De Belgische Illustratie. Jaargang 5

Het honorarium.
(Uit mijn dagboek van geneeskundige aanteekeningen,)
door Dr. J. Renier Snieders.

III.
Van een engel.

Toen nam hij de twee duimen der zieke tusschen zijn duim en wijsvinger en bleef gedurende eenige minuten zijn brandenden blik op haar gevestigd houden.

Langzaam trok hij daarna zijn handen terug, hief ze tot boven het hoofd op en liet ze nedervallen op de schouders.

Eenige oogenblikken bleef hij zoo roerloos zitten, en liet daarna met eene lichte wrijving zijn handen langs de armen en de handen der zieke afglijden.

Na deze bewegingen eenige malen herhaald te hebben, plaatste de dokter zijne handen op het hoofd der freule, deed ze langs haar gelaat nederdalen en liet ze eene korte wijl stil op haar hart verwijlen.

Terwijl hij haar slechts even aanraakte, liet hij de handen langzaam over het lichaam tot aan de voeten nederzakken en herhaalde deze wrijvingen gedurende verscheidene minuten.

Van tijd tot tijd plaatste hij zijn handen achter op de ruggegraat der zieke en kwam, stil wrijvend, langzaam naar beneden.

Twee- of driemaal zag de baron, dat de dokter dicht op het wezen der freule kwam liggen terwijl hij haar zacht over het voorhoofd blies.

Op dit oogenblik begonnen de oogleden der zieke neder te zakken, en het hoofd helde langzaam naar beneden. Er liepen eenige tranen over de wangen, waarna de oogen toevielen.

De baron ontstelde toen hij bespeurde dat er zich een zonderlinge uitdrukking in de gelaatstrekken der zieke vertoonde, en haar tanden begonnen te klapperen. De ademhaling ging sneller, de zieke geeuwde aanhoudend bij een voortdurend en stootend zuchten, en terwijl zij een kleinen gil gaf, liep er een stuiptrekking door geheel haar lichaam.

De baron zag met schrik dat de stuiptrekking der zieke den dokter eenigszins deed ontstellen; hij sprong onwillekeurig van zijn stoel op en vroeg bevend:

‘Kan ik u helpen?’

Voor antwoord ontwaarde hij een kouden blik van Molm, die hem, evenals de drukking eener reuzenhand, op zijnen stoel terugduwde.

Naarmate de stuiptrekkingen aanhielden, verdubbelde de dokter de wrijvende bewegingen over het lichaam der zieke, die weldra beweegloos in haar stoel nederzakte.

‘Dood!’ gilde de baron.

‘Blijf zitten!’ beval de dokter, die roerloos voor de zieke zat.

Hij nam haar hand in de zijne en sprak:

‘Slaapt gij?’

‘Ja dokter, ik slaap,’ antwoordde de zieke.

De baron werd koud als ijs; de ongekende, vreemde toon der stem van zijn verloofde drong hem door het merg van zijn gebeente.

Is dokter Molm geen toovenaar?’ dacht hij bij zich zelven; ‘indien men hem twee honderd jaren geleden, dergelijke dingen had zien verrichten, zou ik niet voor zijn leven hebben durven instaan....’ Zulke menschen werden in den ouden tijd gevonnisd en levend verbrand.’

‘Slaapt gij?’ vroeg de dokter nog eens.

‘Ja,’ was het antwoord der zieke.

Molm lichtte met moeite haar oogleden op; de baron zag niets dan het wit der oogen; de oogappels waren onzichtbaar.

‘Ziet gij mij?’ vroeg de dokter.

‘Zou ik u niet zien?’ antwoordde de freule.

Hij liet de oogleden dichtvallen, en herhaalde zijn vraag:

‘Ziet gij mij nog?’

‘Wel zeker zie ik u; welke vraag?’

‘Uwe oogen zijn gesloten.’

‘Dat is wel mogelijk; toch zie ik dokter Molm, met zijn sneeuwwit haar en zijn brandende oogen onder die zwarte wenkbrauwen.’

‘Lijdt gij op dit oogenblik?’

‘Volstrekt niet; ik zou heel mijn leven wel willen slapen.

‘Waarom?’

‘Om bevrijd te blijven van die afschuwelijke drukking aan de keel.’

‘Kent gij de oorzaak daarvan?’

‘De oorzaak ligt in die uitzetting, welke zich sedert eenige dagen zoo erg ontwikkeld heeft.’

‘Hoe kan dat gezwel u hinderen?’

‘Het drukt op de luchtpijp, die zoo eng wordt dat de ademhaling weldra onmogelijk zal zijn.’

‘Verder?’

