De Belgische Illustratie. Jaargang 6

Oranje in de Kempen.
Tafereelen uit den Jare 1649, door August Snieders.
(Vervolg.)

De meisjes maakten zich gereed het vertrek te verlaten, toen mevrouw beiden tegenhield.

‘Niet zoo, mijne lieven, wilt gij mij toelaten dat ik u omhelze?’ zegde zij.

‘Volgaarne, mevrouw;’ antwoordde Retha, en de oude dame kuste eerst Retha en daarna Elie, maar zij kuste beiden even innig, want zij wist niet aan wie van beiden zij den moederkus geven moest.

Mijnheer Ralph stond tegen het venster leunend; moeder en zoon behielden hunne plaats.

‘Dat zijn uwe dochters, mijnheer Ralph?’ ving de moeder aan.

‘Ja, mevrouw.’

‘Beiden?’

‘Beiden, mevrouw!’ luidde het antwoord met eene lichte aarzeling, die echter niet werd opgemerkt.

‘Vroeger hebt gij nog in de Vrijheid gewoond, niet waar?’

De valkenier knikte en zijn hart bonsde.

‘Mag ik weten hoelang dit geleden is?’ hervatte mevrouw.

‘Ik verliet de Vrijheid tijdens de pestilente ziekte.’

‘In 1625, niet waar? Toen is mijnheer Midletown gestorven, en toen ook heb ik mijne lieve Maria verloren.’

Eric Ralph zweeg; mevrouw was diep ontroerd.

‘Ook toen is uwe vrouw gestorven?’ ging mevrouw voort.

‘Dat is zoo, mevrouw.’

‘Zij liet u,’ en de oude dame staarde Eric Ralph vlak in de oogen, ‘volgens het doopregister in de Sint-Peeterskerk bewaard en dat ik zoo even gezien heb, slechts ééne dochter na en uwe Rhetha zegde mij straks, dat Elie en zij tweelingzusters waren.’

[p. 55]

De valkenier verbleekte min of meer; met eene kwalijk verborgen ontroering zegde hij tamelijk driftig:

‘Ik begrijp niets van al die vragen, mevrouw!’

‘Gewis, het is wel wat onbescheiden in al die familiegeheimen te dringen; maar.....’

‘Ik weet niet waarheen dit alles leiden moet, mevrouw....’

‘Is het ongepast, mijnheer Ralph, u te vragen waaruit dit verschil voortspruit op het doopregister, en....’

‘Goede Hemel, mevrouw,’ riep Eric en hij had gansch zijne kalmte herwonnen, ‘het kerkregister is niet vrij van dwalingen, vooral niet in die dagen van verwarring, welke wij in 1625 beleefden. Ik ben destijds met de twee kinderen op een kruiwagen, waarvoor ik mijn jachthond gespannen had, naar de baronnie van Breda verhuisd, vandaar naar het dorpje Valkenswaart - het land der valkeniers - en eindelijk ben ik naar Holland afgezakt, waar ik als valkenier bij den prins van Oranje in dienst getreden ben. Ziedaar mijne gansche geschiedenis.’

Mevrouw liet het hoofd zakken.

‘Ja,’ mompelde zij, ‘men kan zich in het kerkregister wel bedrogen hebben. Men heeft wel vergeten den naam uwer dochter te melden, of de naam moet op de zijde van het blad afgescheurd zijn.... Ja, het waren drukke tijden, dagen van volslagen verwarring.....’

De valkenier herademde; maar Hendrik Midletown had den eerstgenoemde nauwkeurig bespied, en terwijl zijne moeder den moed zakken liet, kwam deze bij hem meer en meer naar boven.

De verschillende gemoedsaandoeningen van Eric Ralph waren hem niet ten eenemale ontgaan. De zaak won voor hem veel in helderheid. Hij viel als 't ware in het front aan; hij greep, zooals het volk zeggen zou, den stier bij de horens.

‘Mijnheer Ralph,’ zegde hij; ‘gij zijt een eerlijk man; wilt gij mij zweeren bij al wat u heilig is dat het doopregister dwaalt als het u slechts het vaderschap van één enkel kind toeschrijft?’

‘En wat zou die eed beduiden, mijnheer Midletown?’ antwoordde Ralph aarzelend.

‘Kort en goed; dat men mijne moeder de verzekering gegeven heeft dat een der beide meisjes, welke wij hier zooeven gezien hebben, de dochter van Midletown is. Zekere Darvis heeft te Amsterdam de plechtige verklaring daarvan afgelegd.’

‘Aan wien? Doch neen, antwoord niet, ik begrijp alles, mijnheer Hendrik. Mevrouw heeft zekeren Mozes den kramer aangehoord, denzelfde, die eenige dagen hier in de Vrijheid heeft rondgedwaald. De man is kort geleden mij komen opzoeken, en stelde mij voor om aan mevrouw Midletown hare dochter weêr te geven, natuurlijk tegen een goed gevulde beurs. De opbrengst moest tusschen ons beiden verdeeld worden.’

