De Belgische Illustratie. Jaargang 6

De zoon van den Scald.
Legende uit de eerste dagen des Christendoms,
door Pater Servatius Dirks.

I.
De zang van Baldur.

De zon daalde allengs achter de donkere bosschen, die den gezichteinder beperkten.

Sigewald, de laatste der Scalden⁽¹⁾, zat aan den ingang der grot, die hem, op den St. Pietersberg, tot woning diende; hij droeg een donkerblauw wollen kleed, in de lenden door een purperen gordel gesloten.

De lange, sneeuwwitte baard daalde tot op zijne borst; zijn hoofd was bedekt door eene azuurkleurige tok, versierd met bandeletten, het kenteeken zijner waardigheid.

Aan zijne zijde lag de harp; soms dwaalden de vermagerde vingeren over de snaren, en onzekere tonen, niet ongelijk aan het zuchten van het windeke, wanneer het de snaren der eolische harp trillen doet, liet zich hooren.

De Scald scheen onder een diep lijden gebukt; door de talrijke rimpels zijns gelaats biggelden tranen.

En toch, wat een prachtig natuurtooneel deed zich voor het oog des grijsaards op!

De plek, waar zijne schuilplaats gelegen was, vormde een klein dal met groene hellingen.

In het ronde verhieven zich ontzagwekkende massa's witte rotsen, welke het meest verscheiden en tevens het wonderlijkste gezicht opleverden.

In de bergpassen en op de helling des bergs, kronkelden de pijnen, berken, ahornen hunne takken in elkander, en vormden als het ware een loofgewelf, terwijl aan den voet der rotsen en in de spleten, iepen, kamperfoelie en grasplanten, de laatsten spichtig en trillend, opschoten, en aan die wilde plek iets sombers en tevens iets bekoorlijks bijzetteden.

Rechts, op eene spitse hoogte, zag men, dwars door eene groep eeuwenoude eikenboomen heen, een puinhoop, die door eiloof en andere klimplanten overdekt was: dat was het eerbiedwaardig overschot van eenen burcht, 't laatste spoor der romeinsche overheersching⁽²⁾.

In de plein stuwde de Mosa kalm hare wateren naar het land der Batavieren. Aan de tegenovergestelde zijde, zag men een uitgestrekten horizont van bergen en maagdelijke bosschen, door welker bladgewelf nooit zonnestralen boorden.

Dan rustte het oog met zieleweelde op de zachte golving der oogsten, op de akkers en de vroolijke lusthuizen, door bosschaadjes omringd en schilderachtig op de helling der bergen en in het diep van het woud, gelegen.

Ten noorden, op de twee boorden der rivier, bemerkte men, trotsch op hare ligging, in het midden der kreupelbosschen en frissche weiden, de twee lieve steden Trajectum en Vicus⁽¹⁾, met hare sierlijke kerken, hare houten en met kleuren en goud geverfde huizen en hare brug van vijfhonderd voet op de Mosa.

De Scald had geen glimlach voor dat betooverend schouwspel, want van afstand tot afstand zag men het vereerde kruisteeken op de torens, die uit de bosschaadjes opstegen, schitteren.

- Rust in vrede, heilige assche mijner vaderen, zegde de Scald zuchtend, rust in vrede in de donkere woonsteê van Holda⁽²⁾ terwijl uwe gelukzalige schimmen zich met de helden in het Wahalla verheugen; gij zult de avondschemering der goden niet zien! Sigewald alleen is gedwongen eenzaam op de bergen en in de ontheiligde bosschen van Wodan⁽³⁾ te dwalen; droef en sprakeloos hangt zijne harp naast hem, zijn zang is verstomd en de rampen, waaronder zijn volk gebukt gaat, verpletteren zijn hart!

Bij die woorden zakte zijn hoofd naar de borst, en tranen vloeiden ruimschoots over zijne wangen.

Langzaam klom, op dat oogenblik, een achttienjarig, blondgelokt jongeling, de helling van den berg op. Zijn wollen kleed reikte tot aan de knieën; zijne sandalen waren door roode linten, welke kruiselings over zijne naakte beenen geslingerd waren, aan zijne voeten bevestigd, aan zijne zijde hing eene kleine harp.

