De Belgische Illustratie. Jaargang 4

De missie van Singapore.

Welk onbegrijpelijk vermogen het liefdevuur van den godsdienst op het hart van den rechtgeloovigen Christen heeft, zien wij vooral in deze dagen van ongeloof en ziekelijke philosophie, helder uitschijnen. Terwijl toch de wereldling geen andere spreuk schijnt te kennen dan: genieten en altijd genieten, put de christelijke liefde zich als het ware uit in het vinden van middelen om den kanker der maatschappij te genezen en de rampzalige slachtoffers van eigenbaat en zonde zooveel mogelijk uit hunnen treurigen toestand op te heffen. Onophoudelijk gaat zij, als eene teedere moeder rond, om te zoeken wat verloren, te genezen wat gewond en te versterken wat zwak is; neem haar een oogenblik van de aarde weg en gij zult deze van het licht der zon berooven. Wij willen hier niet over uitweiden, daar ons doel slechts is eene inrichting te beschrijven, die als een gedenkzuil in de tropische gewesten staat, om door daden van ware zelfopoffering, getuigenis van het Evangelie af te leggen.

Wij meenen onzen lezers geen ondienst te doen met de eenvoudige schets van het leven en werken der eerw. zusters missionnairen de ‘l'Enfant Jésus’ te Singapore en te Penang. Beide eilanden zijn bezittingen van Engeland en worden dus door een ultra-protestantsch gouvernement bestuurd, dat des te onverdraagzamer is daar het Anglicanisme nog meer vormen of ceremoniën van de oude eerbiedwaardige Moederkerk heeft behouden. Hetzelfde verschijnsel doet zich trouwens ook voor bij de Schismatieken, men denke slechts aan de bittere vervolging, waaraan de Polen onophoudelijk blootstaan; het schijnt dat overeenkomst de klove slechts nog breeder maakt; zoo ook bijv. is het bekeeringswerk der Arabieren, Maleiers, Javanen enz. veel moeilijker dan dat der Chineezen, Japanneezen enz.

Van de zijde des gouvernements dus hadden de eerw, zusters bij hare vestiging in Februari 1854 te Singapore, niets dan haat en tegenwerking te verwachten, vooral wijl er op gouvernementskosten eene soort van anglikaansche diaconessen gevestigd waren, wier werkzaamheid niet de geringste vrucht opleverde. De zusters hadden geene andere hulpmiddelen dan die, welke voor de eerste vestiging door het moederhuis harer orde te Parijs konden verstrekt worden; maar 's Heeren werk is niet dat der menschen gelijk en Hij bedient zich vaak van hetgeen zwak en arm is naar de wereld om te beschamen hetgeen aanzienlijk en groot waant te zijn. Groot waren de hinderpalen, die de heldinnen des kruises te overwinnen hadden, vooral wijl haar werkkring zeer uitgebreid was, daar hare Congregatie, ook wel bekend onder den naam ‘les soeurs mortes’ zich niet beperkt tot de eene of andere soort van liefdediensten, maar zich tot alle liefdewerken uitbreidt. Op even vindingrijke als kloeke wijze wisten de eerw. zusters in de stoffelijke behoeften van haar huis te voorzien. Zij verbonden nl. aan hare school eene toko, gelijk men in oostersche landen een magazijn of winkel noemt, en aldaar stelden zij verkrijgbaar artikelen voor dames en kinderen, die voor het meerendeel door de nijvere zusters en hare neophieten vervaardigd zijn. Dat deze tak van industrie ook nog bovendien zeer gunstig op het zedelijk en godsdienstig gevoel der vrouw kan werken, zal men spoedig ontwaren. Ieder toch, die slechts eenigszins met de wereld bekend is, weet hoe dergelijke zaken in handen van gewetenlooze lieden de strekking bij uitnemendheid hebben om veel kwaad te stichten. Hoeveel nuttige wenken kan echter de, vooral in koloniën als Singapore, zeer wereldschgezinde vrouw, ondanks haar zelve, in zulk eene inrichting opdoen? Wie toch kent niet de macht des woords? Verder legt men zich op den tuinbouw toe, en dit geeft dubbele vruchten, aangezien de maleische en chineesche kinderen daardoor tot nuttige bedrijvigheid aangespoord worden en zij den arbeid leeren beminnen en hoogschatten, iets wat voor den Maleier en Chinees vooral zeer noodig is. Tevens hebben de zusters eene uitmuntende kostschool, die als eene groote weldaad voor de engelsche koloniën te beschouwen is; het eiland Singapore geniet nog bovendien het voorrecht, dat de kinderen het uitstekende externaat mogen bezoeken. Doch om alles beter in te zien, verzoeken wij beleefd met ons eenige bladzijden van ons reisjournaal te willen lezen.

