De Belgische Illustratie. Jaargang 2

[p. 409]

[Nummer 52]

De kanunnik von Schmid.

Wie kent niet de verhalen van den kanunnik von Schmid? Wie las niet de boeiende, bekoorlijke en nuttige vertellingen van dien naieven en katholieken schrijver die op zoo bevallige en kinderlijke wijze liefde tot de deugd en afkeer van de ondeugd wist te prediken?

't Is het portret van dien kinderlijken en hoogst verdienstvollen vriend der jeugd, dat wij onzen lezers in de nevenstaande gravure aanbieden.

Christelijke eenvoud en goedhartigheid spreken ons toe uit zijne edele gelaatstrekken, gelijk zij jong en oud toelachen uit zijne lieftallige liederen, zijne kinderlijke gebeden, wijze zedenlessen en bevallige verhaaltjes. Geen wonder derhalve, dat ook het hart en het leven van den schrijver rein waren en om hunne schuldeloosheid de hoogste bewondering verdienen. Immers niet ten onrechte heeft hij het zelf in zijn keurig verhaal: de Paascheieren getuigd: ‘de volwassenen kunnen dan alleen het genoegen smaken van weder kind te worden, wanneer zij hun hart rein en van schulden vrij bewaren; dezulken alleen genieten de zaligheid der kindsheid en hare ongestoorde en van den hemel dalende vreugde.’ Dat de gevierde schrijver dit zeldzame genot smaakte, getuigen zijne beeldtenis, zijn leven en zijne talrijke geschriften.

Christophorus von Schmid werd den 15 Augustus van 't jaar 1768 te Dinkelsbühl in Beieren geboren. Zijne brave ouders gaven hem eene echt christelijke opvoeding en gelijk hij later zelf verklaarde, velen zijner verhalen, die om hun godsdienstige strekking zoozeer werden geprezen, waren niets anders dan herinneringen van de stichtende en godvruchtige vertellingen, die hij uit den mond zijns vaders in zijne kinderjaren mocht vernemen. Als jongeling kwam hij te Dillingen onder de leiding van den beroemden Sailer, die hem eene bijzondere voorliefde tot de studie der godgeleerdheid wist in te boezemen.

In 1791 met de priesterlijke waardigheid bekleed, wijdde hij al zijne krachten aan de gewichtige plichten zijner verheven roeping en gaf als kapelaan te Nosseubeuren bij Mindelheim en te Seng in Algau veelvuldige blijken van zijne vurige naastenliefde en zielenijver.

DE KANUNNIK VON SCHMID.

In 1796 werd de gemeente en de school van Mark - Thunhausen aan zijne zorg toevertrouwd. Hier was het dat de ijverige priester het eerst als schrijver optrad en met zijne Bijbelsche Verhalen eene reeks van geschriften opende, die als de gezegende vrucht van een rechtschapen geest, van een kinderlijk gemoed en van een rijke verbeelding

[p. 410]

den heilzaamsten invloed op jong en oud hebben uitgeoefend. Niet uit winstbejag en voor een onbekend publiek werden zijne verhalen geschreven, maar hij stelde ze op voor kinderen, in wier midden hij leefde, hij schreef zonder eenige gezochtheid en zijn eenig streven, wat de wijze van voorstellen betreft, was volgens zijne eigen getuigenis, niets anders ‘dan de opgesmukte taal der meeste boeken te vermijden en de taal der kinderen te spreken.’

Onder deze verhalen munt vooral door eenvoud en bevallige voorstelling uit de voortreffelijke vertelling: de Paasch-eieren, een geschrift dat te midden der politieke beroeringen van het jaar 1816 uitgegeven, door geheel Duitschland als een wijsgeerige en letterkundige gebeurten is werd beschouwd en de zoetste gewaarwordingen van huiselijk geluk en tevredenheid opwekte.

Verder munten onder zijne talrijke geschriften nog vooral uit: Genoveva, de Kersavond, Rosa van Tannenburg, het Verloren Kind, het Duifje, het houten Kruis, Hendrik van Eichenfelz enz.

Niet slechts in Duitschland, maar ook in geheel Frankrijk en Engeland zijn de boeiende kinderverhalen van den vromen priester overbekend en schier in elke europeesche taal overgezet.

Geen wonder dan ook, dat de achting en erkentelijkheid der geestelijke en wereldlijke overheid den nederigen priester uit den bescheiden toestand riepen, waarin hij zoovele jaren onbekend had doorgebracht. Ieder trachtte den grijsaard met eer en waardigheid te overladen; hij werd achtereenvolgens pastoor te Stadion in Wurtemberg, professor der zedekundige Godgeleerdheid bij de nieuwe faculteit van Tubingen, president van het Groot-Seminarie te Rottemburg en kanunnik titularis van Augsburg, terwijl koning Lodewijk van Beieren hem tot ridder der orde van Verdiensten der Beiersche Kroon verhief en hem later de Michaelsorde schonk.

Aldus door jong en oud bemind en met dankbaren eerbied gehuldigd scheidde hij den 13 September 1854 uit het leven, om de kroon der onsterfelijkheid te bekomen voor de liefde, waarmede hij in navolging van zijn goddelijk toonbeeld, vooral de kleinen bemind en hunne onschuld en eenvoud had trachten na te volgen.