Hij naderde den grijsaard en zijne hand grijpende, zegde hij:

- Vader, gij zijt nog altijd droefgeestig gestemd! Wordt uw voorhoofd, der wolke gelijk welke den bliksem in zich besluit, dan nooit helder?

- Zoon, antwoordde de Scald, indien deze woorden een verwijt in zich bevatten, dan zou ik u dit wederkeerig kunnen toerichten. Sedert eenige maanden heeft Wibo onrust in den boezem: de kracht der jeugd schijnt te sluimeren; droomend zit hij neêr, terwijl de zachte Mani⁽⁴⁾ haar weifelend licht over de bergen giet; de zangen, die hij zijner harp onttokkelt, zijn zangen der smart - zangen, welke den krijgsman, gereed om zich in den strijd te werpen, zouden doen aarzelen. Doch ik begrijp: even als ik, zucht de zoon van Warnaker over den onvermijdelijken val onzer goden; met grievend wee ziet hij ons Frankenland door de Christusleer overweldigd. Grijp uwe harp, Wibo; zing den dood van Baldur⁽⁵⁾, het preludium van de avondschemering der goden.

Wibo liet een diepen zucht aan zijne borst ontglippen; toch greep hij de harp en ving aan:

‘De lotsbestemming der goden is aan het leven van Baldur verbonden; Baldur's dood zal het teeken van der goden val zijn.

Frea, gemalin van Wodan, koninginne van het Walhalla, bezweert gansch de natuur haren zoon niet te schaden; doch zij vergeet den marentak te bezweeren.

Loki, de geest des kwaads, maakt zich meester van den marentak, om er den pijl van te smeden, die den argeloozen Baldur den dood geven moet.

Ik zie de goden vergaderd, om het feest van Baldur, den onkwetsbare, te vieren; op hem beproeven zij hunne wapens.

Wodan laat zijn scherpsnijdend zwaard op hem neêrdalen: het zwaard is na den slag bot en Baldur glimlacht.

Donar⁽⁶⁾ slaat zijn vernielenden moker op den helm van den God;

(1) De Scalden waren de dichters, en somtijds ook de priesters der oude Germanen.

(2) Het zijn de puinen van het kasteel Lichtenberg; men ziet dat ik de volksoverlevering heb gevolgd. De heer Schayes deelt, in zijne geschiedenis der bouwkunst in België, die denkwijze niet.

(1) Maastricht en Wijck.

(2) De godin der hel bij de Germanen.

(3) De opperste god onzer voorouders, dezelfde als Odin bij de Scandinaviers.

(4) De god der maan.

(5) Deze zang is eene navolging van dien des deenschen dichters Oelenschlager.

(6) De God des donders.

[p. 292]

picola (naar richter.)

[p. 293]

picola (naar richter.)

[p. 294]

de hamer bonst terug als hagel op de rots, en nogmaals glimlacht Baldur.

Doch waarom neemt Hoether, broeder van Baldur, geen deel aan het vermaak der goden? Hoether is blind en heeft geen wapens.

Loki, de booze, geeft den noodlottigen pijl in Hoether's hander, zet hem aan, dezen op zijnen broeder af te schieten.

Zie, de blinde God werpt den pijl op Baldur; want hij ook wil in het godengenot deelen.

Hij spreekt: - welnu, heeft die pijl eene wonde toegebracht? Is mijne hand vast genoeg geweest, dewijl mij de vastheid van het oog ontbreekt?

Niemand geeft mij antwoord! Vreemd is dat zwijgen. Spreekt gij ten minste, broeder, mijn goede Baldur. Gij toch veracht de zwakke hulde van den blinde niet!

Heeft mijn pijl u getroffen? Of sneed hij sissend langs uw hoofd heen gelijk de gonzende vlieg?

Doch allen zwijgen..... stom zijn de goden geworden, gelijk de graven der oude koningen, gelijk het slagveld na de zegepraal.

Helaas, is dit alles eene begoocheling? Ik sta in het midden van eenen stroom..... Lauw water bespoelt mijne voeten! o Frea, o moeder, antwoord mij!

En Frea roept: - Rampzalige! niet het water, maar het bloed uws broeders bespoelt uwe voeten!’

Wibo zweeg; de laatste tonen der harp stierven in de vlakte weg, toen de zon achter de bergtoppen wegzonk.