Op den 1^en Februari 1871 verlieten wij de stad Soerabaya, tweede plaats van Ned. O.-Indië en den 6^en Februari stapten wij te Singapore aan wal, wij begaven ons onmiddellijk naar het huis der eerw. zusters de I'Enfant Jésus. Na eenige lanen van dat eigenaardige houtgewas, gelijk men het slechts in de keerkringslanden te zien krijgt, te hebben doorgereden, bevonden wij ons voor de hoofdpoort van het gebouw. Het ligt juist tegenover kerk en pastorie en is aan de voorzijde door een muur omgeven. Door een groote poort traden wij het woonhuis der zusters binnen. Het is à la rotonde gebouwd, beneden bevindt zich eene gezellige spreekkamer, waar niets sombers, noch treurigs den bezoeker afschrikt, integendeel iets zoo prettigs, zoo aangenaamst heerscht, dat men zich onwillekeurig als tehuis gevoelt.

Weinige oogenblikken verliepen er slechts tusschen onze aandiening en het verschijnen der eerw. Moeder Overste, die ons recht hartelijk verwelkomde. Een zeker gevoel van godsdienstige vereering maakte zich van ons gemoed meester, toen wij die eerbiedwaardige vrouw zagen, die reeds 17 jaren in deze missie werkzaam, stichteresse van dit huis en van dat op het eiland Penang is. Alvorens de merkwaardige inrichting zelve te bezichtigen, gingen wij den God-Mensch in het aanbiddelijk Geheim zijner eeuwige liefde, onze kinderlijke vereering en innigen dank brengen. Ten einde ons naar de kapel te begeven, moesten wij het woonhuis weder verlaten en eene kleine plaats overgaan. De kapel ligt allerliefst aan alle zijden door tuinen omgeven en is in ovalen vorm gebouwd. Zij staat geheel vrij en heeft aan beide zijden verscheidene ingangen, iets dat zeer veel tot orde, stichting en vooral tot de hier zoo noodige luchtverversching bijdraagt. Men zou niet vermoeden, dat men zich hier in een tropisch klimaat bevindt, zoo frisch, zoo zuiver is de atmosfeer, zelfs op het warmste uur en als de neophieten zich in het Godshuis bevinden. De balsemgeur der bloemen, die van alle zijde in het gebouw dringt, geeft aan het geheel iets zoo beminnelijks, zoo teeders, dat men zich tot bidden, tot vurig aanbidden gestemd gevoelt. Iederen morgen wordt hier het H. Sacrificie der Mis door een der eerw. paters Lazaristen van de fransche missie opgedragen, die tevens de biechtvaders van het gesticht zijn.

De kapel verlatende, komt men in eene prachtigen bloementuin, waardoor men, bij goed weder, naar de welingerichte schoollokalen gaat; bij regen bedient men zich van eenen zuilengang, daarvoor uitsluitend gebouwd. De scholen kunnen, wat bouworde, ventilatie enz. aanbetreft, gerust als modelscholen beschouwd worden. Wat ons bijzonder trof was de innige tevredenheid en kalmte, die op het gelaat der lieve jeugd schitterde en de eenvoudige, kinderlijke wijze van omgang met de eerbiedwaardige onderwijzeressen. Er heerscht trouwens onder de kostleerlingen zulk een uitmuntende geest, dat eereprijzen volstrekt onnoodig zijn. Vele jonge jufvrouwen mogen tweemaal per week tot de H. Tafel naderen, en toen wij het geluk smaakten, haar aan deze verheven handeling, die den mensch op aard tot een engel verheft, te zien deelnemen, konden wij niet genoeg in ons zelven de ingetogenheid en blijkbare groote vurigheid van deze onschuldige jeugd bewonderen. Toen wij haar in verschillende talen aanspraken kregen wij zeer gepaste antwoorden, die van

