De Belgische Illustratie. Jaargang 5

[p. 302]

De pleegdochter.
Eene bloem, uit den vreemde op nederlandschen bodem overgeplant.
Door H.A. Banning.
(Vervolg.)

Middelerwijl beide vrienden over deze aangelegenheid met elkander in gesprek waren, zaten Max, Frans, Rosine en Lise bij mevrouw van Staden.

Lise was in een shawl gehuld en men had haar rustbed zoodanig geschikt dat de Herfstzon haar eenige verkwikking kon schenken. Zij zag er nog bleek en afgemat uit doch nam desniettemin deel aan het gesprek.

Frans stond op om te vertrekken. ‘Gij moet u niet te veel vermoeien en ook niet te lang opblijven,’ zeide hij op den bevelenden toon van een geneesheer tot Lise.

‘O, gij zijt mijn dokter niet, ik behoef uw raad niet te volgen,’ antwoordde zij opgeruimd.

Schier onmerkbaar fronsten zich zijn wenkbrauwen; zij zag dit en voegde er ontsteld bij:

‘Maar ik wil het daarom toch wel doen.’

‘Wat gelijkt gij op dit oogenblik weder op Rosine,’ zeî Frans, niet zonder opgetogenheid.

‘Ja, dat is somwijlen opvallend,’ liet de professor er bevestigend op volgen.

De jonge meisjes reikten elkander de hand en Lise zei: ‘Is dit dan werkelijk waar? Ik kan het haast niet gelooven.’

‘Wij willen er ons over verheugen,’ antwoordde Rosine.

Frans nam thans van allen afscheid, dewijl hij zich voor eenige dagen moest verwijderen omdat een zijner patiënten, die op reis ongesteld geworden was, zijn hulp verlangde.

Eenige uren later stond ook Rosine op en zeide tot Lise:

‘Nu zal ook ik huiswaarts moeten keeren. Mijn goede vader wenscht het en ik heb nog niet geleerd zijn wenschen te veronachtzamen; ik hoop dit ook nimmer te leeren. Ik kom zoo spoedig terug, als mij mogelijk is en dan denk ik u wel geheel hersteld te zien.’

‘Zal ik laten inspannen, of willen wij wandelen?’ vroeg de professor.

‘Een wandeling zou zeker aangenamer zijn,’ antwoordde Rosine.

‘Ik geloof het ook,’ hernam mevrouw van Staden; ‘daarenboven komt het mij voor dat Rosine vooral wel een weinig versche lucht noodig heeft, gedurende de laatste dagen is zij bijna uitsluitend hier in de kamer geweest.’

Rosine was spoedig gereed; zij nam voor eenige dagen afscheid van mevrouw van Staden en Lise. De majoor Verbommel bevond zich reeds sinds drie weken in den Haag. Voor Rosine was zijn afwezigheid een ware verlichting. Wanneer hij haar ernstig en treurig aanzag - en dit gebeurde zeer dikwijls - geraakte zij in niet geringe verlegenheid, want dan dacht zij altijd aan de eerste ontmoeting en den naam die hij toen bevend uitsprak.

De Herfstzon scheen zoo vriendelijk en was zoo koesterend dat men onwillekeurig aan de Lente moest denken. Rosine gevoelde zeer goed dat het daar buiten in de natuur verkwikkend voor haar was en toch was zij in een zonderlinge stemming. Het verblijf bij Lise in de woning van mevrouw van Staden had een geweldigen indruk op haar gemaakt. Zij gevoelde dat er iets in den jongen professor omging waaraan zij niet vreemd was, en dat deed haar ontstellen; er was in het diepste van haar ziel iets dat zich daartegen verzette. Zij was ook ontevreden over zich zelven, want tot dusverre had zij zich slechts in den huiselijken kring geheel gelukkig kunnen gevoelen, van al haar denken en zorgen was het vaderlijk huis het middelpunt. En thans?