- Wibo, zegde de Scald, gij hebt de avondschemering der goden gezongen; zal nu de groote verwoesting aanbreken? Ik weet het niet; maar toch het gezag ontvalt der goden en zij laten dit aan Christus over. Het is onze plicht - wij, de laatsten der Scalden - de overheersching van Wodan te handhaven, en zelfs zoo mogelijk andermaal op te luisteren. Verhaal mij nu, wat u op uwen tocht wedervaren is. Zijt gij in uwe zending geslaagd? Zullen alle trouwe zonen van Wodan opkomen?

- Vader, alle de Frankische heeren zullen komen, uitgezonderd de heer van Loscastrum⁽¹⁾, Allouin⁽²⁾. Deze toch heeft zich onder de aanbidders van Christus geschaard; zijne dochter, Aldetrudis, is naar Winstershoven vertrokken, waar zij den God der Christenen onder de leiding van den roomschen Scald Landoald, dienen wil. Mijn tocht was niet zonder gevaar: te Sarchinium⁽³⁾ werd ik schier gevangen gehouden; ik heb mijne redding aan den heer dezer plaats, aan Trudo te danken.

- En toch is de heer van Sarchinium Christen? Het is een van die, welke ons het meeste kwaad berokkenen!

- O, zoo gij Trudo kendet! Trudo is de vader der armen, de dienaar zijner onderdanen; hij is.....

- Genoeg, Wibo! De heer van Sarchinium heeft de heilige bosschen van Wodan geschonden; op den toren van zijnen burcht staat het kruisteeken; hij legde de werpspies af; hij zal het Walhalla⁽⁴⁾ niet binnentreden; op den dag der wraak zal hij niet ontsnappen. En Allouin?..... Hij ook, op wien ik al mijne hoop had gebouwd, hij ook verlaat onze zaak! Het zij zoo, wij zullen dus zonder hem handelen! Voor dat morgen de schitterende Sunna⁽⁵⁾, op haar vergulde wagen ter kimme rijst, zult gij u naar de grot der Nornen⁽⁶⁾ begeven; draag zorg dat alles voor het houden der vergadering bereid zij. Ontsteek het heilig vuur en schik alles tot de offering. Zoodra Sunna hare gouden stralen over de velden werpt, zal ik ter plaatse komen.

De grijsaard trad de grot binnen, om zich ter ruste te begeven; Wibo richtte zijne stappen naar het dal, om zich op de boorden der Mosa in droomerijen te vermijen, toen hij een vreemdeling ontwaarde, die met veel moeite uit eene bergengte, met struikgewas begroeid, te voorschijn kwam.

De vreemdeling was een man van hooge gestalte; hij droeg een lang, zwart kleed, om het middel door een wit leêren gordel gesloten; om des te beter door de distels en het struikgewas te kunnen voort wor-stelen, had hij het kleed opgetrost. Eene kap bedekte zijn hoofd; op zijne borst schitterde een zilveren kruis.

Wie was hij? - Theodardus, de nieuwe bisschop van Trajectum.

Zoodra Wibo den prelaat herkende, snelde hij hem te gemoet, kuste zijne handen en riep hem, op een blijkbaar ongerusten toon, toe:

- Gij hier, vader! Om 's hemels wille verwijder u! Sigewald zou ons kunnen beluisteren! Wij zijn verloren, indien hij u, op dit oogenblik, zien moest!

En onder het uitspreken dezer woorden, trok hij den grijsaard in de richting der laagte, welke hij straks verlaten had.

- En nu, vader, hervatte Wibo, toen zij verre genoeg van de grot verwijderd waren, om niet gehoord te worden; en nu, vader, wat beveelt gij aan uwen zoon?

- Niets, zoon, niets, antwoordde de prelaat, en toch hebt gij, en gij alleen, mij in deze eenzaamheid gelokt Ik kom van Septimburias⁽¹⁾; aan de Jaer zonderde ik mij van mijn gevolg af, om een vromen zieke, die westwaarts aan den voet des bergs woant, te gaan bezoeken en te troosten. Bij het verlaten van zijn verblijf, hoorde ik uw zang en de ooster-koelte bracht mij de tonen uwer harp over. Ik wist niet, dat gij hier huisdet.

