De Belgische Illustratie. Jaargang 6

Het oud gemeentehuis van Aalst.

Het vriendelijk stedeke Aalst, in Oost-Vlaanderen, heeft gewis in het midden van zijne weelderige akkers, weiden en hopvelden, eene schilderachtige ligging, terwijl, de stad binnentredende, de bezoeker onmiddellijk bespeurt dat hij zich in eene welvarende plaats bevindt.

Aalst is een oprecht vlaamsche stad, welk karakter echter onder den invloed eener franschgezinde regeering, in de laatste jaren, verbleekt was; doch dat zich nu andermaal, dank zij den bekwamen en doorzichtigen burgemeester van Wambeke, helder begint af te teekenen.

Het is overigens een stellig bewezen feit, dat daar waar de conservatieve denkwijze aan het hoofd der zaken is, de eigen taal en zeden, die kenmerken van een volk, beter bewaard worden en krachtiger herleven.

Aalst is, zegden wij, eene vriendelijke stad, met gulhartige bewoners en van welke wij meer dan een gelukkig aandenken hebben bewaard. Ofschoon de stad nog menig oude herinnering bevat, is zij toch, in wat hare gebouwen aangaat, sterk gemoderniseerd, zooals men tegenwoordig zegt.

Reeds op het einde der XI eeuw werd Aalst door de Heeren van Gent, met muren omringd en met privilegiën begiftigd en toen een dezer, Diederik, zonder kinderen overleed, werd het land van Aalst, dat zich van de Dender tot de Schelde uitstrekt, bij de domeinen der graven van Vlaanderen gevoegd.

In de oorlogskronijken beslaat Aalst, reeds in de vroegste tijden, eene belangrijke plaats. In de meer algemeene geschiedenis des lands, of beter gezegd in betrekking tot Antwerpen, komt vooral Aalst in 1576 voor. Het was uit Aalst, onder ander, dat de oproerige spaansche troepen tegen Antwerpen optrokken, om die stad in de eerste dagen van November 1576, gansch te plunderen en af te branden.

De Spanjaards, bij gemis van betaling van soldij, waren na het beleg van Zierikzee in oproer gekomen, hadden hunne officieren weggejaagd, zich een electo gekozen en al roovende en brandschattende, kwamen de senores soldados, in de maand Juli, herwaarts afzakken, om, zooals dat schuim in dergelijke gevallen gewoon was te doen, eene stad te overrompelen, zich zelf te betalen en verder met het gouvernement, van gezag tot gezag, te onderhandelen.

Na een oogenblik Mechelen en Brussel bedreigd te hebben, na vele

[p. 155]

geveinsde marschen, vielen zij plotseling op Aalst, welke stad zij, om dus te spreken, tot op het hemd toe uitschuddeden.

In betrekking gekomen met de oproerige soldaten van het antwerpsche kasteel, onder het bevel van Sancho d'Avila geplaatst, en die niets anders wenschten dan de stad te kunnen plunderen, doch zich hiertoe te zwak gevoelden, zakten die van Aalst den 4 November op Antwerpen af en vijf duizend spitsboeven, dieven, moordenaars en brandstichters vielen op het rijke eii weelderige Antwerpen, dat geene andere schuld had dan juist rijk en weelderig te zijn.

De muiters waren niet alleen uit Aalst gekomen, maar ook uit Lier, Maastricht en Breda.

In 1582 werd Aalst door de Staatschen ingenomen en geplunderd; in 1583 leverden de engelsche huurtroepen haar, voor 30 000 pistolen, aan den hertog van Parma over - het beloop hunner achterstallige soldij.

Tijdens Joseph II werd Aalst ontmanteld; doch thans is die stad andermaal door vestingen omgeven.

Het stadhuis is door den gentschen bouwmeester Roelandt, in onze dagen, gebouwd, doch naast dit gebouw verheft zich het oud gemeentehuis, dat van het jaar 1200 dagteekent. De toren is van de XVe eeuw.

Aalst heeft een standbeeld opgericht aan den eersten belgischen boekprinter, Diederik Maertens. Inderdaad, in het drukken van het eerste boek, streefde Aalst elke stad in België voorbij. Baron de Reiffenberg deeltzulks in het Annuaire de la Bibliothèqueroyale de Belgique mede.

Na Aalst volgde Leuven, Antwerpen, Brugge, Brussel, Audenaarde, Gent en eindelijk zien wij eerst, in den aanvang der XVIe eeuw, Doornik en andere, waalsche steden te voorschijn treden. Volgens gemelde opgaaf werd het eerste boek in België gedrukt in 1473, door gemelden Diederik, en Doornik mag slechts op 1519 wijzen.

De hoofdkerk van Aalst bevat eenige schilderijen van waarde, onder ander een Rubens en een de Craeyer; verder eenige kunstmerkwaardigheden, die, zij alleen, het bezoek in die lieve stad reeds aantrekkelijk zouden maken.

Rijk is Aalst in gestichten tot geestes-ontwikkeling en christelijke liefdadigheid. Door een aantal fabrieken bezet, een hophandel drijvende, die gansch Europa door vermaard is, bestuurd door een flink en verstandig man als burgemeester en door een raad op de hoogte zijner zending, mag die stad inderdaad op welvaart roemen.