‘Er loopen dikke bloedvaten bezijden de keel; indien het gezwel voortgaat, moet het die aders immers platdrukken, en dan. . . . . .’

‘En dan? ga voort!’

‘Zou het leven ophouden, wanneer de bloedstroom in de halsaders onmogelijk werd.’

‘Ziet gij het gezwel, wanneer gij spreekt?’

‘Zeer goed.’

‘Ziet gij de aders bezijden den hals?’

‘O, ja, ik zie er van de dikte gelijk een dun potlood, die rechtop loopen; ik zie er ook kleine die dwars door het vleesch kronkelen.’

‘Ziet gij ook het bloed dat er doorheen stroomt?’

‘Zeker; in sommige aders ziet het gloeiend rood, in andere is het donker, bijna zwart; . . . Groote hemel, wat is dat wonder!’

‘Ziet gij nog iets anders in de nabijheid dier aders?’

‘Ja; fijne, dunne, witte draden; zijn dat ook zenuwen?’

‘Luister aandachtig toe: loopen er ook aders door het gezwel?’

‘De dikke, roode en zwarte aders liggen onder de vetknobbels; twee of drie fijne adertjes kronkelen er dwars doorheen.’

‘Gij spreekt daar van vetknobbels, wat bedoelt gij daarmede?’

‘Dat groot vetgezwel is samengesteld uit misschien twintig knobbels van verschillende grootte, die alle in vliezen of celletjes zitten.’

‘Kunt gij geneesmidelen aanduiden om die zwelling, welke u zoo hindert, weg te nemen?’

‘Het mes van dokter Molm.’

De baron, die beweegloos op zijn stoel het gesprek tuschen den magnetiseur en de slaapwandelaarster had afgeluisterd, sprong bij de laatste woorden omhoog en bracht onwillekeurig de hand onder zijn kin alsof hij daar het mes van den dokter wilde terugstooten.

Molm vervolgde:

‘Wat verlangt gij?’

‘Een spoedige heelkundige bewerking.’

‘Terstond?’

‘Morgen.’

‘Zijt gij sterk genoeg? Ik vrees voor een buitengewone uitstorting van bloed.’

‘Dat kan immers niet, wanneer gij die kleine adertjes maar terstond toebindt?’

‘Maar die groote achter het gezwel?’

‘Indien gij die aanraakt, is freule de Kroussae verloren.’

‘Wat denkt gij van de smarten, welke gij gedurende de lange operatie zult moeten uitstaan?’

‘Dokter Molm zal mij morgen in den toestand, waarin ik mij op dit oogenblik bevind, terugbrengen.’

‘Hoe noemt gij dien toestand?’

‘Den magnetischen slaap.’

‘Zal die slaap beletten pijnen en smarten te gevoelen?’

‘Zonder twijfel.’

‘Denkt gij dat de heelkundige bewerking gunstig zal afloopen?’

‘Indien het den Heer behaagt.’

‘Wilt gij nog langer slapen?’

‘Een oogenblik, dokter; waarom hebt gij vuur aan uw vingeren?’

‘Dat zal ik u later uitleggen.’

‘En waarom is er een lichte vuurkrans rondom uw lichaam?’

‘Ook dat zeg ik u later.’

‘De baron, die daar ginds zit te luisteren, is evenals gij met dat licht omgeven.’

‘Wist gij dat de baron hier in de kamer was?’

‘Zeker, waarom is hij heden zoo stil, is hij ziek?’

‘Neen, volstrekt niet; wilt gij nu wakker worden?’

‘Een oogenblik; mag ik nog eens naar binnen in mijn lichaam zien?’

‘Zeer goed.’

‘Hoe wonderlijk is dat toch daar binnen . . . . . . ? Zie, daar ligt mijn hart . . . . . het slaat onophoudelijk . . . tok, . . tok . . . tok . . . hoe zonderling loopt dat alles door elkander! Aan de eene zijde stroomt rood bloed; aan de andere is het zwart . . . . . .

En waarom loopt er bloed naar de longen? Bij elke ademhaling wordt hetgeen zwart was, plotseling rood! Hoe zonderling! Er zijn kleppen binnen in mijn hart die open- en toeslaan, en . . . . . O dat is onbegrijpelijk schoon!’

Baron Korloo stond op zijn teenen ten einde alles des te beter te

[p. 23]

kunnen afzien; hij beefde van ontroering bij het hooren van al die vreemde, geheimzinnige dingen, en terwijl hij het zweet dat van zijn voorhoofd parelde, afdroogde, vroeg hij bij zich zelven of hij niet de speelbal der begoocheling was.

Bij een gebiedend teeken dat de dokter met de hand deed, ging hij zitten.

