De Belgische Illustratie. Jaargang 5

De pleegdochter.
Eene bloem, uit den vreemde op nederlandschen bodem overgeplant.
Door H.A. Banning.
(Vervolg.)

Eerst toen hij terugkwam, scheen hij te begrijpen dat eenige verontschuldigingen noodig waren voor zijn afgetrokkenheid. Hij verzocht verschooning en vroeg aan zijn zuster of zij niet een lied wilde zingen om hem wat te verstrooien.

Rosine voldeed volgaarne aan zijn verlangen; zij wist wat Frans behoefde en zong een vroolijk lied, zoo geestig, zoo dartel dat de oude dokter zijn lachen nauwelijks kon bedwingen.

‘Is dat nu geen goed recept voor zwaarmoedigen?’ vroeg zij, terwijl zij vlak voor Frans ging staan en hem zoo goedig en vertrouwelijk in de oogen zag.

‘Uitmuntend,’ antwoordde hij. ‘Ik heb nog eenige minuten tijd en zou ook gaarne nog iets van Lise hooren.’

Het meisje stond zonder tegenspraak op en plaatste zich voor de piano. Wat waren dat heerlijke tonen die zij aan het instrument ontlokte! Hare gedachten smolten in accoorden weg, die zich eindelijk in een zeer bekende melodie oplosten. Zij zong met heldere, gevoelvolle stem: O sanctissima, O piissima.

‘Ik dank u,’ sprak Frans toen zij geëindigd had. Hij wikkelde zich

[p. 316]

in zijn mantel en begaf zich weder naar de zieke vrouw, ofschoon het reeds zeer laat en bitter koud was.

Toen hij vertrokken was, zeî de oude man: ‘Dat moeten wij nogmaals hebben.’

Rosine en Lise zongen nu het lied aan de H. Maagd tweestemmig en aan het slot stemde ook de oude dokter in: ‘Ora, ora pro nobis.’

HET LANDGOED VAN ROTHSCHILD TE FERRIERE.

Hij verheugde zich over de beide jonge meisjes, hij verheugde zich over den zoon, zoo godsdienstig, zoo braaf en zoo ijverig in de vervulling zijner plichten. Hij kende den strijd die gestreden werd, hij wist zeer goed wat in die jeugdige harten omging, al had men er hem ook niets van gezegd, en zijn ondervinding en kennis van het menschelijk hart zeiden hem, dat alles ten beste zoude uitvallen. ‘Het is goedzoo,’ dacht hij. ‘Er moet gestreden en overwonnen worden; dat is de rechte weg. Wie hier beneden iets anders zoekt, zal zich bedrogen vinden.’

Hij gaf beide de hand en wenschtte haar een goeden nacht.

Frans kwam eerst zeer laat tehuis, toen allen reeds lang sliepen: hij gevoelde zich gelukkig, want er bestond hoop dat de arme vrouw behouden zou blijven.

Den volgenden morgen na 't ontbijt zei Rosine tot Lise:

‘Nu wil ik u het portret mijner moeder laten zien, zooals ik heb beloofd.’

Toen zij in de bekende kamer kwamen, was Lise zeer verrast. ‘Wat is het hier heerlijk . . . . . wat schoone camelia's hebt gij daar,’ riep

[p. 317]

EEN GEZELSCHAP KUIKENS.

[p. 318]

zij, doch haar oog zocht reeds het portret, want sedert zij in de schrijftafel van haar vader had gezocht, was en bleef zij daarover onrustig. ‘Is dit uwe moeder?’ vroeg zij, op het portret van Bremmer's echtgenoote wijzende.

‘Neen, hier,’ antwoordde Rosine zich omkeerende, en toen stonden beide voor het portret dat naast de deur hing, die zij waren binnengekomen.

Lise ontstelde, want dat was dezelfde vrouw wier beeltenis zij ook in de schrijftafel had gevonden. Het schemerde haar voor de oogen, zoodat zij haar hand op Rosine's schouder moest leggen om zich staande te kunnen houden. Ook dit portret geleek sprekend op Rosine en toch was zij het niet.

De pleegdochter had ook al haar geestkracht noodig om haar tegenwoordigheid van geest niet te verliezen, want sedert zij de geschiedenis harer moeder had gelezen, meende zij te mogen gelooven dat Lise haar zuster was.

