De Belgische Illustratie. Jaargang 3

Een woord aan den lezer.

Het bloedige pleit is beslist; het woord des franschen volksdichters: ‘van af de grenzen van dit land is schier geen koornaar bloedvrij’, 't is in al zijne vreeselijkheid op Frankrijk in toepassing gebracht; lange dagen en bange nachten, als op het ambulance-bed uitgestrekt, heeft Frankrijk met koortsachtig oog en brandende wang het einde zijner crisis verbeid, uit al de poriën stroomde het bloed van 't arme land. Maar ook de overwinnaar zal, zoo lang er menschelijkheid bestaat, nimmer de wonden vergeten, welke deze ‘glorierijke maar bloedige oorlog’ aan 't zegevierend Germanië geslagen heeft. Voor Frankrijk en Duitschland beide, was 't als balsem het hemelsche woord der engelen: ‘pax vobiscum! vrede zij met u!’

In duizenden harten heeft dit woord de bronwel der vreugde doen vloeien. Hier ijlt een dapper krijger verheugd huiswaarts, om gade en kroost aan 't hart te drukken en den zegen zijns grijzen vaders te ontvangen. Ginds voert de jongeling zijne verloofde naar 't altaar; in vroolijke reien begroet de lustige jeugd de wederkeerende lentebloesems des vredes of begeeft zich de ijverige landman naar den verlaten akker, om er door noeste werkzaamheid weder den zegen des hemels op te zien schitteren. - Ziedaar eenige der liefelijke tafereelen welke ons 't eerste verschijnen van de zon des vredes aanbiedt.

Met de nevenstaande heerlijke gravure, welke deze eerste uitwerkselen des vredes voorstelt, beginnen wij de voortzetting van de beschrijving der groote krijgsgebeurtenissen, waarmede wij in de vier nommers van het bijvoegsel ‘de Oorlog’ dezen jaargang openden.

‘Moge het ons gegeven zijn,’ zoo besloten wij toenmaals onze beschrijving, ‘datgene later breedvoerig te behandelen, wat wij thans slechts ter loops konden aanduiden en er de heuchelijke tijding te kunnen bijvoegen, dat de werken des vredes in de plaats van de gruwelen des oorlogs zijn getreden!’

Vooral in den laatsten tijd werden wij door een overgroot aantal inteekenaren op de Belgische Illustratie aan deze onze belofte herinnerd. Schier onophoudelijk zijn wij aangezocht eene voortzetting van de geïllustreerde beschrijving des oorlogs in ons tijdschrift op te nemen.

Wij waardeeren ten hoogste deze belangstelling van het publiek. Wij achten het als een bewijs te meer van de opgewektheid en deelneming die het medelijdende volk van België bezielt voor de groote belangen der menschheid.

Reusachtige krijgsgebeurtenissen, groote feiten toch hebben ten allen tijde de belangstelling en rechtmatige volksgeestdrift opgewekt. Het reusachtige der krijgstochten, de omvang der veroveringen, de kunst van veldslagen te winnen, de luister der zegepralen, de verdienste van overwonnen zwarigheden en onderdrukte gevaren, de slopende propaganda der verwoesting, de wonderdadige werking der goddelijke Voorzienigheid, de lotswisselingen van volken en individuën - dat alles voorzeker kan niet met onverschilligheid door edele harten worden voorbijgegaan. Zij voelen zich van den eenen kant gedrongen de gewelddadigheden der veroveraars onzer eeuw te verafschuwen, gelijk zij die leerden verfoeien in een Attila of in den dolzinnigen overwinnaar van Darius, die eens Azië in de asch legde. Doch tevens doet de geschiedenis hen bewonderend het oog ten hemel verheffen en de Voorzienigheid aanbidden, die uit den donkersten chaos der verwoesting het lichtspoor eener eeuw van Pericles of Augustus, uit de vreeselijkste woelin-

[p. 267]

gen den vrede en heerschappij van den godsdienst der liefde deed geboren worden.

Aan het rechtmatig verlangen onzer lezers, om eene voortzetting van de beschrijving der oorlogsgebeurtenissen in onze kolommen op te nemen, willen wij derhalve trachten te voldoen. Verschillende voorstellingen dier bloedige tafereelen zullen ons deze taak vergemakkelijken, terwijl wij tevens door een chronologisch overzicht der voornaamste feiten onze lezers hopen in staat te stellen om zich van 't ontstaan en den voortgang des oorlogs een juist denkbeeld te vormen.

Chronologisch overzicht van den Fransch-Pruisischen oorlog.
Juli.