Hendrik Midletown begon andermaal aan eene behendige aftruggelarij te gelooven; in den stroom van denkbeelden die zich in moeder en zoon verdrongen, in de koortsachtige spanning waarin zij zich bevonden, in de snelle woordenwisseling, bemerkten zij niet dadelijk, dat de valkenier de hem toegerichte vragen behendig had ontweken.

Eric Ralph zelf wenschte dat zonderlinge gesprek zoo spoedig mogelijk af te breken, en zich tot de moeder richtende, zeide hij:

‘Mevrouw Midletown zal het mij niet ten kwade duiden, dat ik haar verlaat; de “gecommitteerden” zijn ten raadhuize vergaderd om over de vermoedelijke inhaling van Hare Hoogheid de prinses van Oranje te beraadslagen, en ik moet mij andermaal derwaarts begeven. De samenspraak is trouwens voor u en mij weinig bemoedigend geweest.’

‘Ik begrijp dit, mijnheer Ralph,’ antwoordde mevrouw; maar gij zult aan eene moeder vergeven, dat zij zich aan ieder stroohalm vastklampt, als het haar kind geldt. Ik ben oud, mijnheer, ik ben overtuigd dat mijn kind leeft; ik zou alvorens te sterven, die dochter willen zien, haar door lange kussen willen vergoeden wat zij vier en twintig jaren lang heeft moeten missen....’

Eric Ralph was ontroerd; hij wendde het aangezicht af om de tranen te verbergen, die in ziine oogen opwelden. Met haastigen stap ging hij naar de deur, toen Hendrik hem bij den schouder greep en met nadruk zegde:

‘Geef aan mijne moeder de rust weêr, mijnheer Ralph! Zweer, bij al wat u heilig is, dat Elie en Retha uwe bloedeigen kinderen zijn!’

‘Dat kan, dat mag ik niet!’ zegde de valkenier en ging driftig heen.

‘Moeder,’ zegde de jongeling, ‘ik geloof thans met u, dat er iets waarheid is in de woorden van den kramer.’

‘Niet waar, zoon? Ja, ik heb er de overtuiging van. Dat geheim zal ontsluierd worden, al zou ik het aan de voeten der nieuwe Vrijvrouw moeten brengen. Och,’ ging zij voort, ‘konden wij de beide meisjes nog eens zien!...’

‘Later, moeder; kom, laat ons nu heengaan. Betrouw u op mij; ik zal geen rust vinden voor dat ik dien knoop zal hebben losgemaakt. Ik ga nu eerst naar den pastoor van Sint-Peeter, dan naar een advokaat, dan naar de schepenen der Bank, verder ga ik op zoek naar menschen, die Eric Ralph vroeger gekend hebben, hoe moeielijk deze ook zullen te vinden zijn; want de valkenier heeft mij onlangs gezegd dat hij buiten de Vrijheid woonde.’

‘Zoo moedig wil ik u hooren spreken!’ zegde de moeder; ‘kom nu!’

Moeder en zoon verlieten het vertrek.

In den gang had mevrouw een onverhoopt geluk: Eric Ralph had zijne dochters niet verboden mevrouw Midletown te zien; want beiden stonden in den breeden gang, dicht bij elkander gedrongen als schapen voor eenen aanval beducht en de handen in elkander geklemd; zij hadden het gesprek, dat binnen gevoerd werd, duidelijk gehoord.

Mevrouw hield voor beiden stil, nam hare handen in de hare, staarde lang nu deze dan gene in het aangezicht, en schudde diep bedroefd het hoofd, als kon zij het raadsel der familie-gelijkenis niet oplossen.

Nadat zij was heengegaan, kwam zij nog eens terug, kuste Elie en Retha en ging toen heen.

‘Wij zullen het genoegen toch nog hebben, u te zien, mevrouw?’ zegde Retha, want het deed haar wee, dat die ongelukkige moeder zonder hoop zou heengaan.

‘O ja, ja, zeer dikwijls, als uw vader het mij toelaat!’ antwoordde mevrouw.

‘En waarom zou hij het niet toelaten?’ liet er Retha, met den toon der volste verzekering, op volgen en zij snelde toe om de oude dame tot aan de kasteelpoort te vergezellen.

Elie bleef staan; Hendrik Midletown zag het en op zijne stappen terugkeerende, naderde hij Elie en vroeg:

‘Gaat gij niet meê, Elie?’

‘O, ja...’ was het antwoord.

Beider handen bleven in elkander geklemd en op eenigen afstand van de poort, zegde Midletown, met eene diepe ontroering in den toon der stem, en waarin een tot nu toe niet openlijk uitgedrukt gevoel besloten lag:

‘Ik wensch, Elie, dat niet gij mijne zuster wezen zult.’