‘En wie is dat dan?’ vroeg laatstgenoemde eindelijk, op het tweede portret wijzende.

‘De moeder van mijn broêr Frans,’ antwoordde Rosine nauwelijks hoorbaar.

Beiden zwegen, beiden waren zoo ontsteld dat zij beefden. Rosine omdat zij die woorden gesproken, Lise dewijl zij ze vernomen had.

Xl
Praatjes.

Eenige dagen later was Lise Verbommel weder tehuis bij haar tante. Een dame uit de nabuurschap kwam een bezoek brengen. Men sprak over allerlei onverschillige zaken, over het weder, over de mode, over de Wintervermaken waarvan men buiten verstoken was en zoo al meer.

Dat was slechts een inleiding voor 't geen de dame eigenlijk te vertellen had en waarover zij zeker iets naders wilde hooren. ‘Weet gij wel,’ vroeg zij eindelijk, ‘dat wij binnen kort een bruiloft te wachten hebben?’

‘Een bruiloft?

‘Dit wordt althans stellig verzekerd. De jonge dokter Bremmer zal met de schoone Rosine, het aangenomen kind van zijn vader in het huwelijk treden. Wist gij dit niet? Het is een oude historie; zij zijn sinds lang verloofd; zoo komt het dat Rosine zich nooit in gezelschappen vertoonde.’

Lise stond op; zij wist nauwelijks wat zij deed, maar bereikte toch de deur en begaf zich naar haar kamer.

De dame vervolgde intusschen en deelde nu aan mevrouw van Staden een zeer romantische geschiedenis mede, waarin de vreemde duitsche vrouw met haar kind de hoofdrol speelde. Het was een mengelmoes van waarheid en verdichting. Zij eindigde ten slotte met te vertellen hoe Rosine door dokter Bremmer als pleegdochter was aangenomen en welke eenzijdige opvoeding hij haar had gegeven met het eenige doel haar eenmaal zijn zoon tot echtgenoot te geven.

Mevrouw van Staden moest dat alles tot het einde toe aanhooren en de dame was zeer woordenrijk. Zij bleef lang zitten nadenken over 't geen zij had gehoord, doch wat haar ook als waar of waarschijnlijk toescheen, met de gedachte dat Frans met Rosine verloofd was, kon zij zich niet vereenigen.

Na alles bedaard overwogen te hebben, ging zij Lise opzoeken, doch deze was nergens te vinden. De deur harer kamer was gesloten en zij bevond zich in geen der andere vertrekken. Door angst gejaagd ging zij nogmaals naar de kamer van Lise, die eindelijk na lang kloppen te voorschijn kwam.

‘Mijn beste kind, wat maakt gij mij ongerust en wat zijt gij bleek,’ sprak zij. ‘Die praatjes schijnen grooten indruk op u te hebben gemaakt. Dat Rosine slechts de pleegdochter van dokter Bremmer is, wil ik wel gelooven, doch wat van hare verloving met Frans wordt gezegd, is onwaarheid, daar kunt gij op rekenen.’

‘Maar waartoe dient dan al die geheimzinnigheid, waarom verzwijgt men zulke dingen voor hen die men zijn beste vrienden noemt? O, ik haat alle leugentaal en onoprechtheid,’ sprak Lise met bitterheid.

‘Daar hebt gij gelijk in,’ antwoordde mevrouw van Staden, ‘maar hier kan van beiden geen spraak ziju. Er heeft voor dokter Bremmer geen aanleiding bestaan om ons mede te deelen dat Rosine zijn dochter niet is; 't kan zelfs onbetamelijk genoemd worden om over zoodanige aangelegenheden zonder noodzakelijkheid te spreken, want wie weet welke geheimen aan de geschiedenis van Rosine verbonden zijn, en wanneer men A gezegd heeft, moet B allicht volgen.’

‘'t Doet me pleizier dat gij zoo over de zaak denkt, tante,’ sprak Lise wat bedaarder. ‘Gij hebt gelijk, ik begrijp nu ook dat het zeer ongepast was om ons dat alles te komen vertellen.’