- Ik ben beschaamd over zooveel goedheid mijwaarts, vader! Ik zal uwe liefdevolle zorgen trachten te vergelden, door een trouw dienaar van den Gekruiste, van den Godmensch te worden, dien gij mij hebt leeren kennen. Ja, ik heb vast besloten de goden van het Walhalla te verzaken - die goden, welke niets dan wraak en bloed ademen; ja, ik verzaak die vereenigiug van verraders!

- Wat beteekenen die woorden?

- Vader, vele Saliërs zijn op het punt hunnen eed ontrouw te zijn. Morgen vereenigen zich de aanbidders van Wodan in het woud der Alfen⁽²⁾, nabij de Nornengrot. Er wordt een plechtig offer, en misschien, ik vrees het, een menschelijk offer opgedragen. Daarna zullen de saamgezworenen beraadslagen over het zekerste middel om hunne godheden over Christus te doen zegevieren. Reeds heeft men van een algemeenen moord der Christenen gesproken. De zoon der langharige koningen, Hilderic, zal niet worden gespaard; gij, vader, zijt als het eerste slachtoffer aangeduid.

- O, indien mijn bloed hunnen haat blusschen kon, zou ik met vreugde den dood aannemen; doch helaas! ik ben slechts een onbeduidend iets voor hen: - zij willen het Christendom vernietigen; zij bereiden den ondergang van Kerk en Staat. Als burger moet ik mij daartegen verzetten. Men moet de ontwerpen der oproerlingen verijdelen. Zijn zij talrijk?

- Talrijker en machtiger dan gij dit wellicht vermoedt. Vele heeren van het hof aanbidden nog de oude godheden, ofschoon zij veinzen het Christendom genegen te zijn, en het zijn juist deze veinsaards, welke te duchten zijn.

- Ik wist het, zoon; maar nimmer dacht ik dat zij, in hunne stoutmoedigheid, den ondergang des rijks zouden hebben durven beramen. Ik zal God bidden, en nog dezen nacht zal ik den meier van het paleis verwittigen. Men heeft dus de vergadering op morgen bepaald?

- Morgen, bij het krieken des dageraads; doch de offering zal slechts na de beraadslaging plaats grijpen. Ik zelf moet alles voorbereiden. Vader, indien ik naar Trajectum vluchtte? Indien ik u vergezelde? Ik sidder bij het denkbeeld alleen, dat ik tot het slachtofferen van een menschelijk wezen bijdragen zal.

- Zoon, hoogst noodig is het, dat gij de vergadering bijwoont; uwe afwezigheid zou argwaan opwekken.... En nu, de vrede des Heeren zij met u! Dat Hij u moed en voorzichtigheid verleene!

De prelaat drukte den neophiet de hand en verdween in de donkere schaduwen, terwijl Wibo op zijne legersteê te vergeefs den slaap zocht, die hem door zijn diep verontrusten geest werd ontzegd.

De twee Scalden, Sigewald en Warnaker, woonden weleer te samen in het Webbecum-woud, nabij Dispargum⁽³⁾. De twee priesters ont-

(1) Borgt-loon of Looi in Belgisch Limburg.

(2) Dat is dezelfde als de H. Bavo.

(3) Thans St. Truiden.

(4) Het paradijs der Germanen.

(5) De godin der zon.

(6) De drie nornen waren de parken der Seandinaviërs; men noemde haar Wida het verledene, Verandi het tegenwoordige en Skalda het toekomende.

(1) Thans het dorp Zepperen, een uur van St. Truiden; de oude bisschoppen van Luik hadden eene residentie te Zepperen.

(2) De Alfen of Elfen waren Scandinavische geesten; de Alfen des lichts verbleven in Alf-heim (woning der Alfen); de Swarts-Elfs woonden onder de aarde en in de holen der rotsen; zij waren sterfelijk en altijd genegen schade toe te brengen,

(3) Thans de vesting Diest, de eerste hoofdstad der Merovingiërs.

[p. 295]

vingen hun dagelijksch onderhoud van eenige heidensche huisgezinnen, welke in de vlakten, die de Toxandrische heide begrensden, hier en daar verspreid en in arme hutten woonden. Warnaker stierf; hij vertrouwde zijn zoon Wibo aan zijnen vriend Sigewald.

Eenige jaren later ontdekte de heer der landstreek, Wicbold van Sarchinium, prins van koninklijken bloede en vroom Christen, de schuilplaats van den Scald. Dewijl hij het heidendom in zijne domeinen wilde uitroeien, joeg hij Sigewald buiten de grenzen derzelve.

