De Belgische Illustratie. Jaargang 5

[p. 409]

[Nummer 52]

Het klooster, naar Ruisdaal.

De onderstaarde gravure stelt een tafereel voor van den nederlandschen kunstenaar Ruisdaal, die zich vooral naam gemaakt heeft door zijne landschap schilderingen.

HET KLOOSTER, NAAR RUISDAAL.

Ruisdaal werd in 1630 te Haarlem geboren. Van zijn leven is zeer weinig bekend, zelfs is men het nog niet eens omtrent zijn geboortejaar. Men verhaalt dat zijn vader een kunstschilder was, die zijn zoon eene wetenschappelijke opvoeding liet geven. Deze studeerde dan in de medecijnen en de chirurgie en Houbraeken verzekert, dat hij reeds menige gelukkige genezing gedaan had, toen hij de geneeskundige praktijk liet varen en het penseel ter hand nam. De menigte zijner schilderstukken spreken echter dit tegen en doen met grond vermoeden dat hij zich van af zijne jeugd aan de schilderkunst gewijd heeft, waarin hij waarschijnlijk de eerste lessen ontvangen had van zijn broeder Salomon, die zelf een uitstekend kunstenaar was, doch volstrekt niet

[p. 410]

op één lijn kan gesteld worden met den kunstenaar die onder den naam van Ruisdaal bekend is. Zijne penseelgewrochten munten vooral uit door de trouwe nabootsing van de natuur en in de meeste zijner landschappen is de natuur zelf om zoo te zeggen op het doek gebracht. De onderwerpen zijner landschappen zijn meestal uit de noordsche natuur ontleend, die hij zuiver en getrouw opvatte. Nu eens waren het bergachtige streken, groote rivieren en watervallen, of bosschen met verschillende soorten van boomen, dan weer koornvelden met klein struikgewas, zooals die in de omstreken van Haarlem te vinden zijn. Het stilstaand water heeft hij niet zoo getrouw nagebootst als het schuimende in zijn val. Zijne boomen zijn meestal eiken en beuken, wier bladeren zeer goed te onderscheiden zijn tusschen de takken en op de stammen. Hij liet zijn hoofdlicht diep in zijne schilderstukken vallen, waardoor zijne landschappen een groot perspectief verkregen. Toch waren zij slechts zeer beperkt, en grootsche gezichten op uitgestrekte dalen vindt men van hem maar zeer zelden.

Ook in een ander genre zijner kunst heeft hij zich vermaard gemaakt. Zijne strandgezichten en zeestormen worden hoog gewaardeerd en gerekend onder de beste die men kan aanwijzen, zij worden op één lijn geplaatst met de stukken van de beroemdste zeeschilders, zoo zij deze niet overtreffen.

Zooals zoovele voortreffelijke landschapschilders bezit Ruisdaal eene bijzondere kracht in het schilderen van de onderdelen zijner landschappen, zooals de figuren en het vee, hetgeen men trouwens aan de gravure voorstellende ‘het klooster’ zeer goed kan bemerken. Dit schilderstuk is een van die weinigen, welke door hem gefantaseerd en daardoor zeer gezocht zijn. Het klooster gelegen aan den voet eens bergs, het kleine meer en de boomengroep vormen samen een prachtig geheel, zijn penseel waardig.

Vele stukken van zijne hand worden in de museums te Parijs, Dresden, Weenen en Munchen bewaard, terwijl ook in zijn vaderland verschillende liefhebbers de heerlijkste stukken van hem bezitten. Vooral zijne kleine teekeningen, met potlood of met de pen vervaardigd en later met het penseel bijgewerkt, zijn zeer gezocht, en worden derhalve zeer duur betaald.