‘'t Was voor het minst zeer onbezonnen,’ hernam mevrouw van Staden, ‘maar gij hebt daarom nog geen reden om verstoord of misnoegd te zijn. Al wat mij over dokter Bremmer, over Rosine en Frans is verteld, strekt tot hun eer, ofschoon de praatzieke vrouw een kwade tong heeft. Wij moeten niet zoo spoedig geneigd zijn kwaad van anderen te denken en ons gevoel weten te bedwingen, wanneer wij iets vernemen dat ons onaangenaam treft.’

‘'t Is waar, beste tante,’ antwoordde Lise, ‘maar gij zijt een verstandige vrouw en ik ben een verwend kind; doch ik wil mij beteren.’

Zulke woorden zou zij een jaar vroeger niet gesproken hebben.

Toen vertelde zij aan haar tante dat Rosine haar het portret der moeder had laten zien, doch zij repte geen woord over het ander portret in de schrijftafel. De herinnering daaraan was en bleef haar een doorn in 't hart, en hoe langer zij er over nadacht, des te dieper ging die doorn, des te meer pijn veroorzaakte hij haar.

Zij had zoo vaak in Frans den liefhebbenden broeder bewonderd; thans kwamen haar verschillende kleine voorvallen in het geheugen, waaruit zij de gevolgtrekking maakte dat Frans meer dan broederlijke genegenheid voor Rosine koesterde. De jaloezie maakte zich van haar meester. Haar trots verzette zich daartegen, zij wilde onverschillig zijn, doch dat was vergeefsche moeite.

In de eerste dagen na dit voorval had zij geen enkele ontmoeting met Frans of Rosine; dit was nu wel geheel toevallig doch het deed haar toch pleizier. Toen zij beiden wederzag, wist zij zich te bedwingen; zij was even hartelijk als altijd jegens Rosine. Wat had haar vriendin ook gedaan? 't Kon haar toch niet tot verwijt strekken dat zij niet de eigen dochter van dokter Bremmer was? Was het haar schuld dat ieder haar liefhad?

Tegenover Frans was Lise minder op haar gemak; zij vermeed hem en wanneer dit niet ging zonder opzien te baren, bejegende zij hem in 't oog loopend koel.

Frans zag tot zijn groote verwondering deze verandering. Wat kon daarvan de oorzaak zijn? In den laatsten tijd was hij op meer vertrouwelijken voet met haar geraakt en zij blijkbaar gaarne met hem in gesprek geweest. Was zij daardoor beleedigd? Hij had haar nooit zóó gezien; anderen zeiden wel dat zij trots en terugstootend was, doch hij had dit nooit ondervonden.

‘Dan zijn het luimen,’ dacht Frans, doch hij was de man niet om zich tot een offer daarvan te maken. Hij sloeg haar een tijd lang gade en meende toen overtuigd te zijn dat hij zich niet bedroog. Het natuurlijk gevolg van een en ander was dat hij nu ook haar vermeed, doch zonder zich in 't minst beleedigd te toonen. Het ontging ook zijn scherp oog niet dat Lise verdriet had, dat zij naar lichaam en geest leed. Somwijlen wilde hij zonder omwegen vragen wat haar deerde, doch juist dan wanneer hij een vriendschappelijk en vertrouwelijk woord sprak, was zij meer koel en terugstootend dan ooit.

Dat kwetste hem diep. Hij gevoelde echter slechts medelijden met haar, want hij kwam meer en meer tot de overtuiging dat er iets bijzonders moest zijn voorgevallen om in Lise een verandering teweeg te brengen, die voor haar zelve wel het meest pijnlijk bleek te zijn.

Zoo ging de Winter voorbij. Lichtzinnige praatzucht had een zaad uitgestrooid dat jaloezie, miskenning en bitterheid voortbracht.

XII
Terugkeer.

Pater Franciscus lag in zijn cel op de knieën. Hij was alleen met God, geene aardsche gedachten kwelden hem. Hij had de wereld overwonnen, hij was tevreden in de enge, arme cel. Gelukkig hij, die zoo ver gevorderd is in het geestelijk leven. ‘Zalig zijn de dooden die in den Heer sterven, hunne werken volgen hen na,’ - dit geldt ook van degenen die der wereld afgestorven zijn. Zij brengen bloesems en vruchten voort, wier zegen als een vruchtbare dauw neêrdruppelt in de afmattende beslommeringen van 't aardsche leven. Hoe weinig wordt deze geheime arbeid voor het heil van den evenmensch erkend en begrepen, die soms een bolwerk vormt tegen algeheel verval.