‘Wilt gij nu wakker worden?’ vroeg de magnetiseur.

‘Indien gij verkiest.’

‘Vereenig u dan met mij om daartoe te geraken.’

‘Ik zal mijn best doen.’

De dokter bleef eenige polsslagen lang beweegloos zitten in de houding van iemand, die in diepe gedachten verzinkt.

Langzaam legde hij zijn twee handen met het buitenste naar de zieke gekeerd, op haar gelaat en trok dezelve in eene horizontale richting van elkander.

Hij herhaalde verscheidene malen dezelfde beweging terwijl hij langzaam langs de middellijn van het lichaam tot aan de voeten afdaalde.

Korloo bemerkte dat hij na elken horizontalen streek een slag buitenwaarts met de handen deed, alsof hij iets, dat hem aan de vingeren kleefde, er wilde afschudden.

Eensklaps kwam dezelfde stuiptrekking, welke wij den magnetischen slaap hebben zien voorafgaan door de gelaatsspieren geloopen.

De dokter deed minder langzaam eenige lange, horizontale streken over het lichaam en sprak op een gebiedenden toon:

‘Ontwaak!’

Onmiddellijk hief de zieke het hoofd op en opende diep zuchtend de oogen.

Lichte zenuwtrekken bleven echter de lidmaten bewegen en de borst ging, evenals bij eene nakende verstikking, met snelheid op en neder.

‘Doe de vensters open!’ verzocht de dokter. Er kwam onmiddellijk eene koele luchtstroom door het vertrek.

‘Een glas suikerwater!’ vervolgde hij.

De ontroerde baron had in de overijling een ruit gebroken; nu liet hij het glas aan stukken vallen.

‘Spoed u langzaam,’ sprak de dokter half lachend; ‘een glas water!’

Hij goot uit een klein fleschje eenige witte, doorschijnende droppelen in het water en liet de zieke eenige teugen drinken.

‘Zijt gij daar dokter?’ sprak de zieke, bij wie zich eensklaps een volkomen kalmte opdeed; ‘ik meende dat gij reeds lang heen waart?’

‘Neen, ik was bij u,’ antwoordde Molm, haar met toegenegenheid de hand drukkend; ‘hoe bevindt gij u thans?’

‘Niet slecht, ik gevoel mij geheel verkwikt.’

‘Weet gij wat er sedert een paar uren is omgegaan?’

‘Neen; heb ik geslapen? mijn hoofd is geheel in de war.’

‘Gedurende twee uren waart gij in een magnetischen slaap . . . . . herinnert gij u wat wij daareven gezegd hebben?’

‘Geen enkel woord . . . . . maar mijn beste dokter nooit heb ik geloofd aan het magnetisme . . . . . hoe wonder komt mij heden alles toch voor! En waarom bracht gij mij in den magnetischen slaap?’

Dokter Molm zag haar aarzelend aan, en sprak, daarna haar vorschend aanziende:

‘Ik heb het dierlijk magnetisme willen beproeven, om morgen zonder het minste lijden, uwe genezing te bewerken.’

De zieke drukte met hare twee handen de hand van den geneesheer, en stamelde weenend:

‘O, mijn redder!’

‘Mijn redder!’ herhaalde baron Korloo. Hij omhelsde zijn verloofde, en gaarne had hij een kus van erkentelijkheid gedrukt op het hooge, gladde voorhoofd van den dokter.

‘Tot morgen!’ sprak deze bemoedigend; ‘en denk totdat ik wederkeer met moed en betrouwen aan dokter Molm, die alles wil aanwenden om u te redden.’ Hij wees met den vinger naar boven, en voegde er bij: ‘Denk echter niet alleen aan mij, denk ook aan Hem; Hij alleen is de groote, de eenige Heelmeester!’

Hij nam afscheid van de zieke freule en vertrok. Eer hij in het rijtuig stapte, gaf hij den baron een menigte bevelen voor den dag van morgen, en drong vooral aan op de aanwezigheid zijner twee collega's van het dorp, wier hulp hij volstrekt niet kon missen.

Een uur later was hij in zijn studeervertrek terug, waar hij zich onmiddellijk aan het werk zette, om de wanorde, door het binnenkomen van baron Korloo veroorzaakt, zoo spoedig mogelijk te herstellen.

Terwijl hij de dooreengeworpen beenderen van den mammouth wederom bijeenbracht, mompelde hij gedurig:

‘Lomperd! waarom past gij niet op uw handen en voeten?’ en hij voegde er bitter bij: ‘Die oningewijde! zag hij het kostbaar ge raamte van mijn mammouth niet voor ossebeenderen aan!’

