De Engelenburgt te Rome.
Na de Sint Pieterskerk en het Vatikaan is het fort St. Angelo het meest uitstekende gebouw van het nieuwe Rome.
De eerste bouw van dit beroemde fort werd begonnen door Hadrianus, die den sterken cirkelvormigen toren voor zich als een mauseleum deed oprichten en voorzeker nooit werd in Rome een schooner begraafplaats gebouwd. Deze is gelegen aan den rechter oever van den Tiber en bevindt zich tusschen deze rivier en het Capitool, aan het oostelijk uiteinde der Citta Leonina, welke ten Westen door de Sint Pieterskerk begrensd wordt. Men weet dat na den gewelddadigen inval der Italiaansche troepen in den Kerkelijken Staat en na de inneming van Rome alleen de Citta Leonina aan Z. Heiligheid werd gelaten; weldra echter wist men een voorwendsel, even gedrochtelijk als dat waarop men in de provinciën des Pauses was gevallen, te vinden om ook haar aan den grijzen Priesterkoning te ontrukken.
Vóór de invallen der noordsche volken werd deze toren echter nooit als een fort gebezigd. De omgevende fortificatiën welke uit hooge en sterke wallen, grachten en bastions bestaan, werden door Bonifacius IX het eerst aangelegd en door de hem opvolgende Pausen voltooid, terwijl de voornaamste verbeteringen vooral op last van Paus Urbanus VIII werden bewerkstelligd.
Van lieverlede begon het fort de bestemming van het voormalige Capitool te vervangen en Paus Gregorius IX had zulk een hoogen dunk van deszelfs sterkte, dat hij bij zijnen terugkeer uit Avignon zijne residentie in het Vatikaan vestigde, teneinde bij eenig naderend gevaar beter door het fort St Angelo beschermd te kunnen wezen.
Ofschoon het fort thans den eeretitel van citadel van Rome draagt en door zijn sterk en ontzagwekkend uiterlijk niet schijnt ingenomen te kunnen worden, is het echter in de oogen van meerdere deskundigen geheel ongeschikt voor eene langdurige en krachtdadige verdediging. 't Was dan ook sinds langen tijd voor een groot gedeelte als eene staatsgevangenis en tuchthuis ingericht en is bij de vreemdelingen thans 't meest bekend als de plaats, van waar door het kanongebulder de groote kerkelijke plechtigheden der Paaschweek aan de eeuwige stad worden verkondigd.
De brug die naar het fort leidt, is een der prachtigste en beroemdste bruggen van Rome; zij droeg vroeger den naam van Pons Aëtius en wordt thans Ponte St. Angelo genoemd. Gebouwd reeds ten tijde van Hadrianus is zij een der oudste en schoonste monumenten der eeuwige stad. Na gelijk alle andere werken der oude romeinsche keizers door verloop van tijd in verval te zijn geraakt, werd zij onder het pontificaat van Innocentius XI geheel vernieuwd, welke er de beelden tevens op deed plaatsen, welke haar nog heden ten sieraad verstrekken.