Het is nog zeer vroeg in den morgen, want de godslamp in de kloosterkerk verspreidt meer licht dan door de vensters binnendringt. Op de laagste trede van het hoogaltaar ligt Max van Staden neêrgeknield, geheel bewegingloos en met gebogen hoofd.

Toen de geloovigen door het luiden der klok tot het bijwonen der eerste H. Mis werden geroepen en het licht der opgaande zon zijn stralen op het altaar schoot, stond hij op, doch het hoofd bleef gebogen, zijn oogen waren neergeslagen. Een treffend, een onvergetelijk oogenblik brak voor hem aan. Nog vóór dat de H. Mis een aanvang ging nemen, zou hij zijn geloofsbelijdenis afleggen, zou hij terugkeeren in den schoot der Kerk. De zoon der XIX^e eeuw, die geen bevrediging had kunnen vinden in de wetenschap, die bij al de kennis waarmede hij zich had verrijkt, onophoudelijk heen en weer werd geslingerd op de onstuimige zee der menschelijke meeningen, kwam thans rust zoeken in den schoot der Moeder die alles voor allen is. Met heldere ofschoon diep ontroerde stem sprak hij het Credo uit en ontving daarna uit handen van zijn vroegeren studiemakker, pater Franciscus, de H. Communie.

In den namiddag wandelde hij met den overste in den tuin en sprak over de toekomst. Max wilde nog dezelfde week naar zijn moeder vertrekken om met haar te overleggen wat hem, vooral in betrekking tot Rosine te doen stond; daarna wilde hij in het klooster terugkeeren en er den ganschen Zomer doorbrengen. In den Herfst was zijn vacantietijd verstreken, dan wilde hij onmiddelijk zijn taak weder opvatten.

De overste keurde dat alles goed, doch ried hem aan geen overijlde besluiten te nemen. In het gewone leven teruggekeerd zou hij

[p. 319]

beter kunnen oordeelen over hetgeen hem te doen stond dan hier in de eenzaamheid.

‘Ik geloof dat Rosine gelijk heeft,’ zeî hij aan het einde van het gesprek. ‘De erkentenis der waarheid, de ontwikkeling van het gezond verstand door het geloof voert tot den weg der versterving, tot het verbreken van de aardsche banden. Wat toch kan de aarde voor genot aanbieden? Ik begrijp dit thans minder dan ooit. Draagt niet alles wat ons omringt, dragen wij zelven niet het merkteeken der vergankelijkheid? Wanneer ik thans aan familiebanden denk, komt het mij voor dat zij - althans voor mij - ketenen zijn die belemmerend genoemd moeten worden. Ik bemin mijn moeder, ik heb mijn vrienden lief, doch ik gevoel behoefte aan een werkkring, die buiten het huiselijk leven ligt. Ik ben door geen belofte aan Rosine verbonden, en daar zij zelve reeds voorzag wat mijn hoogste verlangen zou zijn wanneer ik de waarheid gevonden had, geloof ik met grónd te mogen vermoeden dat ook zij haar geluk niet in de wereld zal zoeken, want wij beoordeelen anderen meestal naar ons zelven. Gij hebt het beste deel gekozen, pater Franciscus!’

De overste drukte de hand van zijn vriend. ‘Laat ons bidden dat God het offer van uw hart moge aannemen, dat Hij u leere kennen wat u tot heil en zaligheid strekt. Het leven in de wereld is vol bitterheid doch ook te midden der aardsche beslommeringen kan men den goeden strijd strijden. Geef u geheel aan God over, vraag Hem wat Hij wil en het antwoord zal niet achterwege blijven.’

In hetzelfde uur was Rosine bij den pastoor. Voor haar op de tafel lag de gewichtige brief harer moeder. Zij had er de hand opgelegd en zeide:

‘Ik heb het gelezen en herlezen en veel van hetgeen in mij sluimerde, is daardoor geheel wakker geschud. De raadgevingen mijner moeder zullen vruchten voortbrengen. Ik besef wat zij heeft geleden, - wat ook ik zou lijden, wanneer mijn hart zich aan het aardsche, aan het vergankelijke hechtte. Slechts door de volle vrijheid der kinderen Gods zal mijn hart geheel bevredigd worden.’