4.	De zaakgelastigde van Frankrijk te Berlijn geeft aan het pruisische ministerie van Buitenlandsche Zaken de hevige sensatie te kennen, welke de aanneming der canditatuur voor den troon van Spanje door prins Leopold von Hohenzollern te Parijs heeft verwekt. De secretaris van Staat antwoordt, dat deze zaak het pruisisch gouvernement niet aangaat, en hij niet bevoegd is verdere inlichtingen hieromtrent mede te deelen. - Bespreking van hetzelfde onderwerp te Parijs tusschen den baron Werther, gezant van den Noord-Duitschen Bond, en den franschen minister van Buitenlandsche Zaken, den hertog van Gramont.
5.	De duitsche gezant vertrekt naar Ems, om koning Wilhelm over deze zaak te onderhouden. - Interpellatie van den afgevaardigde Cochery in 't Wetgevend Lichaam betrekkelijk de spaansche troonsopvolging.
6.	De hertog van Gramont, antwoordende op de interpellatie van Cochery, verklaart, dat het waar is, dat de maarschalk Prim aan prins Leopold von Hohenzollern de kroon van Spanje aangeboden en dat de laatste die ook aangenomen heeft. Hij voegt er bij, dat het spaansche volk zelf nog niets heeft beslist, dat de onderhandelingen voor Frankrijk geheim zijn gehouden, doch dat het fransche volk niet kan toestaan aan een vreemde mogendheid, om een zijner vorsten op den troon van Karel V te plaatsen en aldus het evenwicht van Europa in gevaar te brengen. Hij vertrouwt op het gezond verstand der duitsche natie en de vriendschappelijke betrekkingen van Spanje. Indien men zich hierin mocht bedriegen, zal het fransch gouvernement zonder aarzeling en zonder zwakheid zijn plicht weten te vervullen, sterk als het zich gevoelt door den steun der afgevaardigden en dien des volks. Levendige toejuichingen onderbreken meermalen de woorden des ministers. Verschillende leden echter der linkerzijde, als Garnier-Pagès, Crémieux, Ernest Picard, Glais-Bizoin en Emmanuel Arago protesteeren tegen dit antwoord van 't gouvernement en noemen het eene onvoorzichtige oorlogsverklaring.
9.	De gezant van Frankrijk bij den Noord-Duitschen Bond Benedetti bezoekt te Ems den koning van Pruisen en verlangt dat deze aan prins Leopold de aanneming der kroon van Spanje zal verbieden. Koning Wilhelm geeft hierop een weigerend antwoord.
11.	Benedetti herhaalt nogmaals bij den koning van Pruisen hetzelfde verzoek. Deze weigert andermaal.
12.	Prins Leopold van Hohenzollern doet afstand van de trooncandidatuur. - De hertog van Gramont eischt in een onderhoud met den gezant van den Noord-Duitschen Bond, dat koning Wilhelm zich schriftelijk bij den keizer verontschuldige en de door prins Leopold gedane verklaring bekrachtige. Te vergeefs.
13.	Benedetti herhaalt hetzelfde verzoek bij den koning van Pruisen op diens wandeling te Ems. De koning geeft eene formeele weigering en laat den gezant antwoorden, dat deze zaak afgedaan is en hij hem hierover niet verder wenscht te spreken.
15.	De minister Ollivier zegt in 't Wetgevend Lichaam, dat de koning van Pruisen bekend heeft den prins Leopold gemachtigd te hebben tot het aannemen der kroon van Spanje, doch dat hij voorgeeft hierin als hoofd der familie Hohenzollern en niet als souverein gehandeld te hebben, dat verder koning Wilhelm, ofschoon prins Leopold van de spaansche troon-candidatuur afstand deed, evenwel weigert om den prins voor de toekomst het aannemen dezer candidatuur te verbieden. Wijders maakt de minister van de beleediging gewag, den franschen gezant Benedetti aangedaan en van de krijgstoerustingen, welke in Pruisen plaats hebben. 't Is daarom, dat in Frankrijk de reserve onder de wapenen is geroepen en het ministerie van Oorlog vijftig millioen francs vraagt. Er ontstaat eene hevige oppositie van verschillen de leden der linkerzijde, als Picard, Girault, Jules Simon, Glais-Bizoin, Arago, Gambetta, Jules Favre, Pelletan en Thiers, die vooral de ontijdigheid van een oorlog met Duitschland bespreken. De meerderheid der vergadering juicht echter de oorlogzuchtige verklaringen en handelwijze der regeering toe.
16.	De troepen van 't kamp van Châlons en van eenige garnizoensplaatsen, te zamen ongeveer honderd duizend man sterk, worden in allen haast naar de duitsche grenzen gevoerd; - de koning van Pruisen vertrekt van Ems naar Berlijn, waar hij met buitengewone geestdrift door het volk wordt begroet.
16.	Mobilisatie der legers van den Noord-Duitschen Bond en van het beiersche en badensche leger. - Pruisische troepen uit de grensvestingen rukken naar de grenzen om de Franschen omtrent den toestand van 't eigenlijke duitsche leger te misleiden.

(Wordt vervolgd.)