens zijne regeering, ingevoerd, en onder deze bekleedt de vrijmaking der lijfeigenen eene voorname plaats. Die hervorming liet aan de heeren het eigendomsrecht op den grond; zij gaf aan de boeren, ten titel van eeuwigdurend vruchtgebruik, het domein dat zij bewoonden, met eenige gronden. Voor dat bezit brachten zij tienden aan de heeren op.

Is nu eens de overgangsperiode voorbij, dan zullen de boeren hunne hoeven en de gronden, doch altijd met toestemming der heeren, kunnen aankoopen.

Bevat de regeering van Alexander II, onder dit opzicht, eene lichtzijde, onder dat van het ongelukkige en gemartelde Polen, onder dat der godsdienstvrijheid van den katholiek, bevat die regeering ook veel donkers en droevigs, en de weeklacht die uit dat donkers opstijgt, klinkt oneindig luider dan de lofgalmen, die zekere schrijvers aanheffen.

Doch wij hebben beloofd slechts eenige aanteekeningen te maken, en willen ons dan ook bij deze bepalen.

Tijdens Alexander's bezoek te Parijs, in den jare 1867, werd er een aanslag op zijn leven gepleegd; Berezowski, de dader van dit boosaardig feit, werd tot de verbanning verwezen en stierf in deze.

De czaar is een man van een flinke gestalte; hij meet vijf voet en zeven duim; zijn haar is blond, zijn oog is blauw, de toon zijner stem aangenaam, welluidend zelfs.