[p. 239]

goede geestontwikkeling getuigden en met gepaste vrijmoedigheid gegeven werden. Ook de externen, ofschoon slechts van 8-4 uur bij de eerw. zusters vertoevende, gaven blijken van kennis en ontwikkeling niet alleen, maar tevens van goede zeden en godsdienstzin; deze kinderen zijn inderdaad parelen in de rijke kroon der zusters, aangezien de uren op de school doorgebracht niet alleen de eenige opvoeding zijn, maar tevens als tegengif moeten dienen voor den verpestenden adem der zonde, die de jeugd allerwegen in de kolonie Singapore inademt. Innig gevoelen de kinderen het verhevene der deugden en sluiten zich met aandoenlijke gehechtheid bij de zusters aan, bij die zichtbare beschermengelen der onschuld en deugd. Het is zulk een ten hemel verheffend gezicht, die steeds offervaardige bruiden des Heeren met de teedere kleinen, wier onschuld zij met Argusoogen bewaken en voor wier geluk zij leven, die waardige onderwijzeressen rein en vlekkeloos te midden eener wereld vol boosheid en zonden. 't Scheen ons een voorportaal van den Hemel, een oase in de barre zandwoestijn! Wat moet het oog des goddelijken Bruidegoms daar vol liefde van uit den geheiligden Tabernakel op zijne bruiden rusten. Dierbare jeugd! Wat is uw lot benijdenswaardig, in het heiligdom van deugd en ware ontwikkeling groeit gij op en wordt toegerust met die kennis, die den mensch veredelt en naar de volmaking voert, o, moge eens de schoone dageraad aanbreken, dat allen zulk een zegen moge ten deel vallen, dan zal een nieuw en veredeld menschengeslacht verrijzen en het aanschijn der aarde vernieuwd worden. Dat de school hier uitmuntend op het huisgezin werkt, hebben wij met vreugde opgemerkt, daar de ruime, schoone kerk des Zondags geheel gevuld was en de houding der gemeente inderdaad stichtendkon genoemd worden.

Ieder, die eenigszins met deze kolonie bekend is, zal wel weten dat ruim een jaar of twaalf geleden, de H. Diensten nagenoeg niet bijgewoond werden. Ook vernemen wij, dat tallooze huisvaders en moeders die ver van het pad van godsdienst en deugd waren afgeweken, door oprecht berouw met de Godheid verzoend, een nieuw leven in Christus hebben begonnen en thans toonbeelden van trouwe plichtsvervulling zijn. Wij konden slechts met moeite afscheid van de scholen nemen en toch er bleef nog zooveel te bewonderen. Zes dagen zijn helaas! een te korte tijd om zulk eene inrichting in al hare bijzonderheden te leeren kennen. Ook zij hier nog aangemerkt, dat het onderwijs in muziek, zang, teekenen, schilderen en vrouwelijke handwerken, boven allen lof verheven is en voortreffelijk hand aan hand gaat met het onderricht in de talen en wetenschappen.

De recreatie-zalen, refectoirs en dortoirs zijn in één woord uitmuntend en wij konden hier de offervaardigheid der reine christelijke liefde en den geest der eerw. Moeder Overste, die over gansch dien bouw architecte geweest is, niet genoeg bewonderen. Ook de wijken der neophieten, zoowel Maleiers als Chineezen en Klinganeezen zijn zoo doelmatig ingericht, dat de scherpste criticus er niet aan zou durven tornen. Hartroerend was het die vrouwen en meisjes, door de wateren des H. Doopsels herboren, hier in vrede, werkzaamheid en liefde vereenigd te zien, onder het werk den Heer lovende door heerlijk schoone gezangen, of elkander stichtende door christelijke gesprekken, of weder liefdevol te recht wijzende bij den arbeid, die naar ieders vermogen en aanleg is berekend; neen, die vrouwen en meisjes hebben zelfs in het uiterlijke niets gemeens met de zusteren van haren stam, die nog in den nacht der onwetendheid van den Islam of van het heidendom voortkruipen, hare helderstralende oogen, hare reine maagdelijke blikken riepen ons toe: Wij zijn vrijgekocht door het bloed van den dierbaren Verlosser en de opofferende maagd uit het Westen heeft ons arme en verdrukte slavinnen met dat groote voorrecht bekend gemaakt. Hier hoorden wij den lof des Heeren zingen in de verschillende sanskritsche talen en vormen, en ondervonden tevens tot onze blijde verrassing dat de jongere neophieten zeer goed engelsch en fransch spraken; het godsdienstig onderwijs strekt zich zelfs uit tot de kerkelijke geschiedenis. Al de boeken zoowel de chineesche als de maleische zijn door de zusters geschreven en op de drukkerij der 2^e inrichting te Penang door leekezusters, vooral chineesche, vervaardigd. De uitvoering, bijzonderlijk die der bijbelsche geschiedenis in het chineesch, was keurig.

