De Belgische Illustratie. Jaargang 2

Een landschap van Adriaan van den Velde.

Een hollandsch landschap in den winter, stelt ons de nevenstaande gravure voor, en de natuurlijkheid en de waarheid van het lieve tafereel met zijne schaatsenrijders, sleeën en echt hollandsche ijsvermaken doen ons als van zelf vermoeden, dat het een hollandsch kunstenaar is, die het oorspronkelijk schilderstuk vervaardigde. En te recht, want 't is aan een der meesterstukken van den als landschap- en dierenschilder beroemden Adriaan van den Velde, dat de gravure ontleend is.

Geboren te Amsterdam in 't jaar 1639, openbaarde van den Velde reeds in kinderlijken leeftijd eenen grooten aanleg voor de schilderkunst, en de kleine teekeningen, die hij zonder meester als kind vervaardigde, wekten zoozeer de aandacht der kenners, dat deze zijn vader overhaalden, om den knaap naar Haarlem te zenden en aan de leiding van den beroemden Jan Wijnands toe te vertrouwen. De kleine schetsen, die hij bij zijne aankomst aan wijnands liet zien, brachten dezen zoozeer in verbazing, dat hij vol verrukking uitriep; ‘een meester is ons geboren!’ Buitengewoon waren dan ook weldra de vorderingen, die de jeugdige Adriaan in korten tijd maakte, en op een leeftijd waarin anders veelal de oefeningen eerst worden aangevangen, was hij reeds meester in 't schilderen, teekenen en etsen. Wijnands schepte er behagen in, het uitstekend talent van zijnen leerling zooveel mogelijk te ontwikkelen en leerde hem vooral het groote geheim der kunst, namelijk de studie der natuur. Op raad van zijn meester, liet Adriaan dan ook geen dag voorbijgaan, waarop hij zich niet, met het potlood in de hand naar buiten begaf, om landschappen, wolken, dieren, boomen, de uitwerkselen van licht en schaduw, naar de natuur te bestudeeren, en zoolang hij leefde, verzuimde hij deze oefeningen nooit. Door deze studie der natuur, is Van den Velde dan ook zoo uitmuntend in koloriet en effect, zoo vol waarheid en verscheidenheid in zijne teekeningen, dat zijn geniaal talent van landschapschilderen wellicht slechts door een Paulus Potter overtroffen wordt. Van daar met recht de hooge en algemeene achting, waarin zijne kunstvoortbrengselen staan en de groote prijzen, welke de kunstkenners steeds voor zijne meesterstukken besteed hebben. Een zijner beste stukken, dat dan ook op eene verkooping van Gerrit van der Pals voor een ongeloofelijken prijs verkocht werd, is een Brabantsch landschap in den omtrek van Antwerpen door den schilder vervaardigd in 1667. Onder zijne overige meesterstukken noemen wij slechts ‘een bergachtig landschap, een landschap met koeien en schapen, een landschap met een herder, eene vrouw en onderscheiden velddieren, gezicht op het scheventingsche strand, verder zijne passiestukken en afneming van het kruis,’ terwijl het overigens bijna onverklaarbaar is, hoe de groote kunstenaar, die reeds in 't jaar 1672, in den jeugdigen leeftijd van slechts 33 jaren, overleed, zulk een groot aantal kunstwerken heeft kunnen vervaardigen.