De oude Scald wist niet werwaarts zijne stappen te richten. Toen hij vernam, dat op de boorden der Mosa een aantal heidenen nog vrijelijk hunne eeredienst uitoefenden, vestigde hij zich met zijn pleegzoon op den St. Pietersberg en in de grot, waar wij hem aantroffen.

Warnaker's zoon werd in al den eenvoud der aloude germaansche zeden opgevoed; hij leerde den volledigen cyclus der zangen, ons in de Edda en in de volksliederen bewaard; al de geheimen der noordsche godenleer werden hem eigen gemaakt: immers, Wibo moest eens Scald en priester worden, zoo als zijn vader geweest was.

Herhaalde malen zond Sigewald den jongeling in verschillende streken van Haspegauw, om er de heidensche gezinnen te bezoeken en in de burchten der groote Heeren te zingen. Soms reisde de, zoon van den Scald verder. Wel eens dwaalde hij in den omtrek van Stabuletum. Op den schilderachtigen oever van deze of gene beek in het dal gezeten, tokkelde de zanger een hymne aan den geest der wouden, terwijl de vogelen in de twijgen zongen, terwijl de beek murmelde.

Op eene dier verre wandelingen kwam Wibo in aanraking met Theodardus, destijds abt van Stabuletum. In den aanvang vermeed hem de jongeling, dewijl Sigewald hem ten. strengste bevolen Tind de Christen-priesters te ontvluchten; toch wist Theodardus met Wibo in betrekking te komen; immers de abt zag in den jongeling zooveel onschuld, zooveel deugdzame schikkingen, dat hij de vaste hoop koesterde, hem tot het ware geloof te bekeeren.

Van lieverlede werd de zoon van Warnaker, door het aanlokkelijke woord, meêgesleept - dat woord, hetwelk hem zooveel schoone onbekende dingen, en eene voor hem zoo nieuwe liefde openbaarde. Zijn jong hart klopte warm voor het dichterlijke; zijn zachtaardig en menschlievend karakter kon geen vrede hebben met de bloedige en eigenbaatzuchtige leerstelsels van de godsdienst zijner vaderen. Geen wonder dat die God, stervende op het kruishout voor den meusch, vergiffenis schenkende aan zijne beulen, het verloren schaap liefderijk op zijne schouders terug brengende - zijnen geest tot verwondering en zijn hart tot verkleefdheid stemde.

Nadat Theodardus tot den bisschoppelijken zetel van Trajectum verheven was, zette de heilige Remaclus, die te Stabuletum in afzondering leefde, het onderricht van den jongeling voort. Toch werd deze terug gehouden door het denkbeeld, dat hij den ouden Sigewald zou moeten verlaten; hij kon er niet toe besluiten het doopsel te vragen, toen het ongeval, waarvan wij hooger spraken, over zijn lot besliste.

II.
Het bosch der Alfen.

Zuidwaarts en op eene halve uur van Trajectum, strekte zich, tusschen den berg en den rechteroever der Mosa, het sombere woud der Alfen uit. De natuur scheen daar al wat zij schrikwekkend en wild bezat, vereenigd te hebben.

Die plaats werd ontvlucht: immers, zoo zegt men, de Dock-Alfen, die duivelen van het Noorden, hadden zich, in ontelbare menigte, op de boorden der Jaer genesteld, welke haar zwart water, met eeuwige schaduwen overdekt, dwars door het bosch voortstuwde en aan welks majestatische wildheid de heidenen eene bijgeloovige vereering toewijdden.

De vogelen zelfs schenen die noodlottige schaduwen te duchten, alsof zij den dood toebrachten. De pelgrim, die zich onder die onmeetlijke takgewelven durfde wagen, hoorde, op zijn eenzamen tocht, het zoete gekweel niet der gevederde zangers, die toovermelodie onzer bosschen.

De majestatische en huiveringwekkende stilte, die in dezen uitgestrekt en natuurtempel heerschte, werd slechts afgebroken door het geruisch der bladeren en het verwijderd gekras der kraaien, of door den snijdenden schreeuw der roofvogels, die in de hooge boomtoppen of in de holte der rotsen nestelden.

Men zegde nog dat de holte van de rots, wier ingang door hoog kreupelhout op geheimzinnige wijze verdonkerd werd, tot schuilplaats diende aan de drie nomen, de germaansche parken, die de lotsbestemming der menschen sponnen.

