De Belgische Illustratie. Jaargang 5

[p. 401]

[Nummer 51]

Het Luxembourg tijdens de renaissance.

Het Luxembourg, dat zijn naam ontleent aan den eigenaar van wien Marie de Médicis het terrein kocht, waar zij een residentie- paleis wilde stichten, is een prachtig monument van den renaissance-stijl.

HET LUXEMBOURG TIJDENS DE RENAISSANCE.

De weduwe van Henri IV wier prachtlievendheid en zucht tot schitterende praal in de ruime en sierlijke Tuilerieën en Louvre nog te enge en scherpe grenzen vonden, wilde ter plaatse waar nu de Champs Elysées zich vertoonen, een heerlijk verblijf voor zich laten aanleggen maar dit bleef, wat haar plan betreft, een luchtkasteel.

In 1612, een paar jaren na den dood van Henri IV besloot zij een paleis te laten bouwen, meer overeenkomstig haar smaak dan het Louvre en de Tuilerieën, die haar o.a. niet comfortabel genoeg voorkwamen.

Zij kocht daarom van den hertog Piney-Luxembourg een ruim grondeigendom, waarbij zij, zoover men het haar wilde afstaan, nog verscheidene omliggende terreinen voegde.

[p. 402]

De regentes koos tot bouwmeester Jacques de Brosse en gaf aangaande het plan haar wensch te kennen, dat het nieuwe gebouw in de uitwendige versieringen gelijken moest op het paleis Pitti waar de groothertogen van Toscane gewoonlijk resideerden, en waar zij het levenslicht aanschouwde.

't Is er echter alles behalve een namaaksel van en munt uit door eiger aardigen stijl terwijl het park met zijn kolossalen aquaeduct niet minder de bewondering trekt.

Onze eerste gravure biedt een gezicht aan op het park Luxembourg gelijk 't in de dagen van Marie de Medicis het oog van den bezoeker trof.

De aanleg der tuinen werd reeds aangevangen twee jaar vóór er een steen aan het gebouw was gelegd. Deze waren dan ook kant en klaar, toen het paleis nog niet betrokken kon worden. Het ongeduld der regentes om toch maar zoo spoedig mogelijk de terrassen en bosschages gelijk die reeds op het papier stonden, in werkelijkheid voor oogen te hebben, was oorzaak dat men, zoodra het terrein schoon was, bijna hals over kop begon af te bakenen en te planten.

De omvang der tuinen overtrof verre hun tegenwoordige uitgestrektheid. Niet minder prachtig dan het paleis was ook het park. Twee verdiepingen van terrassen, met ijpen boomen en grillig besnoeide palmbosschen beplant, door balustrades afgeschut, met kleine fonteinen versierd wier bekkens van veelkleurig marmer heerlijke tinten vormden in het groen, liepen om het parterre heen, dat minder diep maar meer uitgebreid was dan thans. Hier slingerden zich bloemperken, met de schoonste soorten voorzien, om een ruim bassin in welks midden zich een looden beeldengroep verhief.

Het water voor de verschillende fonteinen en bassins benoodigd, wordt langs een reusachtigen aquaeduct uit het dorp Arcueil aangevoerd. Die waterleiding door een deskundige vergeleken met de schoonste monumenten die ons de oudheid in dit genre heeft nagelaten, werd evenals het park, zoodra mogelijk, reeds in 1613 ondernomen, onder het opzicht van den architect aan wien ook de bouw van het paleis was toevertrouwd. De eerste steen van den nieuwen aquaeduct werd gelegd op de ruïnen van den vroegeren romeinschen, door de regentes zelve en haar zoon Lodewijk den XIII^en. Elf jaren later was het werk voltooid.

Die aquaeduct telt ongeveer driehonderd negentig meters in de lengte en vier en twintig meters in de hoogte, zij bestaat uit vijf en twintig bogen en brengt een verbazende massa water aan, dat in een der gebouwen van het observatorium geleid, voor twee derde gedeelten wegvloeide naar de verschillende bekkens en stralen, daarbij tevens het noodige water aan het paleis leverde. De rest stroomde naar drie omliggende stadswijken, waar de bewoners het zich konden aanschaffen bij een veertiental gewone fonteinen of pompen die eenige jaren geleden nog bestonden.

Het park en paleis Luxembourg is steeds een der bezienswaardige gedeelten van Frankrijk's hoofdstad gebleven.