Toen zij de woning van mevrouw van Staden verliet om naar huis terug te keeren, gevoelde zij een smartelijke aandoening. Dat mocht niet zijn, dat wilde zij niet, maar toch was het zoo en zij had haar gansche geestkracht noodig om dat gevoel te onderdrukken. Zij kende de oorzaak zeer goed, ook zonder dat mevrouw van Staden den vorigen dag door een onvoorzichtig ofschoon welmeenend woord daarop gezinspeeld had, doch haar bewustzijn was er meer door ontwaakt, en er was nu strijd in haar, of liever zij werd bestreden. De strijd des levens was gekomen, het offer werd gevraagd. Eens had dit jonge meisje bloesems gestrooid voor den Heiland en in hare verrukking gezegd dat zij altijd het liefste en beste aan Hem wilde toewijden. Zal zij thans bereid zijn de bloesems des levens blijmoedig aan den Heiland ten offer te brengen?

Max en Rosine hadden reeds de helft van den weg afgelegd, toen het meisje eensklaps bleef staan en in het dal neêrzag naar de bruine en gele Herfst-tinten, het wegstervende groen, dat zooveel bekoorlijkheid aan het landschap bijzette.

‘'t Is hier toch zeer schoon, niet waar?’ sprak zij.

‘Voortreffelijk,’ antwoordde Max, ‘en het doet den mensch goed wanneer hij in de vrije natuur, zoo geheel los van de boekenkraam en de wereldwijsheid, in gemoedskalmte over datgene kan denken wat niet tot deze wereld behoort. Dat is een voorrecht van het landelijk leven, waartegen het leven in de stad, in de wereld met zijn roem en glans niet kan opwegen. En toch . . . . . luister eens goed, Rosine.’ . . . . .

‘Ik luister, mijnheer van Staden.’

‘En toch kom ik u thans de vraag doen of gij dit schoone oord wilt verlaten om met mij het leven in de stad te gaan deelen.’

Rosine was zoodanig ontsteld dat zij geen antwoord kon geven. De professor zweeg ook eenige oogenblikken en vroeg toen:

‘Mag ik mij met een toestemmend antwoord vleien, Rosine?’

Het meisje zag hem met haar groote oogen als 't ware medelijdend aan en zeide toen:

‘Ik kan uw wensch niet inwilligen . . . . . ik ben katholiek.’

‘Dat is mijn moeder ook; ik zal u in geen enkel opzicht hinderlijk zijn in uwe godsdienstige overtuiging,’ hernam hij.

Rosine hield de hand voor de oogen en haar stem beefde toen zij zeide: ‘O, ik had niet kunnen denken dat het zoo ver zou komen.’

‘Ik had mij dus bedrogen toen ik meende dat er meer dan gewone sympathie tusschen ons bestond,’ hernam Max.

Rosine vestigde weder de oogen vol vertrouwen en ongeveinsdheid op hem; zij was doodsbleek maar zeide met vaste stem:

‘Neen, o neen, daarin hebt gij u niet bedrogen.’

‘Maar als het mij dan mogelijk ware tot de overtuiging te komen van de waarheid der katholieke leer?’ vroeg hij.

Er had plotseling een groote verandering in het jonge meisje plaats. Haar oog schitterde weder als toen zij eens in den tuin tot Frans sprak over den eeuwigen vrede, als de strijd des levens uitgestreden zou zijn.

‘Wanneer gij katholiek wordt, wanneer gij uit volle, ware overtuiging in den schoot der Kerk terugkeert, dan zult gij het ideaal gevonden hebben waarnaar gij tot dusverre tevergeefs hebt gezocht, maar dan zullen uw wenschen ook hooger gaan, want gij hebt een natuur die zich niet bevredigd kan gevoelen bij 't geen men aardsch geluk noemt. Gij verlangt mij thans tot vrouw te hebben, omdat er zekere sympathie tusschen ons heerscht, omdat wij beiden naar het ideale streven, doch mijn standpunt is op den bodem des geloofs. Dat is het wat u aantrekt, al kunt u gij daarvan ook geen rekenschap geven; maar wanneer uw hart door Gods genade eenmaal in denzelfden bodem geworteld is, zal het een hooger verlangen koesteren.’