Langzamerhand bracht Molm alles wederom in de vorige orde terug en riep, een dreigende beweging met den opgestoken vinger makende, dat voortaan niemand, en voornamelijk die onvoorzichtige baron niet, de eer zoude hebben een voet in de kamer te zetten.

Weldra raakte hij in een betere luim en sprak half lachend tot zich zelven: ‘Baron Korloo gelooft niet sterk aan het magnetisme; omdat hij daar niets van begrijpt? En wat begrijpt gij, mijn waarde baron? Heeft uw verstand al ooit kunnen bevatten, hoe gij leeft, en welke geheimzinnige verstandhouding er bestaat tusschen uw ziel en uw lichaam?

‘Hebt gij er wel ooit aan gedacht om eens te weten te komen, wat eigenlijk het licht is?

‘Neen, baron, nooit komt gij daar achter, zoo min als gij ooit zult bevatten, welk ondoorgrondelijk wezen daarboven al die onmeetbare hemelbollen door elkander slingert, zonder ooit de minste wanorde te stichten in de eindelooze ruimte.’

Cleophas Molm bleef een oogenblik zitten denken en hernam:

‘Begrijpen! O, waarde baron, die mijn kostbaar geraamte uit de voorwereld voor ossebeenderen aanziet, wat begrijpt gij van de duizenden dingen die u omringen? Laat mij u eens een vraag doen: Wat is de zandkorrel, dien gij onder uw voeten treedt? Dat weet gij niet, en geen wonder! Of zoudt gij soms ook weten waarom de zon altijd juist op haar tijd opkomt? Waarom er van tijd tot tijd niet een of andere ster naar beneden valt, die onze kleine, nietige aarde evenals een vlieg onder een smidshamer komt verpletteren? Daarop kunt gij ook al niet antwoorden! Of zoudt gij soms ook weten hoe de kleur op de vederen der vogels komt en hoe de kleine grashalm uit de aarde opschiet? Neen, dat raadt gij ook al niet, baron! Maar ofschoon gij daarvan niets begrijpt, komt het geheimzinnig penseel van den grooten schilder den vogel toch wel zijn schitterend kleed aantrekken, komt toch het graspijltje wel uit den grond en laat op zijn puntig hoofdje duizenden diertjes wiegen, die gij, baron, nooit gezien hebt! Ha! ha! die geleerde baron geloofde niet aan het bestaan van het magnetisme omdat hij daar niets van begrijpt!

‘Nu, wat er van zij, freule de Kroussac is een persoon onder duizenden! Hoe spoedig de verschijnselen van den magnetischen slaap zich bij haar opdeden! Nooit ben ik er in geslaagd dien heerlijken uitslag, bij de eerste proef, waar te nemen.

‘Maar is het wel mogelijk al de voorwaarden tot het verkrijgen van de magnetische verschijnselen bij andere vrouwen zooals bij de freule vereenigd te zien?

‘Welk verfijnd gevoel van zenuwgestel, welk geloof en betrouwen! Ook bezit zij weinig of geen wilskracht, en is zelfs, indien ik mij niet bedrieg, aan kleine toevallen der vallende ziekte onderhevig.

‘Wanneer ik daarbij aanmerk, dat de freule een verzwakt en voor het odgenblik eenigszins ziekelijk gestel heeft, dan moet men bekennen, dat men dergelijke personen zeer zeldzaam ontmoet.

‘Ook verklaar ik, nooit in mijn leven meer helderheid te hebben opgemerkt; haar ontleedkundige beschrijving van de ligging en de richting der bloedaders van den hals was treffend; en wat mag de geleerde baron wel gedacht hebben toen hij zijn verloofde hoorde zeggen dat zij haar hart zag liggen, zag kloppen, en de beweging van het bloed gadesloeg? Ik ben waarlijk benieuwd tegen den dag van morgen! Doch is het geen tijd alles in gereedheid te brengen?’

Daarop ontsloot de dokter eene groote kast, en liet zijn oog rondgaan op de honderden werktuigen van allerlei vorm en grootte, die daarin bewaard werden tegen het stof en den roest. Er hingen voor hem lange glinsterende messen van verschillende breedte en lengte, nevens groote en kleine zagen, die elkander meer dan eens behulpzaam waren geweest in het doorsnijden en afzagen van armen en beenen. Aan de zijde der vreeselijke schedelboor glinsterden de geduchte steenbrekers. Men voelde eene rilling door het gebeente loopen, wanneer men al die trek- en nijptangen, scharen en haken natelde, en onwillekeurig tastte men naar zijn armen en beenen, ten einde zich te overtuigen, of men nog wel in het bezit was van zijne lidmaten.

(Wordt vervolgd.)