De pastoor zag haar zwijgend aan. Haar gelaat kenschetste vastberadenheid en in haar oog schitterde de geestkracht, die den mensch de overwinning op de wereld en zich zelven doet behalen.

‘Het is u bekend wat tusschen professor van Staden en mij is voorgevallen,’ zoo vervolgde zij. ‘Ik ken geen beminnenswaardiger mensch, doch ik ben overtuigd dat hij evenmin als ik gelukkig zal kunnen worden door een verbintenis met mij. Ik wil met God alleen zijn, alleen in het leven met Hem van wien ik door den dood niet kan worden gescheiden. Ook gij hebt die roepstem gevolgd, pastoor, en heeft u dit gelukkig of ongelukkig gemaakt?’

‘Gelukkig, mijn dochter, gelukkig,’ sprak de grijsaard en zijn oogen werden vochtig. ‘Die liefde tot God en in God is een liefde, die eeuwig nieuw blijft, die nimmer oud wordt, die altijd nieuwe bloesems draagt en vruchten voortbrengt, ook wanneer de dag ten einde loopt en het avond gaat worden.’

‘En gunt gij mij dit geluk?’ vroeg Rosine.

‘Van ganscher harte,’ antwoordde hij ‘maar toch moet ik blijven zeggen: beproef u zelve.’

‘Dat heb ik gedaan en ik doe het nog dagelijks,’ hernam zij. ‘Ik heb het gedaan in mijn uren van smart en weifeling, ik doe het ook thans in de volle vreugde van mijn hart dat nu zoo kalm is. Het zou mij grenzenloos ongelukkig maken wanneer ik mijn voornemen om mijn leven geheel aan God toe te wijden, moest laten varen. Ik gevoel zeer goed dat ik mij niet zonder pijn zal kunnen losrukken van hen die mij zoo dierbaar zijn geworden, doch wij behooren immers tot de strijdende Kerk!’

‘Welnu,’ zeide de priester, ‘spreek met uw pleegvader over uw voornemen en laat ons verder alles aan den goeden God toevertrouwen.’

XIII
De wegen der voorzienigheid.

Er heerschte buitengewone bedrijvigheid in de woning van mevrouw van Staden. In de kamer van Max waren de vensters geopend opdat er zonneschijn en versche lucht zou binnendringen. De meubels en boeken waren zorgvuldig afgestofd en men had er eenige potten met zijn meestgeliefkoosde bloemen geplaatst.

De bekeerling zou dien dag terugkomen. Hoe dankbaar klopte het moederhart! Haar strijden en lijden was beloond, haar gebed verhoord geworden. Het was haar somwijlen alsof zij zooveel geluk niet zou kunnen dragen. Reeds lang had zij geleerd kalm te blijven bij alles wat de wereld biedt, 't zij vreugd of leed, doch nu had zij wel willen juichen, en al haar zelfbeheersching had zij noodig om inderdaad kalm en bedaard te blijven.

De gelukkige moeder begaf zich in den tuin, om daar, al wandelende den tijd te korten, die haar zoo lang viel. Lise stond voor het geopende venster; haar oog staarde in de verte, doelloos en droomend. Hoelang dat wel geduurd had, wist zij zelve niet, doch eensklaps ziet zij dat twee paarden met een hoogbeladen hooiwagen op hol zijn. Er speelden kinderen op den weg, zij verkeerden in levensgevaar. Hevig ontsteld stak Lise de handen uit alsof dit hulp zou kunnen bieden. Eensklaps werden de paarden door een forsche hand tot staan gebracht; doch een oogenblik later zonk de redder ineen; hij werd door twee mannen die toegesneld waren, naar een boomstam gevoerd die aan den weg lag. Lise erkende tot haar ontsteltenis in den redder Frans Bremmer; hij bloedde en scheen bewusteloos te zijn.

Zonder zich te bedenken snelde zij naar beneden en bevond zich eenige oogenblikken later op de plaats alwaar Frans bloedend en bewusteloos lag. Haar gelaat was lijkbleek, haar oogen stonden strak en er kwam geen woord over hare lippen.