De professor staarde haar vol verwondering aan. Hoe had dat jonge meisje de geheimen van zijn hart weten te doorgronden? Het was waar dat zijn wenschen, zijn verlangens ver boven aardsch geluk gingen, dat hij eigenlijk geen bevrediging kon vinden in alles wat tot het aardsche behoort.

‘Ik voorzie dat dit gelukkig oogenblik eenmaal zal komen,’ hernam Rosine, ‘en dan zou ik u in den weg kunnen staan. Volg de roepstem der genade die - ik weet het - in uw hart weêrklinkt en uwe idealen zullen verwezenlijkt worden. Wat mij betreft, ik ga een offer brengen dat, naar ik hoop, Gode welgevallig zal zijn.’

Van Staden moest het erkennen dat dit jonge meisje hooger stond dan hij, de philosoof. Uit welke bron putte zij zooveel wijsheid en kracht? ‘Uit de bron die aan den voet van het kruis ontspruit.’ Deze woorden zijner moeder gaven hem andermaal het antwoord op zijn vraag.

't Was voor beiden een weldaad dat zij in de verte den pastoor en den dokter zagen, die hun gewone wandeling maakten. Zij gingen hen te gemoet zonder verder een woord meer te spreken.

Na wederzijdsche begroeting vergezelde Max hen nog een eind aan de zijde van den pastoor en hij keerde eerst terug toen men in de verte de woning van den dokter kon zien.

‘Wat deert u?’ vroeg mevrouw van Staden toen Max teruggekomen was.

‘Vraag mij niets,’ antwoorde hij, ‘ik zal u later alles meêdeelen.’

Zij hoorde hem nog lang op zijn kamer op en neêr gaan en meende zeer goed te kunnen bevroeden wat met hem was voorgevallen.; het oog eener moeder ziet zoo scherp. ‘Mea culpa, mea culpa, mea maxima culpa!’ weerklonk het in haar hart. ‘Ware ik mijn God getrouw gebleven, mijn kind zou één zijn in geloof met mij en met haar!’

Uren gingen voorbij en nog lag zij in een diep en innig gebed geknield. Hoe groot ook het besef was van 't geen zij in haar jeugd had verzuimd, zij liet de hoop niet varen dat God in Zijn genade eens alles ten goede zou schikken.

Den volgenden morgen was Max reeds vroeg in haar kamer.

‘Ik ga een uitstapje maken, mama,’ zeide hij; ‘dat zal goed zijn voor mij en . . . . . voor Rosine.’

‘Wilt gij mij niet medenemen, Max?’ vroeg zij.

‘Dat gaat niet, mama, ik moet alleen, geheel alleen zijn. Doch Wees onbezorgd, ik ben vol vertrouwen voor de toekomst, ik gevoel dat er een Voorzienigheid bestaat die vol liefde zorgt voor den mensch, meer dan de wijzen dezer wereld beseffen.’

Op hetzelfde oogenblik zat Rosine bij haar waardigen leermeester, den grijzen pastoor. Aan hem alleen, den leidsman harer ziel, deelde zij het voorgevallene mede. Hij luisterde met opmerkzaamheid naar alles wat zij zeide. Hij billijkte volkomen het eerste gedeelte van haar besluit, doch wat het overige aanging, wat zij doen wilde wanneer Max zich bekeerde, daarin was hij het niet met haar eens. Hij achtte het althans niet goed dat zij daarin ook slechts met de geringste overijling handelde. Hij noemde haar een kleine dweepster en toonde aan dat de keuze van een buitengewonen levenstaat slechts dan goedkeuring verdient, wanneer men na langdurig gebed en rijpe overweging, tot de overtuiging gekomen is, dat die roeping van God komt.

