Villa Borghesa te Rome.
Eene der aanlokkelijkste plaatsen in het Rome der Pauzen, en dat men nu tracht zijn wezenlijk karakter te ontnemen, is zeker wel gezegde villa, vooral ten gevolge harer prachtige hovingen: onze gravure stelt een der schilderachtige hoekjes van die wandelplaats, met breedgetakte en lommerrijke boomen, voor.
De villa ligt aan den ingang der Eeuwige Stad, tusschen de Pincianaen de del Popolo-poort. In den loop der XVIIe eeuw werd het hoofdgebouw dezer villa, door Paus Paul V, die tot het geslacht van Borghesa behoorde, gebouwd. Scipion Caffarelli tot de waardigheid van kardinaal verheven en toelating bekomen hebbende den naam van Borghesa te voeren, bracht aan dit buitenverblijf groote veranderingen toe.
Heerlijke vergezichten, lommerrijke plaatsen, fonteinen, beelden, een schat van oudheden, uit het vroegste Rome voortkomstig, maakten deze hovingen tot eene lustwarande voor den kunstenaar, den oudheids- en geschiedeniskenner.
Door een' koop, gesloten tusschen Camillo Borghesa en Napoleon I, ten beloope van 8 millioen, ging die rijke kunstverzameling in fransche handen over. De val van Napoleon heeft de volledige uitvoering van dien koop belet; doch het is ten gevolge eener wederzijdsche overeenkomst tusschen den prins Borghesa en Lodewijk XVIII, dat 195 stukken beeldhouwerij, van de hoogste kunstwaarde, zich thans in den Louvre bevinden.
Onder deze bevinden zich de gladiator, de centaurus, Silenus, Marsyas, de kinderen van Niobee, de val van Phaëton, de geboorte van Venus, de algemeen gekende Borghesa-vaas, enz. enz.
Camillo Borghesa, prins van Sulmone en Rossane had den voorouderlijken italiaanschen geest verloochend; toen de Franschen Italië binnenrukten, diende hij in hunne gelederen en was de zoogezegde nieuwe denkbeelden toegedaan. Bonaparte wist den invloed van den afstammeling dezer groote italiaansche familie te waardeeren, riep hem in 1803 naar Parijs en huwde hem reeds in 't zelfde jaar, den 6 November, met zijne jongste zuster, Pauline, weduwe van zekeren generaal Leclerc, die in eene expeditie tegen de zwarten van San-Domingo, op welke zijne jonge en schoone vrouw hem vergezelde, omkwam.
Tot franschen prins benoemd, tot divisie-generaal opgeklommen, met eere-titels en fortuin overladen, vestigde Borghesa zich in 1810 te Turijn, scheidde, na den afstand van Napoleon van zijne vrouw - over welker gedrag, dat hoogstens wanordelijk was, hij zich hevig te beklagen had - en brak alle betrekking met de Bonapartes af. De verstootene leefde eenigen tijd op gezegde villa Borghesa, en stierf, verzoend met haren echtgenoot, den 9 Juni 1825, te Florence.
Auteursrechtvrij