Frans had een wond aan het hoofd. Er kwam hulp opdagen; men wiesch de wond en Lise bood haar zakdoek aan om het bloed te stelpen. Zoo waren eenige oogenblikken in pijnlijke onzekerheid voorbijgegaan toen de jonge dokter de oogen opende. Zijn blik viel, ofschoon nog slechts half bewust op Lise, die er geheel niet aan dacht dat zij daar zoo geheel alleen stond tusschen hen die waren komen toesnellen.

Nog eenige oogenblikken en Frans had zijn volle bewustzijn teruggekregen; hij herinnerde zich terstond het voorgevallene, voelde met de hand aan het hoofd en zeide; ‘Het zal niet erg wezen; ik was slechts bedwelmd; het zal wel spoedig weer beter zijn.’

‘God zij gedankt!’ riep Lise uit de volheid van haar hart. Dat waren de eerste woorden die zij sprak en met die woorden ontsprongen groote tranen aan hare oogen, die zij met de handen bedekten.

‘Gij moet niet weenen, Lise,’ sprak Frans.

Nu kwam ook mevrouw van Staden met den huisknecht. Men verhaalde haar hoe de dokter de paarden had tegengehouden op het oogenblik dat het leven der kinderen bedreigd werd en hoe hij daarbij een wond aan het hoofd had bekomen.

Frans was intusschen in zoo ver hersteld dat hij kon opstaan. Hij dankte de omstanders voor hun hulp en ging, leunend op den aangeboden arm van mevrouw van Staden en aan de andere zijde door den huisknecht ondersteund, langzaam naar de woning, die hij had willen bezoeken toen het ongeluk plaats greep. Daar legde hij zelf het eerste verband en schreef toen een briefje aan zijn vader, opdat deze en Rosine niet door een overijld en overdreven gerucht ontstellen zouden. Hij was dankbaar voor de zorg van mevrouw van Staden, die niet wilde dat hij vooreerst haar huis zou verlaten. Zij voegde eenige regelen bij het briefje aan dokter Bremmer, waarin zij hem verzocht haar te komen bezoeken, dewijl zij alleen met zijn volle toestemming de patiënt uit zijn gevangenschap zou ontslaan.

Lise liet zich niet meer zien, - zij wist dat Frans goed verzorgd werd.

Des namiddags kwam de oude Bremmer. Hij zeide dat de wond niet gevaarlijk was, zij was echter zwaar genoeg om een flinke koorts te doen ontstaan en ten gevolge daarvan schreef hij een paar dagen huisarrest voor. Hij achtte ook het rijden eenigszins gevaarlijk zoolang de gewonde niet geheel vrij zou zijn van koorts. Hij zou den volgenden dag een meer bepaald oordeel kunnen uitspreken, doch voor 't oogenblik moest Frans zich geheel aan de goede zorgen van mevrouw van Staden toevertrouwen.

Den volgenden dag zag Frans - die zich reeds veel beter gevoelde - voor het eerst Lise weder en wel bij het middagmaal. Zij zag wat bleeker dan gewoonlijk, doch er was geen spoor van eenige deelneming te vinden, noch in haar woorden, noch in haar gelaat.

Frans zag dit terstond en hij betuigde haar dan ook met geen enkel woord zijn dank voor de hulp die zij hem bewezen had. Hij wist zeer goed dat zij elke dankbetuiging van de hand zou hebben gewezen. En zoo was het ook, doch dit neemt niet weg dat Lise door al die tegenstrijdigheden juist niet zeer op haar gemak was, toen hij haar zelfs geen gelegenheid gaf om haar rol te blijven voortspelen. Want dat haar koel, terugstootend uiterlijk niet natuurlijk was, dit kon hij zeer gemakkelijk afleiden uit haar houding en woorden op het oogenblik dat hij na het ongeluk zijn bewustzijn terugkreeg.

Des namiddags kwam de oude dokter met Rosine. Hij vond Frans in zulk een goeden staat dat er geen bezwaren bestonden om naar huis terug te keeren; alle bedenkingen en voorstellen van mevrouw van Staden waren dan ook tevergeefs.

Rosine en Lise gingen naar den tuin. Laatstgenoemde moest nu omslachtig vertellen wat den vorigen dag was voorgevallen; zij deed dit met gedwongen bedaardheid of liever onverschilligheid.