[p. 303]

‘Tegenover alles wat de lieve God van ons verlangt of ons toezendt,’ zoo vervolgde hij, ‘moeten wij onuitputtelijk zijn in geduld, in onderwerping en gehoorzaamheid. Wij moeten vastberaden zijn in den strijd en in de ontbering Zoodra het een gebod of verbod van God betreft, maar wij moeten ook evenzeer in ootmoed de hoogere leiding en beschikking afwachten wanneer het buitengewone en bovennatuurlijke aangelegenheden aangaat. Slechts Gods wil en leiding mag ons tot een verheven standpunt voeren, waar alleen Zijn genade en niet onze hoogstrevende natuur ons kan behouden en bevestigen. De mensch moet getrouw en in nederigheid des harten de plichten van het gewone dagelijksche leven vervullen, tot de hand der Voorzienigheid hem blijkbaar een anderen weg aanwijst. Eerst dan mag de mensch zich aanmatigen naar een verhevener levensstaat op te stijgen, wanneer God hem daartoe de vleugelen laat groeien.’

‘Ik besef dit zeer goed, mijnheer pastoor,’ antwoordde Rosine, ‘doch wanneer ik aan professor van Staden denk, meen ik te mogen gelooven dat hij werkelijk die vleugelen zal krijgen. Nu reeds schudt hij het stof der aarde van zich af, wat zal men van hem mogen verwachten wanneer de nevelen verdwenen zullen zijn die thans nog zijn geest omgeven. Hij streeft niet slechts naar het ideale, er is in hem zelven iets ideaals, iets buitengewoons.’

‘Dat is waar,’ hernam de pastoor; ‘moge de goede God hem de volheid zijner genade schenken, en laat ons voor hem bidden.’

Toen Rosine in huis was teruggekeerd, ging zij snel naar haar pleegvader om hem een goeden morgen te wenschen.

Hij nam meer ernstig dan gewoonlijk haar hand in de zijne en vroeg:

‘Weet gij wel, mijn kind, dat het heden uw geboortedag is?’

‘Zeker, papa,’ antwoordde zij, ‘ik ben dan ook reeds naar de kerk geweest om den lieven God daarvoor te danken.’

‘Zoo, dat is braaf,’ antwoordde hij; ‘maar ga nu eens met mij meê, ik heb u iets te zeggen.’

Hij bracht haar in de kamer met bloemen, waar de twee portretten hingen en zeide:

‘Ziehier, mijn kind, een gedachtenis van uw moeder zaliger. Het was haar wensch dat ik u dit op dezen dag zou overhandigen. Zij heeft alles zelve geschreven, wat gij daarin zult lezen. Ik heb er voor gezorgd dat gij hier den ganschen morgen ongestoord kunt blijven, 't Is heden een gewichtige dag voor u, Rosine, want na zooveel jaren zult gij weder uw moeder hooren spreken. Blijf bedaard bij alles wat zij u zal zeggen, en als dan dat gewichtig oogenblik van uw leven voorbij is, zult gij ons bereid vinden om als altijd in huiselijk genoegen uw verjaardag te vieren.’

Hij kuste haar en verliet toen, meer aangedaan dan hij wel wilde weten, de kamer.

Het pakketje beefde in Rosine's hand en haar hart klopte schier hoorbaar toen zij den rooden kruisband van het omslag losgemaakt had en het geschrift: ‘An meine Tochter’ gewaar werd.

Het duurde eenigen tijd alvorens zij eenigermate tot bedaardheid gekomen was; toen zette zij zich neder en las in kinderlijke piëteit en met klimmende ontroering, wat de moeder met eigen hand in de duitsche taal voor haar had geschreven.

VIII
Uit het leven der moeder.

Als gij dit eens zult lezen, mijn geliefd kind, rust uw moeder reeds lang in het graf; maar haar liefde gaat verder dan het graf, zij hoopt ook nog iets voor u te kunnen doen in de jaren dat de moederlijke zorg het noodzakelijkst is. Ik heb daarom den goeden dokter - zooals gij hem noemt - verzocht u deze bladzijden op den dag dat gij een en twintig jaren oud geworden zult zijn ter hand te stellen. Slechts dan zal hij het vroeger doen wanneer onvoorziene omstandigheden dit raadzaam maken. Hoe ik geleefd, wat ik ondervonden en geleden heb, - dat alles zal ik u in de volgende bladzijden mededeelen; moge mijne ondervinding voor u waarschuwend en nuttig zijn.