In dat woud moesten de saamgezwoornen hunne vergadering houden, en hun afschuwelijk offer opdragen.

Reeds was de zon ter kim gestegen en deed den bedauwden bergtop glinsteren; het Alfen-woud bleef somber; de zonnestralen drongen slechts zeer zwak, en op schaarsche punten, door het loofdak.

Voor den ingang der grot der nornen, strekte zich eene vlakte uit, waarop zodenbanken in halfrond geplaatst waren. Dat deed aan de vergaderingen der Druïden, bij de oude Eburonen, denken. In het midden der vlakte stond de eik, aan Wodan toegewijd en de tafel, een ruwe steen, op welken de offering zou plaats hebben. Naast het outer bevond zich de groote kuip, om het bloed der opgeofferden te verzamelen.

Aan den ingang van het hol had Wibo het heilig vuur ontstaken, door twee stukken droog hout tegen elkander te wrijven. Dat Vuur, hetwelk, de Franken nodfyr noemden, diende ook om het vleesch te roosteren voor het maal, dat op de beraadslaging volgde.

In de grot zag men nog eene overgroote kuip met kruidbier, tot het plengoffer bestemd, hetwelk men den goden toewijdde als er over een onderwerp van aanbelang moest beraadslaagd worden. Daarenboven schepten de krijgslieden mild uit die kuip, tijdens den plechtigen maaltijd, die nooit, in dergelijke omstandigheden, vergeten werd.

De saamgezwoorne Franken daagden welhaast van verschillende zijden op; allen, ten getalle van vijftig, namen stilzwijgend plaats op hunnen zetel, en dit ieder volgens rang. De eereplaatsen waren het meest nabij den ingang der grot.

Ranehar de Marsana, ofschoon, gedoopt, had eenen gevangene, tot de offering bestemd, aangevoerd: deze was Hunibald, eenige zoon; van Wulfram van Eckheim, den aartsvijand van Ranehar.

Sedert lang voerde deze laatste reeds een heimelijken oorlog tegen Wulfram; nooit durfde hij dien echter openlijk verklaren, aangezien de heer van Eckheim, in hooge gunst bij het hof van Hilderic stond.

Op zekeren dag ontmoette de heer van Marsana den jongen Hunebald ter jacht. De knaap was verre van zijn gevolg afgedwaald. In den geest van Ranehar welde een helsch denkbeeld op; hij deed den jongeling wegvoeren en hem in den toren van zijne burcht van Marsana opsluiten.

Daar pijnigde Ranehar het arme kind zes maanden lang, tot dat hij eindelijk besloot het ten offer te brengen: immers, zoodoende, voldeed hij terzelfder tijd zijne vroomheid en zijne persoonlijke wraak.

Eindelijk verscheen, en dit de laatste van allen, de Scald Sigewald. Bij zijne nadering stonden alle Franken op en bleven recht staan, tot dat de priester op de groene zode, die in 't midden van het halfrond en voor de grot stond, had plaats genomen.

Na de gewoonlijke plenging des drankoffers, sprak Sigewald:

- Frankische oorlogslieden, sedert den verrader Hlodwig, die, de eerste der langharige koningen, de outers van Wodan verliet, zuchten de goden in het Walhalla, en zien met ontzetting hunne avondschemering en den nacht naken, waarop de wereld in het Muspelheim⁽¹⁾ zal worden verzwolgen. Nooit was het gevaar nijpender dan in onze dagen. De Christen Scalden doorloopen het Frankische rijk en worden gesteund door den scepter der langharige koningen. In de steden verrijzen talrijke Christen tempels; het kruis overheerscht alom, terwijl onze outers neêrgeworpen, de wetenschap der runen⁽²⁾ schier vernietigd is. Staat op, zonen van Germanië! wreekt en herstelt de eerdienst uwer vaderen, en moet het bloed stroomen, welnu, dat het stroom? met breede golven!

(1) Het Muspelheim is, volgens de noordsche godenleer, de woning van Surtur-de Zwarte. Het is eene wereld van vlammen, die op den laatste dag het heelal zullen omvatten. De dood van Baldur zal het teeken dezer verwoesting en van den val der goden zijn. Het is daarom dan ook dat deze dood in de zangen der Edda ‘de avondschemering der goden’ wordt genoemd.