Wilden wij nu nog het huis der weezen en verlaten kinderen beschrijven, wij zouden er een aardig boekdeeltje mede kunnen vullen, doch tijd en gelegenheid ontbreken ons, ook deze afdeeling was als al het andere. Hoe menig kind der zonde, met den vloek eener verblinde maatschappij beladen, wordt hier in een hemelbloem veranderd. Duizendwerf gezegende christelijke liefde, hoe na grenst uw vermogen aan de almacht! Van de onschuld tot de gevallenen overgaande, welden er in ons hart aandoeningen op, die onze pen niet weder kan geven. Buitengewoon zorgvuldig is dit kwartier ingericht, alles stemt er tot een zoet berouw en een innig vertrouwen op Hem, die gesproken heeft: ‘Er zal meer vreugde in den Hemel zijn over een zondaar, die boetvaardigheid doet, dan over 99 rechtvaardigen.’ Ja, hier wordt ware boete gedaan, hier voelt het hart dat eene oppervlakkige reiniging niet genoeg is, dat hij, die veel gezondigd heeft, ook veel beminnen moet, dat liefdetranen het vuur der goddelijke gerechtigheid kunnen uitdooven. Op het oogenblik van ons binnentreden in de ziekenzaal had juist eene chineesche Magdalena het tijdelijke met het eeuwige verwisseld. Dat de lieve Jezus die ziel in genade had aangenomen, getuigden, dunkt ons, die buitengewoon kalme trekken, die nog op het stoffelijk omhulsel waren achtergebleven en geen wonder, want hier was ware boete gedaan en al wie in boete en ootmoed wordt herboren is van het hemelsche geslacht; bovendien waakte aan dat ziekbed vele lange dagen en nachten een engel des vredes, een wezen dat nog slechts aan de aarde behoort om haar wel te doen. Toen de berouwvolle door het H. Sacrament der boete gereinigd in de armen van die reine, offervaardige maagd den laatsten adem uitblies, toen hebben gewis Gods engelen verheugd die ziel haren Schepper aangeboden en zal de H. Koningin der Maagden, deze herboren dochter in liefde hebben aanschouwd. En wie is die engel des vredes, die hier zoo tallooze bekeeringen bewerkt, die zuster in het eenvoudig gewaad der ‘soeurs mortes’? Het was eens eene schitterende bloem in de groote wereld van Parijs, geboren en opgevoed in de verblijven van weelde en pracht; doch hare reine ziel zocht het meer verhevene en ontvluchtte eene wereld vol verleiding en bedrog om zich geheel aan de liefde van Hem te wijden, die alleen alle liefde waardig is en door wien al het aardsche eene heilige wijding verkrijgt; hier zagen wij zoo duidelijk de gulden spreuk bewaarheid, ‘hoe meer men God behoort, hoe gelukkiger men den evennaaste maakt’. Zeer menschkundig heeft men in deze afdeeling der inrichting de europeesche, chineesche en maleische boetelingen van elkander gescheiden.