Ik was het eenige kind mijner ouders. Mijn vader was opperhoutvester, doch hij legde reeds vroegtijdig zijn ambt neder wegens zwakke gezondheid. Wij woonden op een klein landgoed in Westfalen, een vreedzaam lief oord.

Toen ik nauwelijks twaalf jaren oud geworden was, stierf mijn moeder. Dat was mijn eerste groote smart; het heugt mij nog zeer goed hoe ontroostbaar ik was, alsof ik een voorgevoel had van mijn aanstaand lijden. Eenige weken na den dood mijner moeder bracht vader mij naar een nabijzijnd klooster, waar ik, volgens het verlangen mijner moeder, zou worden opgevoed. Daar begon voor mij een nieuw leven; ik moest veel meer leeren dan vroeger, doch daar vond ik spoedig veel behagen in. Ik was bijzonder gehecht aan een bejaarde non, zuster Angelica; in 't eerst wellicht slechts omdat zij mijn naam droeg, doch het bleek later dat zij ook werkelijk een tweede moeder voor mij was.

Tweemaal in de week mocht ik een middag naar huis gaan en dan vertelde ik mijn goeden vader alles wat mij op het hart lag en hij ging met mij wandelen in de fraaie omstreken, zooals ik weleer met u deed.

Zoo ging het eene jaar na het andere voorbij; ik was groot geworden en het werd tijd dat ik voor goed naar huis terugkeerde. Ik deed dit gaarne, vooral om mijn vader, die zoo geheel alleen was, doch mijn hart was en bleef aan het klooster gehecht; zuster Angelica had mij echter geleerd hoe ik ook tehuis de genoegens en den vrede van 't kloosterleven kon smaken; nog vele jaren lang ging ik schier elke week een bezoek brengen aan mijn tweede moeder, zuster Angelica.

Wij voerden een stil doch zeer gelukkig leven, ver van het gewoel der wereld. Somtijds kwam de gedachte in mij op wat er van mij zou moeten worden als mijn vader - wiens gezondheid veel te wenschen overliet - eens mocht komen te overlijden alvorens ik mijn bestemming had erlangd. Wij hadden in gansch Westfalen geen bloedverwanten, zoodat ik geheel alleen op de wereld zou zijn. Intusschen veroorzaakte die gedachte mij geen groote zorgen, want er bleef mij toch altijd een toevluchtsoord over waaraan mijn hart gehecht was - het klooster. Zuster Angelica was zoo gelukkig, zoo vol inwendigen vrede - wat wilde ik meer? Het was voor mij altijd een zoete gedachte geweest den sluier aan te nemen. Ik had geen overdreven denkbeelden omtrent het kloosterleven, ik besefte het zeer goed dat men daar geheel en al den goeden God moet toebehooren, dat een meisje 't welk den religieuzen staat wil aanvaarden zich geheel moet losrukken van het aardsche, dat zij geen behagen moet scheppen in het lezen van boeken die het gevoel prikkelen en het hart in beroering brengen, dat zij vooral moet leeren ootmoedig te zijn en alle zelfzucht en ijdelheid te verzaken. ‘Wie naar het kloosterleven verlangt en daarbij iets anders zoekt dan Gods eer en volslagen zelfverloochening, vindt zich bedrogen en wordt ongelukkig,’ zoo had zuster Angelica dikwijls tegen mij gezegd, en wat zij zeide, was altijd zoo eenvoudig en toch zoo vol waarheid.

Al dacht ik menigmaal over dit alles zeer ernstig na, kon ik toch niet zeggen dat er iets aan mijn geluk ontbrak. Wij leefden in huiselijke eensgezindheid voort; ik kende de wereld niet en gevoelde ook geen behoefte om haar te leeren kennen, want de zon der vergenoegdheid bescheen ons klein gezin en er gaat op deze wereld niets boven huiselijk geluk.