(2) Heilig schrift, waarvan de ontcijfering alleen den priester voorbehouden was. Deze laatsten bedienden er zich van, om voorzeggingen te doen en looverijen te bewerken.

[p. 296]

Na die woorden stond de woeste Ranehar op, en sprak als volgt:

- Wijze priester onzer goden, zie, wij allen, trouwe aanbidders van Wodan, zijn herwaarts gekomen. Wij dragen de boeien met verontwaardiging; wij zjjn driftig om ze te verbreken. Het water der slavernij heeft mijn voorhoofd bevochtigd; ik wil dit met bloed afwasschen. Spreek, gij, die de kennis der runen bezit, gij, die de wetenschap der goden in pacht hebt, wat moeten wij doen? Wij zijn bereid.

- Dappere krijgsman, riep de Scald, Tyrus zelf heeft u begeesterd! Dat men mij eene cohorte van vijf honderd man geve, zoo als gij er een zijt, en wij zullen verwinnaars zijn! Wij moeten thans beraadslagen over de middelen, om onze wraak vast en zeker uit te voeren. Gij, edele Ranehar, gij kent het hof; gij onderhoudt met hetzelve veelvuldige betrekkingen. Dubbel nuttig kunt gij ons zijn; gij kunt ons met raad en daad behulpzaam zijn.

- Gij vraagt mij mijne denkwijze? antwoordde Ranehar; welnu, ziehier is ze. Het is aan het hof zelve, te Trajectum, dat de oproer moet uitbersten. Ik zal koning Hilderic, in het bosch van Marsana, ter jacht noodigen; een deel onzer getrouwen zullen zich in hinderlaag leggen; mijne luiden, die allen van beproefde trouw zijn, zullen van de jacht deel maken. Op gegeven teeken zullen de onzen toesnellen; wij dooden den koning, den meier van het paleis, Wulfram, en allen die zich tegen ons willen verzetten. Denzelfden dag brengt Bertaold van Elslonia. met zijne onderhoorigen, het volk van Trajectum in oproer. Onze groote vijand, de bisschop Theodardus, valle onder het staal; men make zich meester van het paleis en houde er stand, tot dat wij zegepralend de stad binnen rukken.

de brug van marcinelle

- Uw plan, Ranehar, zegde Bertaold, schijnt mij dwaas toe. Weet gij dan niet, dat wij gering in getal en de Christenen integendeel machtig zijn? Hoe wilt gij het volk van Trajectum tegen Hilderic en Theodardus oproerig maken, dat volk, hetwelk van de weldaden zijns konings en zijns bisschops leeft? Voor dat wij tot in het midden der stad waren doorgedrongen, zouden wij reeds allen vermoord zijn. Ik, integendeel, ik stel voor dat men de bewoners van het platteland in oproer brenge. Daar zullen wij een aantal lieden vinden, die de eeredienst der goden nog niet verloochend hebben; uit deze bevolking vormen wij een leger, roepen de Toxandriërs ter hulpe en vallen gezamenlijk Trajectum aan.

- Uw voorstel, niet het mijne, is dwaas, antwoordde Ranehar; weet gij dan niet, dat er ten platten lande overal kloosters oprijzen; dat het volk over het algemeen aldaar zeer arm is en het brood van priesters en monnikken eet? Hoe wilt gij de menschen tegen hunne weldoeners, aan welke zij zoo verkleefd zijn, in opstand brengen, indien gij, om dezelfde reden, vreest dat zulks in Trajectum niet gelukken zou? Doch in mijn plan zijn de omstandigheden niet dezelfde; uit uwe woorden blijkt het maar al te wel, dat gij het volk der steden niet kent. Daarbij, wat al tijd zal er verloopen, voor dat men ten platten lande een leger verzameld hebbe! Wat eindelooze pogingen zullen er moeten aangewend worden, om zooveel trouwe Franken te vergaderen! Middelerwijl zal het plan bekend worden, en koning Hilderic zal ons met een machtig heir overvallen voor dat wij in staat zijn aan dit laatste het hoofd te bieden. Ik blijf bij mijne denkwijze. Nu of nooit moet de groote slag toegebracht worden. Moeten wij sneven, dan toch zullen wij het Walhalla niet zonder buit binnen treden.

(Wordt vervolgd)