Het stadhuis te 's-Gravenhage.
Nevenstaande gravure biedt eene afbeelding van een der voornaamste gebouwen der hollandsche residentiestad, van het stadhuis namelijk te 's-Gravenhage. Het is gelegen dicht bij de dagelijksche groenmarkt en een weinig westwaarts van het Buitenhof, met den voorgevel over de Lage Nieuwstraat.
In vorige tijden, toen de tegenwoordige prachtige hofstad nog slechts op den naam van een vlek mocht aanspraak maken, was er te 's-Hage slechts een ‘huis der Schepenen,’ omtrent welks stichting de geschiedenis zeer duister is en in 't welk gedurende de 14de eeuw de overheidspersonen hunne rechtsuitspraken deden. Het is waarschijnlijk op dezelfde plaats, dat in 1864 het tegenwoordige stadhuis is gebouwd.
Op den gevel van het gebouw, dat de kenmerken van den stijl der renaissance draagt, leest men de twee volgende opschriften. ‘Ne Jupiter quidem omnibus’ (zelfs Jupiter, en des te minder dus uwe eigene magistraten, zijn in staat iedereen te vreden te stellen) en ‘Vigilate Deo confidentes’ (waakt en stelt uw vertrouwen op God). Ter zijde van den gevel leest men een derde spreuk: ‘Felix quem faciunt aliena pericula cautum’ (gelukkig hij, die door 't ongeluk van anderen wijs wordt).
't Was in 't aanzien van dit opschrift, dat in 1610 de schepenen hunne vonnissen uitspraken en dat de beschuldigden en veroordeelden den hemel konden danken, wanneer zij van daar niet gevoerd werden naar het ‘Groene Zoodje’ dat is naar de plaats, waar de door het Hof van Holland gevonniste misdadigers werden terechtgesteld.
Het inwendige van het stadhuis bevat meerdere fraaie zalen, welke met heerlijke schilderijen prijken en inzonderheid de burgemeesters-kamer munt door hare prachtige schilderstukken en sieraden uit, terwijl sinds weinige jaren tevens in een der zalen een museum is opgericht, waarin al datgene bewaard en verzameld wordt, wat betrekking heeft op de geschiedenis der stad.