Luister hier een oogenblk naar mijn moederlijke raadgeving, mijn kind, mijn dochter: Al wat de vrouw aan schoonheid, talent en beminnenswaardigheid bezit, behoort den huiselijken kring. Dáár alleen draagt dat bloesems en vruchten die zoet en heilzaam zijn. Werkt het talent der vrouw naar buiten, dan worden de bloesems door een onbevoegde hand geplukt en verstrooid, de rijkdom, waarvan slechts het huiselijk leven behoort te genieten, wordt bij vreemden verkwist en gaat verloren.

Op een namiddag stond ik alleen in onzen tuin, waar ik met eigen hand een en ander had gerangschikt. Mijn vader was des morgens naar de nabijgelegen stad gereden en kwam juist terug in gezelschap van een vreemdeling.

‘Angela,’ riep hij, ‘ik breng een gast mede, de zoon van mijn ouden krijgsmakker, uit den bevrijdingsoorlog tegen Napoleon; gij weet wel, kolonel V. uit Holland, over wien ik zoo dikwijls gesproken heb.’

Ik maakte een buiging voor den jongen man, die mij als kapitein V. werd voorgesteld. Hij herinnerde zich nog zeer goed dat hij mijn vader eens had gezien, toen deze, vele jaren geleden, een bezoek bracht aan zijn ouden vriend in Holland, en was dan ook voornemens ons eerstdaags een bezoek te brengen, doch een toevallige ontmoeting met mijn vader had hem dit plan doen vervroegen.

Nog nooit had ik mijn vader zoo vergenoegd gezien dan bij dit onverwachte bezoek van den zoon zijns ouden vriends. Kapitein V. werd verzocht eenigen tijd bij ons te blijven logeeren; na eenige aarzeling nam hij de uitnoodiging aan en zijn bediende werd naar de stad gezonden om de bagage over te brengen.

Onze nieuwe vriend had een langdurig verlof verzocht en verkregen en ook reeds een gedeelte van dien rusttijd doorgebracht met het schetsen van natuurtafereelen, waarin hij buitengewoon bedreven was. Eens dat wij vertrouwelijk aan tafel zaten, liet hij zich ontvallen dat het schilderen van portretten hem reeds meermalen bijzonder gelukt was en hij voldeed volgaarne aan het verzoek van mijn vader ook zijn kunst aan mijn portret eens te beproeven.

Hij schilderde mij! Gij kent dit portret, mijn kind; het is alles wat van uw moeder overgebleven is.

O, ik heb mijn vader nog zoo innig lief al moet ik hier ook zeggen dat hij zeer onvoorzichtig gehandeld heeft. Kapitein V. was een beminnenswaardig mensch en mijn vader had een groote voorliefde voor hem. Zoo kwam het dat hij geen weigerend antwoord gaf, toen de zoon van den vriend aanzoek deed om mijn hand. Gelukkig konden wij onmogelijk worden, dat heb ik eerst later leeren beseffen, want kapitein V. was protestant. De voorliefde van mijn vader zag dit, helaas, over het hoofd en ik . . . . . een onervaren jong meisje als ik was, ik liet mij begoochelen door een toekomst vol luchtkasteelen en aardsche paradijzen.

Zoo weinig is er slechts noodig om ons te verblinden en dan van het rechte pad te voeren, vergeet dat nimmer, mijn kind. Waar was nu mijn verlangen naar het vreedzame kloosterleven?

Slechts een voorwaarde had mijn vader: kapitein V. moest den krijgsdienst vaar welzeggen en wij zouden op ons landgoed blijven wonen; hij bewilligde daarin en nu stond niets meer ons huwelijk in den weg.

Niets meer? Met gepaste gestrengheid wees onze goede pastoor er op hoe zondig zulk een verbintenis was, hoe weinig zegen op zulk een huwelijk kon rusten en welke noodlottige gevolgen er uit moesten voortspruiten; doch als dan de kapitein verzekerde dat hij bereid was in

[p. 304]

alle voorwaarden toe te stemmen, dat hij mij nimmer de uitoefening mijner godsdienstplichten zou verhinderen en mijn vader daarenboven nog de hoop koesterde dat mijn aanstaande echtgenoot, die weinig aan zijn godsdienst gehecht scheen, wellicht zou kunnen besluiten om het Catholicisme te omhelzen, - dan weken alle bezwaren naar den achtergrond, de roepstem van het geweten werd gesmoord. Toen zuster Angelica uit mijn mond vernam tot welken stap ik mij had laten bewegen, riep zij uit: ‘Arm, arm kind! onder zulke omstandigheden biedt het leven scherpe doornen; gij, zult dit, helaas, maar al te zeer gevoelen, vooral wanneer gij, wat God geve, prijs blijft stellen op het heil uwer ziel.’