‘Welk een edele daad,’ riep Rosine. ‘Die goede Frans heeft een hart van goud dat een schat van menschlievendheid bevat. Ik verheug er mij zoo dikwijls over dat hij mijn broeder is.’

Lise huiverde en zeide onwillekeurig op scherpen toon:

‘Rosine!’

‘Wat is het!’ vroeg deze verwonderd.

‘Ik heb een afkeer van onwaarheid.’

‘Maar ik spreek de volle waarheid . . . . . . ik begrijp u niet,’ antwoordde Rosine, die hare ooren nauwelijks kon gelooven.

‘Ik begrijp mij zelve niet,’ riep Lise, die in groote opgewektheid verkeerde. ‘Wanneer ik u zie, wanneer ik u hoor spreken, kan ik mij niet voorstellen dat gij onwaarheid spreekt en toch.......’

De woorden wilden niet over hare lippen, doch Rosine, die wel zag dat iets ongewoons in haar omging, stak haar de hand toe en zeide:

[p. 320]

‘Zeg toch wat u op het hart ligt, Lise, er moet iets zijn wat u kwelt; deel het mij mede, wellicht kan ik de oorzaak wegnemen.’

Lise was bleek geworden en vroeg nauwelijks verstaanbaar:

‘Is Frans uw broeder?’

Rosine glimlachte, want nu had zij in eens het raadselachtige gedrag harer vriendin begrepen.

‘O, is het dat!’ sprak zij. ‘Kom, ga met mij in het priëel, dan zal ik u alles vertellen.’

En toen deelde zij Lise mede, wat zij van haar moeder en haar eigen kindsheid wist, hoe zij in het huis van den goeden dokter was gekomen en hoe zij Frans als een broeder liefhad.

‘Ik dank u,’ zei Lise, toen Rosine zweeg. ‘Toen ik onlangs een en ander hoorde, pijnigde mij de gedachte dat onze beste vrienden zich in zulke groote geheimzinnigheid wikkelden.’

DE ZEE BIJ MAANLICHT.

‘Ach,’ sprak Rosine op zacht verwijtenden toon, ‘wie spreekt gaarne zonder noodzakelijkheid over aangelegenheden die pijnlijk zijn voor het gemoed? Gij weet niet hoe zwaar mij de gedachte altijd heeft gevallen dat ik een vreemdelinge was in het huis van mijn geliefden pleegvader, een vreemdelinge die noch hem noch Frans de liefde en toegenegenheid, waarmede ik altijd bejegend ben, ooit kon vergelden.’

‘Gij zijt geen vreemdelinge,’ sprak Lise, en er kwamen tranen in hare oogen; ‘Frans is uw broeder en laat mij uw zuster zijn.’

Rosine kon geen antwoord geven; zij huiverde. Haar gevoel had haar dit immers reeds lang gezegd.

Frans kwam nu vragen of Rosine zich wilde klaarmaken om te vertrekken. Hij zag zeer goed dat beide vriendinnen buitengewoon ontroerd waren. Lise had al haar geestkracht noodig om onverschillig te schijnen en het gelukte haar ook slechts ten deele. Frans deed echter alsof hij niets bespeurde, of het der moeite niet waard achtte er aan te denken, en toen de gasten vertrokken waren, ging Lise in zeer ernstige stemming naar haar kamer. Zij was ontevreden over zich zelven, want wat had Frans toch gedaan?

Het menschelijk hart blijft altijd een raadsel, en vooral wanneer het een jong meisje toebehoort.

Nog denzelfden avond kwam professor van Staden tehuis. Zijn moeder gevoelde zich de gelukkigste aller menschen. Max zag er veel opgeruimder uit dan vroeger, want hij was bevrijd van den zwaren last dien hij zoolang had moeten torschen. Hij verhaalde aan zijn moeder alles wat sedert zijn vertrek in hem was omgegaan en hoe zijn wetenschappelijke navorschingen en zijne studiën hem door Gods genade de onuitputtelijke goudmijn des geloofs hadden doen vinden.

‘En welke plannen hebt gij nu voor de toekomst?’ vroeg zijn moeder.