V.
Op de bank in de warande.

Hendrik Midletown deed wat hij zijner moeder, in den loop van het gesprek in het kasteel, had beloofd; hij trachtte rechts en links inlichtingen over Eric Ralph te bekomen. Helaas, vier en twintig jaar was eene eeuwigheid, en dan nog werd elke verwarring van destijds, ten laste der geheerscht hebbende pestilente ziekte gelegd. Vele personen waren destijds verdwenen, zonder dat er nog een haan naar kraaide; deze waren gevlucht, gene waren alleen en verlaten in de pesthuizen gestorven - en de graven spreken niet.

Zou men Eric Ralph voor kinderroof vervolgen, hem zelfs op de tortuur brengen? Wat reden had men daartoe? De woorden van den kramer waren voorzeker niet voldoende, en de hand lichtvaardig aan een der valkeniers van Hare Hoogheid slaan, aan iemand die blijkbaar in hooge gunst stond, dewijl hij met eene bepaalde zending, betrekkelijk de jacht, naar Turnhout gekomen was, dat kwam den hoofdschouteth bedenkelijk voor.

Het meest gepaste was zeker den vorster en zijne handlangers te verwittigen, een oog in 't zeil te houden, als de sjachelaar andermaal in de Vrijheid verscheen. In dat geval kon men nadere inlichtingen machtig worden, den jood streng straffen, indien hier een valsch bedrog en afzetterij in het spel waren, of, ten slotte, de moeielijke en recht netelige zaak aan de prinses van Oranje onderwerpen, wanneer deze hare

[p. 56]

intrede doen zou - eene plechtigheid, die, in elk geval, binnen eenige maanden zou plaats hebben.

De raad was voortreffelijk; maar hij werkte niet snel genoeg volgens den geest der moeder; trouwens er was niets anders te doen.

Eric Ralph vermeed alle verder gesprek omtrent het bewuste punt, doch blijkbaar werd hij neêrslachtig en de meisjes zelve waren overtuigd, dat het voorval met mevrouw Midletown, aan zijn levensgeluk knaagde. Ook Elie en Retha hadden geene rust, vooral de eerste niet.

Hendrik Midletown kwam niet meer op het kasteel; maar Retha en Elie zagen wel, dat zijne moeder en hij, daar waar zij de meisjes mochten ontmoeten, deze met gretige oogen volgden. Op de straat werden zij minzaam gegroet; bij het verlaten der kerk stond Hendrik niet zelden aan het hardsteenen wijwatervat stil, en bood beiden, met de toppen der vingers, het gewijde vocht aan.

Mevrouw Midletown verscheen meer dan vroeger in het openbaar, in den omtrek van het kasteel en de warande, en Retha en Elie wisten wel, dat zulks gebeurde om beiden te zien.

In den aanvang van het jaargetij hadden zij aan de oude dame bloemen gezonden; wat later, met toelating van den rentmeester, een korfje vol prachtige aardbeziën, zelfs eens of tweemaal eenig wild, dat Ralph was machtig geworden, dewijl voor hem de ‘amende’ van ‘thien Ceur-realen’ niet bestond.

Het bleek dan wel dat de vader den droom der oude dame niet moedwillig wilde vernietigen; hij liet de zaak op haar beloop, doch uitte zich daaromtrent niet meer, en mochten de dochters soms over het wonderlijk avontuur spreken, hetwelk zij overigens, van de zijde der moeder, als het spel der inbeelding beschouwden, dan toch meenden zij niet den vader daarover nog te moeten lastig vallen.

het belfort te brugge.

Op een heerlijken zomeravond, toen de schemering nog niet gevallen was, trad Elie uit de neêrhuizing, welke de valkenier sedert eenige dagen had betrokken, en ging, met een kwalijk verborgen ongeduld, een der breede en lommerrijke beukendreven der warande in. Soms zag zij rechts of links, ook wel. wendde zij het hoofd eens schuchter om, als wilde zij zich vergewissen dat niemand haar opvolgde.

Toen zij op zeker punt der prachtige laan, in welke slechts hier en daar de avondzon haren gloed in breede strepen dwars over den weg wierp, gekomen was, sloeg zij eene kruislaan in, waar de boomtakken boven den weg, letterlijk in elkander waren gegroeid.

Aan den ingang stond Elie een oogenblik stil: zij hield de hand boven de oogen, om zich tegen een door het loof dringend zonnestraaltje te beschermen, en scheen te onderzoeken of er zich niemand in de dreef bevond.

In het midden meende het meisje iemand te ontwaren, en dat scheen haar moed te geven, want zij stapte sneller door; hare afhangende lokken werden, door de beweging, achterwaarts gedreven en hare wangen gepurperd.

Toen zij het bedoelde punt nader kwam, bemerkte zij wel degelijk eene mannelijke gestalte tegen een der boomen geleund; doch na eenige oogenblikken was zij verdwenen en Elie dacht nu, dat het enkel een spel der verbeelding was geweest.

Er was inderdaad ter plaatse geen spoor van een menschelijk wezen te zien; er heerschte eene kalmte, eene rust in de warande, welke men die eens kerkhofs noemen mocht.

(Wordt vervolgd.)