De Belgische Illustratie. Jaargang 2

[p. 345]

[Nummer 44]

Bouvignes en Crève-Coeur.

De Ardennen vormen gewis eene bevoorrechte landstreek: eene heerlijke, schilderachtige en sterk afgewisselde natuur, prachtige vergezichten, een schat van geschiedkundige herinneringen en dichterlijke legenden - wat kan de tourist meer verlangen! Ook ieder jaar, in het schoone saizoen trekken een aantal flaneurs naar dat zuidelijk gedeelte van België en vertoeven of liever dwalen er in eene gansch andere wereld rond, dan die welke hun in het vlaamsche deel des lands omvat.

Wie toefde niet te Bouvignes (provincie Namen), de eens zoo sterke en tamelijk belangrijke stad, waar het kanon zoo dikwijls dommelde en gewichtige feiten voltrokken werden, en die nu, vervallen en vergeten aan den voet van den berg ligt, schier niet meer gekend dan door hare zielroerende legende van Crève-Coeur.

In de vlaamsche gewesten was Bouvignes en zijn wapenroem niet algemeen gekend, toen eenige jaren geleden het publiek in eene der nationale tentoonstellingen stil stond voor eene schilderij, het treffend tafereel der Vrouwen van Crève-Coeur, op eene heerlijke wijze, weêrgevende. Die schilderij was het werk van den heer Wittkamp, een van Antwerpens beste historieschilders.

EEN LANDSCHAP IN DE ARDENNEN.

Sedert dat oogenblik kent men schier algemeen Bouvignes en zijne heldhaftige vrouwen. Het was in 1554, tijdens den oorlog van Frankrijk tegen Karel V, dat het Naamsche stadje door de Franschen, onder het bevel van den hertog van Nemours, belegerd werd en eenen weêrstand aan den overweldiger bood, die inderdaad heldhaftig mocht genoemd worden. Marienburg en Bouvignes werden door genoemden hertog verwoest, terwijl zijne tegenpartij in Picardië en in het Doorniksche huis hield.

Bouvignes bezat een kasteel in 1110 door Godfried, graaf van Namen, op de helling eens heuvels gebouwd. Beneden dit fort lag de bewuste toren van Crève-Coeur door de Maas bespoeld, en toen reeds de citadel zich, na een levendigen tegenstand, had moeten overleveren, hield de toren nog stand. Daar had zich het

[p. 346]

overschot der dappere Walen verscholen, met al wat hun dierbaar was, hunne vrouwen en kinderen.

Dikwijls zagen de belegeraars op het torenvlak, zoo zegt de legende, drie in het wit gekleede vrouwen verschijnen. Zij zagen die witte figuren verschijnen en verdwijnen, en men zou gezegd hebben, ‘dat het drie scandinavische Valkyriën waren, de hymne des doods zingende van Fingals krijgslieden.’ De vrouwen waren drie zusters, wier echtgenooten in den strijd gevallen waren en nu den moed der belegerden nog aanwakkerden. De vijand wist het en de losbandige en bloedgierige soldaat zinde op wraak.

Soms, bij dalende zonne, verschenen die drie witte vrouwen op den torentrans en, arm in arm gestrengeld, zongen zij eene hymne, en zoo betooverend was die zang in den beginne geweest, dat de soldaat de lont van het kanon terugtrok en aan een vizioen dacht. De begoocheling ging echter voorbij, en zooals wij zeiden beloofde de hardnekkige en geteisterde belegeraar zich op die heldinnen te wreken.

Het oogenblik der overgaaf kwam; over hoopen van lijken en den degen in de vuist, stormden de Franschen binnen, allen vermoordende die zij op hunnen weg ontmoetten; zij ijlden de torentrap op en bemerkten op den trans, omringd door damp en vuur, het drietal Jeanne d'Arc's. Op het punt van gegrepen en de speelbal der woestelingen te worden, omarmden de zusters elkander en sprongen van den hoogen torentrans in de golven der Maas.

Op hetzelfde oogenblik ondergingen de laffe vervolgers dezer moedige vrouwen hunne straf: de kelders der torens hielden een aanzienlijke hoeveelheid buskruit in, het vuur had er zich aan meêgedeeld en met een donderenden knal sloeg het reuzengevaarte uit elkander; zoo groot was de te weeg gebrachte verwoesting, dat de golven der Maas de fondamenten des torens overspoelden en voortaan bedekten.

Op elken verjaardag van die gebeurtenis, zoo vertelt u de herder, landbouwer of houtkapper, dien gij op uwe wandelingen buiten Bouvignes mocht ontmoeten, op elken verjaardag hoort men 's nachts een mysterieusen zang, het veni creator, door drie zachte stemmen aangeheven. Het zijn de vrouwen van Crève-Coeur.