Betreden wij een oogenblik de wijk der ongelukkige dochters van Europa, die naar deze kolonie gingen om aardsche vaak verderflijke schatten te verzamelen, en nu te leur gesteld, vermoeid en afgemat naar ziel en lichaam, hier hoop en troost hebben gevonden. O zalige, éénige, katholieke godsdienst, bronader van alle heil, hoe gezegend zijt gij in uwe werken! Terwijl de kinderen Eva's naar dit verre gewest togen om voor goud haren Schepper te verloochenen, stevende eene vloot met kinderen van Maria naar deze kusten, om U als gij door de wereld verstooten zoudt zijn, liefdevol in hare reine armen te ontvangen en U tot uwen Schepper terug te brengen. De meeste, die wijhier aantroffen waren dochters van het rijke Albion, van dat Engeland dat de wereld tracht te verblinden door reuzenwerken en stoffelijke welvaart, maar met al zijne schatten geene enkele anglikaansche liefdezuster kon scheppen, om de eenvoudige reden, dat eene liefdezuster een bekoorlijk viooltje gelijk is, dat slechts in de reine, zuivere lucht der eenige Moederkerk kan bloeien. Wat waren zij dankbaar en tevreden, die arme verlatenen; meest allen protestantsch zijnde, maakte het gezicht van zooveel deugden zulk een diepen indruk op haar gemoed, dat de meesten verzochten met de leer der Katholieke Kerk bekend gemaakt te worden en meest allen het geluk mochten smaken in den schoot dier trouwe Moederkerk terug te keeren. Zeer lief is het denkbeeld dat men hier de ongelukkige moeder niet van hare kindertjes scheidt; onder het oog eener zuster, die hun liefdevol te recht wijst en bijstaat, mogen zij zelven hare lievelingen verplegen. Ieder der europeesche Magdalena's heeft eene eigene kamer met een zindelijk, eenvoudig ameublement, bestaande uit een houten ledikant, waar tegenover een kleiner geplaatst is, wanneer zij haar kind in de inrichting medegebracht heeft, twee stoelen, eene tafel, waschgerieflijkheden, een boekenrekje, kleine kist enz. Allen verzamelen zich onder het oog eener zuster, aan een gemeenschappelijken disch, om den eenvoudigen, maar zeer zorgvuldig toebereiden maaltijd, in stilte en ingetogenheid bij te wonen. In een tuin, uitsluitend voor haar gebruik bestemd of bij ongunstig weder in eene daarvoor bestemde kamer, houden zij met eenige zusters recreatie. Bovendien ontvangen allen dagelijks een bezoek in hun eigen vertrek van de eerw. Moeder Overste. Niemand dan de eerw. koorzuster heeft toegang tot deze wijk. Moet eene der bewoonsters den eerw. priester spreken, dan begeeft zij zich naar eene daarvoor ingerichte zaal aan den ingang des kloosters, waar tevens het christelijk onderwijs aan de bekeerlingen wordt gegeven. Ook het oude-vrouwenhuis, alwaar zich echter slechts inlandsche en chineesche vrouwen bevinden, is zeer goed ingericht; tevens vindt men daar eenige blinden, krankzinnigen enz., die echter weder zoodanig afgescheiden zijn, dat zij de overige bewoonsters niet kunnen hinderen. Beperkt als wij moeten zijn, kunnen wij noch slechts mededeelen, dat de uitkomst van zooveel liefde, zeer gelukkig is. Tallooze vrouwen en meisjes keeren als goede burgeressen en trouwe leden der H. Kerk in de maatschappij op, blijven trouw aan de edele beginselen en stichten door woord en voorbeeld zoodanig, dat het gouvernement, voor ruim een jaar geleden, bij monde van den gouverneur der eerw. Overste berichtte, dat men in geval van geldverlegenheid gerust zijn toevlucht tot het gouvernement mocht nemen en dat als bewijs van hooge achting en dankbaarheid men een jaarlijks inkomen van f 5000 aan de inrichting wenschte aan te bieden. Dat dit echter beleefd door de eerw. zusters van de hand werd gewezen, dit zal ieder verstandig Katholiek wel begrijpen. Wat toch is der christelijke liefde van de missionarissen meer bevorderlijk dan onafhankelijkheid van eenig gouvernement, in deze dagen van uiterlijke en geheime vervolging van al wat heilig en edel is. Dat het ons smartelijk was van zulk eene modelinrichting te moeten scheiden, zal wel geen betoog behoeven en levendig gevoelden wij, bij het laatstvaarwel, hoeveel ware poëzie er in de christelijke liefde gelegen is en betreuren wij het, dat eene zaak, die zooveel schoons en uitmuntends bevat, niet algemeen gekend is. Mocht eene meer bevoegde pen dan de onze eens naar waarde die stichting, de parel van de indische missie beschrijven, dan achten wij den wensch van ons hart vervuld.