Ik sprak haar niet tegen, doch voor de eerste maal twijfelde ik aan de waarheid harer woorden; ik dacht aan rozen toen zij van doornen gewaagde.

DE NACHTEGAAL.

Nog voor dat het groen was verwelkt, huwde ik. Twee jaren lang leefde ik zeer gelukkig, want uw vader was een voortreffelijk echtgenoot en voor mijn vader een liefhebbend zoon. Toen trof mij een harde slag door het overlijden van mijn goeden vader. In den beginne was ik ontroostbaar doch weldra verminderde mijn smart, daar mijn man alles wat hij kon in het werk stelde om mij het leven te veraangenamen. Het eenige wat een zwarte schaduw op mijn geluk wierp, was de gedachte dat hij, die zoo innig en voor geheel het leven aan mij verbonden was, niet tot de Kerk behoorde buiten welke geen heil is; doch ik bleef altijd hopen dat God mijn vurig gebed zou verhooren.

Helaas, dat met mijn gansche toekomst ook die hoop verwoest moest worden!

Gij waart ongeveer een jaar oud, lieve Rosine. Wij zaten in den tuin te midden van geurige bloemen. Uw vader was eenige dagen afwezig om zijn schetsboek te vermeerderen. Uw wieg stond naast mij, ik zag hoe gij in uw slaap glimlachtet en ik droomde van geluk.

Daar kwam de postbode twee brieven brengen; hoe het kwam, weet ik niet, doch ik ontstelde, ik had een voorgevoel van een naderend ongeluk. Een brief was van uw vader, de andere kwam uit Holland en was aan hem geadresseerd. Ik opende den eerste en verheugde mij over de spoedige terugkomst, die daarin werd gemeld. Waarom liet ik den tweeden brief niet ongeopend? Ik weet het niet, ik dacht er zelfs niet aan, want welke geheimen kon uw vader voor mij hebben? Ik had voor mijn uitspanning de hollandsche taal geleerd en was daarin vrij ver gevorderd. Nog slechts weinige regelen had ik gelezen, toen alles voor mijn oogen scheen te verdwijnen en ik in een volslagen staat van verdooving geraakte. Hoelang ik zoo gezeten heb, weet ik niet. Susanna kwam naar ons zien dewijl zij zich niet kon begrijpen hoe ik zoolang buiten bleef, daar het reeds avond begon te worden.

Ik zag haar komen, ik voelde haar hand aan mijn voorhoofd, doch bleef roerloos. Eerst toen ik haar stem hoorde, slaakte ik een kreet, die haar zoodanig deed ontstellen dat zij terugdeinsde. Allengs kreeg ik mijn bewustzijn weder, ik raapte de brieven op die van mijn schoot gegleden waren en boog mij over de wieg. Toen echter mijn kind de armpjes lachend naar mij uitstrekte, slaakte ik andermaal een kreet, zoo geweldig en akelig dat Susanna radeloos de handen boven het hoofd uitstak.

Ik beschouw het als een beschikking der Voorzienigheid dat juist de pastoor ons landgoed voorbijkwam; hij had de angstkreten gehoord en haastte zich de oorzaak daarvan te komen vernemen. Susanna vertelde hem hoe zij mij gevonden had, want ik was daartoe niet in staat. Ik had woorden noch tranen te mijner beschikking; zwijgend en geheel werktuigelijk reikte ik hem den noodlottigen brief over.