‘In het algemeen: Gods wil te doen in alles, in het groote en kleine. Wij willen bidden, vurig bidden, mama, opdat God mij de roeping doe kennen, die mijn eeuwig geluk kan bevorderen. Ik blijf in allen gevalle een poos tehuis, maar dan ga ik weder voor eenigen tijd naar het klooster terug, waar mij door Gods barmhartigheid het grootste geluk is ten deel gevallen.’

De oogen der oude vrouw schitterden van heilige vreugde.

‘En wanneer denkt gij de familie Bremmer een bezoek te gaan brengen?’

‘Als gij het goedvindt, mama, zullen wij er gezamenlijk in het laatst dezer week heengaan. Maar zeg mij eens, wat deert Lise, wat is in mijn afwezigheid met haar voorgevallen?’

‘Ik geloof dat zij verdriet heeft,’ antwoordde mevrouw van Staden en zij deelde haar zoon mede hoe de dame uit de nabuurschap door hare praatjes Lise het hoofd op hol had gebracht.

Max schudde het hoofd. ‘Die babbelzucht heeft al wat kwaad in de wereld veroorzaakt,’ zeide hij ‘Ik wist reeds sinds lang dat Rosine slechts de pleegdochter van Bremmer was, Frans heeft mij dit zelf verteld. Doch wie spreekt over dergelijke teedere aangelegenheden wanneer zij geheim gehouden worden door hen die er het meest in betrokken zijn. 't Is zeer natuurlijk dat de wereld onder de gegeven omstandigheden van een huwelijk tusschen Frans en Rosine spreekt, doch zoo'n oordeel is zeer oppervlakkig; men moet beide goed kennen om te weten dat zoo iets zelfs onmogelijk is. Ik begrijp zeer goed dat Lise verdriet heeft want de onzekerheid waarin zij verkeert, moest ophouden. Ik ken Frans, ik ben zijn vriend en vertrouweling, ik weet ook dat Lise hem geheel niet onverschillig is, daarom zal het niet kwaad zijn hem zoo spoedig mogelijk uit den droom te helpen.’

‘Ik geloof dat gij gelijk hebt,’ antwoordde de moeder.

‘Reeds lang was ik voornemens soortgelijken stap te doen doch ik was niet zoo zeker omtrent de plannen van den jongen dokter.’

Eenige dagen later reden allen naar de familie Bremmer. Groot was de vreugde van den ouden dokter toen hij professor van Staden geluk mocht wenschen met zijne bekeering. Rosine was niet tehuis, zij bracht eenige versnaperingen aan een zieke in het dorp. Toen zij na een half uur terugkwam en onverwacht voor de gasten stond, was zij aanvankelijk zeer verrast en bedremmeld. Doch dit duurde slechts een oogenblik. Zij bood Max de hand en zeide:

‘God zij gedankt voor het geluk dat u ten deel is gevallen.’

‘En God moge u zegenen,’ antwoordde hij, ‘voor 't geen gij voor mij zijt geweest: een ster in den donkeren nacht van mijn zoeken en streven naar licht.’

‘Nu is het volle dag voor u,’ hernam zij, en weder kwam die buitengewone schittering in hare oogen, ‘nu den blik naar de Zon gericht en steeds hooger en hooger gelijk de adelaar!’

Max had haar begrepen, hij dacht aan het laatste gesprek dat hij met haar had gevoerd, bij de ruïne van Valkenburg en den H. Gerlachus.

De beide familiën brachten eenige aangename uren met elkander door; zij spraken over het verleden, over hunne kennismaking en over het landelijk leven dat den mensch tot hoogere gedachten stemt en hem een kalmte des gemoeds schenkt die slechts zelden in de groote steden wordt gevonden, ‘'t Is of men alles, wat wij in 't gewoel der wereld hartstochtelijk najagen, op het land onbeduidend vinden,’ zeide mevrouw van Staden. ‘Onze Lise kan daarvan tot voorbeeld strekken. Toen wij nog in de residentie woonden, zou zij nooit een uitnoodiging afgeslagen hebben en dezen Winter gevoelde zij geen lust om het bal bij mevrouw Dreessens bij te wonen.’

‘En gij hebt mij gezegd dat gij geen grooter genot kendet dan dansen,’ zeî Frans.

‘Sedert dat door mij gezegd is, heb ik niet meer gedanst,’ antwoordde zij, ‘sinds dien tijd heb ik in tegendeel de bals zelfs leeren verachten.’

(Slot volgt.)