Hij las. Ik zag hoe de priester verbleekte, hoe zijn gelaatstrekken de kenteekenen van een namelooze ontsteltenis droegen. Hij hief de oogen ten hemel als wilde hij te kennen geven dat de aarde mij geen hulp of troost kon bieden. Ik raapte al mijn krachten bijeen om te spreken, doch vermocht zulks niet; een geweldige gemoedsaandoening maakte zich van mij meester; ik begon eensklaps zoo bitter te weenen als moest de smart, die mijn hart verteerde, met mijne tranen wegstroomen. Dat was, zooals ik later vernam, mijn redding.

‘Goddank!’ hoorde ik den pastoor zeggen. Dit alles was mij als een droom, als had ik het niet ondervonden, maar slechts bijgewoond.

Het is mij nu nog niet mogelijk den noodlottigen brief te copiëeren; daarom voeg ik hem hierbij:

Beste Hendrik!

‘Wat heb ik mij veel moeite gegeven om uw verblijf te ontdekken; alles was tevergeefs, gij waart verdwenen en aan het ministerie van Oorlog wist men mij alleen te zeggen dat gij uw ontslag gevraagd en ook verkregen hadt.

‘Eenige dagen geleden vernam ik toevallig van een bekende dat hij u in het voorbijrijden op een buitenverblijf in Westfalen gezien had; hij heeft den naam van het dorp opgeschreven en nu zend ik u dezen brief op goed geluk af, dat hij in uwe handen moge komen. Ik zal zoo kort mogelijk het belangrijkste wat ik te zeggen heb mededeelen.

‘Toen gij u van uwe vrouw liet scheiden, hebben wij allen dien beklagenswaardigen stap goedgekeurd. Al onze vrienden gaven u gelijk, want het was een ongelukkig leven met Agnes; hare grilzucht en de aanmatigingen, die zij u wegens haar vermogen en afkomst deed ondervinden, waren onverdraaglijk. Sedert gij echter verdwenen zijt, begint zij meer en meer onze deelneming en ons medelijden te verdienen. Zij heeft u eerst leeren waardeeren sinds gij voor haar verloren zijt. Gij weet dat ik niet gewoon ben te overdrijven, dat ik haar niet onverdiend zal verontschuldigen, doch ik moet bekennen dat ik nu sinds twee jaren innig medelijden met haar gevoel, want zij is een geheel andere vrouw geworden.

‘Volg daarom den raad van uw broeder die zoo veel ouder is, die reeds in uwe kindsheid uw vriend was: keer terug, ik smeek u hierom bij de nagedachtenis onzer goede moeder. Dezelfde wet, die u heeft gescheiden, kan u ook weder met haar vereenigen. Ik geef u de verzekering dat alles thans beter zal gaan; laat uw kind, de arme kleine Lise, gewicht leggen in de schaal uwer bedenkingen; vergeet niet dat gij vader zijt en dus vaderlijke plichten te vervullen hebt.

‘Een echtscheiding is een onherstelbare ramp in een familie, een ramp, waarvan de naweeën zich nog lang doen gevoelen. Agnes heeft zich veel verbeterd, de tuchtroede heeft voordeelig op haar gewerkt; ik sta er u borg voor, dat gij u gelukkiger zult gevoelen. Volg dus mijn raad en laat mij spoedig uw antwoord vernemen. Mijn vrouw groet u en vereenigt zich geheel met mijn verzoek.

Uw liefhebbende broeder.

Willem.

Ik zwijg over alles wat in mij omging, toen ik weder in staat was geregeld te denken. Ik had onwetend in een ongeoorloofd, onwettig huwelijk geleefd.

Het spreekt van zelf dat ik uw vader niet mocht wederzien; ik moest dood voor hem zijn. Daarom verzocht en verkreeg ik voorloopig een verblijfplaats in het klooster, waar mijn opvoeding voltooid was. De pastoor, mijn zielzorger, reisde uw vader te gemoet en had een langdurig onderhoud met hem. Het resultaat hiervan was dat hij eindelijk, ofschoon met een verscheurd gemoed, aan mijn verzoek voldeed. Met den hierbijgaanden brief nam alles tusschen ons een einde.

(Wordt vervolgd.)